Bình luận
0
Tô Hiến Thành hiệu là Phi Diên. Ông sinh ngày 22 tháng Giêng năm Nhâm Ngọ (dương lịch là ngày 11 tháng 2 năm 1102). Quê ông ở xóm Lẻ, hương Ô Diên, huyện Vĩnh Khang, thành Thăng Long. Nay là xóm Lẻ, thôn Hạ Mỗ, xã Hồng Thái, huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội.
Theo một số tư liệu lịch sử. Ông từng thi đỗ khoa thi Minh kinh bác học khoa Mậu Ngọ (1138) vào đời vua Lý Thần Tông (thời kì này chưa có thi hương, thi hội, thi đình), khi đó ông 36 tuổi. Danh hiệu như tiến sĩ các kỳ thi sau này.
Tô Hiến Thành có công rất lớn với nhà Lý, nhất là vào thời kỳ vua Lý Anh Tông trị vì và mấy năm tiếp theo thời kỳ vua Lý Cao Tông cho đến khi ông mất vào tháng 6 năm Kỉ hợi (1179).
Tô Hiến Thành là vị quan có đạo đức, nhân cách rạng ngời về lòng trung quân ái quốc, cả cuộc đời vì nghĩa lớn. Ông là người khẳng khái, trung thực, thẳng thắn, công tâm tận tâm với công việc không vì lợi riêng.
Ông là người có công lớn dẹp loạn, đánh tan quân xâm lược, mở rộng bờ cõi, khai khẩn đất đai, ổn định chính sự, giữ vững vị thế và phát triển Đại Việt cường thịnh.
Cuộc đời của ông đã được ghi lại rất rõ thông qua nhiều tư liệu lịch sử quan trọng như: Việt sử lược; Đại Việt sử kí toàn thư; danh nhân đất Việt; Niên biểu lịch sử Việt nam, bản phủ tiền triều chư danh khoa bi…
Khi Lý Anh Tông lên ngôi lúc ba tuổi. Tô Hiến Thành đã có vai trò ổn định ngôi vị của nhà vua. Ông là quan phụ chính khi nhà vua mới lên ngôi.
Năm Tân Dậu (1141) khi đó Thân Lợi là thầy bói tự xưng là con của Lý Thần Tông tụ tập hàng nghìn người mưu tạo phản. Lực lượng của Thân Lợi lớn dần nổi loạn ở nhiều nơi, rồi kéo quân về kinh sư. \
Theo lệnh vua, Tô Hiến Thành cùng với Đỗ Anh Vũ là cung điện trí nội ngoại sự, (Đỗ Anh Vũ là em trai Đỗ thái hậu, Đỗ thái hậu sinh ra Lý Thần Tông. Lê Thái hậu sinh ra Lý Anh Tông) ra quân dẹp loạn.
Dẹp loạn thành công giữ yên quốc sự. Thân Lợi cùng tàn quân bị bắt. Với tàn quân ông nhân từ tha cho. Để diệt tận gốc mầm mống phản loạn, Thân Lợi bị chém theo lệnh nhà vua.
Tượng danh nhân Tô Hiến Thành, một công thần thời nhà Lý. Tô Hiến Thành là quan phụ chính, ẵm vua Lý Anh Tông (lên ngôi lúc 3 tuổi), giữ vững giang sơn xã tắc trong bối cảnh vương triều Lý xảy ra nhiều cuộc biến loạn từ bên trong lẫn bên ngoài.
Gần hai chục năm sau vào tháng 5 năm Kỉ Mão(1159), ông đã đánh tan giặc Ngưu Hống và Ai Lao khi xâm phạm phía tây nước ta, giữ yên bờ cõi.
Năm Tân Tị (1161) ông làm đô tướng cùng Đỗ An Di làm phó tướng đem hơn hai vạn quân tuần du biên giới Tây Nam và ven biển. Đảm bảo chủ quyền đất nước. Năm Đinh Hợi (1167) vào tháng 10, ông cầm quân đánh Chiêm Thành thắng lợi mở mang bờ cõi.
Ông đã từng ẵm Thái tử quyền nhiếp chính sự, khi đó vua Lý Anh Tông ốm nặng sắp mất có lập Long Cán làm hoàng thái tử ở Đông cung. Vua phong Tô Hiến Thành làm Nhập nội kiểm hiệu thái phó, Bình chương quân quốc trọng sự, Tước vương, giúp đỡ Đông cung thái tử Long Cán.
Cùng với những công lao trên của Tô Hiến Thành, hai sự kiện sau đây sẽ làm nổi bật thêm về nhân cách lớn lao của ông, nhân cách mà hiếm người sánh được:
Sự kiện thứ nhất: Trước khi vua Lý Anh Tông ốm nặng, vua đã lập Long Cán làm Hoàng thái tử, giao Tô Hiến Thành phò trợ. Khi vua ốm nặng sắp mất, hoàng hậu xin lập Long Xưởng (Long Xưởng trước đó có tội do thông dâm với cung phi, đã bị vua trị tội phế làm thứ dân).
Vua nói: “Làm con mà bất hiếu còn trị dân làm sao được”. Di chiếu cho Tô Hiến Thành vầy (phò) Thái tử, công việc nhà nước nhất thiết phải tuân theo phép cũ. Khi ấy Thái hậu muốn làm việc phế Long Cán lập Long Xưởng, sợ Tô Hiến Thành không nghe, mới đem vàng bạc đút lót cho vợ Tô Hiến Thành là Lữ Thị.
Tô Hiến Thành nói với vợ rằng: “Ta là đại thần nhận mệnh tiên đế dặn lại vầy (phò) vua bé, nay lại lấy của đút mà bỏ vua nọ lập vua kia thì còn mặt mũi nào trông thấy tiên đế ở suối vàng”. Thái hậu lại gọi Tô Hiến Thành đến dỗ dành trăm cách.
Tô Hiến Thành trả lời với Thái hậu rằng: “Làm việc bất nghĩa mà được giàu sang, kẻ trung thần nghĩa sĩ có vui làm đâu. Huống chi lời của tiên đế còn ở trong tai. Điện hạ lại không nghe việc của Y Doãn, Hoắc Quang ngày xưa sao. Thần không dám vâng lời dạy”.
Việc phế lập bèn thôi. Sau đó khi vua Lý Anh Tông mất tháng 7 năm Ất Mùi (1175). Thái tử Long Cán lên ngôi trước linh cữu vua Lý Anh Tông, khi đó vua mới lên ba tuổi. Tô Hiến Thành vầy vua trẻ điều hành chính sự (khi Long Cán lên ngôi phong ngay Tô Hiến Thành làm Thái uý - như Tể tướng - chức này dưới vua).
Sự kiện thứ hai: Khi Tô Hiến Thành lâm bệnh nặng. Tham tri chính sự Vũ Tán Đường ngày đêm hầu bên cạnh. Trong khi gián nghị đại phu Trần Trung Tá vì bận việc công không lúc nào rỗi nên không đến thăm được.
Đến khi bệnh nguy kịch. Thái hậu đến thăm và hỏi rằng: “Nếu chẳng may thì ai là người đáng thay thế ông”. Tô Hiến Thành trả lời: “Trung Tá có thể thay được”. Thái hậu nói: “Tán Đường ngày nào cũng hầu thuốc thang.
Ông lại không nói đến là làm sao”. Tô Hiến Thành trả lời: “Vì Thái hậu hỏi người nào đáng thay tôi, nên tôi nói là Trung Tá. Nếu như hỏi người hầu nuôi thì không phải Tán Đường còn ai nữa”. Thái hậu khen là trung nhưng cũng không dùng lời ấy.
Sau lấy Đỗ An Di làm phụ chính. Việc Thái hậu không nghe đây cũng là một trong những nguyên nhân làm cho nhà Lý nhanh suy vong kể từ khi Tô Hiến Thành qua đời vào tháng 6 năm Kỉ Hợi (1179).
Có thể thấy rằng Tô Hiến Thành có một nhân cách sáng ngời. Nổi bật là lòng trung thành, trung quân, ái quốc, vì nước vì dân, nhân nghĩa, liêm khiết, quang minh chính đại, vì nghĩa lớn, khéo xử lý những việc trọng đại, như cột đá giữa dòng..
Tuy bị sóng gió lay vỗ đập mà vẫn đứng vững không chuyển, khiến cho trên dưới thuận hoà, đất nước yên bình phát triển, không thẹn với vai trò của đại thần. Khi sắp mất còn tiến cử người hiền tài phò vua giúp nước, không vì ơn riêng lợi riêng, chỉ vì nghĩa lớn.
Đạo đức nhân cách của Thái uý Tô Hiến Thành, vị đại thần nhà Lý với mỗi người dân Việt ta vẫn còn nguyên giá trị, thật đáng trân trọng. Ông hẳn là ngôi sao khuê rực sáng trên bầu trời nước Việt, là tấm gương sáng ngời cho mỗi người dân Việt soi rọi, noi theo!
(Bài viết có tham khảo nhiều tư liệu lịch sử và bài viết của các học giả)
Mới đây, Hiệp hội Du lịch tỉnh Quảng Ninh đã gửi thư ngỏ tới du khách về vụ tai nạn trên vịnh Hạ Long. Đồng thời, đơn vị này cũng gửi lời cam kết về các tiêu chí an toàn khi vận hành tàu du lịch.
Chia sẻ
Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Lào Cai vừa triển khai rà soát hiện trạng các trường học, đề xuất đầu tư xây dựng trường phổ thông dân tộc nội trú tiểu học và THCS tại các xã biên giới.
Chia sẻ
Phát biểu tại Ngày hội toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc ở xã Gia Phú, ông Trần Huy Tuấn – Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai đề nghị cấp ủy, chính quyền địa phương tiếp tục đưa Ngày hội hướng về cơ sở, đến từng thôn, xóm, khu dân cư.
Chia sẻ
“Năm người trong một chiến hào, đạn gần cạn kiệt, kẻ địch tấn công từ ba phía. Nếu không có UAV yểm trợ, chúng tôi đã không sống sót” – Roman “Peugeot”, lính đại liên thuộc Lữ đoàn Vệ binh Quốc gia số 21 của Ukraine kể lại khoảnh khắc sinh tử trong trận đánh khốc liệt ở chiến tuyến Pokrovsk.
Chia sẻ
CLB Bắc Ninh chiêu mộ cùng lúc 9 tân binh; Bà xã Peter Crouch hé lộ bí quyết duy trì hạnh phúc; ấn định thời điểm Gyokeres gia nhập Arsenal; Luke Shaw sẵn sàng chia tay M.U; Napoli sẵn sàng “giải cứu” Sterling.
Chia sẻ
Bày tỏ xúc động, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết chúng ta sẽ "làm bằng được, làm bằng hết, làm đến khi không thể làm được" để xác định được hài cốt, danh tính các liệt sĩ.
Chia sẻ
Cuộc xung đột biên giới nghiêm trọng nhất trong hơn một thập kỷ qua giữa Thái Lan và Campuchia đã buộc hơn 100.000 người dân tại bốn tỉnh giáp biên giới phía đông bắc Thái Lan phải rời bỏ nhà cửa, sơ tán khẩn cấp trong làn mưa pháo dữ dội.
Chia sẻ
Cơ quan chức năng đang tiến hành kiểm tra, xác định nguyên nhân khiến 31 con lợn của một hộ dân tại xã Bảo Lâm 1 chết không rõ nguyên nhân với các triệu chứng sốt cao, bỏ ăn, lờ đờ.
Chia sẻ
Khi được hỏi về màn trình diễn của tiền vệ Viktor Le, HLV Kim Sang-sik cho biết: “Cậu ấy là một nhân tố quan trọng trong đội hình. Tuy nhiên, Viktor cần cải thiện khả năng giữ bóng, sự tự tin cũng như hiệu quả trong các tình huống dứt điểm”.
Chia sẻ
Bộ Công an vừa công bố kết quả triển khai Ngân hàng Gen Liệt sĩ. Với sự đồng hành của GeneStory, sau 1 năm dự án đã thu nhận hơn 51.000 mẫu ADN từ thân nhân, giúp xác minh 16 liệt sĩ vô danh, mở ra hy vọng tìm lại người thân cho hàng trăm ngàn gia đình trên toàn quốc.
Chia sẻ
MC Đinh Tiến Dũng gắn bó và từng hoạt động năng nổ tại trường Đại học Nông Nghiệp trước khi thành danh trên truyền hình.
Chia sẻ
Trong kỷ nguyên số và đổi mới sáng tạo trở thành trụ cột của tăng trưởng kinh tế, Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) đang cho thấy sự tiên phong và quyết đoán trong chuyển đổi. Yếu tố quan trọng nhất giúp Petrovietnam dẫn đầu trong thời đại số chính là vai trò lãnh đạo toàn diện, nhất quán của Đảng ủy Tập đoàn.
Chia sẻ
Sau chiến thắng ngược dòng 2-1 của U23 Việt Nam trước U23 Philippines ở vòng bán kết giải U23 Đông Nam Á 2025, một số fan hâm mộ bóng đá Đông Nam Á đã dự đoán thầy trò HLV Kim Sang-sik sẽ lên ngôi vô địch.
Chia sẻ
Thủ tướng Malaysia, ông Anwar Ibrahim hôm nay xác nhận Thái Lan và Campuchia đã đồng ý thiết lập lệnh ngừng bắn và bắt đầu rút quân khỏi khu vực biên giới sau cuộc đụng độ vũ trang khiến nhiều dân thường thiệt mạng.
Chia sẻ
Dù đã hết thời hạn giấy phép từ tháng 10/2023, khu du lịch Suối Tiên (lòng hồ Thủy Yên, xã Chân Mây – Lăng Cô, TP. Huế) vẫn hoạt động.
Chia sẻ
Không chỉ tại Vietcombak, trước thực trạng các vụ lừa đảo qua tài khoản ngân hàng diễn ra ngày càng tinh vi, các ngân hàng lớn như Agribank, MB... đã đồng loạt cảnh báo tài khoản nghi ngờ lừa đảo ngay trên ứng dụng, giúp khách hàng nhận diện rủi ro và chủ động phòng ngừa ngay từ bước chuyển tiền.
Chia sẻ
Ngày 25/7, Đảng bộ Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh An Giang tổ chức thành công Đại hội đại biểu lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, đề ra nhiều nhiệm vụ quan trọng và xác định 3 khâu đột phá.
Chia sẻ
Tối 24 và rạng sáng 25/7, nước lũ từ thượng nguồn sông Cả (Nghệ An) dâng nhanh, gây ngập sâu nhiều thôn xóm ven sông La thuộc các xã Đức Quang và Đức Minh (tỉnh Hà Tĩnh). Gần 150 hộ dân bị ảnh hưởng, nhiều tuyến đường bị chia cắt, giao thông đình trệ, thiệt hại hoa màu ước tính thiệt hại lên tới hàng tỷ đồng.
Chia sẻ
Niềng răng thường được xem là giải pháp cải thiện nụ cười, nhưng nhiều người rơi vào tình trạng dở khóc, dở cười khi vừa mất thời gian, mất tiền lại ảnh hưởng đến sức khỏe bởi gặp phải “nha tặc”.
Chia sẻ
Tháng 8, có 3 con giáp đặc biệt vượng vận trong tháng này, công việc suôn sẻ, tài lộc dồi dào, dễ dàng nắm bắt cơ hội làm giàu.
Chia sẻ
Trước ngày 1/1/2026, theo quy định mới, sẽ có 6 trường hợp bắt buộc phải đổi hoặc cấp lại Giấy phép lái xe theo mẫu mới. Nếu không thực hiện đúng thời hạn, người điều khiển phương tiện có thể bị xử phạt hành chính lên tới 20 triệu đồng.
Chia sẻ
Bộ Chính trị, Ban Bí thư nghiêm túc phê bình các địa phương chậm kiện toàn nhân sự chủ chốt, nhất là chức danh bí thư, chủ tịch Ủy ban nhân dân, chủ tịch Hội đồng nhân dân cấp xã.
Chia sẻ
TP Hà Nội vừa chính thức phát động chiến dịch 45 ngày đêm hỗ trợ chuyển đổi số tại 126 xã, phường – một bước đi quyết liệt nhằm tăng tốc triển khai mô hình chính quyền đô thị hai cấp sau khi hoàn tất việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã.
Chia sẻ
U23 Việt Nam đã có trận đấu khó khăn trước U23 Philippines tại vòng bán kết giải bóng đá U23 Đông Nam Á 2025, nhưng cuối cùng thầy trò HLV Kim Sang-sik đã giành chiến thắng 2-1 và người hâm mộ đánh giá rất cao về cuộc so tài này.
Chia sẻ
Lợi dụng danh nghĩa nhân viên ngân hàng, một phụ nữ ở TP.Huế đã lừa đảo chiếm đoạt trót lọt số tiền gần 29 tỷ đồng.
Chia sẻ
Trong khi Ukraine tiếp tục hứng chịu các cuộc tấn công dồn dập của Nga, một cuộc khủng hoảng lòng tin đang âm thầm lan rộng trong lòng đất nước vì chính nhà lãnh đạo của họ: Tổng thống Volodymyr Zelensky. Một báo cáo vừa công bố khiến giới quan sát quốc tế không khỏi lo ngại: Số binh sĩ Ukraine đào ngũ hiện đã vượt quá tổng quân số hiện tại của quân đội Anh, Pháp và Đức cộng lại.
Chia sẻ
Lê Phúc Thịnh “nổ” với nhiều người dân ở Cà Mau rằng mình có thể thu xếp cho họ xuất khẩu lao động ở Hàn Quốc với giá hàng chục triệu đồng/người để chiếm đoạt hơn 1,8 tỷ đồng.
Chia sẻ
Đến nay, qua đường công văn, hộp thư điện tử, zalo, Sở Xây dựng TP.Cần Thơ đã tiếp nhận 38 hiến kế về giải pháp chống ngập cho Cần Thơ từ người dân, công ty, nhà khoa học, trường đại học.
Chia sẻ
Có lần, một cư dân núi Cấm, xã An Hảo (huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang cũ trước sáp nhập tỉnh Kiên Giang, An Giang) rủ tôi: “Bữa nào rảnh, lên đây đi câu cá núi, cá chành dục với tụi tui, bao vui, bao ngon!”. “Bữa nào rảnh”, chớp mắt là 10 năm sau. Nhưng đối với người miền xuôi như chúng tôi, cái vui, cái ngon thì vẫn vậy, vẫn đặc biệt vô cùng.
Chia sẻ
Mỗi nơi mang một sắc thái riêng, nơi thâm trầm như một khúc hát buồn, chốn lại rộn rã như vũ điệu của đất trời giữa đại ngàn.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Nguyễn Văn Hào 
