Quá khứ "đen tối" về thời đại "bài trừ" phù thủy ở Châu Âu

Trong số các sự kiện "đen tối" nhất lịch sử, các phiên tòa xét xử phù thủy đã dẫn đến việc hàng nghìn người bị tra tấn và giết hại, hầu hết là phụ nữ. Một số vụ xét xử phù thủy nổi tiếng nhất đã diễn ra ở Pháp thế kỷ 15, Scotland thế kỷ 16 và Massachusetts thế kỷ 17. Các nạn nhân bị kết án oan là phù thủy, thường xuyên bị tra tấn, sau đó bị xử tử. Các địa điểm này bỗng nhiên nổi tiếng, trở thành điểm du lịch cho du khách hậu thế.

Phù thủy cổ đại

Khái niệm về thuật phù thủy — thao túng các sự kiện hàng ngày bằng phép thuật — có từ thời cổ đại. Thế kỷ 18 trước Công nguyên, luật Hammurabi chứa đựng những hình phạt dành cho các hành vi phù thủy. Nói chung, phù thủy có thể tốt hoặc xấu, thực hành cái gọi là ma thuật trắng để giúp đỡ mọi người hoặc ma thuật đen để làm tổn thương họ.

Thường thì các học viên là phụ nữ, những người hàng xóm sẽ kêu gọi họ chữa bệnh, giúp đỡ các bà mẹ trong quá trình sinh nở và thu hồi các đồ vật bị mất. Nhưng những phụ nữ như thế này cũng có thể bị đổ lỗi cho những sự kiện tồi tệ như bệnh tật và chết chóc, bão và động đất, hoặc hạn hán và lũ lụt.

Một số người nắm giữ những quyền năng như vậy thậm chí còn được tôn thờ như các vị thần, như ở Hy Lạp cổ đại. Là nữ thần ma thuật và bùa chú chính của Hy Lạp, Hecate sở hữu quyền kiểm soát trái đất, bầu trời và biển cả. Và nữ phù thủy Hy Lạp Medea đã giúp Jason và các Argonauts có được Golden Fleece, chiếc áo khoác len kỳ diệu của một con cừu đực biết bay.

Nhưng trong khi một số học viên ma thuật này giỏi, những người được cho là sử dụng những phép thuật vô duyên, thay đổi hình dạng và làm sai luật trời lại gây ra nỗi sợ hãi.

Khởi nguồn phù thủy ở Châu Âu

Đối với các phù thủy trong thời Trung cổ. "Cái chết đen" ở châu Âu gây ra sự tàn phá và các cuộc chiến tranh tôn giáo khiến mọi người tin vào những thế lực phi tự nhiên ác độc - chẳng hạn như phù thủy và người sói - đang cố gắng phá hủy sự yên bình của xã hội.

Các phù thủy trở thành vật tế thần dễ dàng cho nhiều giáo hoàng, đặc biệt là Innocent VIII thế kỷ 15, người mà các tòa án dị giáo chủ yếu nhắm vào phụ nữ kể từ khi nhà thờ tin rằng Eve đã khởi nguồn tội lỗi trong Vườn Địa đàng. Các nhà chức trách đã tập hợp công dân để vạch tội và cáo buộc phù thủy xuất hiện từ các sự kiện trần tục như tranh cãi và bất bình vụn vặt. Sau đó các nạn nhân bị tra tấn, để buộc phải thú tội. Một khi kẻ hành hạ làm trái ý muốn của nạn nhân, nhà chức trách buộc họ phải đặt tên cho những người khác và sau đó tất cả đều bị treo cổ hoặc thiêu sống.

Joan of Arc, một cô gái nông dân sống ở Pháp thời Trung cổ, đã đừng lên chiến đấu với người Anh. Như một chiến binh, cô đã giúp giải phóng thành phố Orleans, tiếp thêm sinh lực cho quân đội Pháp. Sau đó, khi người Anh bắt được Joan, 19 tuổi, họ buộc tội cô là phù thủy và thiêu sống cô trên cọc năm 1431. Giáo hoàng Benedict XV phong thánh cho Joan vào năm 1920, khiến cô trở thành người duy nhất bị kết án là dị giáo và sau đó được công nhận là một vị thánh.

Phù thủy ở Anh

Nghề phù thủy ở Anh đã vươn tới một số tầng lớp cao nhất trong đất nước. Anne Boleyn, vợ của Henry VIII, người mà ông đã đoạn tuyệt với Giáo hội Công giáo vào năm 1533, đã không sinh cho ông ta con trai như ông ta mong muốn. Năm 1536 bị kết tội ngoại tình và phản quốc, Anne bị chặt đầu tại Tháp Luân Đôn. Sau khi bị hành quyết, Anne bị buộc tội là phù thủy 11 ngón, mặc dù khi hài cốt của cô được khai quật vào thế kỷ 19, không hề có ngón tay phụ nào cả. Sau cái chết của Anne, Henry VIII đã tạo ra Đạo luật Phù thủy năm 1542, đạo luật đầu tiên của nước Anh cấm ma thuật đen.

Ở Scotland, phù thủy đã trở thành một tội ác, có thể bị trừng phạt bằng cái chết, vào năm 1563. Nhiều thập kỷ sau khi nó thông qua, Vua James VI của Scotland đã gây nỗi ám ảnh của ông về ma thuật đen, bắt đầu một trong những cuộc săn lùng phù thủy tồi tệ nhất châu Âu vào những năm 1590. Khi hôn thê của ông là Công chúa Anne của Đan Mạch đi thuyền đến Scotland để kết hôn với James, một cơn bão đã đánh sập con tàu của cô. Nhà vua đổ lỗi cho phù thủy và vây bắt người dân ở Bắc Berwick, Scotland, nơi các tòa án dị giáo sử dụng tra tấn để giải tội.

Trong số những người không may bị bắt có nữ hộ sinh Agnes Sampson. Các giám khảo nhét vào miệng cô một sợi dây cương có bốn ngạnh sắc nhọn và buộc cô phải thừa nhận đã cố gắng giết nhà vua. Sự kỳ lạ xảy ra sau đó, khiến cô trở thành một trong số khoảng 70 người bị giết trong sự kiện này, tiếp tục truyền cảm hứng cho ba phù thủy trong vở kịch Macbeth của Shakespeare ở Scotland.

Nhiều người bị buộc phải nộp phạt và xin lỗi công khai, trong khi một số bị bỏ tù hàng tháng trời và bị tra tấn. Mười chín người cuối cùng bị treo cổ và một người khác bị ép đến chết. Tòa án chung Massachusetts sau đó đã tuyên hủy các bản án có tội, nhưng điều đó chẳng làm xoa dịu được các gia đình bị hại và sự phẫn uất và cay đắng đã kéo dài trong nhiều thế kỷ.

Phù thủy cuối cùng của Châu Âu?

Anna Göldi làm giúp việc gia đình cho một gia đình ở Glarus, Thụy Sĩ. Họ buộc tội cô đã khiến một trong những con gái của họ nôn ra các vật bằng kim loại. Göldi bị hành quyết vào năm 1782 và bà là người cuối cùng bị giết vì tội phù thủy ở châu Âu. Năm 2008, chính quyền địa phương đã xóa bỏ mọi cáo buộc của bà, và vào năm 2017, thị trấn đã mở một bảo tàng dành riêng cho bà và thời kỳ đen tối đó.

Niềm tin vào phép thuật phù thủy vẫn tồn tại cho đến tận thế kỷ 20. Trong Chiến tranh thế giới thứ hai, New Forest Coven, một nhóm các phù thủy được cho là đã tập hợp tại Anh, để làm phép lên Adolf Hitler vào ngày 1/8/1940. 

Trên khắp thế giới ngày nay, nỗi sợ hãi về phép thuật phù thủy và sức mạnh siêu nhiên vẫn chưa hoàn toàn phai nhạt. Tại Hoa Kỳ, "Sự hoảng sợ của người sa-ma" trong những năm 1980 và 90 đã khuấy động các thuyết âm mưu vô căn cứ và những cáo buộc lạm dụng nghi lễ ma thuật đen trên khắp đất nước. Vào đầu những năm 2000, nỗi lo sợ về thuật phù thủy đã kích động bạo lực và chết chóc ở các nước như Papua New Guinea và Nigeria. Khi khoa học tiếp tục phát triển và sự mê tín không còn nữa, có lẽ nỗi sợ hãi của các phù thủy thời hiện đại mới thực sự trở thành dĩ vãng.

×