Đăng nhập/ Đăng ký
| 
Bình luận
0
Điều đặc biệt, trong những căn buồng đó không hề có di ảnh của những người đã khuất, mà chỉ dành thờ cúng duy nhất một chiếc cung tên. Người Mã Liềng xem căn buồng này là "Buồng thiêng" và để thờ cúng báu vật rất linh thiêng, đó chính là "Ma nộ", hay còn gọi là cung tên...
Căn "Buồng thiêng" và những điều cấm kị
Sau một hồi dẫn chúng tôi dạo quanh bản, bên ấm nước nấu bằng lá rừng còn bốc hơi nóng hổi, thơm phức đãi khách dịp đầu năm phải "ưu ái" lắm, già làng Cao Văn Ngụ ở bản Kè, xã Lâm Hoá (Tuyên Hoá) mới vén tấm rèm lên để chúng tôi quan sát bên trong gian "Buồng thiêng" của gia đình.
Nhưng già Ngụ vẫn ra một điều kiện: "Các chú chỉ được chụp ảnh và quan sát chứ không được bước vào"...
![Quảng Bình: Khám phá những "bí mật" của người Mã Liềng và chuyện "Ma nộ" - Ảnh 1.](https://danviet.ex-cdn.com/files/f1/2020/7/2/images620336anh8-1593623057567-15936230575801963242385.jpg "Quảng Bình: Khám phá những "bí mật" của người Mã Liềng và chuyện "Ma nộ" - Ảnh 1.")
"Buồng thiêng", nơi đặt “Chà bài” để thờ cúng báu vật "Ma nộ" của người Mã Liềng.
Theo quan sát của chúng tôi, trong những ngôi nhà sàn của người Mã Liềng khi được dựng lên được tuân thủ những điều kiêng kỵ rất chặt chẽ. Không gian sử dụng nhà sàn cũng được quy định "ngầm" một cách rõ ràng giữa các thành viên trong gia đình, rất khó lòng vượt qua tục lệ đó.
Trong từng ngôi nhà sàn luôn có một căn "Buồng thiêng", thường được bố trí ở phía bên trái của cửa chính, ngay cạnh một bếp lửa hầu như không bao giờ tắt.
Trước đây, bếp lửa thường được bố trí ở lối cửa chính, ngày nay được đưa ra phía cửa bếp. Buồng được thưng kín bằng những loại gỗ tốt và chỉ dành một lối vào duy nhất, được che bởi một tấm rèm để ngăn những ánh mắt của người lạ nhìn vào bên trong.
Phía trong “buồng thiêng” luôn có một bàn thờ (còn gọi là “Chà bài”). Trên “Chà bài” đặt một bát hương và "Ma nộ" (người Mã Liềng gọi nộ, người miền xuôi gọi là nỏ, cung tên). Trước mặt của gian "Buồng thiêng" luôn có một cửa sổ (còn gọi là “Ma cửa sổ” - PV), nằm sát cạnh cửa chính ra vào.
Theo quan niệm của người Mã Liềng thì cửa sổ này chính là lối ra, vào của các “Ma thần linh” và “Ma tổ tiên”. Tất cả mọi người không ai được phép ngồi tựa lưng, gác chân lên cửa sổ. Người lạ khi đến chơi cấm tuyệt đối không được bước chân vào nhà từ cửa sổ này. Căn buồng thiêng cũng là một biểu hiện hết sức gia trưởng của người đàn ông Mã Liềng bởi nhiều điều kiêng kỵ. Và đó cũng nhằm mục đích để tôn thờ "Ma nộ" một cách trang nghiêm, linh thiêng...
Để giải đáp sự tò mò của chúng tôi, Cao Văn Dụng, trưởng bản Kè tiết lộ về phong tục của đồng bào mình: "Buồng thiêng" của người Mã Liềng là nơi chỉ có người đàn ông trụ cột trong gia đình và người con trai cả mới được phép bước chân vào. Đối với phụ nữ và người lạ thì tuyệt đối không được bước vào, kể cả con rể trong gia đình.
Ngay cả vợ và con gái trong nhà cũng thi thoảng mới được phép bước vào "Buồng thiêng" khi thực sự có việc cần thiết. Lúc vợ mang thai, người chồng sẽ làm một căn chại (chòi) đẻ gần nhà sàn phục vụ việc sinh nở.
Người Mã Liềng quan niệm rằng, nếu người phụ nữ sinh trong nhà chính và gần “Buồng thiêng” sẽ làm ô uế đến “Ma thần linh”, “Ma tổ tiên”, khi ấy những tai hoạ sẽ giáng xuống mọi người trong gia đình. Khi sinh, người đàn bà mang nhiều vía xấu.
Do đó, khi được sinh ra, ngay lập tức đứa trẻ sẽ được tắm rửa sạch sẽ để đuổi vía xấu ra khỏi cơ thể. Trước khi đưa đứa trẻ vào nhà chính, người Mã Liềng sẽ tổ chức một lễ cúng ở "Buồng thiêng" để báo cho “Ma thần linh” và “Ma tổ tiên” về sự hiện diện của thành viên mới...
Già làng Hồ Viên, bản Cà Xen, xã Thanh Hoá (Tuyên Hoá) cho biết, trước khi dựng nhà, người Mã Liềng sẽ phải mời Pạ gơ (thầy cúng) đến để thực hiện việc xin “Ma đất”. Làm nhà xong, họ phải mời Pạ gơ làm thêm một lễ cúng nữa thì mới được vào ở. Khi người vợ về nhà chồng sau lễ cưới, họ phải đi vào bằng lối cửa phụ. Lúc có người thân lìa đời, người chết sẽ được mang ra đặt ở cửa chính. Nhưng khi đem chôn thì người chết sẽ được mang ra khỏi nhà bằng lối cửa sổ ma. Nếu cửa sổ quá nhỏ thì buộc phải phá luôn cả vách nhà...
Giải mã bí ẩn của báu vật "Ma nộ"
Trước đây, khi còn gắn chặt với lối sống du canh du cư, những người đàn ông Mã Liềng luôn đeo "Ma nộ" bên mình và xem đây là thứ báu vật linh thiêng nhất.
"Ma nộ" đối với người Mã Liềng còn được xem như là một chiếc bùa hộ mệnh, là biểu hiện của sức mạnh, phương tiện phục vụ đắc lực cho việc mưu sinh, bảo vệ bản thân, cộng đồng, làng bản...
Già làng Cao Văn Ngụ trải lòng tâm sự, từ khi Nhà nước cấm việc săn bắt động vật rừng trái phép, chiếc "Ma nộ" rất hiếm khi được bà con đem ra sử dụng vào việc mưu sinh, hầu như chỉ được đặt cố định ở vị trí “Chà bài” trong "Buồng thiêng" để thờ cúng.
Cho đến nay, bất cứ người đàn ông Mã Liềng nào khi đến tuổi trưởng thành cũng phải tự tay mình làm ra một báu vật "Ma nộ" và giữ nó đến cuối đời. Khi nào dựng nhà mới hoặc chuyển đến nơi ở khác thì phải mời Pạ gơ đến thực hiện các nghi lễ cúng rồi mới được phép đặt "Ma nộ" lên “Chà bài” trong "Buồng thiêng".
Để làm được một "Ma nộ", trước tiên người đàn ông phải vào rừng tìm cho được một cây gỗ tốt, thường thì dân bản chọn cây gỗ táu. Tiếp đó, dây của "Ma nộ" chủ yếu sẽ được lấy từ sợi của cây si chẻ ra rồi phơi khô, sau đó bện chặt lại. Còn với mũi tên thì được làm bằng đông la cún (người miền xuôi thường gọi đây là cây tro hoặc cây cọ rừng).
![Quảng Bình: Khám phá những "bí mật" của người Mã Liềng và chuyện "Ma nộ" - Ảnh 5.](https://danviet.ex-cdn.com/files/f1/2020/7/2/images620337anh9-1593623060801-1593623060803588875568.jpg "Quảng Bình: Khám phá những "bí mật" của người Mã Liềng và chuyện "Ma nộ" - Ảnh 5.")
Một ngôi nhà mới của người Mã Liềng được xây dựng trong năm 2017.
Khi vít Nộ, phần gỗ sẽ cong lại còn phần dây hầu như không cong, nhưng tạo ra một lực rất mạnh để đẩy mũi tên bay xa. Người Mã Liềng quan niệm, trong đời sống tâm linh, thế giới vũ trụ tồn tại rất nhiều "Ma" (thần linh) như: ma trời, ma núi, ma đá, ma đất, ma rừng, ma suối, ma tổ tiên, ma bếp... "Ma nộ" của người Mã Liềng chính là nơi để các "Ma" nhập vào, kể cả Ma tổ tiên, nên phải được đặt ở vị trí "Buồng thiêng" rất trang nghiêm...
Những ngày cận Tết cổ truyền năm 2018, vừa mới hoàn tất việc mời Pạ gơ đến đặt xong 4 báu vật "Ma nộ" vào những “Chà bài” trong 4 căn "Buồng thiêng" để thờ cúng, ông Cao Văn Dụng, Trưởng bản Kè mừng rơn khoe với chúng tôi: Năm nay dân bản Kè được mùa lúa, ngô, lạc, lại còn được Nhà nước quan tâm xây dựng thêm 17 nhà sàn mới.
Riêng trong gia đình cũng được cấp trên xây mới 4 nhà, gồm nhà của tui, nhà của hai con trai Cao Văn Tâm, Cao Văn Tin cùng con rể Hồ Bun. Rứa là Tết này mấy cha con tui đã có nơi trang trọng để thờ "Ma nộ" rồi. Phải mổ lợn, tăng thêm gà, xôi, rượu, thịt... để đón Tết. Lễ vật trước hết là thờ "Ma nộ", để các "Ma" luôn phù hộ cho chúng tôi được an lành, ấm no, hạnh phúc. Tiếp đó nhằm mời con cháu, dân bản đến cùng chung vui. Hạnh phúc lắm, ơn Đảng, ơn Nhà nước nhiều lắm các chú à!.
Theo Cổng Thông tin điện tử tỉnh Phú Yên, trong khuôn khổ chương trình quảng bá địa phương Việt Nam tại Cộng hòa Séc, Vương quốc Bỉ và Liên bang Thụy Sĩ, ngày 3/6 (giờ địa phương), đoàn công tác tỉnh Phú Yên đã có buổi làm việc với chính quyền tỉnh Karlovy Vary, Cộng hòa Séc.
Đề xuất giảm lệ phí trước bạ đối với xe máy nhằm tránh việc người dân tại một số địa phương phải nộp mức lệ phí cao hơn so với trước khi sáp nhập tỉnh.
Chia sẻ
Theo đánh giá của BLV Quang Huy, HLV Kim Sang-sik là chiến lược gia rất cao tay và năng lực cầm quân của ông sẽ khiến ĐT Malaysia gặp nhiều khó khăn như khi chạm trán ĐT Việt Nam dưới thời HLV Park Hang-seo trước đây.
Chia sẻ
Bước vào vườn nho sữa Hàn Quốc thuộc địa phận thôn Làng Mới, xã Mông Sơn, huyện Yên Bình của chàng kỹ sư nông lâm quê Vĩnh Phúc Đinh Đại Thành, du khách không khỏi ngỡ ngàng, thích thú trước khung cảnh vườn nho trải dài xanh mát, cây nào cũng trĩu quả, quyện trong gió là mùi thơm ngọt ngào...
Chia sẻ
Bình Thuận có rất nhiều món ngon như lẩu thả, súp hoa thanh long và lẩu hoa thanh long hầm gà, gỏi cá trích, cá mai, cá đục, chả cuốn cá trích, gỏi xoài cát mực khô Làng chài Mũi Né, mực 1 nắng, bồ câu núi Tà Cú xốt mắm chuối mốc, chả cá biển hấp - chiên, chả cá thát lát Tánh Linh, bánh canh cá biển...
Chia sẻ
Năm nay, những cành vải Bắc Giang đỏ rực, dáng cong mềm, quả sai trĩu được nhiều chị em "săn lùng" để đặt vào bình gốm, bình thủy tinh... làm đồ trang trí.
Chia sẻ
Nghệ sĩ Nhân dân Nguyễn Thị Hiển là một tên tuổi múa của làng múa Việt Nam. Bà có tới 9 học trò được phong danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, 30 người được phong Nghệ sĩ Ưu tú.
Chia sẻ
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum Nguyễn Hữu Tháp nêu rõ những nội dung Sở NN&MT chưa làm đúng chỉ đạo; đồng thời yêu cầu nếu quy trình cấp chưa đảm bảo, thì dừng hiệu lực Giấy xác nhận cấp mã số vùng trồng đã cấp cho Công ty cổ phần rượu sâm Ngọc linh Kon Tum.
Chia sẻ
Ngành nuôi trồng thủy sản ở ĐBSCL đang hướng đến đa dạng hóa đối tượng nuôi, nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, giá trị sản phẩm. Trước giờ sáp nhập, tại các tỉnh Sóc Trăng, Trà Vinh, An Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ... nông dân đã, đang nghiên cứu phát triển, nuôi thành công các loài cá đặc sản, như: Cá dáo, cá dứa, cá bông lau... để nâng cao thu nhập, phát triển bền vững.
Chia sẻ
Cảnh sát xác định người “khỏa thân”, đuổi theo cô gái trên đường Hoàng Hoa Thám, Hà Nội, là một thanh niên sinh năm 1997. Người này có tiền sử “rối loạn hành vi kiểm soát”.
Chia sẻ
Tiến hành kiểm tra thực tế vali xách tay của hành khách này, lực lượng chức năng phát hiện 48 chiếc điện thoại iPhone đã qua sử dụng được cất giấu nhưng không khai báo hải quan theo quy định. Toàn bộ số hàng hóa vi phạm đã bị lập biên bản, xử lý theo đúng trình tự pháp luật.
Chia sẻ
Nhiều hộ nông dân trên địa bàn xã Long Tân (huyện Long Đất, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu) đã cải tạo diện tích đất đồi, đất trũng trồng cây kém hiệu quả để chuyển sang trồng rau ngót, mang lại thu nhập gần một triệu đồng mỗi ngày.
Chia sẻ
Triệu Vân (? – 229), tự Tử Long, là người Thường Sơn. Ông là danh tướng vào giai đoạn cuối thời Đông Hán và thời Tam quốc, cũng là một trong số những nhân vật góp công không nhỏ vào sự thành lập của nhà Thục Hán.
Chia sẻ
Thống đốc Zaporozhye Evgeny Balitsky cho biết các gia đình xứng đáng được biết số phận của những người thân yêu của họ.
Chia sẻ
Lãi suất ngân hàng cao nhất hôm nay 8/6: Số ngân hàng áp dụng chính sách lãi suất ưu đãi cho người dưới 35 tuổi đang gia tăng.
Chia sẻ
Bồ Đào Nha vs Tây Ban Nha là trận chung kết UEFA Nations League 2024/2025 và thần đồng Lamine Yamal bên phía La Roja có thể tạo ấn tượng mạnh mẽ khi đối đầu với siêu sao Cristiano Ronaldo bên phía Seleccao.
Chia sẻ
Bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chuyển hóa (MAFLD) đang dần trở thành mối đe dọa sức khỏe cộng đồng tại Việt Nam, các chuyên gia cảnh báo rằng MAFLD có thể sớm thay thế viêm gan virus để trở thành "gương mặt chính" gây xơ gan và ung thư gan.
Chia sẻ
Sáng 8/6, ngay sau khi kết thúc bài thi cuối cùng môn Toán trong kỳ thi vào lớp 10 năm 2025 của Hà Nội, Sở GDĐT Hà Nội đã tổ chức Hội nghị thông tin về kết quả tổ chức kỳ thi.
Chia sẻ
Đạo diễn Trương Kỷ Trung mới đây đã đệ đơn kiện vợ cũ là bà Phàn Hinh Mạn và yêu cầu bồi thường 300.000 NDT vì tranh chấp kéo dài từ năm 2016.
Chia sẻ
Hãy tưởng tượng một CEO từng quyết định một thương vụ hàng chục triệu đô la trong một tuần, giờ đây phải chờ đợi hàng tháng trời để một đề án được phê duyệt. Sự “va chạm” này không chỉ gây ra sự chán nản, mà còn có thể làm triệt tiêu động lực đổi mới của chính những “đại bàng” được mời về.
Chia sẻ
Ông Trần Văn Cường, nông dân thôn Xuân Lâm, xã Triệu Nguyên (huyện Đakrông) là người đầu tiên ở tỉnh Quảng Trị trồng lạc đen xuất xứ từ Nam Phi, giá bán lạc đen gấp 4 lần lạc thường. Cùng với trồng tràm, trồng sâm Bố Chính, gia đình ông Cường đã "rời bến nghèo" sang "bờ khá giả".
Chia sẻ
Nhiều hộ dân trên tuyến đường tỉnh 826 qua huyện Cần Giuộc (Long An) bức xúc khi tuyến đường thi công ì ạch làm ảnh hưởng đến đời sống.
Chia sẻ
Một cảnh quay bất ngờ đã thay đổi cách nhìn của tôi về người giúp việc. Tìm hiểu cách mà họ có thể dạy dỗ trẻ con và tạo bầu không khí gia đình ấm áp.
Chia sẻ
Cố vấn quốc phòng Vương quốc Anh Fiona Hill tuyên bố trong cuộc phỏng vấn với Guardian rằng, Anh đang trong tình trạng chiến tranh với Nga.
Chia sẻ
Dù được nhắc đến một cách vô cùng khiêm tốn, thậm chí bị coi là nhân vật nền nhưng tình cảm và tấm chân tình mà Tăng Nhu dành cho Vi Tiểu Bảo lại khiến khán giả nhớ mãi.
Chia sẻ
HLV U19 nữ Việt Nam - ông Okiyama Masahiko tin rằng lứa cầu thủ trong tay mình sẽ giành ngôi vô địch giải U19 nữ Đông Nam Á 2025 diễn ra tại TP.HCM.
Chia sẻ
Không may gặp tai nạn khiến thang máy kẹp cổ khoảng 2,5 phút, thiếu niên 16 tuổi bị hôn mê sâu, suy tuần hoàn, suy hô hấp...
Chia sẻ
"Không thể để tình trạng khai thác vượt ranh giới, gây ô nhiễm môi trường tiếp diễn" – đó là chỉ đạo dứt khoát của Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bình Định Nguyễn Tuấn Thanh tại cuộc họp về công tác quản lý khoáng sản trên địa bàn tỉnh.
Chia sẻ
HLV U19 nữ Thái Lan – Nuengrutai Srathongvian nhắc lại nỗi đau của ĐT nữ Việt Nam khi thất bại 1-2 trước người Thái ở trận play-off đến World Cup trên sân Thống năm 2014.
Chia sẻ
Giá cau tươi tại Đắk Lắk, Đắk Nông trong năm 2024 tăng mạnh, có thời điểm lên tới 80.000–90.000 đồng/kg, kéo theo giá cau giống cũng tăng vọt. Nhiều buồng cau giống được bán với giá hơn 15 triệu đồng, cao gấp nhiều lần so với những năm trước.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Văn Minh 
