Hơn 10 năm qua, ông Nguyễn Trường Thạnh, ở thôn Đông Yên 2, xã Bình Dương (huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi) gắn bó với nghề nuôi tôm sú trong ao đất truyền thống. 

Tuy nhiên, môi trường nước ao nuôi bị ô nhiễm, trang thiết bị phục vụ nuôi tôm không được đảm bảo, nên không mang lại hiệu quả, đành phải bỏ hoang hồ nuôi.

Cuối năm 2019, ông Thạnh đăng ký tham gia dự án nuôi thủy sản nước lợ thích ứng với biến đổi khí hậu của Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp Bình Sơn triển khai. 

Mô hình nuôi thử nghiệm tôm xen cá đối mục và cua biển. Kết quả con tôm phát triển tốt, không xảy ra dịch bệnh, môi trường nước trong ao nuôi cũng trong và sạch hơn nhờ cá đối ăn tảo trong hồ. 

Trên diện tích ao nuôi gần 5.000m2, mỗi vụ, ông thả nuôi 1.000 con cá đối mục, mật độ 1 con/5m2 và 3.000 con cua biển được thả nuôi với mật độ 10 con/m2. 

Sau 2,5 tháng, ông tiếp tục thả nuôi 100.000 con tôm thẻ chân trắng, mật độ 40 con/m2. Sau gần 3 tháng nuôi với tôm và 5 tháng nuôi với cá đối mục, cua biển, cả cá, tôm và cua phát triển tốt, tỷ lệ sống đạt hơn 90%. 

Ông Thạnh cho biết, bình quân mỗi vụ, ông thu hoạch được hơn 500kg tôm thương phẩm, 120kg cá đối và gần 200kg cua biển. 

Với giá tôm 95.000 đồng/kg ông thu về trên 47 triệu đồng; còn cá đối mục với giá bán 100.000 đồng/kg, ông thu thêm trên 20 triệu đồng và 25 triệu đồng là số tiền từ nguồn thu cua biển. Sau khi trừ chi phí gia đình ông thu lãi trên 70 triệu đồng. 

Từ thành công vụ nuôi ban đầu, ông Thạnh tiếp tục đầu tư mô hình nuôi tôm kết hợp cá đối mục và cua biển trong năm 2021.

Theo ông Lê Đăng Khoa, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Bình Sơn, ngoài những hộ nuôi tôm trong hồ lót bạt, địa phương còn khá nhiều diện tích ao đất nuôi tôm kém hiệu quả. 

Thời gian qua, môi trường nước nuôi mất cân bằng sinh thái, điều kiện ao nuôi không đảm bảo, cùng với những yếu tố bất lợi của thời tiết nên nuôi tôm ao đất truyền thống của người dân không hiệu quả.

Vì vậy, triển khai mô hình này là giải pháp giúp hạn chế dịch bệnh cho tôm, đồng thời tăng thu nhập cho người nuôi.Tôm sống ở tầng mặt, cá sống ở tầng đáy. Thức ăn của cá là rong tảo, mùn bã hữu cơ trong ao, thức ăn thừa của tôm, không cạnh tranh thức ăn với tôm, giúp môi trường ao nuôi sạch hơn. 

Năm 2021, Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Bình Sơn thực hiện dự án vùng nuôi thủy sản nước lợ thích ứng với biến đổi khí hậu trên diện tích 2 ha, với 8 hộ tham gia tại 2 xã Bình Dương và Bình Chánh. 

Đây là hai địa phương có diện tích nuôi trồng thủy sản khá lớn của huyện Bình Sơn, tổng diện tích nuôi thực tế là 144 ha, chiếm 74,7% tổng diện tích nuôi thủy sản nước lợ trên địa bàn huyện. 

Là một trong những hộ dân tham gia mô hình, ông Trần Thế Lực và 3 hộ vừa được chuyển đổi mô hình tại xã Bình Chánh (Bình Sơn) đều rất vui mừng. 

Ông Lực cho biết: "Gia đình tôi có 2.500m2 ao nuôi, trước đây chủ yếu nuôi tôm sú truyền thống nhưng hiệu quả kinh tế mang lại không cao. Tháng 4 vừa rồi, được Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Bình Sơn đầu tư thả 750 con cá đối mục theo tỷ lệ 1 con/m2 và 2.500 con cua biển trên diện tích 3.500m2 hồ nuôi tôm của gia đình. Đến tháng 5/2021, tôm thẻ chân trắng với số lượng 100.000 con tôm thẻ chân trắng...".

Nhờ thực hiện đúng quy trình kỹ thuật chăm sóc nên qua gần 4 tháng nuôi, các đối tượng nuôi đều phát triển rất tốt, thích nghi tốt với môi trường ao nuôi, cho năng suất cao hơn so với với nuôi tôm độc canh trước đây. 

Hiện gia đình ông đang bước vào vụ thu hoạch, ước tính thu hoạch khoảng 200 kg cua biển, 500 kg tôm, 150 kg cá đối thu, tổng giá trị thu về ước chừng trên 90 triệu đồng. 

"Sau khi trừ chi phí, gia đình chúng tôi có thể lãi trên 70 triệu đồng. Chính nhờ con tôm, con cá và cua biển mà đời sống gia đình tôi và nhiều hộ dân tham gia mô hình ở khấm khá hơn", ông Lực chia sẻ. 

Cũng theo ông Lực, các hộ nuôi phải thả cua và cá đối mục trước khi thả tôm giống 1 tháng, bởi vì cua và cá đối có thời gian sinh trưởng dài ngày hơn tôm thẻ chân trắng. Sau gần 1 tháng thả nuôi cua và cá đối có sự hoạt động tốt trong ao, làm cho đáy ao thông thoáng, các loại tảo có lợi trong ao phát triển tốt. 

Hơn nữa, cua biển, cá đối mục đều là những đối tượng nuôi có giá trị kinh tế cao và có tính tương hỗ lẫn nhau sẽ góp phần cân bằng môi trường sinh thái, giúp cho môi trường ao nuôi ổn định hơn. Qua đó, giảm thiểu nguy cơ xảy ra dịch bệnh và tăng giá trị kinh tế trên cùng một đơn vị diện tích cho người nuôi.

Theo Giám đốc Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Bình Sơn Lê Đăng Khoa, mô hình nuôi kết hợp tôm, cua, cá đối rất thích hợp với các ao đất vùng triều nước lợ trong điều kiện môi trường nước mất cân bằng sinh thái, phương tiện thiếu thốn. 

Với kết quả bước đầu đạt được của mô hình đã giúp người dân thay đổi thế nuôi tôm độc canh, chuyển sang phương thức nuôi thân thiện với môi trường. Qua đó, góp phần giảm rủi ro do dịch bệnh và tăng giá trị kinh tế cho các hộ nuôi tôm. 

Đây cũng là động lực cho nông dân phát triển vùng nuôi trồng thủy sản tập trung, an toàn, mang tính hàng hóa, hướng đến sản xuất bền vững. 

×