Sáp nhập tỉnh Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu và TP.HCM: Ba cực phát triển với thế mạnh bổ trợ lẫn nhau

TP.HCM hiện là trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước, chiếm gần 23% tổng thu ngân sách quốc gia. TP.HCM có hệ thống hạ tầng đô thị, cảng biển, sân bay quốc tế và mạng lưới logistics phát triển bậc nhất. Đây cũng là đầu mối của các ngành tài chính, thương mại, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Tuy nhiên, chính vì là đô thị lâu đời, TP.HCM cũng đối mặt với bài toán quá tải đô thị, quỹ đất hạn hẹp và hạ tầng ngày càng căng thẳng trước tốc độ phát triển.

Trong khi đó, Bình Dương nổi lên như một cực phát triển công nghiệp năng động, với hàng nghìn nhà máy, các KCN hiện đại và tỷ lệ thu hút FDI thuộc nhóm cao nhất cả nước.

Khả năng sản xuất, chế biến và đóng góp cho chuỗi cung ứng toàn cầu của Bình Dương được đánh giá là mũi nhọn có thể bổ khuyết cho TP.HCM, nơi thiên về dịch vụ hơn là công nghiệp nặng.

Không những vậy, Bình Dương còn có lợi thế về không gian phát triển đô thị, quỹ đất lớn, và cơ sở hạ tầng nội tỉnh ngày càng hoàn thiện.

Bà Rịa - Vũng Tàu lại có một hướng phát triển khác, nghiêng về kinh tế biển, du lịch và dịch vụ cảng. Với hệ thống cảng nước sâu Cái Mép – Thị Vải, có khả năng tiếp nhận tàu hàng trọng tải lớn nhất khu vực và đang giữ vai trò cửa ngõ xuất nhập khẩu quan trọng của miền Nam.

Đồng thời, du lịch biển cũng là thế mạnh của Bà Rịa - Vũng Tàu, góp phần bổ sung ngành dịch vụ mang tính chất nghỉ dưỡng và giải trí cho TP.HCM.

Khi đặt lên bàn cân, có thể thấy 3 địa phương này không trùng lắp mà bổ trợ cho nhau về mặt chức năng. TP.HCM là đầu não tài chính – hành chính, Bình Dương là trung tâm sản xuất – công nghiệp, còn Bà Rịa - Vũng Tàu là cửa ngõ biển và dịch vụ du lịch.

Việc hợp nhất 3 cực phát triển này sẽ hình thành một thể thống nhất có đủ "sản xuất - dịch vụ - hậu cần", giúp tăng cường hiệu quả đầu tư công, đồng bộ hóa quy hoạch vùng và giảm thiểu sự phân mảnh trong phát triển hạ tầng.

Ông Nguyễn Bình, người dân ở quận Tân Bình (TP.HCM) cho biết, trong nhiều năm qua, TP.HCM, Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu luôn là 3 cực tăng trưởng quan trọng nhất của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

Nếu xét riêng lẻ, mỗi địa phương đã có những đóng góp đáng kể vào nền kinh tế cả nước. “Nhưng nếu nhìn dưới góc độ vùng đô thị mở rộng, nơi sự kết nối giữa các cực phát triển được thiết kế tối ưu, thì việc hợp nhất sẽ mở ra những cơ hội lớn hơn rất nhiều”, ông Bình chia sẻ.

Sáp nhập tỉnh Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu và TP.HCM: Quy mô kinh tế vượt trội và sức bật khu vực

Nếu xét riêng về quy mô kinh tế, việc gộp GDP của TP.HCM (ước khoảng 1,6 triệu tỷ đồng), Bình Dương (gần 500.000 tỷ đồng) và Bà Rịa - Vũng Tàu (khoảng 400.000 tỷ đồng) sẽ tạo ra 1 vùng kinh tế có tổng GDP hơn 2,5 triệu tỷ đồng, tương đương trên 100 tỷ USD. Điều này sẽ đưa siêu đô thị mới lọt vào nhóm các thành phố có tổng sản phẩm lớn nhất Đông Nam Á, vượt qua nhiều trung tâm như Kuala Lumpur (Malaysia), Jakarta (Indonesia), và tiệm cận Thượng Hải (Trung Quốc) về quy mô kinh tế đô thị.

Không chỉ gia tăng về lượng, việc hợp nhất này còn giúp giải quyết các vấn đề mà TP.HCM đang gặp phải như kẹt xe, ô nhiễm, và áp lực hạ tầng.

Các KCN và dân cư có thể được giãn ra các địa bàn lân cận vốn đã có sẵn hạ tầng như Bình Dương, thay vì tiếp tục nén vào lõi đô thị đang quá tải.

Trong khi đó, hàng hóa xuất nhập khẩu từ cảng Cát Lái (TP.HCM) sẽ được san sẻ sang Cái Mép – Thị Vải (Bà Rịa - Vũng Tàu), giúp giảm ùn tắc và tăng năng lực thông quan.

Sự liên kết vùng về logistics, hàng không và đường bộ cũng sẽ được đẩy mạnh, tạo thành một hệ sinh thái hạ tầng liền mạch.

Quyết định số 759/QĐ-TTg ngày 14/4/2025 phê duyệt Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính (ĐVHC) các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (Đề án) do Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình vừa ký ban hành. Theo đó, sáp nhập tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, tỉnh Bình Dương và Thành phố Hồ Chí Minh thành 1 thành phố trực thuộc trung ương có tên gọi là Thành phố Hồ Chí Minh, trung tâm hành chính - chính trị đặt tại Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay (giảm 2 tỉnh).

Dự kiến, sau sáp nhập, TP.HCM mới sẽ có diện tích hơn 6.700 km², dân số khoảng 13,7 triệu người, trở thành siêu đô thị của vùng Đông Nam Bộ .

Tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đang tích cực thực hiện các bước chuẩn bị theo chỉ đạo của Trung ương, và phối hợp chặt chẽ với TP.HCM và Bình Dương để đảm bảo quá trình sáp nhập diễn ra hiệu quả và đúng tiến độ.

Kết thúc quý I/2025, Bình Dương đạt tăng trưởng kinh tế 6,74%, (tăng cao hơn so với cùng kỳ năm 2023 đạt 2,09% và năm 2024 đạt 5,92%). Kim ngạch xuất nhập khẩu tạo ra thặng dư thương mại hơn 2,6 tỷ USD.

Tại hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh lần thứ 48 tổ chức mới đây, ông Nguyễn Văn Lợi – Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương đánh giá tăng trưởng toàn diện của tỉnh trong quý I đã tạo dấu ấn mạnh mẽ, thể hiện tinh thần chủ động và sẵn sàng “hợp lực” cùng phát triển với TP.HCM.

Quý II được xác định là giai đoạn then chốt, mang tính bản lề để tỉnh Bình Dương hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng 2 con số; hoàn thiện toàn bộ hệ thống chính sách, bộ máy tổ chức, chuẩn bị cho mô hình chính quyền mới sau khi hợp nhất với TP.HCM.

Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương yêu cầu, toàn hệ thống chính trị khẩn trương hoàn thiện Đề án kết thúc hoạt động cấp huyện, sáp nhập các xã, sắp xếp hệ thống các tổ chức Đảng, cơ quan.

Đồng thời, Bình Dương phối hợp chặt chẽ với TP.HCM và tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tham mưu Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án sắp xếp, sáp nhập tỉnh, hoàn tất trong tháng 6/2025, Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương chia sẻ.

×