Sáp nhập Tiền Giang - Đồng Tháp: Mảnh đất mới mở lối cho cuộc bùng nổ ẩm thực miền Tây

Trong đề án sáp nhập Tiền Giang và Đồng Tháp thành một đơn vị hành chính mới, mang tên Đồng Tháp, với trung tâm hành chính - chính trị đặt tại địa bàn tỉnh Tiền Giang hiện nay, không chỉ ranh giới địa lý được điều chỉnh, mà còn mở ra cơ hội tái cấu trúc những giá trị văn hóa - xã hội đã định hình qua nhiều thế hệ.

Đặc biệt, du lịch ẩm thực - nơi cô đọng hương vị, tập quán sinh hoạt và tinh thần bản địa, có thể trở thành cầu nối hiệu quả để hình thành nên bản sắc du lịch chung cho tỉnh mới. Khi “vương quốc trái cây” Tiền Giang và “xứ sen” Đồng Tháp không còn bị ngăn cách bởi địa giới hành chính, bức tranh ẩm thực khu vực được làm mới bằng chính sự giao thoa, kế thừa và mở rộng từ hai vùng đất trù phú.

Tiền Giang và Đồng Tháp vốn là hai mảnh ghép quan trọng của vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Tiền Giang từ lâu được biết đến là “vương quốc trái cây” của miền Tây Nam Bộ, nơi những cù lao trù phú nằm giữa sông Tiền tạo ra những sản vật ngọt lành như vú sữa Lò Rèn, xoài cát Hòa Lộc, sầu riêng Ngũ Hiệp, chôm chôm Tân Phong,…

Trong khi đó, Đồng Tháp là vùng đất của hoa sen - không chỉ là cảnh quan mà còn trở thành nguyên liệu chế biến nên hàng loạt món ăn mang tính biểu tượng: cơm gói lá sen, gỏi ngó sen, trà tim sen, bánh nhân sen… Không ít người đến Tháp Mười chỉ để ngồi giữa đồng sen, nhấm nháp hạt sen luộc và lắng nghe mùi hương tỏa nhẹ trong gió.

Hai mảnh ghép ấy, một nồng đậm sắc hương cây trái, một thanh thoát vị sen, khi hòa quyện lại sẽ tạo ra một hành trình ẩm thực vừa đa dạng vừa có chiều sâu. Du khách không chỉ được nếm một món ngon, mà còn cảm được cả cảnh quan, văn hóa và thổ nhưỡng từng vùng trong từng hương vị.

Sáp nhập Tiền Giang - Đồng Tháp: Từ gỏi ngó sen đến cá lóc trui, từ sầu riêng đến vú sữa - cuộc du ngoạn giữa những tầng văn hóa và sắc thái ẩm thực

Nếu Đồng Tháp gợi nhớ đến những cánh đồng sen ngút ngàn và hệ sinh thái đất ngập nước phong phú, thì Tiền Giang lại nổi bật như một dải lụa mềm trải dọc sông Tiền, gắn liền với những vườn cây trái trĩu quả và lối sống nương theo con nước. Có thể nói, ẩm thực nơi đây là minh chứng sống động nhất cho văn hóa bản địa - nơi không có chỗ cho sự cầu kỳ của kỹ thuật cao cấp, nhưng lại rất “khó quên” bởi sự cân bằng giữa hương, sắc và cảm xúc.

Hủ tiếu Mỹ Tho chính là một biểu tượng như thế. Nếu nhiều địa phương miền Tây đều có món hủ tiếu riêng, thì Mỹ Tho lại làm nên thương hiệu nhờ vào sự tinh tế trong từng chi tiết nhỏ: từ sợi hủ tiếu làm từ giống gạo Gò Cát nổi danh vừa trắng, vừa dai, vừa trong, cho đến nồi nước lèo được giữ lửa hàng giờ bằng xương ống, mực khô, tôm khô và củ cải trắng.

Ẩm thực Tiền Giang là sự giao hòa giữa dân dã và tinh tế. Bánh vá vàng giòn, nhân đầy tôm đất, thịt nạc, đậu xanh, giá sống và nấm rơm, ăn kèm rau vườn và nước mắm pha khéo, không chỉ là món ăn vặt mà còn gợi lên nếp sống quê thanh bình.

Ở chợ Hàng Bông, bánh bèo được bày trong lá chuối hoặc đĩa nhỏ, có hai loại nhân mặn (bì heo, hành phi, bánh mì chiên) và ngọt (nước cốt dừa, mè rang), tạo nên sự tương phản hấp dẫn. Và nếu muốn mang theo hương vị quê, mắm còng Gò Công là lựa chọn lý tưởng: mùi thơm đặc trưng, ăn với cơm trắng, khế chua, chuối chát, gói trọn ký ức bữa cơm gia đình.

Sẽ là thiếu sót nếu không kể đến những thức quả trứ danh của vùng đất này. Sầu riêng Ngũ Hiệp, với hương thơm nức mũi, múi vàng óng, béo ngậy, từ lâu đã là niềm tự hào của nông dân Tiền Giang. Hay như vú sữa Lò Rèn Vĩnh Kim - loại trái cây được ví như “nữ hoàng ngọt mát”, nức tiếng trong nước và được xuất khẩu ra nhiều thị trường nước ngoài. Đây là những sản vật không chỉ để thưởng thức, mà còn để kể câu chuyện về đất đai, thổ nhưỡng, công phu chăm bón và tâm huyết của người trồng.

Có thể nói, du lịch Tiền Giang không chỉ là những chuyến đi qua vườn cây, những buổi dạo xuồng trên sông mà còn là hành trình khám phá lớp trầm tích văn hóa trong từng món ăn. Thế nhưng hành trình khám phá miền Tây Nam Bộ sẽ thiếu đi một mảnh ghép quan trọng nếu tín đồ xê dịch bỏ qua Đồng Tháp - vùng đất ngay kề Tiền Giang, nơi mà nét duyên mộc mạc, vị ngọt của sen và cái tình của người dân như chạm vào cảm xúc sâu thẳm nhất.

Với hệ thống sông ngòi dày đặc, phù sa bồi đắp quanh năm, Đồng Tháp sở hữu nguồn tài nguyên phong phú góp phần tạo nên một kho tàng ẩm thực độc đáo, gói trọn hương vị miền sông nước. Từ thân, lá, hạt đến củ sen đều được người dân khéo léo chế biến thành nhiều món ăn dân dã mà tinh tế, mang đậm dấu ấn vùng đất sen hồng.

Một trong những món được lòng thực khách bậc nhất là gỏi ngó sen với độ giòn sần sật, vị chua cay mặn ngọt vừa phải, thường được trộn cùng thịt gà ta xé phay. Món gỏi này không chỉ là món ăn chơi mà còn thường được người dân địa phương nhâm nhi cùng vài ly rượu đế ướp với cánh và nhụy hoa sen - loại rượu đặc biệt phải ủ từ 6 đến 8 tháng mới đủ độ cay nồng, ngọt dịu và thoảng hương sen thanh mát.

Nếu như món gỏi ngó sen mang đến cảm giác mát lành và khai vị ấn tượng, thì cơm hạt sen lại chinh phục người ăn bởi sự dung dị và thanh khiết. Hạt sen sau khi bỏ vỏ và tim sen, được luộc vừa chín tới rồi trộn vào cơm nấu bằng chính nước luộc ấy, giữ lại trọn vẹn vị ngọt thanh tự nhiên. Khi ăn, hạt sen bùi bùi, thơm nhẹ quyện trong hạt cơm dẻo. Món này thường ăn cùng nước tương ớt cay nhẹ để kích thích vị giác. Không chỉ ngon, cơm hạt sen còn được xem như món ăn dưỡng sinh, giúp an thần và mát gan, rất thích hợp cho những ngày hè oi ả.

Từ món ăn truyền thống cá lóc nướng trui quen thuộc với người dân miền Tây, người Đồng Tháp sáng tạo thêm phần đặc sắc bằng cách cuốn cá nướng với lá sen non. Cá lóc được giữ nguyên con, nướng rơm cho đến khi lớp vảy cháy xém, thơm phức. Khi cá chín, chỉ cần cạo nhẹ lớp vảy, rưới mỡ hành và rắc đậu phộng rang là có thể thưởng thức. Đặc biệt, lớp lá sen non cuốn ngoài giúp giữ nhiệt, thêm hương và làm dịu bớt vị tanh, đưa món cá lên một tầm cao mới.

Nước chấm ăn kèm là hỗn hợp mắm cá linh pha với me chín, nêm nếm thêm tỏi, ớt, đường tạo thành thứ nước chấm có đủ vị mặn, ngọt, chua, cay hòa quyện khó quên. Sau bữa cá nướng đậm đà, nhiều người địa phương chọn chè sen làm món tráng miệng, giúp giải nhiệt và khép lại một bữa ăn hài hòa hương vị đất trời Đồng Tháp.

Điểm đặc biệt của liên vùng Tiền Giang - Đồng Tháp sau sáp nhập là sự phong phú về chất liệu ẩm thực gắn với không gian sống: đồng ruộng - sông nước - vườn cây - ao sen. Chính điều đó giúp hình thành mô hình du lịch ẩm thực theo mùa, như mùa sen nở, mùa nước nổi, mùa trái cây, mùa tát đìa… kết hợp cùng các lễ hội như Lễ hội Trái cây Tiền Giang, Lễ hội Sen Đồng Tháp để kích cầu du lịch theo chu kỳ tự nhiên.

Mặt khác, sự sáp nhập giúp thống nhất quy hoạch và quảng bá vùng, thuận lợi trong việc xây dựng bản đồ ẩm thực liên tỉnh, tổ chức các sự kiện, các tour chuyên đề, từ đó thu hút du khách trong và ngoài nước, đặc biệt là nhóm du khách quan tâm đến trải nghiệm bản địa, ẩm thực xanh. Về lâu dài, liên kết ẩm thực Tiền Giang - Đồng Tháp còn có thể trở thành trục phát triển du lịch sinh thái ẩm thực trọng điểm của vùng Đồng bằng sông Cửu Long, tạo thành một chuỗi hành trình trải nghiệm liền mạch.

×