Trong Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) vừa được thông qua, đã bỏ quy định về chuyển hộ kinh doanh thành doanh nghiệp (Điều 199a). Đồng thời, để bảo đảm tính liên tục cho đến khi ban hành một luật riêng về hộ kinh doanh, cần thiết giao Chính phủ hướng dẫn đăng ký và hoạt động đối với hộ kinh doanh.

Một số ý kiến tán thành việc xem xét, ban hành một luật riêng về hộ kinh doanh

Theo lý giải của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, trong quá trình thảo luận về dự thảo luật, một số ý kiến đồng ý với việc quy định một chương về hộ kinh doanh; một số ý kiến khác đồng ý xem xét, ban hành một luật riêng về hộ kinh doanh.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã gửi phiếu xin ý kiến các vị đại biểu Quốc hội. Theo đó, có 174/433 đại biểu (chiếm 40,18%) đồng ý quy định một chương về hộ kinh doanh trong dự án Luật Doanh nghiệp (sửa đổi); 258/433 đại biểu (chiếm 59,58%) tán thành việc xem xét, ban hành một luật riêng về hộ kinh doanh.

Trên cơ sở đa số ý kiến đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu theo hướng bỏ quy định tại Chương VIIa về hộ kinh doanh; bỏ quy định về chuyển hộ kinh doanh thành doanh nghiệp.

Đồng thời, để bảo đảm tính liên tục cho đến khi ban hành một luật riêng về hộ kinh doanh, cần thiết giao Chính phủ hướng dẫn đăng ký và hoạt động đối với hộ kinh doanh. Hiện cả nước có khoảng 5 triệu hộ kinh doanh.

Trước đó, một số đại biểu phát biểu Quốc hội tỏ ra băn khoăn về việc đưa hộ kinh doanh vào dự án Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) có khiên cưỡng? Liệu hộ kinh doanh có bị “thui chột” khi được “chính danh” trong dự án luật. Đại biểu Vũ Tiến Lộc (Đoàn Thái Bình) phân tích, hộ kinh doanh thực chất là sự pha trộn giữa hai loại hình cá nhân kinh doanh như doanh nghiệp tư nhân và nhóm người kinh doanh (tương tự công ty nhưng với cơ cấu sơ khai nhất).

Theo đại biểu, đưa hộ kinh doanh vào Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) không phải là xóa bỏ hộ kinh doanh, không ép buộc hộ kinh doanh chuyển đổi thành công ty hay doanh nghiệp tư nhân, cũng không bắt buộc phải thay tên đổi họ mà là để “chính danh” trong luật. 

Được “chính danh” trong luật, hộ kinh doanh sẽ có thêm nhiều điều kiện thuận lợi như vị trí pháp lý được quy định rõ ràng; hộ kinh doanh được đứng tên trong các giao dịch kinh doanh; được bảo hộ theo các quy định pháp luật…

“Tuyệt đối không có chuyện ông chủ quán phở sau một đêm ngủ dậy lại thành giám đốc doanh nghiệp. Nhưng khi vị thế pháp lý, quyền và nghĩa vụ cơ bản của hộ kinh doanh được ghi nhận trong luật thì giúp họ yên tâm làm ăn, làm ăn bài bản, minh bạch hơn và có điều kiện thuận lợi để từng bước chuyển đổi thành mô hình doanh nghiệp hiện đại”, đại biểu Vũ Tiến Lộc nhấn mạnh.

Với quan điểm khác, đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ (Đoàn Hà Tĩnh) nêu lý do đưa hộ kinh doanh vào dự thảo Luật Doanh nghiệp (sửa đổi), theo tờ trình của Chính phủ, là hộ kinh doanh không có địa vị rõ ràng về pháp lý, quyền kinh doanh bị giới hạn bởi cấp quận, huyện, chỉ sử dụng tối đa 10 doanh nghiệp. Tuy nhiên, dự thảo luật mới chỉ dừng lại ở các quy định về khái niệm, đăng ký, quyền và nghĩa vụ, đăng ký kinh doanh mà chưa giải quyết được các vấn đề căn bản.

“Nếu đưa hộ kinh doanh vào luật để sau đó chuyển sang doanh nghiệp thì có cần thiết không khi việc chuyển đổi vẫn phải thỏa mãn đầy đủ các điều kiện như bao doanh nghiệp mới thành lập khác?”, đại biểu nêu.

Nữ đại biểu Đoàn Hà Tĩnh cũng nêu kết quả khảo sát với một số hộ kinh doanh cho thấy nhiều hộ không muốn chuyển đổi thành doanh nghiệp nhằm “né” nghĩa vụ nộp thuế. Bên cạnh đó, một số hộ cũng muốn mở rộng quy mô nhưng không được trang bị kiến thức về kỹ năng quản trị trong giai đoạn hội nhập hiện nay khiến các hộ thiếu tự tin, không cảm thấy an toàn.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn Hà Nội) cũng cho rằng không nên “định danh” các hộ kinh doanh vào dự án Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) vì hộ kinh doanh khác với doanh nghiệp cả về quy mô, thủ tục, trình độ quản lý, nhân lực. 

“Nếu đưa vào luật, chịu sự tác động của Luật Doanh nghiệp là quá sức chịu đựng, làm khó và hạn chế sự phát triển của loại hình kinh tế phổ biến này” - đại biểu nêu và đề nghị cần có nghị định về hộ kinh doanh phù hợp, để tạo điều kiện cho hộ kinh doanh hoạt động; sau đó, nên có luật riêng cho hộ kinh doanh.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cũng đã cho rằng, hộ kinh doanh, về bản chất là loại hình kinh doanh nên tất cả những vấn đề liên quan đến loại hình này đều phải được định danh, hỗ trợ, bảo vệ và các hộ kinh doanh phải thực hiện nghĩa vụ với nhà nước, với người lao động. Do đó, tất cả phải được luật hóa. 

×