Những ngày này, đi đọc tuyến tỉnh lộ 108 từ thị trấn Thuận Châu lên xã vùng cao Co Mạ, du khách dễ dàng bắt gặp hình ảnh chị em phụ nữ đồng bào dân tộc Mông bày bán giống dưa chuột khổng lồ ở 2 bên đường.

"Dưa mèo" là tên gọi của giới tư thương và khách hàng qua đường dành cho giống dưa chuột khổng lồ của người Mông. 

Đây là giống dưa được bà con đồng bào Mông trồng xen canh cùng lúa nương ở độ cao từ từ 1.000m trở lên so với mực nước biển.

Bà Phá Thị Vá - một trong những người có gần 10 năm bán dưa mèo tại ngã ba Cửa Rừng bảo: "Dưa mèo" thực chất là giống dưa của người Mông. Loại dưa này được người dân trồng xen canh cùng lúa nương từ tháng 3, tháng 4 và cho thu quả từ tháng 6 đến tháng 8 hàng năm. Quả dưa khi thu hoạch có kích thước lớn gấp 3 - 4 lần dưa chuột bình thường bày bán ở thị trấn, thành phố. Vì vậy, khách hàng gọi đây là dưa chuột khổng lồ.

Theo bà Vá, "dưa mèo" là tên gọi của tư thương hay khách hàng qua đường dành cho dưa của người Mông (người Mèo) làm ra để phân biệt với các loại dưa khác. Giống dưa này có từ thời tổ tiên, ông bà và được con cháu bảo tồn, gìn giữ cho đến nay. 

Theo tiết lộ của nhiều dân bán dưa, dưa chuột khổng lồ trồng riêng cho quả không sai và đẹp bằng trồng xen với lúa nương. 

Đặc biệt, loại dưa khổng lồ này chỉ thích hợp với khí hậu lạnh và từ độ cao 1.000m trở lên. Nếu trồng ở vùng khí hậu nóng, không có sương mù, gió mát thì cây còi cọc, không ra quả. 

Chị Sùng Thị Húa, bản Cửa Rừng chia sẻ: Đồng bào Mông sinh sống chủ yếu trên núi cao. Trước đây, cuộc sống nghèo khó, mỗi khi đi nương đi rẫy, người Mông chỉ ăn mèn mén, cơm độn sắn với dưa chuột. Tuy nhiên, khoảng 10 năm trở lại đây, khi đường sá được Đảng, Nhà nước đầu tư xây dựng, đi lại thuận lợi nên "dưa mèo" đã được nhiều người biết đến và tìm mua. Vì vậy, diện tích trồng dưa mèo đã được bà con mở rộng gấp 2 - 3 lần so với trước.

"Giá dưa mèo hiện tại dao động từ 7.000 - 10.000 đồng/kg, tuỳ từng loại. Một buổi sáng đi hái gùi được khoảng 25 - 30kg dưa. Mỗi ngày, nông dân kiếm được từ 200.000- 300.00 đồng. Với những hộ đông người, trồng dưa xen lúa nương từ 8.000m2 đến 10.000m2, sau một vụ kiếm được 25 triệu đến 30 triệu là chuyện bình thường", chị Húa phấn khởi.

Chị Lường Thị Thanh, tư thương mua dưa ở thị trấn Thuận Châu, cho biết: "Dưa mèo" của bà con người Mông ở bản Cửa Rừng rất sạch và an toàn. Bởi, người Mông ở đây làm nương theo phương pháp thủ công, từ khâu làm cỏ đến xới đất đều bằng tay, không phun thuốc trừ cỏ nên chất lượng quả dưa rất đảm bảo...".

"Giống dưa chuột khổng lồ của người Mông được trồng ở vùng núi cao, nơi quanh năm sương mù bao phủ nên tích tụ được những chất tinh tuý nhất của đất trời. Vì vậy, quả dưa cho cùi dày, ruột đặc, ăn giòn, vị ngọt, mát lạnh, được nhiều khách hàng thích thú, ưa chuộng, nhất là vào dịp hè nóng bức này...", chị Thanh tiết lộ.

×