Nguồn tăng lương cho cán bộ không chuyên trách ở đâu?

Bà Phạm Thị Thanh Trà - Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết đến hết năm 2021, cả nước có 10.599 đơn vị hành chính cấp xã, phường. Cả nước có 90.508 thôn, tổ dân phố (trong đó có 69.580 thôn và 20.928 tổ dân phố), tổng số người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố là 405.032 người, giảm 468.155 người (tương ứng giảm 53,61% so với năm 2015).

Tiền lương cán bộ công không chuyên trách được sử dụng từ nguồn ngân sách địa phương, với một số xã, phường không tự chủ được ngân sách hoặc tự chủ một phần thì sẽ được ngân sách chi hoặc chi bổ sung để trả lương cho nhóm này.

Hiện nay, tiền lương chi trả cho nhóm chuyên trách và không chuyên trách cấp xã phường được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, thành phố quyết định. Nghị định 34/2019/NĐ - CP có quy định sửa đổi bổ sung một số quy định về cán bộ, công chức cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố.

Điều 5 và điều 10 sửa đổi tại Nghị định 34 có quy định cách xếp lương, tính phụ cấp của đối tượng cán bộ chuyên trách và không chuyên trách cấp xã phường. Theo đó, lương của nhóm này được tính bằng hệ số nhân với mức lương cơ bản, cộng với phụ cấp kiêm nhiệm chức danh nếu có. Mỗi một chức danh sẽ tương ứng với một mức hệ số khác nhau, thường mức hệ số sẽ tính từ 0,9  cho tới 1,1 hoặc 1,14 hoặc 1,8 (hệ số so với mức lương cơ sở) tùy việc phê duyệt của HĐND các tỉnh thành phố dựa trên việc quy định quy mô dân số thôn, bản. Có thể hình dung cách tính tiền lương của cán bộ không chuyên trách cấp thôn bản theo cách tính như sau:

Ví dụ: Lương của bí thư thôn, kiêm trưởng thôn được tính như sau:

Hệ số 1,1 x 1.490.000 đồng (chức danh bí thư thôn) +745.000 đồng (50% chức danh kiêm nhiệm là trưởng thôn) = 2.236.000 đồng/tháng.

Nếu lương cơ sở tăng lên 1,8 triệu đồng thì lương thực nhận của bí thư, kiêm thôn trưởng được tính như sau:

Hệ số 1,1 x 1.800.000 đồng + 900.000 đồng  = 2.880.000 đồng.

Như vậy mức tăng lương cho đối tượng cán bộ không chuyên trách là bí thư kiêm trưởng thôn sẽ được tăng thêm vào khoảng hơn 600.000 đồng. Mức tiền lương này vẫn rất thấp, chưa thể đáp ứng mức sống của đội ngũ cán bộ chuyên trách không chuyên trách, cấp xã, phường.

Trao đổi với PV Dân Việt, ông Nguyễn Văn Phương - kế toán xã Hoằng Cát (Hoằng Hóa, Thanh Hóa) cho biết, lực lượng cán bộ chuyên trách và cán bộ không chuyên trách cấp thôn, bản, phường xã có mức tiền lương đang rất khó khăn. Lương thấp khiến nhiều cán bộ không muốn gắn bó.

"Nói tiền lương thì hơi quá, nhiều khi họ dễ tủi thân, mủi lòng. Có thể hiểu đây là khoản tiền hỗ trợ công việc thì đúng hơn", ông Phương nói.

Theo ông Phương, cán bộ không chuyên trách và chuyên trách cấp thôn bản, xã phường có vai trò đặc biệt quan trọng, nếu không có lực lượng này, cán bộ xã không thể hoàn thành nhiệm vụ vì khối lượng công việc quá nhiều. Thế nhưng do điều kiện đặc thù, hoạt động nhiệm kỳ ngắn nên quyền lợi tiền lương; BHXH; BHYT cũng chịu nhiều thiệt thòi.

"Lương thấp, đóng BHXH ngắn (có người làm được 1-2 nhiệm kỳ kéo dài 2,5-5 năm) nên lúc nghỉ không biết phải giải quyết chế độ BHXH hay nghỉ hưu thế nào", ông Phương nói.

Chế độ "hẻo", công việc nhiều áp lực nên hiện nay nhiều cán bộ không chuyên trách cấp xã, phường muốn nghỉ việc. Phải khó khăn lắm mới vận động họ bám trụ với công việc.

"Chúng tôi kiến nghị Nhà nước và địa phương nên tăng lương cho nhóm này, không chỉ tăng lương cơ sở mà tăng cả hệ số lương cho họ. Có vậy mới giúp họ gắn bó yên tâm công tác", ông Phương nói.

Khó giải bài toán tăng lương cho cán bộ chuyên trách và không chuyên trách

Trao đổi với PV Dân Việt vào chiều ngày 19/11, ông Bùi Sỹ Lợi - nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề Xã hội của Quốc hội (nay là Ủy ban Xã hội) cho biết, tiền lương trả cho cán bộ chuyên trách không chuyên trách cấp thôn, bản, xã phường không thuộc quỹ lương của Nhà nước mà thuộc ngân sách của các địa phương. Trừ địa phương, phường xã không chủ động được ngân sách thì ngân sách Nhà nước mới phải bố trí bù. Bởi vậy việc có tăng lương cán bộ không chuyên trách cấp xã, phường, thị trấn hay không phụ thuộc rất nhiều và chính sách và nguồn tài chính của địa phương đó.

"Tất nhiên, theo Nghị định 34/2019/NĐ- CP quy định tiền lương trả cho cán bộ chuyên trách không chuyên trách được tính dựa trên các hệ số nhân với mức lương cơ sở. Vì thế nếu tới đây tăng lương cơ sở lên 1,8 triệu đồng/tháng thì tiền lương của nhóm này cũng tăng thêm một chút. Mức này tuy không cao nhưng cũng giúp cải thiện phần nào cuộc sống cho những người làm cán bộ cấp thôn, xã", ông Lợi nói.

Về lâu dài, để tăng lương cho cán bộ chuyên trách và không chuyên trách xã  phường thì đòi hỏi các địa phương phải tăng thu ngân sách, có quỹ tiền lương tích lũy và dự phòng để chi thêm. Thực tế, cũng có những tỉnh thành đã có chương trình, kế hoạch để tăng lương cho nhóm này.

"Tôi cho rằng lực lượng cán bộ không chuyên trách cấp xã, phường thị trấn rất thiệt thòi. Vì thế, các địa phương nên cân nhắc để tăng lương cho họ. Khi lương cơ sở đã tăng 28% thì các địa phương cũng nên có chính sách để tăng lương thêm cho nhóm này dựa trên mức tăng thêm của lương cơ sở", ông Lợi nói.

×