Trong mục điểm tin của RFI, nữ thủ tướng Đức Angela Merkel được mien tả: 16 năm cầm quyền, 4 nhiệm kỳ, chưa có một lãnh đạo Đức nào như bà bắt tay với nhiều đời tổng thống Pháp, gặp nhiều lãnh đạo cường quốc thế giới như chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, tổng thống Nga Vladimir Putin hay nhiều đời tổng thống Mỹ từ Georges W. Bush, Barack Obama, cho đến Donald Trump và giờ là Joe Biden.

Đâu là bí quyết của sự trường tồn quyền lực đó, tại một quốc gia tự do dân chủ ? Hầu hết giới chuyên gia tại Pháp đều có chung một nhận xét : Angela Merkel là một chiến lược gia, một nhà chính trị thực dụng, nhưng đôi khi cũng rất "tình người"

2005 : Merkel – Làn gió mới cho chính trường Đức

Theo Wikipedia, bà Angela Merkel sinh tại Hamburg, Đức, ngày 17 tháng 7 năm 1954 là Thủ tướng đương nhiệm của nước Cộng hòa Liên bang Đức. Trong cương vị chủ tịch Đảng Liên minh Dân chủ Kitô giáo (CDU), Merkel thành lập chính phủ liên hiệp với Đảng anh em, Liên minh Xã hội Kitô giáo Bayern (CSU) và Đảng Dân chủ Xã hội Đức (SPD), sau những cuộc đàm phán kéo dài hai tháng nối tiếp cuộc bầu cử liên bang năm 2005.

Merkel, trúng cử vào Quốc hội Đức từ bang Mecklenburg-Vorpommern, là chủ tịch Đảng CDU từ năm 2000, chủ tịch nhóm Đảng CDU-CSU tại quốc hội từ năm 2002 đến năm 2005. Bà là phụ nữ đầu tiên đảm nhận chức vụ Thủ tướng Đức, cũng là công dân đầu tiên của Cộng hoà Dân chủ Đức vươn đến vị trí lãnh đạo nước Đức thống nhất, và là phụ nữ đầu tiên lãnh đạo nước Đức kể từ khi xứ sở này trở thành một quốc gia hiện đại năm 1871. Tính đến năm 2006, bà còn là thủ tướng trẻ tuổi nhất kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai.

Theo bình chọn của tạp chí Forbes năm 2006, Angela Merkel thế chỗ của Ngoại trưởng Hoa Kỳ Condoleezza Rice để đứng đầu danh sách 100 phụ nữ nhiều quyền lực nhất thế giới, và liên tục giữ vị trí này trong mười ba năm kế tiếp sau đó.

Năm 2015, bà được tạp chí Time bầu chọn là nhân vật của năm do vai trò lãnh đạo của bà trong cuộc khủng hoảng nợ công, khủng hoảng người nhập cư châu Âu cũng như cuộc khủng hoảng tại Ukraine.

Năm 2017, bà Angela Merkel tiếp tục đắc cử thủ tướng Đức nhiệm kỳ lần thứ 4 sau kỳ bầu cử liên bang Đức, 2017.

Quay trở lại, ngày 30/11/2005 mới  là một bước ngoặt lớn trong lịch sử nước Đức. Những bản tường trình trong cuộc bầu cử năm 2005 chỉ ra rằng chính phủ liên hiệp sẽ theo đuổi chính sách hỗn hợp, có một số khía cạnh mâu thuẫn với lập trường chính trị của Merkel trong cương vị lãnh đạo phe đối lập và ứng cử viên thủ tướng, với chủ trương cắt giảm chi tiêu công trong khi tăng thuế giá trị gia tăng (VAT), tiền bảo hiểm xã hội và nâng mức trần của thuế lợi tức. Luật bảo vệ nhân dụng không còn có giá trị cho nhân viên trong hai năm đầu làm việc, lương hưu sẽ bị đóng băng và các khoản trợ cấp dành cho người mua nhà lần đầu sẽ bị cắt giảm. 

Về đối ngoại, nước Đức duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Pháp và các quốc gia Đông Âu, nhất là Nga,  tiếp tục ủng hộ Thổ Nhĩ Kỳ gia nhập Liên minh châu Âu (EU). Tuy nhiên, không chắc là Đức sẽ vận động dỡ bỏ lệnh cấm vận của EU bán vũ khí cho Trung Quốc khi nhiều lần Merkel đã bày tỏ sự chống đối về điều này. Merkel cho biết mục tiêu chính của chính phủ là giảm tỷ lệ thất nghiệp, và chính phủ nên được đánh giá qua sự thành bại trong nỗ lực này.

Trước Quốc Hội Đức, Bundestag ở Berlin, bà tuyên bố : "Chúng ta sẽ tạo ra những điều kiện sao cho nước Đức trong vòng 10 năm lọt vào nhóm 3 nước hàng đầu ở Châu Âu". Một cuộc cá cược ít nhiều đã thành công, dù phải mất đến 16 năm để thực hiện.

Nhà nghiên cứu về nước Đức, Anne Salles, giảng viên trường đại học Sorbonne, trên đài RFI, lưu ý thành quả này có được chưa hẳn là kết quả từ các chính sách kinh tế - xã hội của bà Merkel : "Năm 2005, nước Đức trong tình trạng báo động đỏ. Đất nước trong tình trạng thảm hại, hơn 5 triệu người thất nghiệp, một con số cực kỳ cao. Khi bà Merkel lên cầm quyền, người làm công ăn lương đã chấp nhận những cải cách quan trọng, chẳng hạn như từ bỏ các khoản tiền thưởng, tăng giờ làm việc mà không tăng lương… Tất cả những điều đó đã giúp tăng năng suất lao động tại Đức, cho phép giảm mức thất nghiệp và đương nhiên, bà Angela Merkel đã biết tận dụng được tình thế này!".

Một phụ nữ quá đặc biệt

Còn Guardian lại ưu tiên hơn với những thông tin về phong cách sống của bà Merkel. Ẩn sau phong thái của một nữ nguyên thủ với những quyết sách cứng rắn đến lạnh lùng, bà Merkel vẫn là một phụ nữ với lối lựa chọn thời trang theo sở thích và tính cách của mình. 

Guardian viết, kể từ năm 2015, bà Merkel chủ yếu dựa vào một nhà thiết kế duy nhất ở Hamburg cho tủ quần áo của bà.Một ngôi nhà bốn tầng nằm cách Bức tường Neuer, dải nhà thiết kế sang trọng của Hamburg, nằm trong khoảng cách kín đáo, nắm giữ những bí quyết tạo nên phong cách sa-lô thành công của Angela Merkel.

Nhà thiết kế thời trang Bettina Schoenbach gần như im lặng tuyệt đối về mối quan hệ của cô với Merkel, nhưng thực chất, cô đã đã trở thành nhà thiết kế riêng cho bà Merkel sau khi bà chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2005.

Trên trang web của mình, Schoenbach mô tả triết lý của mình. "Phong cách là biểu hiện của những lựa chọn cá nhân được thực hiện nhiều lần, sự tận tâm giúp khách hàng kiểm soát chiến lược hình ảnh của họ". Đó là một nhận xét có thể nói thẳng ra từ ngữ của bà Merkel thực dụng. Nhờ có Schoenbach, Merkel trong suốt nhiệm kỳ thủ tướng của mình, giờ đã gần kết thúc, có thể mở tủ quần áo hàng ngày và lắp ráp trang phục của mình bằng hai hoặc ba chiếc lắc cổ tay giản dị như bao người phụ nữ công sở khác.

Nhà thiết kế không nói chuyện với giới truyền thông, nhưng đó có lẽ là cách cô ấy giữ được vai trò là người tạo ra "bộ đồng phục" đặc trưng của Merkel, như chúng ta thường được thấy: một chiếc áo khoác và một chiếc quần tối màu, kết hợp với một chiếc vòng cổ, đôi giày bệt màu đen và một chiếc túi Longchamp rộng rãi.

Merkel đặt ra mục đích tránh thu hút sự chú ý vào hình dáng bên ngoài của mình, và chiếc áo blazer hàng hiệu đã làm được việc này, không khác gì chiếc áo khoác trắng của bác sĩ. Giờ đây, nó đồng nghĩa với phong cách chính trị của bà: cụ thể, không đổi thay, không tô điểm, nhưng không bao giờ buồn tẻ.

Chiếc áo blazer của bà Merkel thường có ba hoặc bốn nút, luôn được cài lên và có đường viền cổ tròn, tạo khoảng trống cho vòng cổ. Theo báo chí thời trang của Đức, đôi khi có cổ áo và ve áo, hoặc túi, đôi khi không có, Merkel được cho là đã sưu tập hàng trăm chiếc áo khoác trong những năm qua, bằng vải lanh, lụa, nhung và len, chủ yếu từ vải Ý, theo báo chí thời trang của Đức.

Chúng có đủ các sắc thái của cầu vồng, từ phấn màu nhẹ nhàng đến đỏ rực và cam, và được làm cho mọi mùa và mọi dịp - những màu như trắng và be được cho là dành riêng cho các cuộc họp kém ngoạn mục, còn với các nhà lãnh đạo doanh nghiệp, bà lựa chọn trang phục có màu tối. Đội ngũ cố vấn của bà Merkel gợi ý rằng hoa oải hương được sử dụng trước những cuộc họp gay cấn, có lẽ với mục đích góp phần mang lại tâm trạng thoải mái.

Trong một vài nhận xét về phong cách của mình, bà Merkel nói với tờ Süddeutsche Zeitung vào năm 2015 rằng: "Có những lần tôi phải mặc đồ màu tối, rồi đôi khi tôi được thông báo rằng tôi nên mặc một chiếc áo trắng và vì vậy áo blazer phải có màu sáng hơn. Và đôi khi tôi chỉ đơn giản là có tâm trạng muốn mặc thứ gì đó tươi sáng và đầy màu sắc".

Merkel hiếm khi mặc các mẫu thời thượng, và bà chỉ mặc váy vào những dịp hiếm đi đến nhà hát opera ở Bayreuth. Sau sự kiện khai mạc Nhà hát Opera Oslo năm 2008, lúc đó chiếc váy bà Merkel mặc đã trở thành tâm điểm của truyền thông bình luận đã khiến bà khó chịu đến mức không bao giờ muốn lặp lại. Người phát ngôn của bà Merkel đã phải đối mặt vào sáng hôm sau với câu hỏi ai đã thiết kế ra tác phẩm đặc biệt, và anh ta trả lời rằng đó là "một tác phẩm mới từ tủ quần áo hiện có của bà" (nó được thiết kế bởi Anna von Griesheim). Trong một cuộc tranh luận trên truyền hình năm 2013, bà Merkel đã đeo một chiếc vòng cổ có màu sắc của quốc kỳ Đức, điều này đã làm dấy lên một cuộc tranh luận sôi nổi về việc bày tỏ niềm tự hào dân tộc đến nỗi người ta không bao giờ thấy bà đeo nó nữa.

Giống như tủ quần áo của bà trong những ngày trước khi Schoenbach xuất hiện, sự thiếu quan tâm rõ ràng của bà Merkel đối với mái tóc của bà cũng đã sớm nhận được những lời nhận xét tiêu cực cho đến khi một thợ làm tóc nổi tiếng ở Berlin dạy bà cách sấy tóc, khiến Frankfurter Allgemeine tiết lộ tin tức rằng " Merkel không còn để tóc khô tự nhiên; bà đã dùng máy sấy ".

"Tôi thích việc bà ấy có một phong cách dễ nhận biết,"Anna Wintour, biên tập viên của tạp chí Vogue Mỹ nói với truyền thông Đức gần đây. "Bà Merkel xuất hiện với tôi như một người biết bà ấy là ai. Tôi không có ấn tượng rằng bà ấy đang cố ngụy trang cho mình".

Angela Dorothea Kasner theo học vật lý tại Đại học Leipzig từ năm 1973 đến năm 1978. Bà Merkel làm việc và nghiên cứu tại Viện Hóa Lý Trung ương thuộc Viện Hàn lâm Khoa học từ năm 1978 đến năm 1990. Sau khi tốt nghiệp với học vị tiến sĩ vật lý, Merkel làm việc trong lĩnh vực hoá lượng tử.

Thủ tướng Merkel từng muốn vượt biên sang phương Tây và có cơ hội khi thăm thân ở Hamburg (tây Đức) năm 1986 nhưng cuối cùng vì cha mẹ ở Đông Đức và các mối ràng buộc gia đình, bạn bè, bà đã quyết định trở về. Merkel cũng nói rằng bà đã mở một lon bia uống mừng khi bức tường Berlin sụp đổ năm 1989.

Năm 1989, sau khi Bức tường Berlin sụp đổ, Merkel tham gia phong trào dân chủ, gia nhập Đảng Demokratischer Aufbruch mới thành lập. Sau cuộc bầu cử dân chủ đầu tiên ở Đông Đức, bà trở thành phụ tá phát ngôn của chính quyền lâm thời tiền thống nhất dưới quyền lãnh đạo của Lothar de Maizeiere. Trong cuộc tổng tuyển cử tổ chức vào tháng 12 năm 1990, sau khi đất nước thống nhất, Merkel đắc cử vào Bundestag (Quốc hội), từ một hạt bầu cử bao gồm hai quận Nordvorpommern và Rugen cùng thành phố Stralsund. Đảng của bà sáp nhập với Đảng CDU của Tây Đức và Merkel trở nên Bộ trưởng Phụ nữ và Thanh niên trong nội các của thủ tướng Helmut Kohl. Năm 1994, Merkel được bổ nhiệm vào chức vụ Bộ trưởng Môi trường và An toàn Lò Phản ứng Hạt nhân, vị trí này giúp bà trở nên một nhân vật được nhiều người biết đến và cung cấp một diễn đàn giúp bà xây dựng sự nghiệp chính trị. Là một trong những chính khách được Kohl ưu ái và là bộ trưởng nội các trẻ tuổi nhất, Kohl thường gọi Merkel là "das Madchen" ("cô gái").

Với khả năng nói tiếng Anh gần như hoàn hảo, khi nhận xét về xuất thân của mình là một "Ossi" (biệt danh chỉ các công dân Đông Đức), bà nói: "Bất cứ ai thực sự có một điều gì đó để bộc lộ thì không cần đến trang điểm". Không chỉ thông thạo tiếng Anh, bà Angela Merkel còn nói tiếng Nga lưu loát.

Năm 1997, Angela Dorothea Kasner kết hôn với Ulrich Merkel một nhà vật lý, và lấy họ Merkel của ông này làm họ của mình. Tên mới của bà là Angela Dorothea Merkel. Hai người li dị năm 1982. Từ năm 1998, bà kết hôn với một giáo sư hoá học ở Berlin tên Joachim Sauer. Bà không có con. (Nguồn Wikipedia).

×