Thuế chống bán phá giá ám ảnh mật ong Việt Nam

Ông Đinh Quyết Tâm - Chủ tịch Hội nuôi ong Việt Nam cho biết, nguồn mật ong Việt Nam rất phong phú.

Thời gian thu hoạch mật ong kéo dài trong năm do nước ta có nhiều điều kiện thuận lợi để nghề nuôi ong phát triển. Ngược lại, ong nuôi ở Mỹ chỉ cho mật trong thời gian 3 tháng/năm.

Sản phẩm mật ong của Việt Nam phù hợp với nhu cầu chế biến của doanh nghiệp Mỹ nên các nhà nhập khẩu rất thích. Giá của mật ong Việt Nam cũng cạnh tranh hơn nhờ nghề nuôi ong có nhiều điều kiện tự nhiên thuận lợi.

Ông Tâm cho biết, mật ong Việt Nam đã xuất khẩu được sang nhiều thị trường khác nhau, nhưng sản lượng không đáng kể. Việt Nam chỉ xuất được khoảng 2.600 tấn mật ong vào thị trường EU năm 2020; vài trăm tấn mỗi năm vào Nhật Bản.

Hơn 95% mật ong Việt Nam là xuất khẩu vào thị trường Mỹ. Để xuất khẩu được mật ong vào Mỹ, doanh nghiệp phải qua 5 lần kiểm tra chất lượng và nhiều yêu cầu khắt khe như đảm bảo không tồn dư kháng sinh, thuốc bảo vệ thực vật…

Theo ông Tâm, những năm gần đây, thị trường mật ong thế giới cạnh tranh rất khốc liệt. Nhiều thị trường gia tăng các hàng rào kỹ thuật để cản trở mật ong Việt Nam xuất khẩu vào nước họ.

Nay lại thêm việc Mỹ điều tra chống bán phá giá, mật ong Việt Nam sẽ càng khó khăn hơn.

Ông Tâm kể, trong quá khứ, năm 2001, Mỹ cũng áp thuế chống bán phá giá đối với sản phẩm mật ong của Trung Quốc, mức thuế là 245%.

Các doanh nghiệp Trung Quốc phải bỏ luôn thị trường Mỹ dù thời điểm đó Trung Quốc là nước hàng đầu về xuất khẩu mật ong vào Mỹ.

Vì thế thông tin Mỹ sẽ áp thuế chống bán phá giá mật ong từ Việt Nam khiến nhiều người lo lắng. Hiện tại, thị trường mật ong Mỹ gần như tạm ngưng nhập khẩu sản phẩm từ Việt Nam.

Chỉ có các doanh nghiệp đã có hợp đồng trước đó thì vẫn tiếp tục xuất khẩu.  Hợp đồng mới hầu như không ký được nữa. Ông Tâm nhận định, sẽ rất khó khăn cho mật ong Việt Nam trong thời gian tới.

"Thông thường, nếu Mỹ đã khởi xướng cuộc điều tra thì sản phẩm đó khó lòng thoát khỏi việc bị áp thuế chống bán phá giá. Vấn đề còn lại là mức thuế sẽ bao nhiêu", ông Tâm nói.

Mật ong Việt Nam tìm đồng minh

Mỗi năm, ngành nuôi ong của Mỹ sản xuất chưa được 100.000 tấn nên phải nhập khẩu thêm hơn 200.000 tấn từ các nước như Argentina, Brazil, Ấn Độ, Ukraine và Việt Nam. 

Trong đó, Việt Nam đứng đầu trong danh sách các nước nhập khẩu mật ong vào Mỹ.

Theo đề nghị của Hiệp hội các nhà sản xuất mật ong Mỹ, mức thuế áp cho mật ong Việt Nam là hơn 207%. Mức này là cao nhất trong nhóm 5 nước cùng bị điều tra chống bán phá giá mật ong vào Mỹ.

Ông Tâm nói: "Điều bất lợi là hiện nay Mỹ lấy giá mật ong Ấn Độ để làm căn cứ xem xét Việt Nam có bán phá giá hay không. Trên thực tế, giá mật ong Ấn Độ cao hơn Việt Nam khoảng 200 USD/tấn nên họ cho rằng chúng ta bán phá giá".

Sau khi có kết quả điều tra, nếu Việt Nam bị áp thuế chống bán phá giá mật ong, các doanh nghiệp sẽ phải theo đuổi vụ kiện để tìm lại công bằng cho ngành nuôi ong Việt Nam.

Thế nhưng, khó khăn là ngành nuôi ong hiện nay hầu hết là các doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ. Do đó, khó có đủ kinh phí để theo đuổi vụ kiện đến cùng.

Việt Nam hiện có khoảng 1 triệu đàn ong. Nuôi ong là sinh kế của 35.000 người nuôi ong, phần lớn là nông dân sống ở nông thôn, miền núi, vùng kinh tế khó khăn…

Dù chỉ là một ngành kinh tế nhỏ nhưng tác động của vụ việc đến tình hình kinh tế xã hội Việt Nam sẽ lớn, nhất là đối với lực lượng người nuôi ong.

"Do đó, ngành nuôi ong rất cần sự quan tâm, hỗ trợ của các cơ quan ban ngành để vụ điều tra có kết quả tích cực cho ngành ong Việt Nam", ông Tâm đề xuất.

Còn theo ông Lê Thanh Vân - Chủ tịch Hội Xuất khẩu mật ong Việt Nam, cả nước hiện có khoảng 32 doanh nghiệp xuất khẩu mật ong vào Mỹ, với kim ngạch hàng năm khoảng 70-100 triệu USD.

Ủy ban thương mại quốc tế Hoa Kỳ (ITC) đã gửi bộ câu hỏi cho 12 doanh nghiệp xuất khẩu mật ong Việt Nam để điều tra. Hạn chót là ngày 5/5 tới đây, các doanh nghiệp phải nộp lại bảng trả lời.

Các doanh nghiệp cũng đã chuẩn bị đầy đủ thông tin cho câu trả lời gởi đến ITC cũng như chuẩn bị thuê luật sư để cùng tham gia vụ việc.

Theo ông Vân, các nhà đóng gói, nhà nhập khẩu Mỹ rất ủng hộ sản phẩm mật ong Việt Nam. Do đó, Hiệp hội các doanh nghiệp này cũng đang đứng về phía Việt Nam.

"Họ thậm chí gửi đơn kiện ngược lại phía Hiệp hội nuôi ong Mỹ đã cho rằng Việt Nam bán phá giá mật ong. Tuy nhiên, vẫn phải đợi kết quả cuối cùng từ phía cơ quan chức năng Mỹ", ông Vân kể.

×