Đăng nhập/ Đăng ký
| 
Bình luận
0
Trần Quý Cáp còn có tên khác gọi là Nghị, sau đổi thành Quý Cáp và tên chữ là Dã Hàng, Thích Phu. Ông sinh năm Canh Ngọ - 1870 tại làng Bất Nhị, nay thuộc xã Điện Phước, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam, trong một gia đình nông dân. Khi học ở trường Đốc (trường tỉnh) ông nổi tiếng là một học trò thông minh và là một trong 6 người học trò giỏi nhất tỉnh Quảng Nam ngày ấy, đó là Phạm Liệu, Nguyễn Đình Hiến, Phan Châu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng, Phan Quang, Trần Quý Cáp.
Năm Giáp Thìn - 1904, qua kỳ thi Hội đến thi Đình, ông trúng cách trên hai vị hoàng giáp là Đình nguyên Đặng Văn Thụy (quê ở Nghệ An) và Hội nguyên Huỳnh Thúc Kháng (quê ở Quảng Nam) để đỗ nhất giáp đồng tiến sĩ.
![Thực dân Pháp khép Trần Quý Cáp vào án "Mạc tu hữu", vậy án này bất nhân ra sao? - Ảnh 1.](https://danviet.ex-cdn.com/files/f1/296231569849192448/2023/5/25/tran-quy-cap-01-1685021988692964714610.jpeg "Thực dân Pháp khép Trần Quý Cáp vào án "Mạc tu hữu", vậy án này bất nhân ra sao? - Ảnh 1.")
Tượng chí sĩ Trần Quý Cáp. Ảnh: QN.
Đạt được thành tích rực rỡ ấy, nhưng Trần Quý Cáp không dùng tấm bằng để tiến thân theo đường quan chức, mà muốn đem kiến thức và sở học của mình cùng một số bạn hữu có cùng chí hướng thực thi việc nâng cao dân trí, vận động cải cách xã hội. Từ một tiến sĩ Hán học, giác ngộ chủ thuyết Duy Tân, ông đã trở thành một con người đổi mới hoàn toàn khác từ tư duy đến nhận thức và hành động. Thậm chí, sự thay đổi ấy đến mức bị một số người cho là ông đã phát cuồng. Ông đi nhiều nơi trong tỉnh, đánh trống nhóm họp dân và say sưa diễn thuyết về Duy Tân, đến nỗi chính quyền Nam triều phải ra lệnh cấm ông diễn thuyết.
Năm 1905, bộ ba Phan Châu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng, Trần Quý Cáp thực hiện chuyến "Nam du" qua các tỉnh duyên hải miền Trung để tìm hiểu, khảo sát tình hình thực tế ở các địa phương. Khi đến Bình Định, các ông đã gặp kỳ khảo hạch. Khi đó, các sĩ tử tập trung khá đông và ba ông đã mượn tên Đào Mộng Giác làm một bài thơ, một bài phú cùng ứng hạch. Bài thơ "Chí thành thông thánh" do Phan Châu Trinh chấp bút; bài phú "Lương Sơn danh ngọc" do ông Huỳnh Thúc Kháng và Trần Quý Cáp chấp bút. Nội dung bài thơ và bài phú này đều phê phán lối học từ chương, khoa cử, đồng thời lên án chính sách ngu dân, bần cùng hóa dân ta của bọn thực dân cướp nước và chính quyền bù nhìn đương thời. Bài thơ và bài phú này đã gây một tiếng vang lớn trong giới nho sinh thời bấy giờ.
Năm 1906, ông được lệnh bổ giáo thọ phủ Thăng Bình. Đến nhiệm sở, ông mời ngay những người biết chữ Quốc ngữ, chữ Tây về dạy cho học trò, từ đó chủ trương này lan nhanh ở trong tỉnh, cụ thể là tại các trường Diên Phong, Phú Lâm, Phước Bình... Thực dân Pháp và chính quyền Nam triều đã nhận ra nguy cơ về những hoạt động của ông, nên chúng đã đổi ông vào làm giáo thọ ở Ninh Hòa (Khánh Hòa). Năm 1908, sau khi ông vào Ninh Hòa hơn một tháng thì ở huyện Đại Lộc (Quảng Nam) bùng lên cuộc biểu tình chống thuế cự sưu.
Hốt hoảng trước phong trào đấu tranh sôi sục của quần chúng, bọn quan lại đầu tỉnh Khánh Hòa là Án sát Nguyễn Văn Mại và Bố chánh Phạm Ngọc Quát, theo mật lệnh của Khâm sứ Trung kỳ là Lévecque đã câu kết với tên công sứ Pháp ở đây để bắt giam ông. Sau đó, bọn chúng buộc tội cho ông là "đại phản nghịch" và kết án ông thuộc loại án "Mạc tu hữu" (tức là án không cần phải có chứng cứ). Thế rồi chúng đưa ông ra chém ở bãi Sông Cạn (Ninh Hòa).
Chí sĩ Phan Bội Châu trong bài điếu văn Trần Quý Cáp đã viết:
- Nhớ khi ông tới trường chém, dao đã kề cổ, còn ung dung xin với quan giám trảm cho đặt án, đốt hương, áo mão nghiêm trang, bái tạ quốc dân năm bái, rồi khảng khái tựu hình, sắc mặt in như khi nhóm trò giảng sách.
Trần Quý Cáp đã ngã xuống dưới lưỡi gươm bạo tàn của tay sai phong kiến thực dân với bản án "Mạc tu hữu", hôm đó là ngày 17-5-1908. Hay tin này, chí sĩ Phan Châu Trinh trong bài "Trung kỳ dân biến thỉ mạt ký" đã cho rằng "cái án ấy có 8 điều oan và 6 điều gian".
Trần Quý Cáp cùng với Phan Châu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng là ba người khởi xướng phong trào Duy Tân, với mục đích cuối cùng là cổ vũ dân quyền và tiến tới khôi phục chủ quyền cho đất nước. Để ngăn chặn phong trào đã và đang lan rộng ở các tỉnh Nam - Trung kỳ, thực dân Pháp đã rắp tâm hãm hại ông. Mặc dù không tìm ra chứng cứ, nhưng kẻ thù vẫn kết tội tử hình ông bằng bản án cực kỳ bất nhân "Mạc tu hữu". Hay tin kẻ thù đã sát hại Trần Quý Cáp, Phan Bội Châu đã khóc viếng người đồng chí của mình bằng đôi câu đối: "Ngọc nát hơn ngói lành, ba chữ ngục thành, khóc rền núi biển; Lông hồng nhẹ mà non Thái nặng, nghìn năm luận định chói rạng trời sao". Và giọt nước mắt thống thiết này đã thể hiện rõ ý nghĩa sự hy sinh cao cả của Trần Quý Cáp.
Ngày ấy, thực dân Pháp cùng chính quyền bù nhìn của nhà Nguyễn tưởng rằng giết Trần Quý Cáp là chắc chắn dập tắt được phong trào Duy Tân, nhưng chúng đã lầm! Lịch sử của dân tộc đã chứng minh một cách hùng hồn rằng: Tấm lòng tận trung báo quốc cùng với tinh thần cách mạng của ông vẫn luôn được gìn giữ và phát huy ở mỗi người dân Việt. Bằng chứng là hậu thế ngày nay lớp lớp noi gương ông trên tất cả các lĩnh vực để thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo. Đồng thời, ghi nhận những đóng góp của ông, ở các thành phố trong cả nước có nhiều con đường được mang tên ông. Đây là bằng chứng hậu thế mãi mãi ghi nhớ về công lao và sự nghiệp của ông.
Thủy Hử là một trong tứ đại tiểu thuyết cổ điển của Trung Quốc nói về 108 anh hùng Lương Sơn Bạc, dù là phim truyền hình làm lại từ truyện truyền hình hay tiểu thuyết, đều được mọi người vô cùng yêu thích.
Phiên giao dịch ngày 9/6 khép lại với sắc đỏ áp đảo nhóm bất động sản; VIC, VHM giảm sàn, kéo VN-Index mất hơn 19 điểm trong bối cảnh thị trường chuẩn bị cơ cấu danh mục ETF.
Chia sẻ
Đồng tiền điện tử lớn nhất thế giới Bitcoin hầu như không biến động vào sáng ngày 9/6 (theo giờ Việt Nam), thời điểm trước thềm cuộc đàm phán thương mại quan trọng Mỹ - Trung diễn ra.
Chia sẻ
Xuất khẩu gạo của Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2025 đạt 4,5 triệu tấn, thu về 2,34 tỷ USD. Mặc dù khối lượng gạo xuất khẩu tăng 12,2% so với cùng kỳ năm 2024, nhưng giá trị lại giảm 8,9%.
Chia sẻ
Trước yêu cầu cấp bách về an sinh xã hội theo Công điện 102/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh Bình Định đã trở thành địa phương hoàn thành chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát sớm hơn 7 tháng so với chỉ đạo.
Chia sẻ
Tổng thống Volodymyr Zelensky tin rằng Ukraine và các đồng minh đã đến rất gần thời điểm có thể buộc Nga chấm dứt hoặc ít nhất là ngừng chiến tranh, nhưng để làm được điều này, Mỹ phải áp đặt các lệnh trừng phạt cứng rắn đối với Liên bang Nga.
Chia sẻ
Ăn loại rau này vào mùa hè giúp bạn thanh nhiệt và giải khát, thúc đẩy tiêu hóa, bổ dưỡng, bổ sung các nguyên tố như kẽm, sắt mất đi qua mồ hôi.
Chia sẻ
Biến đổi khí hậu đang đẩy toàn cầu đến yêu cầu cấp bách về chuyển đổi xanh và Việt Nam không nằm ngoài xu thế với tầm nhìn kiên định. Giữa bối cảnh ấy, Unilever Việt Nam là một doanh nghiệp tiên phong với những cam kết và hành động cụ thể, góp phần vào công cuộc giảm thiểu rác thải nhựa và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn của đất nước.
Chia sẻ
Thời gian vừa qua, Cục Quản lý dược, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đã liên tiếp ban hành nhiều quyết định thu hồi số tiếp nhận phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm nhập khẩu, thực phẩm bảo vệ sức khoẻ, có ngày đề nghị thu hồi gần 300 sản phẩm. Đáng chú ý, có những thương hiệu nổi tiếng khiến không ít người hoang mang. Nhiều người đặt ra câu hỏi việc này có bất thường?
Chia sẻ
Giá bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất do cơ quan có thẩm quyền quyết định, người dân không có quyền thương lượng. Việc chi trả phải được hoàn tất trong vòng 30 ngày kể từ thời điểm phương án bồi thường được phê duyệt. Đây là những điểm mới đáng chú ý tại Luật Đất đai 2024. Vậy, khi bị thu hồi đất, người dân có thể lựa chọn nhận tiền, nhà hay đất?
Chia sẻ
Thời tiết TP.HCM chiều 9/6 có gió to, mây đen do ảnh hưởng áp thấp ngoài biển Đông. Cơ quan chức năng dự báo có khả năng xảy ra mưa lớn, kèm theo lốc, sét.
Chia sẻ
Mới đây, Nghệ sĩ Nhân dân Quốc Hưng chính thức nhận quyết định trở thành tân Giám đốc Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam. Trước đó, vào năm 2023, anh được bổ nhiệm làm Phó Giám đốc phụ trách tại đơn vị này.
Chia sẻ
Ngày 9/6, Phòng Quản lý xuất nhập cảnh, Công an tỉnh Ninh Thuận đã tống đạt quyết định xử lý vi phạm hành chính và áp dụng hình phạt bổ sung trục xuất, trao trả công dân đối với 13 đối tượng mang quốc tịch Trung Quốc có hành vi “Nhập cảnh trái phép” vào Việt Nam.
Chia sẻ
Mới đây, lễ kick-off dự án M Landmark Residences diễn ra tại khách sạn Courtyard by Marriott Danang Han River, đánh dấu bước khởi đầu cho chiến dịch giới thiệu bộ sưu tập căn hộ hạng sang giữa trung tâm Đà Nẵng.
Chia sẻ
HAGL đã chính thức trụ lại V.League. Tuy nhiên, câu chuyện ở mùa bóng tới mới là điều đáng chú ý của đội bóng này. Một vài trụ cột đã và đang tính đến khả năng rời HAGL.
Chia sẻ
Ngày 9/6, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Phú Yên đã ra quyết định khởi tố bị can, áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú và lệnh cấm xuất cảnh đối với bà Đặng Thị Hòa Hiệp (SN 1972, trú huyện Tây Hòa, Phú Yên), chủ doanh nghiệp tư nhân Đại Chúng - Dạ Thảo, để điều tra về hành vi “Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm”.
Chia sẻ
Cao nguyên Mộc Châu (Sơn La) được ví như “thiên đường” các loài hoa, hoa nở rộ suốt mùa trên khắp cao nguyên. Cả trăm sắc hoa đua nở đã làm cho miền đất này trở nên rực rỡ hơn.
Chia sẻ
Không chỉ là nơi dừng chân cho kỳ nghỉ hè, Flamingo Ibiza Hải Tiến Resort đang khẳng định vị thế là điểm đến quanh năm với trải nghiệm phong phú suốt 365 ngày, mỗi mùa một dấu ấn riêng biệt.
Chia sẻ
Dự án đường dây 500kV Lào Cai – Vĩnh Yên đang bước vào giai đoạn thi công nước rút với quyết tâm hoàn thành đúng tiến độ theo tinh thần của Thủ tướng tại Công điện số 81, phấn đấu ngày 19/8 sẽ khánh thành và đưa vào vận hành.
Chia sẻ
Đề thi Văn vào lớp 10 chuyên năm 2025 của Hà Nội được giáo viên nhận xét hay, sâu sắc và phù hợp để lựa chọn học sinh chuyên.
Chia sẻ
Theo ông Giuseppe Stasolla, Giám đốc hệ sinh thái Đông Nam Á của Google Play, các nhà phát triển game Việt thu được 2.000 tỷ đồng từ người dùng Google Play ở nước ngoài trong năm 2024. Một lĩnh vực đang vươn lên trở thành ngành kinh tế tỷ USD.
Chia sẻ
Hiện tại, Quốc hội đang xem xét báo cáo của Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ về chủ trương xây dựng Nghị quyết thí điểm chính sách đặc thù phát triển Đặc khu kinh tế Vân Đồn (Quảng Ninh).
Chia sẻ
Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia vừa có những thông tin mới nhất về vùng áp thấp trên biển Đông và nguy cơ thời tiết nguy hiểm trên biển.
Chia sẻ
Câu chuyện về lego bị vỡ để nói về sự trung thực trong kinh doanh và vệ nhãn hiệu, nam sinh TP.HCM nhận ngay học bổng 5,5 tỷ đồng từ trường đại học ở Mỹ.
Chia sẻ
Bộ Xây dựng dự thảo Thông tư hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn về xây dựng thuộc UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và UBND xã, phường thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Chia sẻ
Một số hình ảnh trước đây của Ngân Hòa như đi du lịch hay ngồi bên ôtô Audi đang gây tranh luận trên mạng xã hội.
Chia sẻ
Một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái đã gây ra hỏa hoạn tại nhà máy VNDIR-Progres, nơi sản xuất máy thu Kometa cho người Nga để bảo vệ máy bay không người lái của Nga khỏi hệ thống tác chiến điện tử của Ukraine, tại thành phố Cheboksary, Cộng hòa Chuvash thuộc Nga.
Chia sẻ
Một cơ sở kinh doanh thủy sản tại thị xã Sông Cầu (Phú Yên) vừa bị lực lượng chức năng phát hiện hành vi bơm tạp chất thạch rau câu vào tôm hùm chết để bán ra thị trường. Toàn bộ số hàng vi phạm đã bị tiêu hủy, chủ cơ sở bị xử phạt hành chính.
Chia sẻ
Từng bị gắn mác “khô khan” và vắng bóng người trẻ, nhiều di tích lịch sử nay bất ngờ trở thành điểm đến hút khách, “thay áo mới” với các trải nghiệm tương tác, công nghệ số và cách kể chuyện sáng tạo, gần gũi.
Chia sẻ
Trước giờ sáp nhập với tỉnh Long An, Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh yêu cầu tăng cường công tác đấu tranh, ngăn chặn có hiệu quả các hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới đối với mặt hàng đường cát.
Chia sẻ
Tỷ lệ người sử dụng chỉ khoảng 20% so với công suất thiết kế, dẫn đến hoạt động khó khăn nên chủ dự án cấp nước Sa Huỳnh kiến nghị tỉnh Quảng Ngãi hỗ trợ.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đ.T 
