Bác sĩ Lê Văn Duy, Trung tâm Phẫu thuật Tiêu hóa, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, mới đây, Trung tâm Phẫu thuật tiêu hóa vừa phẫu thuật một trường hợp người bệnh nuốt nhiều dị vật gây biến chứng thủng đại tràng. Người bệnh được chẩn đoán mắc hội chứng Pica, hay còn gọi là hội chứng thích ăn các đồ vật không phải thức ăn.

Bệnh nhân  là nam giới, 50 tuổi, có tiền sử tâm thần phân liệt 26 năm điều trị thường xuyên tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Nam Định. Theo lời kể của người nhà, cách vào viện 2 tuần, bệnh nhân tự nuốt 3 chiếc bật lửa, đã được nội soi can thiệp lấy dị vật. Lần này bệnh nhân lại vào viện vì đau bụng, chướng bụng tăng dần. Qua thăm khám lâm sàng, thấy bụng chướng căng, vùng bụng dưới đau, phản ứng mạnh.

Chụp cắt lớp ổ bụng thấy hình ảnh 2 dị vật hình que đầu kim loại trong quai ruột vùng hạ vị, đâm xuyên thành ruột tạo ổ dịch khí vùng tiểu khung cạnh cơ bịt phải; Dị vật trong quai ruột hạ sườn phải; Dày thành trực tràng, đại tràng sigma và quai ruột ngang rốn; Giãn lan tỏa các quai ruột non.

Bệnh nhân được chẩn đoán: Áp xe trong ổ bụng do thủng đại tràng sigma do dị vật, dị vật ruột non/ tâm thần phân liệt

Bệnh đã được phẫu thuật cấp cứu. Sau khi mở ruột non, các bác sĩ lấy ra nhiều bút bi, ruột bút, tăm nhựa. Một đoạn đại tràng Sigma bị dị vật xuyên thủng cũng phải cắt bỏ. 

Tại sao bệnh nhân thích ăn dị vật? 

Theo bác sĩ Duy, hội chứng Pica là một rối loạn ăn uống trong đó người bệnh có sự thèm ăn và ăn những thứ không phải thực phẩm, chẳng hạn như đất đá, phân động vật, tóc, giấy, đồ vật kim loại, hoặc các vật liệu khác không có giá trị dinh dưỡng.

Hội chứng Pica có thể xuất hiện ở trẻ em, người lớn, phụ nữ mang thai hoặc người có rối loạn phát triển, chẳng hạn như tự kỷ, thiểu năng trí tuệ hoặc bệnh thần kinh. Nguyên nhân của hội chứng Pica có thể bao gồm thiếu hụt dinh dưỡng (như thiếu sắt hoặc kẽm), căng thẳng tâm lý, rối loạn tâm thần hoặc các vấn đề sức khỏe khác. 

Mặc dù không phải là một căn bệnh phổ biến trong cộng đồng chung nhưng nếu không được điều trị, hội chứng Pica có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như ngộ độc, viêm nhiễm, tắc nghẽn hoặc tổn thương thủng, rách đường tiêu hóa, gây nhiễm trùng, nhiễm độc tại chỗ và toàn thân có thể dẫn đến tử vong.

Dấu hiệu chẩn đoán bệnh Pica

Theo bác sĩ Duy, để chẩn đoán bệnh Pica, bệnh nhân cần được thăm khám bởi bác sĩ chuyên khoa (như bác sĩ tâm thần, bác sĩ nhi khoa hoặc bác sĩ tâm lý) để xác định nguyên nhân gây ra bệnh và loại trừ các bệnh lý khác. Việc này giúp lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. 

Bệnh Pica được chẩn đoán dựa trên các tiêu chí:

- Ăn các vật liệu không phải thực phẩm (như đất, sỏi, tóc, giấy, xà phòng, hay các vật dụng khác) trong một khoảng thời gian dài (thường kéo dài hơn một tháng).

- Không phải là một phần của văn hóa hoặc thói quen ăn uống thông thường.

- Hành vi này không thể giải thích bằng một tình trạng y tế khác (như thiếu hụt dinh dưỡng, tâm lý bệnh lý).

- Khi thăm khám, người bệnh có thể không thừa nhận hành vi này hoặc không nhận thức rõ về tác hại của nó, ví dụ như ngộ độc hoặc tổn thương hệ tiêu hóa.

Theo bác sĩ Duy, để chữa trị bệnh Pica cần: 

- Chữa trị các vấn đề về sức khỏe tâm thần: Nếu bệnh Pica liên quan đến các rối loạn tâm thần như trầm cảm, lo âu hoặc rối loạn hành vi, điều trị tâm lý và/hoặc thuốc có thể giúp giảm bớt các triệu chứng. Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) thường được sử dụng để thay đổi hành vi không lành mạnh.

- Bổ sung chất dinh dưỡng: Một số nghiên cứu cho thấy thiếu hụt một số khoáng chất, như sắt hoặc kẽm, có thể là yếu tố gây ra bệnh Pica. Việc bổ sung các vitamin và khoáng chất có thể giúp điều trị nếu nguyên nhân là thiếu hụt dinh dưỡng.

- Liệu pháp hành vi: Giúp người bệnh học cách kiểm soát các cơn thèm ăn các vật không phải thực phẩm và thay thế chúng bằng hành vi lành mạnh hơn.

- Giám sát và ngăn chặn: Trong trường hợp bệnh Pica liên quan đến trẻ em hoặc người bệnh không tự kiểm soát được hành vi, cần giám sát và ngăn chặn hành động ăn vật thể lạ.

"Để phòng ngừa bệnh Pica cần nâng cao nhận thức, đặc biệt với trẻ nhỏ, giúp trẻ hiểu về sự nguy hiểm khi ăn các vật thể lạ; Chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng; Tạo môi trường an toàn không có các dị vật, đồ dùng nguy hiểm; Theo dõi và can thiệp sớm. 

Nếu phát hiện hành vi ăn vật thể lạ, cần can thiệp sớm để tránh các vấn đề sức khỏe lâu dài và ngăn chặn tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng", bác sĩ Duy khuyến cáo. 

×