Thượng tướng Liên Xô nào dùng tính mạng bảo vệ tượng Bác Hồ, được dựng tượng ở vịnh Hạ Long?

Năm 1991, khi nước Nga rơi vào tình cảnh hỗn loạn, có một số kẻ quá khích đã nhăm nhe phá bỏ Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh trên quảng trường mang tên Bác ở Mát-xcơ-va. Ngay sau khi nhận được thông tin này, Thượng tướng Gherman Titov khi đó là người giữ chức Chủ tịch Hội Hữu nghị Xô - Việt đã cùng một nhóm những người bạn của Việt Nam nhanh chóng có mặt tại quảng trường.

Vị Thượng tướng này đã đứng vào giữa đám người quá khích và bức tượng, phanh ngực áo quát: "Kẻ nào dám xâm phạm tượng của Người trước hết phải bước qua xác ta". Sự kiên quyết của ông đã khiến những kẻ có dã tâm kia phải chùn bước. Tuy nhiên, để đảm bảo chúng không đụng đến được tượng của Bác, Gherman Titov và những người bạn của Việt Nam đã thay nhau túc trực bên tượng đài Người.

Báo Văn hóa của Nga, số 10 năm 1991 có viết về sự kiện trên như sau: "Một mưu đồ đê tiện - phi công vũ trụ, Anh hùng Lao động Việt Nam Titov đã nhận định như vậy về kế hoạch của Hội đồng thành phố Mátxcơva chuyển tượng Hồ Chí Minh đi. G.Titov đã nhắc lại rằng, Hồ Chí Minh, ngoài chuyện là một lãnh tụ chân chính của nhân dân, một nhà tư tưởng, nhà thơ và con người với đạo đức cao thượng nhất còn là một người bạn lớn của Liên Xô, người có nhiều năm sống ở Mát-xcơ-va. Việc di dời, theo ý kiến của Titov, sẽ gây tổn thất không thể đắp bù cho uy tín của Liên Xô ở Việt Nam và trên khắp thế giới". Chính vì ý nghĩa to lớn đó mà cho đến ngày nay, tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh và quảng trường mang tên Người ở Mát-xcơ-va vẫn được gìn giữ và bảo vệ nghiêm ngặt.

Có lẽ không ít người tò mò vị Thượng tướng uy dũng kia là ai và vì sao ông lại yêu quý bức tượng của Bác Hồ đến vậy. Ông chính là Gherman Stepanovich Titov (1935-2000) - nhà du hành vũ trụ người Liên Xô từng thực hiện chuyến bay vào vũ trụ ngày 6/8/1961 trên tàu Vostok 2, trở thành người thứ hai bay quanh Trái Đất chỉ sau Yuri Gagarin và là người thứ tư bay vào vũ trụ (tính cả các chuyến du hành dưới quỹ đạo của các phi hành gia Mỹ Alan Shepard và Gus Grissom). Ông Titov phục vụ trong Không quân Liên Xô, thăng đến cấp bậc Thượng tướng Không quân rồi trở thành chính trị gia Cộng sản trong những năm cuối cùng ở Nga thời hậu Xô viết.

Tháng 1/1962, Anh hùng Titov đã được Trung ương Đảng, Chính phủ nước Việt Nam dân chủ cộng hòa và Chủ tịch Hồ Chí Minh mời đến thăm nước ta. Ngày 22 cùng tháng, Bác cùng với vị tướng Liên Xô về thăm khu Hồng Quảng (nay là Quảng Ninh) và thăm vịnh Hạ Long. Người đã dành sự ưu ái đặc biệt cho Thượng tướng Titov khi đặt tên một hòn đảo trên vịnh Hạ Long mang tên vị khách đặc biệt này. Ngoài ra, ông Titov còn nhận được các danh hiệu, huân chương cao quý của Việt Nam như Anh hùng Lao động Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (21/1/1962), Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Hữu nghị.

Tượng của Anh hùng Titov đã được đưa ra hòn đảo mang tên ông ở vịnh Hạ Long vào ngày 12/8/2015 như một lời tri ân đặc biệt đến những đóng góp to lớn của ông trong việc xây dựng mối quan hệ hữu nghị giữa Liên Xô (và sau là Nga) với Việt Nam. Nếu không kể các tượng tôn giáo thì trên các đảo ở Hạ Long chỉ có 2 tượng, một của Bác Hồ trên đảo Cô Tô, và một của Titov, trên hòn đảo mang tên ông.

×