Tiến sĩ Hồ Nhân: Nỗ lực tự chủ công nghệ mang lại nhiều sản phẩm y sinh giá trị cho sức khỏe

Sinh năm 1966, Tiến sĩ Hồ Nhân là một Việt kiều Mỹ, mang trong mình hành trang tri thức đáng nể với bằng Tiến sĩ Công nghệ Sinh học tại Đại học Arizona và gần hai thập kỷ làm việc, nghiên cứu trong ngành công nghệ sinh học quốc tế. Năm 2006, ông quyết định trở về Việt Nam định cư.

Ông Hồ Nhân cùng các cộng sự thành lập Nanogen vào tháng 9/1997, gần một thập kỷ trước khi ông chính thức trở về. Với số vốn điều lệ ban đầu 200 tỷ đồng hoàn toàn từ tư nhân (ông Hồ Nhân góp 140 tỷ, nắm 70% cổ phần), đặt tại Khu Công nghệ cao TP.HCM, Nanogen đã được định hướng phát triển trong lĩnh vực công nghệ cao.

Nanogen dưới sự chèo lái của ông đã khẳng định năng lực và tầm nhìn qua việc nghiên cứu, phát triển và thương mại hóa thành công nhiều sản phẩm sinh dược đặc trị. Đáng kể nhất là Pegnano (Peg-Interferon-alpha-2a), ra đời năm 2010, được xem là sản phẩm tương tự sinh học (biosimilar) đầu tiên ở châu Á, chuyên điều trị viêm gan B mạn tính. Cùng với đó là Nanokine (điều trị thiếu máu), Ficocyte, Pegcyte (hỗ trợ giảm bạch cầu), và nhiều sản phẩm khác đạt tiêu chuẩn quốc tế như WHO-GMP, được xuất khẩu đi nhiều nước.

Tháng 3/2020, Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam chính thức giao nhiệm vụ nghiên cứu vắc-xin ngừa COVID-19 cho Nanogen.

Tháng 12/2020, Nanocovax trở thành ứng viên vắc-xin COVID-19 đầu tiên của Việt Nam bước vào giai đoạn thử nghiệm lâm sàng trên người. Các giai đoạn 1 và 2 được Hội đồng đạo đức trong nghiên cứu y sinh học quốc gia đánh giá thành công về tính an toàn và khả năng sinh miễn dịch. Giai đoạn 3 khởi động vào tháng 6 năm 2021 với quy mô lên đến 13.000 người.

Với những kết quả giữa kỳ giai đoạn 3 khả quan về tính an toàn và sinh miễn dịch, Nanogen đã nộp hồ sơ xin cấp phép sử dụng khẩn cấp (EUA) cho Nanocovax vào khoảng tháng 6-8 năm 2021.

Tuy nhiên, giấc mơ về một vắc-xin "Made in Vietnam" được cấp phép đã không thành hiện thực như kỳ vọng. Sau quá trình xem xét kỹ lưỡng, đến đầu tháng 9/2021, Hội đồng đạo đức và Hội đồng tư vấn cấp giấy đăng ký thuốc của Bộ Y tế kết luận rằng dữ liệu hiện có là chưa đủ để phê duyệt khẩn cấp Nanocovax.

Lý do chính không nằm ở vấn đề an toàn ngắn hạn hay khả năng sinh miễn dịch cơ bản, mà chủ yếu là do thiếu dữ liệu thuyết phục về hiệu quả bảo vệ thực tế của vắc-xin.

Đây là một quyết định dựa trên những yêu cầu khoa học và pháp lý nghiêm ngặt, bởi vắc-xin ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng. Dù rất mong muốn, nhưng tiêu chí khoa học phải được đặt lên hàng đầu.

Tiến sĩ Hồ Nhân đã ra đi, mang theo những hoài bão còn dang dở.

Trong lời tưởng niệm người con rể, bà Nguyễn Thị Sơn, nhà sáng lập Sơn Kim Group, đã viết: "Mẹ biết con là chàng trai có nhiều hoài bão trong sự nghiệp, có nhiều mong muốn đóng góp cho xã hội... Thôi con ạ, không thành danh nhưng con đã thành nhân".

Ông Hồ Nhân, sinh năm 1966, nguyên Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Công nghệ sinh học Dược Nanogen và là con rể của gia tộc Sơn Kim, mất ngày 12/5. Tang lễ của ông dự kiến sẽ được tổ chức tại nhà riêng ở Thủ Đức, TP.HCM.

×