Tiền thưởng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, Nghệ sĩ Ưu tú thay đổi

Theo Nghị định 73/2024/NĐ-CP của Chính phủ, từ ngày 1/7/2024, mức lương cơ sở là 2,34 triệu đồng/tháng. Vì vậy, mức tiền thưởng dành cho các nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, Nghệ sĩ Ưu tú cũng sẽ có sự thay đổi so với trước đây.

Căn cứ tại Điều 56 Nghị định 98/2023/NĐ-CP, quy định mức tiền thưởng đối với danh hiệu vinh dự được Nhà nước phong tặng, Bộ VHTTDL - đơn vị được giao nhiệm vụ tổ chức trao tặng danh hiệu và tiền thưởng cho các nghệ sĩ trong các kỳ trao tặng danh hiệu sẽ dựa vào đó để áp dụng. Theo đó, mức tiền thưởng dành cho danh hiệu "Nhân dân" là 12,5 lần so với mức lương cơ sở; mức thưởng dành cho danh hiệu "Ưu tú" là 9,0 lần mức lương cơ sở. Như vậy, danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân có mức tiền thưởng là 12,5 lần mức lương cơ sở và danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú có mức tiền thưởng là 9,0 lần mức lương cơ sở.

Mức lương cơ sở hiện nay là 2,34 triệu đồng/tháng, vậy nghệ sĩ được phong Nghệ sĩ Nhân dân sẽ được nhận mức tiền thưởng là 29,250 triệu đồng; Nghệ sĩ Ưu tú sẽ được nhận mức tiền thưởng là 21,060 triệu đồng.

Điều 53 của Nghị định 98/2023/NĐ-CP cũng quy định rõ, tiền thưởng cho cá nhân, tập thể, hộ gia đình được khen thưởng được tính trên cơ sở mức lương cơ sở do Chính phủ quy định đang có hiệu lực vào thời điểm ban hành quyết định công nhận danh hiệu thi đua, quyết định hình thức khen thưởng. Tiền thưởng sau khi nhân với hệ số mức lương cơ sở được làm tròn số lên hàng chục nghìn đồng tiền Việt Nam.

Trao đổi với Dân Việt, bà Nghiêm Thị Thanh Nguyệt – Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ (Bộ VHTTDL) cho biết, theo quy định, kỳ xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, Nghệ sĩ Ưu tú lần thứ 11 sẽ cách 3 năm so với kỳ xét tặng lần thứ 10. Kỳ xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, Nghệ sĩ Ưu tú lần thứ 10 vừa kết thúc năm 2023, vậy kỳ xét tặng lần thứ 11 sẽ rơi vào năm 2026. Nghĩa là các nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, Nghệ sĩ Ưu tú sẽ được nhận mức tiền thưởng tính theo hệ số lương mới từ năm 2026.

Nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu trước 2002 không có tiền thưởng

Chia sẻ với Dân Việt, NSƯT Hồng Liên cho biết, bà được xét phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú năm 2001. Thời điểm đó, mức lương cơ sở là 210 nghìn đồng/tháng. Tuy nhiên, các nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu thời đó, ngoài bằng chứng nhận danh hiệu thì không có tiền thưởng, không được tính làm cơ sở để tăng lương. Riêng các nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu thuộc Đoàn Ca nhạc Đài Tiếng nói Việt Nam thời đó thì được Đoàn tặng thưởng 1 triệu đồng đối với Nghệ sĩ Ưu tú.

"Thế hệ của chúng tôi khá là thiệt thòi vì thời đó được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, Nghệ sĩ Ưu tú rất vinh dự nhưng không đi kèm tiền thưởng. Nếu tôi nhớ không nhầm thì từ năm 2001 trở về trước, các nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, Nghệ sĩ Ưu tú đều không có tiền thưởng. Trước đó, việc xét tặng danh hiệu chủ yếu dựa trên thành tích cá nhân, sự lan tỏa về danh tiếng của nghệ sĩ nên đã tạo ra rất nhiều tranh cãi vì điều đó rất khó định lượng. Đến năm 2002, Vụ Thi đua Khen thưởng của Bộ VHTTDL mới đưa ra những quy định, tiêu chuẩn, định tính, định lượng mang tính rõ ràng hơn trong việc xét tặng danh hiệu nghệ sĩ.

Nghĩ đến mức tiền thưởng dành cho các nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, Nghệ sĩ Ưu tú ngày nay mà chúng tôi không tránh được sự chạnh lòng. Vì đều có quá trình làm nghề như nhau, có quá trình cống hiến như nhau và được phong tặng danh hiệu như nhau nhưng thế hệ chúng tôi lại gần như không có gì ngoài danh hiệu. Từ bấy đến nay, cũng không thấy Nhà nước xem xét lại để bù đắp thiệt thòi cho các nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu từ những đợt đầu", NSƯT Hồng Liên bày tỏ.

NSND Lan Hương (Em bé Hà Nội) cũng trao đổi với Dân Việt rằng, bà được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân từ năm 2007. Thời điểm đó, mức lương cơ sở là 450.000 đồng. Mức tiền thưởng dành cho danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân theo quy định tại khoản 3 Điều 71 Nghị định soos121/2005/NĐ-CP thời điểm đó là 4.000.000 đồng hoặc hiện vật kỷ niệm có giá trị tương đương; Nghệ sĩ Ưu tú là 3.000.000 đồng hoặc hiện vật kỷ niệm có giá trị tương đương.

"Tôi thấy mức tiền thưởng dành cho danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, Nghệ sĩ Ưu tú ngày nay cao gấp nhiều lần so với thời chúng tôi được phong tặng. Nghĩ lại các thế hệ nghệ sĩ được phong tặng những đợt đầu, cảm thấy thật thiệt thòi cho các bác, các cô chú… Thời đó, các tiêu chí xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, Nghệ sĩ Ưu tú rất chặt chẽ, khó khăn. Vì thế, ai mà được phong tặng danh hiệu đều cảm thấy rất xứng đáng, rất vinh dự và hạnh phúc. Mức tiền thưởng của việc được phong tặng danh hiệu không cao, chỉ độ 3 triệu đến 4 triệu đồng thôi nhưng so với mức lương ở thời điểm đó cũng là cũng khá cao rồi. Vì thời đó, ở Nhà hát chúng tôi vẫn đang phân hạng lương theo Diễn viên loại 1, loại 2, loại 3… 

Tôi vẫn nhớ, hồi đó Bộ VHTTDL còn có chủ trương xin lên lương, xin nhà ở… cho các Nghệ sĩ Nhân dân, Nghệ sĩ Ưu tú. Những ai được phong tặng Nghệ sĩ Nhân dân sẽ được phân nhà ở với diện tích khoảng 50m2. Tôi với anh Hoàng Dũng (NSND Hoàng Dũng -PV) suốt ngày nói chuyện với nhau, cứ khấp khởi chờ đợi, mong điều đó được thành sự thật để anh chị em nghệ sĩ bớt khó khăn. Nhưng khi trình ý tưởng đó lên Bộ Nội vụ và cấp trên hình như không được phê duyệt thì phải, rồi sau đó cũng không thấy ai nhắc đến chuyện đó nữa. 

Chắc là nếu Nghệ sĩ Nhân dân, Nghệ sĩ Ưu tú được phân nhà thì Nhà giáo Nhân dân, Nhà giáo Ưu tú; Thầy thuốc Nhân dân, Thầy thuốc Ưu tú... cũng phải được hưởng chế độ đó, mà số lượng cấc nghệ sĩ, nhà giáo, thầy thuốc có danh hiệu thì cũng khá nhiều nên Nhà nước không đủ điều kiện về cơ sở vật chất để thực hiện điều đó.

Thực ra, bản thân tôi cũng như nhiều đồng nghiệp, nhận phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, Nghệ sĩ Ưu tú là nhận sự vinh dự, nhận sự tôn vinh của Nhà nước dành cho những cống hiến, quá trình làm nghề của mình chứ không phải tiền thưởng. Thời đó, đời sống vẫn còn nhiều khó khăn nhưng chúng tôi vui với những gì mình được nhận, vì nó xứng đáng với công sức mình đã cống hiến của mình cho nghệ thuật", NSND Lan Hương nói.

×