Xã nào cũng có ruộng bỏ hoang

Theo khảo sát của UBND TP.Móng Cái, 14/14 xã, phường có sản xuất nông nghiệp của thành phố đều có diện tích đất nông nghiệp bỏ hoang. Nhiều thì ở các phường Hải Xuân, Ninh Dương, Quảng Nghĩa, Hải Hòa, Vĩnh Trung, Bình Ngọc, đến xã có diện tích bỏ ruộng ít nhất là xã Hải Tiến cũng lên tới trên 80ha.

Gia đình ông Hoàng Văn Cung (thôn 5, xã Hải Xuân) có hơn 3.000m2 đất sản xuất nông nghiệp. Cách đây khoảng 4-5 năm, gia đình ông còn cấy trồng vài sào lúa, một ít rau màu. Tuy nhiên, từ 3 năm nay, gia đình ông Cung đã sắm bè đánh bắt thủy sản, hoàn toàn không sản xuất nông nghiệp nên hơn 3.000m2 đất bỏ hoang cho cỏ mọc.

Ông Cung cho biết: Toàn bộ khu vực này không ai còn cấy lúa, trồng màu, gia đình tôi cũng không trồng vì thực tế cấy lúa vất vả quá, trừ chi phí đầu tư gần như không có lãi, nhiều khi còn lỗ vốn.

Tại xã Hải Xuân, hàng loạt hộ nông dân cũng bỏ ruộng hoang. Ông Nguyễn Mạnh Cường - Phó Chủ tịch UBND xã Hải Xuân, cho biết: Xã có 210ha đất nông nghiệp, trong đó có khoảng 100ha đất nông nghiệp đã bị bỏ hoang, hoàn toàn không cấy trồng.

Vụ mùa năm 2020, xã xây dựng kế hoạch gieo trồng trên tổng diện tích 210ha, nhưng thực tế chỉ gieo trồng được hơn 100ha, khoảng 4ha chuyển đổi sang mục đích sử dụng khác, còn lại hơn 100ha bỏ hoang hoàn toàn. Quỹ đất nông nghiệp chưa được sử dụng triệt để là bài toán khó với chính quyền xã nhiều năm nay.

Lý giải cho tình trạng bỏ hoang đất nông nghiệp tại địa phương, ông Nguyễn Mạnh Cường cho rằng: Đất nông nghiệp trên địa bàn xã nằm phân tán, một số tuyến kênh mương bị chia cắt, nên việc đầu tư cho công tác tưới tiêu phục vụ nông nghiệp gặp khó khăn, làm giảm hiệu quả sản xuất nông nghiệp.

Việc quy hoạch, xây dựng các khu dân cư, khu đô thị và công trình hạ tầng kinh tế - xã hội dẫn đến tình trạng một số diện tích đất lúa, màu bị xen kẽ; đồng thời một số diện tích giáp ranh với khu trung tâm TP.Móng Cái đã được quy hoạch khu đô thị. Công tác quản lý Nhà nước về đất nông nghiệp theo Luật Đất đai chưa được thực hiện nghiêm.

Theo tìm hiểu của phóng viên, ví dụ như ở Bình Ngọc, cả phường này có 263,25ha đất sản xuất nông nghiệp, trong đó có 110,61ha đất 2 lúa, 106,76ha đất 1 lúa và 45,87ha đất trồng màu. Tuy nhiên bà con cho biết, sản xuất nông nghiệp ở đây hoàn toàn phụ thuộc vào tự nhiên do không được đầu tư hệ thống kênh mương thủy lợi. 

Nếu trời mưa như vụ mùa thì mới có nước để cày, cấy. Nếu không có mưa thì coi như bà con phải bỏ ruộng. Từ mấy năm nay, người dân Bình Ngọc hoàn toàn không cấy lúa vụ xuân, mà chỉ cấy lúa vụ mùa.

Tại nhiều xã, phường khác, mặc dù hệ thống kênh mương thuỷ lợi phục vụ sản xuất luôn đáp ứng cung cấp nước sản xuất cho 85-90% diện tích đất canh tác, nhưng người dân vẫn bỏ hoang đất sản xuất lên tới 60-70% diện tích, nhiều nơi trở thành bãi hoang thả trâu, bò rất lãng phí.

Giải pháp nào đánh thức tiềm năng đất đai?

Theo báo cáo của UBND TP.Móng Cái, tình trạng bỏ ruộng hoang không gieo trồng hết diện tích đất nông nghiệp ở cả 2 vụ nhất là vụ xuân trên địa bàn thành phố có xu hướng gia tăng qua các năm. Diện tích gieo trồng cây nông nghiệp hàng năm có xu hướng giảm, năm sau thấp hơn năm trước, đặc biệt là diện tích lúa vụ đông xuân giảm mạnh.

Hiện tượng bỏ ruộng hoang đã tác động không tốt đến sản xuất nông nghiệp dẫn đến tâm lý bất ổn của người dân khu vực nông thôn, gây lãng phí quỹ đất nông nghiệp. 

Tình trạng trên, nếu không có giải pháp phù hợp sẽ ảnh hướng đến việc thực hiện tốt các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội; đảm bảo an ninh trật tự khu vực nông thôn, đảm bảo an ninh lương thực; gây lãng phí đất sản xuất, việc áp dụng tiến bộ của khoa học công nghệ vào sản xuất khó khăn; chênh lệch mức sống giữa nông thôn và thành thị càng lớn; tạo nên hiệu ứng xấu cho hoạt động sản xuất nông nghiệp trên địa bàn thành phố.

Câu hỏi đặt ra hiện nay, là bản chất của hiện tượng bỏ hoang ruộng đất là gì? Những yếu tố nào tác động đến hiện tượng bỏ hoang ruộng đất, và giải pháp nào để khắc phục tình trạng bỏ ruộng trên địa bàn TP.Móng Cái?

Trao đổi với PV, ông Dương Trí Tuệ - Trưởng phòng Kinh tế TP.Móng Cái, cho biết: Để khắc phục tình trạng bỏ hoang đất nông nghiệp, trong thời gian tới, thành phố tiếp tục tập trung cho một số giải pháp trọng tâm, trong đó quan tâm đến tái cơ cấu ngành nông nghiệp, đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất; ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp. Phát triển các sản phẩm nông nghiệp thế mạnh của địa phương gắn với Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP); tạo điều kiện cho các tổ chức, doanh nghiệp tham gia ký hợp đồng sản xuất, bao tiêu sản phẩm cho người dân.

Trước mắt, thành phố tập trung tuyên truyền, vận động người dân sử dụng các giống cây trồng năng suất, chất lượng cao, thời gian sinh trưởng ngắn để gieo trồng vụ đông, hạn chế tới mức thấp nhất tình trạng bỏ hoang đất nông nghiệp.

Được biết, từ năm 2017, UBND TP.Móng Cái đã lập "Phương án khắc phục tình trạng bỏ ruộng trên địa bàn TP.Móng Cái giai đoạn 2017-2020. Dù đã có những dấu hiệu tích cực trong sản xuất nông nghiệp, nhưng cho đến nay diện tích đất nông nghiệp bị bỏ hoang vẫn diễn ra phổ biến ở địa phương này.

×