Trương Liêu, là một vị tướng trí dũng song toàn hiếm thấy trong quân đội của Tào Ngụy. Sau trận chiến Xích Bích, Trương Liêu thụ mệnh trấn thủ Hợp Phì, nhiều lần hoạch định sách lược tinh vi, lấy yếu thắng mạnh, làm quân đội Đông Ngô hao binh tổn tướng, tiến thoái lưỡng nan.

Trận đánh bến Tiêu Diêu là trận đỉnh cao tài nghệ của Trương Liêu, lấy tám trăm quân phá tan mười vạn địch, làm quân Đông Ngô bạt vía kinh hồn, câu nói "tiểu nhi diệc bất cảm dạ đề" (Trẻ con đêm không dám khóc – ý nói quân Đông Ngô sợ không dám ho he) là chỉ Trương Liêu, uy chấn Giang Đông.

Trương Liêu không chỉ giỏi bàn soạn sách lược, thống lĩnh ba quân, quyết thắng ngàn dặm, mà khi lâm trận đối đầu đánh chém, cũng là một cao thủ. Khi mới đầu quân cho Lã Bố, ông đã là thủ lĩnh của "Bát kiện tướng" (tám vị kiện tướng), được Lã Bố hết sức trọng dụng. Sau khi về dưới trướng quân Tào, lập nhiều chiến công, hiển hiện khí phách cùng võ nghệ siêu quần.

Quân Đông Ngô bị Trương Liêu làm cho điêu đứng, thiệt hại nặng nề, nên vừa hận lại vừa sợ, nhưng chẳng có cách gì đối phó. Chỉ tiếc vị hùng chủ "Tiểu bá vương" Tôn Sách sớm qua đời, không thể cùng Trương Liêu trên chiến trường một trận phân cao thấp.

Thế nhưng, nếu Tôn Sách còn sống, với tài nghệ võ thuật tung hoành uy chấn Giang Đông, Tôn Sách giao chiến tay đôi với Trương Liêu, thì ai có thể thủ thắng? Chúng ta cùng phân tích hai vị qua những biểu hiện chiến đấu trong nguyên tác.

Tôn Sách: Tiểu Bá Vương Giang Đông

Tôn Sách tuổi trẻ anh hùng, võ nghệ xuất chúng, chúng ta cùng nhìn lịch sử chiến đấu:

Trận chiến Phàn Thành, Tôn Sách mới mười bảy tuổi, bắn tên trúng mặt Trần Sinh, đối phương ngã xuống ngựa chết; 

Trong chiến dịch Thần Đình Lĩnh, Tôn Sách thách đấu với Thái Sử Từ, đánh từ trên ngựa xuống đến bộ hành, đánh chém sát sạt, trăm hiệp ngang ngửa.

Trận chiến Ngưu Chử, "không quá ba hiệp", Tôn Sách bắt sống Vu Mi, quát một tiếng lớn, làm kẻ định đánh trộm là Phàn Năng sợ chết giấc;

Khi đàm phán Ngô thành, Tôn Sách phóng kiếm giết Nghiêm Dữ. Trận đêm Cối Kê, Tôn Sách vào trận một chiêu giết Chu Hân.

Hiệu quả chiến đấu của Tôn Sách rất cao, trên chiến trường, hầu hết địch nhân giao tranh cùng Tôn Sách đều bị chém hạ, chỉ có mãnh tướng Đông Lai Thái Sử Từ là đấu với ông bất phân thắng bại.

Tôn Sách uy dũng như vậy, có thể đánh bại Trương Liêu không?

Qua phân tích các trận đánh của Tôn Sách thì không khó để thấy rằng, những trận mà ông gặp cường địch không nhiều, võ lực thực sự cao cường cũng chỉ có Thái Sử Từ. Chúng ta hãy cùng xem biểu hiện cụ thể của Tôn Sách trong trận Thần Đình Lĩnh.

Tôn Sách dàn trận giao chiến với Lưu Do, Tôn Sách đến lễ bái ở miếu Quang Vũ trên núi Thần Đình, bị quân do thám của Lưu Do biết được. Hai tướng của Lưu Do là Thái Sử Từ và tiểu tướng Khúc A được cử đi đánh chặn, gặp Tôn Sách giữa đường.

Thái Sử Từ "Thúc ngựa giương giáo nhằm thẳng Tôn Sách", Tôn Sách múa thương tiếp chiến, "người ngựa giao tranh, đánh năm mươi hiệp, bất phân thắng bại". Thái Sử Từ thấy Tôn Sách "Thương pháp vô bán điểm nhi thẩm lậu" (thương pháp không chút sơ hở), nên giả thua quay ngựa, "vừa đánh vừa lùi", dẫn dụ Tôn Sách ra sau núi.

Tại sao Thái Sử Từ lại giả thua? Chủ yếu là sợ đối phương đông người, có mười ba người, mà bên mình chỉ có hai người, "nếu có bắt sống được thì cũng bị họ đông người cướp lại", cho nên mới dụ Tôn Sách vào nơi vắng vẻ "dụ vào nơi khó thấy, dễ ra tay". Từ tình tiết này, qua thăm dò năm mươi hiệp đấu, Thái Sử Từ không còn e ngại đối với võ nghệ của Tôn Sách, còn nghĩ cách bắt sống Tôn Sách.

Tới chỗ đất bằng phẳng, Thái Sử Từ "quay ngựa lại đánh, giao tranh năm mươi hiệp", hai bên đều kẹp chặt thương của nhau, cùng rơi xuống ngựa, "hai bên buông thương, vồ lấy nhau mà đánh, chiến bào rách bươm", Tôn Sách nhanh tay, rút được kích nhỏ ở sau lưng Thái Sử Từ, còn Thái Sử Từ thì giật được mũ trụ của Tôn Sách. Viện binh hai bên tới kịp, hỗn chiến một trận rồi lui quân.

Trận này hai vị đánh hơn trăm hiệp, không ai giành phần hơn. Tôn Sách tuy đoạt được tiểu kích của Thái Sử Từ, nhưng sau lưng vị này lại giắt hai tiểu kích, ông hoàn toàn có thể rút cái còn lại ra giao chiến, nhưng Tôn Sách thì chỉ có một mũ trụ, bị Thái Sử Từ đoạt mất.

Cho nên thấy Thái Sử Từ cũng không thua thiệt gì. Điều quan trọng là, Thái Sử Từ lưng đeo hai kích, khẳng định là ông sử dụng thành thạo loại binh khí này, nếu đánh đối kháng thì Tôn Sách không thể chiếm ưu thế.

Thái Sử Từ không chỉ chiến đấu kịch liệt với Tôn Sách, mà ông còn đấu tay đôi trước trận với Trương Liêu, cho nên có thể từ hai trận này mà so sánh. Chúng ta cùng xem tình huống cụ thể trong trận với Trương Liêu.

Sau trận Xích Bích, Tôn Quyền tiến quân phía bắc, mũi nhọn nhắm thẳng Hợp Phì. Trương Liêu trấn thủ Hợp Phì chủ động phái người đưa thư khiêu chiến, Tôn Quyền cả giận, thúc quân tiến thẳng Hợp Phì, nửa đường gặp đại quân Trương Liêu, hai bên dàn trận.

Trương Liêu thúc ngựa "nhắm Tôn Quyền quyết chiến". Tôn Quyền khi ấy có lẽ đang dùng bữa sáng, nhưng vẫn "chộp lấy thương ra tiếp chiến", muốn cùng Trương Liêu so tài cao thấp, nhưng Thái Sử Từ đứng sau biết Tôn Quyền tài nghệ còn kém phụ thân, nên không cho ông mạo hiểm, nên Thái Sử Từ lập tức "cầm thương thúc ngựa phóng ra", tiếp chiến Trương Liêu. "hai tướng đánh nhau bảy tám mươi hiệp, không phân thắng bại".

Lúc ấy, chiến trường xảy ra tình huống bất ngờ. Trong quân Tào có Lý Điển xúi giục Nhạc Tiến là một tay côn đồ đánh lén Tôn Quyền, Nhạc Tiến đầu não thô sơ, nói đi là đi, đơn đao độc mã lên đường, "Từ dốc lao xuống chỗ Tôn Quyền, nhanh như điện chớp, tới trước mặt Tôn Quyền, giơ đao chém xuống", muốn lấy đầu Tôn Quyền, hộ vệ hai bên là Tống Khiêm, Giả Hoa giương kích hộ giá, cả hai kích đều bị chặt gãy. Hai người cuống cuồng dùng cán kích đánh ngựa của Nhạc Tiến. Nhạc Tiến quay ngựa chạy về trận, Tống Khiêm đuổi theo, bị Lý Điển bắn tên trúng ngực, rơi xuống ngựa mất mạng.

Khi ấy Thái Sử Từ đang đấu với Trương Liêu "Thấy sau lưng có người ngã ngựa, liền bỏ Trương Liêu, quay về trận địa", Trương Liêu thừa cơ xua quân xông lên, "tràn lên chém giết, quân Ngô đại loạn, chạy dạt về tây". Trương Liêu đang truy kích Tôn Quyền thì bị Trình Phổ xông ra ứng cứu, "chặt đứt tiến công, cứu được Tôn Quyền".

Từ trận này mà nhìn, Thái Sử Từ không chút lợi thế, lại còn chủ động thoái lui, dẫn đến Trương Liêu thắng thế mà truy kích, giành đại thắng.

Tôn Sách và Trương Liêu đều đã từng giao chiến với Thái Sử Từ, so sánh hai trận đó, Tôn Sách không chiếm chút lợi thế, còn Trương Liêu lại nắm được thời cơ giành đại thắng. Nên mới nói, thể hiện của Trương Liêu không hề thua kém Tôn Sách.

Trên chiến trường hình thế biến động khôn lường, không ai đoán trước được tình huống phát sinh ngoài dự liệu, năng lực phản ứng của tướng lĩnh trước những biến động đó là vô cùng trọng yếu. Tôn Sách đấu Thái Sử Từ bất phân thắng bại, đại quân Lưu Do tới, "Tôn Sách đang nguy cấp", may sao thuộc hạ tới kịp, cứu thoát. Còn trận Trương Liêu gặp Thái Sử Từ, khi chiến trường có biến, Trương Liêu trầm tĩnh, nắm lấy cơ hội giành thắng lợi.

Năng lực ứng biến của Tôn Sách có thiếu sót, mà sau này dẫn đến việc ông bị người họ Đan ám sát, thân bị trọng thương. Chỉ có ba môn khách của Hứa Cống, mà có thể tập kích Tôn Sách, "Lấy cung bắn, trúng ngay má Tôn Sách", Tôn Sách bị ba người vây kín, vừa đánh vừa lùi, "thân trúng mấy giáo, ngựa cũng bị thương", khi được cứu thì bị thương quá nặng mà qua đời.

Ngoài ra, so sánh sự từng trải trong chiến đấu của hai vị, địch thủ võ nghệ cao cường mà Tôn Sách gặp chỉ có Thái Sử Từ, còn Trương Liêu thì đã đấu với nhiều cao thủ như Hạ Hầu Đôn, Trương Cáp, Trương Phi, Thái Sử Từ, Lăng Thống v.v, kinh nghiệm chiến đấu phong phú hơn Tôn Sách nhiều.

Từ những điều trên, có thể kết luận rằng: Tuy Tôn Sách có danh xưng là 'Tiểu bá vương', nhưng ông chỉ có thể ở vùng đất hẹp Giang Đông mà hoành hành xưng bá, đặt vào ba chiến trường toàn diện, thì bản lĩnh không đủ. Nếu song đấu với Trương liêu trước trận, đánh trên ngựa thì Tôn Sách cũng không chiếm được chút thượng phong, trăm hiệp ngang ngửa, trừ khi đánh bộ, có lẽ Tôn Sách sẽ chiếm ưu thế nhất định. Nhưng nếu trong chiến trận có phát sinh biến cố, thì năng lực ứng biến của Tôn Sách không đủ, sẽ chịu thiệt lớn.

×