Ký ức đau thương

Theo các nhân chứng lịch sử, sau ngày miền Nam giải phóng, thống nhất đất nước, cũng như nhiều địa phương khác trên cả nước, quân và dân tỉnh An Giang bắt tay vào công cuộc xây dựng, khôi phục sản xuất, hàn gắn vết thương chiến tranh. Thế nhưng, phía bên kia biên giới, tập đoàn phản động Pol Pot-Ieng Sary lại đẩy mạnh gây hấn, nhiều lần xâm lấn lãnh thổ nước ta.

Đêm 30/4/1977, bọn phản động Pol Pot-Ieng Sary đã tấn công vùng biên giới Tây Nam. Chúng nổ súng tấn công vào 14 xã biên giới, tàn sát người dân, đốt phá làng ấp, trường học, cơ sở sản xuất...

Đặc biệt, chỉ 12 ngày chiếm đóng (từ 18 đến 29/4/1978), quân Pol Pot đã giết 3.157 dân thường ở thị trấn Ba Chúc. Chỉ tính riêng Trung đoàn 162 (phụ trách hơn 50km biên giới ở ba huyện Châu Đốc, An Phú, Tân Châu, tỉnh An Giang) đã có 1.200 đồng chí bị thương, 270 đồng chí hy sinh trong lúc bảo vệ tuyến biên giới.

Cựu chiến binh Nguyễn Văn Tư (70 tuổi, quê Vĩnh Long, nhập ngũ năm 1972, đơn vị Tiểu đoàn 3, Sư đoàn 330, Quân khu 9, tham gia kháng chiến chống Mỹ, sau khi giải phóng miền Nam, ông lại tiếp tục tham gia các trận đánh tại chiến trường biên giới Tây Nam), nhớ lại: “Ngày 18/4/1978, đơn vị tôi cơ động về Ba Chúc, khi đánh xuống đây thì thấy rất nhiều người dân mình bị địch giết. Phụ nữ mỗi chỗ từ 5-7 người; trẻ em thì bị nó nắm chân đập đầu; còn người lớn thì nó dùng cây, búa đập đầu cho chết; số người dân còn lại chốn trên núi, chúng bắt được và cột thành chùm có đến hàng trăm người, dắt qua khu vực xã Lạc Quới, huyện Tri Tôn, dọc đường đi chúng bắn chết, rồi đẩy hết xuống hồ… Khi quân ta đánh giải tỏa được Ba Chúc thì điêu tàn không còn gì hết. Chiến tranh biên giới xong, tôi gặp bà xã, rồi cưới và ở lại Ba Chúc cho đến ngày hôm nay”.

Chiến tranh lùi xa, nhưng mất mát đau thương vẫn còn đó. Hậu quả do Pol Pot để lại đã gây rất nhiều khó khăn cho chính quyền, người dân xã Ba Chúc. Người dân bị đói 2 năm liền, đất ruộng bị bỏ hoang không sản xuất được; trẻ em nhiều năm liền không đi học được do trường học bị đốt phá; hơn 200 người chết và bị thương do lựu đạn và mìn của Pol Pot còn cài lại…

Nhiều cựu chiến binh trở về với kinh tế vườn đồi, số hộ nghèo ở Ba Chúc chỉ còn 1,7%

Sau khi quân Pol Pot bị đánh đuổi, chính quyền và người dân nơi đây đã nén đau thương cùng nhau đoàn kết xây dựng lại quê hương, đất nước, khôi phục sản xuất, từng bước đẩy lùi khó khăn.

Cựu chiến binh Lê Văn Mộng, người con quê hương Ba Chúc, đã từng trực tiếp tham gia các trận đánh quân Pol Pot giải phóng quê hương, chia sẻ: Đã trải qua 2 cuộc chiến tranh, đến bây giờ ông vẫn còn ám ảnh với những cảnh tượng của cuộc chiến tranh biên giới Tây Nam.

Gia đình ông Mộng có 3 anh em, 2 anh đã hy sinh, sau khi kết thúc chiến tranh biên giới Tây Nam, ông đã xin về phục viên để chăm sóc cho cha mẹ già. Từ nỗi đau thương mất mát đó, với phẩm chất của một người lính cụ Hồ, ông đã vượt qua mọi khó khăn để ổn định cuộc sống.

“Tôi sinh được 3 người con, 1 cháu đã nối nghiệp tôi và giờ đã là trung tá bộ đội rồi, 1 anh làm công nhân, đứa con gái út cũng đã lập gia đình rồi. Khi tôi mới về phục viên cuộc sống rất vất vả, phải đi làm mướn làm thuê để kiếm sống và nuôi con ăn học, vợ tôi đi bán hàng ở chợ cũng chỉ đủ ăn hàng ngày. Sau này, gia đình tôi được nhà nước hỗ trợ chính sách, tôi đã cất được nhà tường kiên cố, có điện, có nước, có cả Wifi…đầy đủ. Thị trấn Ba Chúc ngày nay đã thay đổi rất nhiều so với trước đây, thay đổi phải nói là hoành tráng”- Ông Lê Văn Mộng chia sẻ.

Biến những đau thương, mất mát thành động lực, các thế hệ người dân sinh sống ở Ba Chúc đã nỗ lực xây dựng lại quê hương từ đống đổ nát, hoang tàn; Chính quyền các cấp quan tâm đầu tư, xây dựng lại cơ sở hạ tầng; đồng thời, phát động bà con khôi phục sản xuất, phát triển kinh tế để ổn định cuộc sống.

Nhờ đó, Ba Chúc đã từng bước khởi sắc về nhiều mặt; từ một làng quê nhỏ, Ba Chúc đã trở thành một thị trấn sầm uất; từ một vùng quê với trình độ dân trí thấp, đến nay, thị trấn đã có trường mầm non đạt chuẩn phổ cập giáo dục cho trẻ 5 tuổi; trường trung học phổ thông có tỷ lệ học sinh đậu tốt nghiệp 100% liên tục nhiều năm; nhiều học sinh đỗ vào các trường cao đẳng, đại học…

Ông Phan Bá Phước, Phó Chủ tịch UBND thị trấn Ba Chúc cho biết, hiện số hộ nghèo của địa phương chỉ còn hơn 1,7%; thu nhập bình quân đầu người đạt hơn 74 triệu đồng/người/năm. Thị trấn Ba Chúc có nhiều lợi thế phát triển, nhất là có dãy Ngọa Long Sơn nằm trải dài từ Lê Trì qua Ba Chúc, Lương Phi, Châu Lăng; tiềm năng phát triển kinh tế vườn trên núi kết hợp du lịch sinh thái, du lịch nghỉ dưỡng...

Hiện nay, Ba Chúc là một trung tâm đô thị trù phú của huyện Tri Tôn. Khu di tích lịch sử quốc gia Nhà mồ Ba Chúc, chùa Tam Bửu-Phi Lai đã trở thành điểm thu hút du lịch, điểm đến nổi tiếng của An Giang.

“Địa phương sẽ tiếp tục chăm lo công tác an sinh xã hội; chính sách đền ơn đáp nghĩa; thực hiện các chương trình giảm nghèo bền vững; củng cố nâng cao chất lượng giáo dục. Tiếp tục tập trung phát triển nông nghiệp dịch vụ, sản xuất nông nghiệp chuyên canh, nông nghiệp công nghệ cao…

Ba Chúc có địa hình bán sơn địa, có nhiều di tích, nên địa phương cũng đã định hướng phát triển du lịch theo hướng tâm linh, lịch sử, sinh thái…

Hiện nay, địa phương cũng đã kêu gọi các nhà đầu tư để phát triển theo hướng thương mại du lịch và dịch vụ. Đồng thời, vận động mọi nguồn lực để xây dựng cơ sở hạ tầng để thúc đẩy phát triển kinh tế, giao thương buôn bán và phát triển du lịch”- Ông Phan Bá Phước cho biết thêm.

Cuối năm 1979, chính quyền và nhân dân tỉnh An Giang đã xây dựng nhà mồ Ba Chúc, lưu giữ 1.159 bộ hài cốt, minh chứng cho tội ác Pol Pot gây ra cho người dân Việt Nam. Năm 1980, nhà mồ Ba Chúc được công nhận là khu di tích lịch sử cấp quốc gia. Năm 2013, UBND tỉnh An Giang cho đầu tư lại khu nhà mồ Ba Chúc là một quần thể công trình rộng khoảng 5ha gồm nhà mồ, nhà lưu niệm, hội trường và chùa Tam Bửu, Phi Lai.

×