Sinh vật cảnh (SVC) là một ngành kinh tế mang đầy đủ yếu tố kinh tế, văn hóa và bảo vệ môi trường. Thời gian qua, ngành SVC của tỉnh Bình Dương đã có những đóng góp quan trọng trong việc phát triển nông nghiệp, nông thôn và nông dân trên địa bàn.

Sinh vật cảnh hiện nay không chỉ là thú chơi tao nhã, thỏa mãn nhu cầu hưởng thụ giá trị văn hóa, mà còn mang lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần xây dựng nông thôn mới ở địa phương.

Phát triển vùng sinh vật cảnh

Bình Dương có vị trí địa lý nằm ở trung tâm Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, đây là khu vực tập trung các đô thị có tốc độ phát triển cao, thu nhập và đời sống của người dân không ngừng gia tăng, do đó nhu cầu về hưởng thụ các sản phẩm SVC cũng tăng theo. 

Vì vậy, việc phát triển các mô hình sinh vật cảnh không chỉ giải quyết về kinh tế - văn hóa mà còn có vai trò cân bằng sinh thái, cải thiện môi trường sống.

Hiện nay, vùng kinh tế đô thị phía nam có điều kiện tự nhiên thuận lợi cho phát triển SVC có giá trị cao, như: Hoa lan, hoa mai vàng, cây cảnh bon sai, nuôi cá cảnh. Đồng thời, định hướng phát triển ngành nghề SVC rất phù hợp với thực trạng về quỹ đất nông nghiệp đang ngày một thu hẹp, thích hợp với phát triển nông nghiệp đô thị, phong trào nghề SVC tại vùng kinh tế đô thị phía nam đã và đang phát triển, đạt được một số kết quả tốt, đem lại thu nhập cao cho người dân.

Để nông nghiệp đô thị vùng phía nam Bình Dương nói chung và ngành SVC nói riêng phát triển theo đúng định hướng, phù hợp với quy hoạch, đặc biệt là đáp ứng cho nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, giúp chuyển dịch cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nông nghiệp đô thị, nông nghiệp kỹ thuật cao gắn với công nghiệp chế biến, UBND tỉnh Bình Dương đã phê duyệt Dự án “Hình thành vùng sản xuất và cung ứng các loại SVC vùng phía nam Bình Dương giai đoạn 2018-2022”. 

Chi cục Phát triển nông thôn là đơn vị chủ trì phối hợp các đơn vị trực thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND các thị xã, thành phố vùng nam Bình Dương, các hội nghề nghiệp có liên quan, các hộ sản xuất và cung ứng SVC trên địa bàn các thị xã, thành phố.

Ông Lê Châu Ân, Trưởng phòng Kinh tế hợp tác - Phát triển nông thôn (Chi cục Phát triển nông thôn), cho biết các hạng mục dự án đã được triển khai, gồm: Hình thành các cơ sở giống SVC; hỗ trợ giống, vật tư sản xuất cho các hộ sản xuất SVC trên địa bàn; vận động và hỗ trợ thành lập các hội, hiệp hội SVC, tổ hợp tác, hợp tác xã SVC...

Dự án cũng phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm SVC thông qua tổ chức và tham dự các triển lãm, hội thi SVC, mở các cửa hàng chuyên cung cấp SVC để nhằm nâng diện tích canh tác, tạo vùng canh tác SVC đồng nhất về chất lượng, sử dụng giống và vật tư nông nghiệp có nguồn gốc rõ ràng, bảo đảm chất lượng nguồn giống mới, tiên tiến phù hợp thị hiếu thị trường, từ đó xây dựng và phát triển vùng SVC nam Bình Dương đạt mục tiêu dự án đề ra.

Các hạng mục dự án xây dựng và tổ chức được thực hiện theo hình thức xã hội hóa, lựa chọn các đối tượng là các hợp tác xã, trang trại sản xuất, kinh doanh hoa lan, cá cảnh trên địa bàn có năng lực về vốn, kỹ thuật, kinh nghiệm để hỗ trợ thực hiện. 

Nhà nước chỉ hỗ trợ một phần kinh phí ban đầu để khuyến khích các đơn vị đầu tư. Thời gian sau, các đơn vị sản xuất, kinh doanh tự chủ trong việc quản lý, vận hành và chuyển giao kinh nghiệm cho người sản xuất khác.

Nhiều mô hình sinh vật cảnh cho hiệu quả kinh tế cao

Ông Lê Văn Ngọc, Chủ tịch Hội SVC tỉnh, cho biết thời gian qua Hội SVC tỉnh chuyển biến khá tích cực, qua đó đã góp phần tăng gia sản xuất, đời sống nông dân được cải thiện, xóa đói giảm nghèo, nhiều hộ thoát nghèo, vươn lên khá giả trên chính mảnh đất của mình. 

Hiệu quả kinh tế từ SVC khá lớn, bình quân doanh thu đạt 600 triệu - 1,2 tỷ đồng/năm/ha sản xuất hoa lan; khoảng 800 triệu đồng/ ha/năm/trồng mai vàng; 80 triệu - 1 tỷ đồng/hộ nuôi cá kiểng.

Với mô hình sản xuất, kinh doanh cá cảnh, anh Nguyễn Trọng Dương, Phó Chủ tịch Hội Cá cảnh tỉnh, chủ cửa hàng cá cảnh Đồng Thị (phường Lái Thiêu, TP Thuận An, tỉnh Bình Dương) được UBND tỉnh Bình Dương công nhận là nghệ nhân thuộc ngành nghề nuôi cá cảnh. 

Anh Nguyễn Trọng Dương đã bén duyên với nghề nuôi cá cảnh cách nay gần 20 năm. Ngoài việc kiếm thêm thu nhập cho gia đình, anh Dương còn hỗ trợ, phối hợp nhiều hộ nuôi cá cảnh trên địa bàn tỉnh và các tỉnh, thành lân cận để tăng lượng hàng xuất khẩu. 

Hiện nay, anh Dương đã có hồ nuôi cá cảnh diện tích 1.000m2 tại phường Bình Nhâm và cửa hàng bán cá cảnh Đồng Thị. Cửa hàng của anh Dương hiện có hơn 100 loại cá cảnh, bên cạnh các loại cá trao đổi, nhập khẩu, anh còn tự nghiên cứu lai tạo một số loại cá cảnh. 

Doanh thu trung bình hàng năm của gia đình anh khoảng trên 1 tỷ đồng. Ngoài ra, anh còn hợp tác với nhiều hộ nuôi, ươm cá cảnh ở trong và ngoài tỉnh để cung cấp cá cảnh ra thị trường trong nước và thế giới.

Tham quan vườn cây cảnh nghệ thuật của anh Nguyễn Tấn Lộc (phường Hiệp An, TP.Thủ Dầu Một), một người đam mê và tâm huyết với trồng cây cảnh, vườn cây kiểng, chúng tôi được biết, để có một cây cảnh có giá trị kinh tế và tính thẩm mỹ cao thì người làm cây cảnh phải có niềm say mê và sự khéo léo... 

Anh Lộc tâm sự: “Để cho ra tác phẩm kiểng đẹp, ngoài niềm đam mê, người chơi cây kiểng cần phải đặt cái tâm của mình vào trong cây kiểng, tinh túy hơn là người chơi phải hiểu và nắm rõ thuộc tính của các loại cây để từ đó chăm sóc cũng như uốn nắn cây kiểng hợp theo các dáng kiểng mình yêu thích” .

Ông Lê Văn Ngọc chia sẻ thêm, hiện nay nhiều nhà vườn, nghệ nhân, nông dân đang chuyển đổi cơ cấu cây trồng hoặc trồng xen các loại cây SCV, trong đó có cây mai vàng để tạo thêm thu nhập. Để có định hướng phát triển lâu dài, Hội SVC tỉnh tiếp tục phối hợp cùng Chi cục Phát triển nông thôn triển khai dự án một cách hiệu quả hơn. 

Trong đó, tập trung phát triển, hướng dẫn, tập huấn cho những người yêu thích SVC có thể biết về kỹ thuật, tạo dáng, để tạo ra những tác phẩm đẹp, góp phần nâng cao đời sống tinh thần và vật chất cho người dân. Đồng thời, đẩy mạnh phong trào trồng cây cảnh, chăm sóc cây xanh, cây bóng mát trong khuôn viên các cơ quan, đơn vị, trường học, các di tích lịch sử - văn hóa, góp phần tạo cảnh quan môi trường trên địa bàn xã thêm xanh - sạch - đẹp.

Có thể nói việc phát triển những mô hình SVC là rất cần thiết, không những giúp SVC nâng cao giá trị thu nhập từ sản xuất dịch vụ SVC mà còn tạo điều kiện và tiền đề rất tốt, rất lớn để nâng cao hàm lượng kỹ thuật trong lao động gắn liền với nó. 

Qua đó, góp phần tích cực có hiệu quả cao trong việc chuyển dịch cơ cấu lao động và thu nhập ở nông thôn, nâng cao giá trị sử dụng đất đai trong nông nghiệp.

Trên địa bàn toàn tỉnh hiện có 15 câu lạc bộ chuyên ngành SVC, với trên 700 hội viên, tăng gấp nhiều lần so với năm 2013, sinh hoạt trong các lĩnh vực: Bonsai - tiểu cảnh, cây cảnh nghệ thuật, hoa lan, cây cảnh, trồng mai vàng, nuôi chim cảnh, cá kiểng… 

Nhiều hộ nông dân, hội viên hội SVC, hội nuôi cá cảnh đã chuyển sang nuôi trồng và kinh doanh SVC với quy mô lớn, hình thành các vùng trồng hoa, trồng cây cảnh, trồng mai vàng ở TP Thủ Dầu Một, TP Thuận An, TP Dĩ An, TX Bến Cát, TX Tân Uyên với diện tích trên 100 ha. 

×