Sáng nay, Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược Việt Nam (VESS) tổ chức buổi trao đổi "Đánh giá tình trạng kinh tế Việt Nam 2021 và dự báo những rủi ro trong năm 2022".

Tăng trưởng GDP năm 2021 dưới 2%

Chia sẻ tại buổi trao đổi, TS. Nguyễn Đức Thành - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược Việt Nam cho biết, nền kinh tế Việt Nam lỡ nhịp tăng trưởng của năm 2020, nguyên nhân là do Việt Nam chậm trong chiến lược tiêm vaccine.

"Nếu như trong giai đoạn 2020, Việt Nam đang có lợi thế là chưa có nhiều người dương tính, nếu Việt Nam chuẩn bị được vaccine theo một cách nào đó, thì chúng ta sẽ hạn chế được những tác động của dịch", ông Thành nhấn mạnh.

Trong khi mức độ tiêm chủng vaccine của Việt Nam ở mức trung bình (có thể nói là rất thấp so với các quốc gia khác trên thế giới, các hoạt động kinh tế bị gián đoạn khi phải thực hiện giãn cách xã hội trong thời gian qua đã tác động mạnh tới tốc độ phát triển của nền kinh tế trong 9 tháng đầu năm.

9 tháng đầu năm, tăng trưởng kinh tế chỉ tăng 1,42% so với cùng kỳ năm trước, đặc biệt trong quý III/202, GDP giảm 6,17% so với cùng kỳ năm trước, là mức giảm sâu nhất kể từ khi Việt Nam tính và công bố GDP quý đến nay.

Đến nay, khi các nước đang đi vào quỹ đạo tương đối ổn định thì Việt Nam vẫn còn đang "bối rối" trong việc mở cửa nền kinh tế trở lại.

Cũng theo ông Thành, mặc dù tốc độ tiêm vaccine đang được đẩy nhanh nhưng nền kinh tế vẫn tiếp tục đối diện với nhiều khó khăn, như việc đứt gãy từ chuỗi cung ứng; Sự gia tăng giá đầu vào của các doanh nghiệp do chịu tác động ảnh hưởng của khủng hoảng năng lượng toàn cầu; Giá cả lao động tăng cao do thị trường lao động bị xáo trộn mạnh khi doanh nghiệp ngừng sản xuất trong thời gian giãn cách, người lao động thất nghiệp di chuyển về quê hương,... Điều này sẽ gây ảnh hưởng khi mở cửa nền kinh tế, tạo độ trễ đối với sự hồi phục kinh tế.

Từ thực tế kể trên, TS. Thành dự báo tăng trưởng GDP năm 2021 sẽ không thể vượt qua 2%.

Kịch bản tích cực nhất, khi kinh tế bắt đầu phụ hồi ổn định, chính sách tiêm vaccine được mở rộng,... tăng trưởng GDP khoảng 1,8%.

Ngược lại, khi các chính sách vẫn chưa có sự đồng bộ nhất quán, bệnh dịch tái phát làm hạn chế đi lại, đóng mở bất thường ở các địa phương, thiếu lao động,... tăng trưởng GDP không âm nhưng chỉ đạt khoảng 0,2%.

Đề xuất ý tưởng huy động USD, vàng trong dân: Chính sách thiếu khôn ngoan

Lưu ý chính sách trong quá trình hồi phục kinh tế trong quý cuối cùng của năm 2021, TS. Nguyễn Đức Thành cho rằng, vaccine vẫn là chính sách chiến lược. Vì vậy, Chính phủ cần đặt ưu tiên đẩy nhanh tiến độ và quy mô tiêm chủng về các địa phương.

Đồng thời, khai thông đi lại và lưu thông hàng hóa.

Thực hiện các gói tài khoản tập trung củng cố hạ tầng, trang thiết bị y tế, lực lương y bác sĩ, đồng thời hỗ trợ người lao động mất việc (Đặc biệt là khu vực phi chính thức) và yêu cầu các lãnh đạo tỉnh thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tiếp nhận người lao động trở về địa phương trên toàn quốc.

Thực hiện chính sách tiền tệ thích ứng (đáp ứng nhu cầu tín dụng của nền kinh tế nhưng kiểm soát tăng trưởng cung tiền quanh mức 10%) đi kèm với các biện pháp kiểm soát rủi ro vừa phải.

"Nếu mức cung tiền tăng mạnh khi khả năng hấp thụ của nền kinh tế không cao sẽ tác động vào giá cả. Khi giá cả bùng lên vì vấn đề cung tiền thì việc kiểm soát nó sẽ gây ra đau đớn rất là lớn và chúng ta phải tăng lãi suất. Một giá đắt cho nền kinh tế. Mặc dù hiện nay, theo quan sát của tôi hiện tượng giá tăng chưa nhiều, thậm chí nhiều lĩnh vực còn đang mất sức mua nhưng dù sao chúng ta vẫn phải lưu ý với điều hành chính sách tiền tệ", ông Thành nhấn mạnh.

Cuối cùng, theo ông Thành, các nhà lãnh đạo cấp cao cần nhất quán trong các phát ngôn, điều hành về kinh tế để tránh gây hiệu ứng bất ổn đối với thị trường, đặc biệt là phải kiên định với các nguyên tắc kinh tế thị trường đã được xác lập để điều hành kinh tế trong bối cảnh hiện nay.

"Ví dụ hiện nay tôi thấy có đề xuất huy động thêm vốn, thêm nguồn lực từ trong dân trong bối cảnh khó khăn hiện nay như huy động USD hay vàng trong dân. Nhưng dù huy động dưới bất kỳ hình thức nào, như trái phiếu hoặc lãi suất đối với USD,... tôi nghĩ đó là chính sách thiếu khôn ngoan và kém chuyên nghiệp, làm tăng bất ổn vĩ mô. Việc huy động nguồn lực trong xã hội cần thống nhất thông qua công cụ tiền tệ, thông qua thị trường tài chính và lấy đối tượng là đồng tiền nội tệ của Việt Nam", ông Thành dẫn chứng.

Ông Thành lưu ý thêm, việc đi vay để tăng hỗ trợ cho người dân dù vay nước ngoài hay trong nước kết quả cuối cùng, sức nặng tài chính sẽ chuyển sang người dân và doanh nghiệp. Bởi Chính phủ chỉ là người trung gian thực hiện cân đối, phân phối nguồn lực giữa các nhóm. "Chính phủ không phải tự tạo ra tiền hay làm ra tiền được", TS Nguyễn Đức Thành nói.

×