Thực, hư lan đột biến?

Ông Nguyễn Văn Trang, tổ 8, phường Tân Quang (TP Tuyên Quang) người được giới chơi lan truyền thống tôn vinh là nghệ nhân. Ông khẳng định, hơn 20 năm chơi, sưu tầm, sở hữu trên 100 loài lan khắp các vùng miền cả nước nhưng ông cũng chưa từng được nhìn, ngắm bông hoa lan phi điệp đột biến gen. 

Ông Trang đặt giả thiết, có thể lan phi điệp mang từ tự nhiên về được nuôi, trồng trong môi trường mới, với điều kiện chăm sóc khác cây sẽ thích ứng và cho màu hoa không giống với màu vốn có nên được gọi là đột biến? Để khẳng định lan có đột biến hay không phải có cơ sở khoa học.

Cũng theo ông Trang, nhiều năm chơi lan ông mới được nhìn thấy duy nhất 1 loài lan đột biến từ rừng tự nhiên tại Tuyên Quang là giống lan hài Jacky. Người phát hiện ra hiện tượng đột biến xảy ra trong tự nhiên là chuyên gia người Pháp Anba, chính ông lấy tên mình đặt tên hoa lan hài đột biến là Jacky Anba.

Còn theo ông Nguyễn Hữu Hoạch, Phó Chủ tịch Thường trực Hội sinh vật cảnh tỉnh, người cũng có hơn 40 năm chơi sinh vật cảnh khẳng định, lan đột biến không nhiều, tuy nhiên không hiểu lý do vì sao nhiều người chơi lan hiện nay, trong đó có tỉnh ta đều khẳng định sở hữu lan đột biến, người ít có 1-2 cm, người nhiều có cả giò. 

Điều đáng nói hơn là giá của những mầm lan đột biến gen hay còn gọi là kie được định giá đắt hơn bất động sản, vàng thậm chí là cả kim cương.

Trả lời về giá trị của lan phi điệp được cho là đột biến hiện nay, ông Nguyễn Văn Giáp, Giám đốc Trung tâm Thực nghiệm, thực hành và Chuyển giao khoa học công nghệ, Trường Đại học Tân Trào, đơn vị nằm trong top đầu cả nước về nhân, nuôi cấy mô cho rằng, đột biến nghĩa là không bình thường, khác biệt và đúng là quý nếu thực sự đúng nghĩa. 

Cũng nhiều người cho rằng không nhân giống được lan đột biến nên đắt nhưng với công nghệ hiện nay không có gì là không thể làm được. Hiện tại, trung tâm đang thực hiện nuôi, cấy mô ở một số giống cây trồng bảo tồn tính di truyền từ cây mẹ ở mức cao nhất và cũng sạch bệnh nhất.

Luật sư Đàm Quốc Cường, Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Luật Quốc Cường, Đoàn luật sư tỉnh khẳng định, chưa có một văn bản nào của Nhà nước định giá lan phi điệp đột biến. Về các giao dịch mua, bán tự do lan đột biến xuất hiện trên mạng xã hội, theo quy định của Luật Thuế, các giao dịch dân sự diễn ra có thu nhập, có vụ lợi phải chịu thuế.

Quy định tại Điều 2, Điều 3 Luật Thuế thu nhập cá nhân; Điều 3, Nghị định 65/ 2013/NQ-CP của Chính phủ hướng dẫn chi tiết thi hành Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 sửa đổi bổ sung một số điều khoản của Luật Thuế thu nhập cá nhân và Điều 2, Khoản 3 của Thông tư số 111/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính quy định về các khoản thuế thu nhập cá nhân phải nộp, quy định rõ hoạt động huy động vốn dưới mọi hình thức kể cả bằng hiện vật thì phải chịu thuế thu nhập cá nhân. 

Tuy nhiên, trên thực tế hiện nay các giao dịch lan đột biến chủ yếu thông qua mạng xã hội, hình ảnh, video cho nên xác định thuế và truy thu thuế rất khó khăn.

Thận trọng khi giao dịch mua, bán lan đột biến

Thị trường mua, bán phong lan phi điệp được gọi là đột biến đang biến ảo khôn lường, trên zalo, facebook liên tiếp các thương vụ quy mô, giá trị giao dịch với số tiền vô cùng lớn được tung lên. Tuy nhiên để kiểm chứng các giao dịch này có thực hay không lại không hề dễ dàng.

Thượng tá Nguyễn Thành Chung, Phó Giám đốc Công an tỉnh nhận định, cơn sốt mua, bán lan, đặc biệt là lan đột biến hiện nay tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ phức tạp, ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự và thực tế đã xảy ra một số hoạt động phạm tội và vi phạm pháp luật liên quan đến kinh doanh hoa lan.

Trước thực trạng này, Công an tỉnh Tuyên Quang đã có văn bản yêu cầu công an các huyện, thành phố chỉ đạo hệ thống công an xã, phường, thị trấn nắm bắt chặt chẽ tình hình tại cơ sở, theo dõi và kịp thời ngăn chặn nếu phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật, ảnh hưởng đến an ninh trật tự địa phương. Trên cơ sở đó, tuyên truyền vận động người dân nâng cao ý thức, thận trọng đầu tư kinh doanh lan đột biến.

Qua nắm thông tin, giá trị hoa lan đột biến được định ra tự do, không có căn cứ, cơ sở pháp lý đây là cơ hội cho các chiêu trò “thổi giá” gây sự hấp dẫn giả tạo để dẫn dụ nhiều người chơi mới, chưa hiểu biết tham gia vào thị trường lan.

Ông Trần Hải Tuyên, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh cũng cho rằng, hoa lan không nằm trong cơ cấu cây trồng của tỉnh hiện nay, đây chỉ là xu hướng, phong trào của một bộ phận. Hiện tại giá trị thực của hoa lan đột biến chưa được kiểm chứng. Ông Tuyên khuyến cáo người dân cần thận trọng để, tránh những tổn thất không đáng có.

Ông Nguyễn Hữu Hoạch, Phó Chủ tịch Thường trực Hội sinh vật cảnh tỉnh thông tin, những người chơi lan được cho là đột biến hiện nay đều không là thành viên của hội sinh vật cảnh tỉnh. 

Tuy nhiên, với kinh nghiệm của người đi trước ông khuyến cáo người dân đã và đang và có nhu cầu chơi phong lan cần thận trọng. Bởi bài học về thú chơi cây sanh, cau vua hay cây lộc vừng trước đây vẫn còn nguyên giá trị. Dó đó cần nghiên cứu một cách nghiêm túc về kỹ thuật chăm sóc cũng như thị trường để không phải chuốc lấy nỗi buồn vì lan.