Một máy bay không người lái của Nga được nhìn thấy trong cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Nga - có thể là Shahed-136 của Iran. Ảnh Reuters

Ukraine không sử dụng tên lửa do phương Tây cung cấp cho các cuộc tấn công của mình mà sử dụng loại vũ khí mới nổi có thể khiến Nga sợ hãi - đó là máy bay không người lái tấn công một chiều (OWA).

Việc tấn công vào các căn cứ và tiêu diệt loại máy bay mà Nga sử dụng để ném bom Ukraine là điều tối quan trọng trong giai đoạn tiếp theo của cuộc chiến và Vương quốc Anh có thể giúp đỡ Kiev thực hiện chiến thuật này. Với sự hỗ trợ của phương Tây để có được linh kiện chất lượng cao, Ukraine có thể sớm vượt qua chiến dịch máy bay không người lái của Nga về quy mô và cường độ, làm thay đổi cục diện chiến dịch của họ.

Máy bay không người lái tấn công là một đặc điểm thường trực của cuộc chiến Ukraine. Kể từ cuối năm 2022, Nga đã mua và phóng hơn 1.200 máy bay không người lái Shahed do Iran sản xuất. Mục tiêu của Nga ở mọi nơi, từ các trạm biến áp gần Kiev đến các kho chứa ngũ cốc ở Odessa, Reni và Izmail. Giới chức Nga đang mong muốn mở rộng chiến dịch và chuyển hoạt động sản xuất từ Iran sang các nhà máy mới ở Nga. 

Ukraine đã tự mình tiến hành các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái công suất cao, nhưng vẫn chưa thể mở rộng quy mô sản xuất để phù hợp với những gì Nga có thể mua và sớm sản xuất.

Máy bay không người lái của OWA nằm ở giao điểm giữa khả năng sát thương và tính bền vững. Máy bay không người lái có sải cánh từ 2 mét trở lên có thể mang từ 20 đến 50 kg chất nổ đi xa hàng trăm km. 50 kg có thể là đầu đạn nhỏ hơn hầu hết các tên lửa thông thường, nhưng hiệu quả rất đáng kể khi chống lại các 'mục tiêu mềm' như kho chứa, radar và cơ sở dầu mỏ.

Công nghệ đã làm cho các loại vũ khí chính xác như máy bay không người lái OWA có chi phí rẻ hơn rất nhiều so với các loại vũ khí sát thương khác. Các công nghệ thương mại do phương Tây sản xuất để chế tạo máy bay không người lái đang trở nên phổ biến rộng rãi, ngay cả với các quốc gia bị trừng phạt như Nga và Iran và các dịch vụ vệ tinh thương mại tiết lộ tọa độ chính xác của các mục tiêu quân sự và công nghiệp tiềm năng. 

Trong khi máy bay không người lái của OWA không phải là bất khả chiến bại – chúng thường thiếu khả năng thay đổi mục tiêu một lần trong chuyến bay và không có đủ khả năng phòng không hoặc tấn công điện tử –  thì Shahed của Nga sử dụng ở Ukraine đã đe dọa nguồn cung cấp điện của Kiev và hiện đang đe dọa ngũ cốc xuất khẩu trị giá ước tính khoảng 60 triệu USD. 

Tuy nhiên, máy bay không người lái của OWA sẽ sớm trở thành một vấn đề lớn hơn nhiều đối với Nga. Với tầm bắn đủ, kho vũ khí lớn và thiết bị nhắm mục tiêu thông minh, Ukraine có thể bắt đầu buộc quân phòng thủ Nga phải bảo vệ mọi sân bay, kho chứa, nhà máy lọc dầu và bất cứ thứ gì đắt tiền khác. Nhắm mục tiêu vào các cơ sở dầu mỏ không phải là chuyện đùa - nhà nước Nga dựa vào doanh thu từ dầu mỏ và các nhà lãnh đạo của nước này sẽ chuyển các tài sản phòng không quý giá để bảo vệ chúng nếu họ cảm thấy có mối đe dọa lâu dài.

Tuy nhiên, để những cuộc tấn công này có tầm quan trọng thực tế và mang tính biểu tượng, cần phải có nhịp độ ổn định và đủ khối lượng để thách thức lực lượng phòng không của Tổng thống Putin và làm hỏng nỗ lực chiến tranh. 

Các cuộc tấn công vào các mục tiêu quân sự và công nghiệp của Nga trên quy mô chiến dịch Shahed của Nga đòi hỏi hàng trăm hệ thống trong năm tới chứ không phải hàng chục. Máy bay không người lái được hứa hẹn của Vương quốc Anh cũng có thể đáp ứng yêu cầu, nhưng không có dấu hiệu nào cho thấy chúng sẽ sớm được giao cho Ukraine.

Do đó, các đối tác của Ukraine – bao gồm cả Vương quốc Anh – cần cung cấp cho các nhà sản xuất Ukraine các bộ phận cho máy bay không người lái của OWA. Ở quy mô Ukraine cần sản xuất máy bay không người lái, việc chỉ mua các bộ phận thương mại là không hiệu quả và chiến dịch gây quỹ sẽ cạnh tranh với các nguồn tài trợ cho các loại máy bay không người lái khác. 

Không giống như nhiều loại máy bay không người lái chiến thuật của Ukraine, việc sản xuất quy mô máy bay không người lái OWA cần các bộ phận được tiêu chuẩn hóa, chuỗi cung ứng ổn định và tập trung hơn để tận dụng lợi thế kinh tế theo quy mô. Chỉ riêng các bộ phận điều hướng thường có thể có giá cao hơn toàn bộ Shahed-136 khi mua riêng lẻ, vì vậy Mỹ, Anh và các quốc gia khác nên làm việc với các nhà sản xuất của họ để giảm chi phí và mua với số lượng lớn.

Hỗ trợ ngành công nghiệp máy bay không người lái của Ukraine hoàn toàn phù hợp với nỗ lực đổi mới của Ukraine nhằm sản xuất nhiều hệ thống hơn tại chính Ukraine. Với việc ngành công nghiệp Ukraine đang trong quá trình sản xuất máy bay không người lái OWA, có nền tảng để mở rộng quy mô và cơ hội giúp nỗ lực chiến tranh của Ukraine trở nên tự lực hơn. Việc gửi các linh kiện đến Kiev cũng rẻ hơn và ít gây tranh cãi hơn so với việc cung cấp các hệ thống tầm xa và không ảnh hưởng đến khả năng sẵn sàng quân sự của nhà tài trợ.

Truyền thông Anh cho rằng, giúp Ukraine chế tạo máy bay không người lái sẽ hỗ trợ cuộc chiến của Ukraine chống lại Nga hiện tại và sẽ giúp ích cho NATO trong tương lai. Việc Iran tích cực phổ biến máy bay không người lái sang Nga và các đối tác khác cho thấy máy bay không người lái giá rẻ có thể gây ra tổn thất nặng nề cho lực lượng phòng không ngay cả ở dạng thô sơ nhất. Các thành viên nhỏ nhất của NATO sẽ chớp lấy cơ hội để tấn công các mục tiêu cách xa hàng trăm dặm với chi phí hợp lý và giảm nguy cơ một ngày nào đó họ sẽ rơi vào hoàn cảnh giống như Ukraine.

"Ukraine cần mọi sự giúp đỡ có thể vào thời điểm quan trọng này. Hỗ trợ họ trong giai đoạn mới của cuộc chiến tranh không người lái là một cách nhỏ mà nước Anh có thể làm với chi phí tối thiểu nhưng có thể mang lại phần thưởng rất lớn", báo Anh Telegraph nhận định.

×