Trải qua 600 năm, rừng Lam Kinh vẫn gần như nguyên trạng. Rừng bao bọc, che phủ di tích quốc gia đặc biệt Lam Kinh, hòa quyện cùng di tích tạo nên giá trị văn hóa, lịch sử, tâm linh hiếm thấy.

1. Tôi từ phố ngược lên với núi rừng Lam Kinh. Càng đi sâu vào rừng, tôi như lạc vào nhà hát thiên nhiên với bản hòa ca của rất nhiều loài chim.

Ông Vũ Đình Sỹ, Trưởng ban Quản lý Khu di tích quốc gia đặc biệt Lam Kinh, kể vui, có lần du khách phản ánh rằng, ban không quản lý được chim khiến chúng hót ồn ào quá, không nghe được điện thoại!

Ấn tượng ngay khi qua cầu Bạch là cây đa - thị khoảng 300 năm tuổi lừng lững xòe tán bên ngọ môn. 

Tương truyền, cây thị có trước cây đa, sau đó chim về ăn quả thị và đem theo hạt đa rơi xuống bên cây thị. Từ đó cây đa lớn lên, sau một thời gian thì “ôm” luôn cả cây thị vào lòng.

Năm 2013, cây đa - thị được công nhận là cây di sản Việt Nam.

Trên đường lên lăng mộ vua Lê Thái Tổ và ngọn Lam Sơn, bên lối nhỏ vẫn hiển hiện dấu tích gốc cây lim “hiến thân”. Năm 2010, khi phục dựng chính điện Lam Kinh, trong lúc mọi người đang đau đầu về việc tìm cột cái cho tòa nhà thì bất ngờ cây lim khoảng 600 năm tuổi này trút lá. Các nhà chuyên môn tìm đủ cách để cứu nhưng cây lim vẫn không sống lại được. 

Điều kỳ lạ và thú vị là toàn bộ thân, cành cây đủ làm một bộ cột cái, cột quân, cột góc và thượng lương của tòa nhà. Đường kính gốc 0,8m đúng bằng với chân đá tảng cột cái, phần ngọn 65cm lại vừa khít với chân đá tảng cột quân phía trên.

2. Ông Vũ Đình Sỹ kể, theo sách Đại Việt thông sử của Lê Quý Đôn, tằng tổ của vua Lê Lợi là cụ Lê Hối ngao du thiên hạ, khi đến Lam Sơn, thấy đàn chim bay lượn dưới chân núi như đám người đang tụ hội, biết đây là đất lành nên dời nhà về ở, sau 3 năm thì thành sản nghiệp.

Sách có đoạn: “Từ đấy, đời đời là hùng trưởng cả một phương. Vua (Lê Lợi) về sau dựng cờ mở nước, thực cũng bắt đầu từ nền tảng này”. Sau khi cụ Lê Hối dọn nhà về Lam Sơn ở thì con cháu ngày một đông, tôi tớ ngày một nhiều. Có những thời điểm trong nhà Lê Lợi có hàng ngàn gia nhân. 

Chính tại nơi đây, Lê Lợi đã xưng “Lam Sơn động chủ”. Và cũng chính tại mảnh đất này mới đủ điều kiện để chiêu hiền đãi sĩ, thu phục nhân tài, mở hội thề Lũng Nhai cùng nhau đồng lòng khởi binh giải phóng dân tộc. Ngọn Lam Sơn còn đó, như vẫn nghe âm vang lời Bình Ngô đại cáo: “Ta đây: Núi Lam Sơn dấy nghĩa/Chốn hoang dã nương mình…”.

Chính điện Lam Kinh được bao bọc bởi khu rừng, phía sau là núi Lam Sơn (Thanh Hóa).

×