Kế hoạch cuộc đời của hầu hết mọi người sẽ là đi làm công trong vài năm, sau đó để dành được một số tiền rồi thì sẽ tự làm kinh doanh riêng, tự chủ tài chính và làm giàu. Trong mắt nhiều người, đi làm công là không có tương lai, chỉ khi bạn là chủ thì bạn mới có tương lai. Vì vậy, nhiều người không hiểu tại sao Khương Tử Nha, Trương Lương và Gia Cát Lượng, những người rất có năng lực như thế lại chọn đi "làm công" cho người khác thay vì tự mình khởi nghiệp?

Một số chuyên gia đã kết luận rằng những người này không có tinh thần phiêu lưu mạo hiểm, vì vậy dù tài năng của họ có cao đến đâu thì họ cũng chỉ có thể làm việc cho người khác mà thôi, còn những người có tinh thần mạo hiểm và lòng dũng cảm mới thực sự là những ông chủ bẩm sinh.

Nhiều người nghe họ nói vậy, liền cảm thấy rằng chỉ cần họ có tinh thần mạo hiểm và dũng cảm cầu tiến, họ chắc chắn sẽ kiếm được rất nhiều tiền trong tương lai. Vậy, liệu khởi nghiệp có thực sự đơn giản như những "chuyên gia" hay phán?

Tại sao Gia Cát Lượng không tự khởi nghiệp?

Gia Cát Lượng là hậu duệ của quan Tư Lệ Hiệu Úy là Gia Cát Phong đời nhà Hán, cha là Gia Cát Khuê, thời Hán mạt làm chức Quận thừa ở Thái Sơn, chức vụ cũng không thấp. Gia Cát Lượng vốn có một tiền đồ tươi sáng, nhưng do cha mất sớm, gia thế sa sút, cả gia đình chỉ còn biết nương tựa vào người chú là Gia Cát Huyền. Gia Cát Huyền làm thái thú quận Dự Chương trong một thời gian ngắn thì đã bị triều đình cách chức, sau đó phải đến Kinh Châu đầu quân cho Lưu Biểu, từ đó gia đình Gia Cát đến sống ở Kinh Châu.

Có thể thấy, dòng họ Gia Cát vào những năm cuối thời Đông Hán lâm vào cảnh suy tàn, khuynh gia bại sản đến mức không thể tự nuôi sống bản thân, phải rời quê hương đi qua xứ người. Sinh ra trong một gia đình như vậy, Gia Cát Lượng lấy gì để khởi nghiệp? Nguồn vốn đâu mà khởi nghiệp?

Tào Tháo còn có thể dùng toàn bộ gia tài để chiêu mộ 5.000 binh sĩ, thế nhưng Gia Cát Lượng thì có được bao nhiêu của cải? E rằng tiền để sống qua ngày là đã khó rồi, huống chi là đem đi chiêu mộ binh lính.

Hoàn cảnh gia đình của Lưu Bị không khác Gia Cát Lượng là mấy, nhưng Lưu Bị đã gặp được cơ hội, còn Gia Cát Lượng thì không.

Lư Thực mới đầu vốn là đại thần trong triều, sau khi nghỉ hưu liền về quê mở lớp dạy học, trong đám môn hạ có Lưu Bị. Rất nhiều người có gia thế hiển hách, ái mộ danh tiếng của Lư Thực nên đã đến gửi con đi học. Trong lớp học, Lưu Bị và Công Tôn Toản chơi rất thân với nhau.

Thời mạt Hán, Công Tôn Toản trở thành chư hầu cát cứ một phương, Lưu Bị lúc đó chỉ là một vô danh tiểu tốt, không nhà không cửa. Khi Công Tôn Toản giao chiến với Viên Thiệu, Lưu Bị đã đến đầu quan cho ông và được phong làm chỉ huy tối cao của một đội quân phi chủ lực. Từ đó Lưu Bị mới thực sự có quân đội, trong quá trình phò trợ Công Tôn Toản chiến đấu, Lưu Bị cũng đã tự mình mở rộng lực lượng, thu phục hơn một nghìn kỵ binh người Hồ và thu nhận hàng nghìn người tị nạn không nhà trở thành đội quân trung thành với chính mình.

Gia Cát Lượng ở Kinh Châu từ nhỏ đến lớn buồn bực không thỏa chí, cũng chưa từng có được nửa chức quan, còn Lưu Bị vừa đến Kinh Châu đã lập tức được trọng dụng, vấn đề là do hai người có xuất phát điểm khác nhau.Có một số người đấu tranh cả đời cũng không thể đạt được điểm xuất phát của những người khác. Hơn nữa, nếu nói đến vận may và cơ hội thì Gia Cát Lượng đúng là tài không gặp thời.

Tại sao Trương Lương không tự khởi nghiệp?

Ban đầu, Trương Lương có tự khởi nghiệp, nhưng ông thất bại và cuối cùng phải làm việc cho Lưu Bang.

Gia thế của Trương Lương trước đó là một đại quý tộc ở nước Hàn vào thời Chiến Quốc. Sau khi nhà Tần tiêu diệt nước Hàn, Trương Lương đã tiêu hết cả gia tài để trả thù cho quốc gia, nhưng đã thất bại.

Vào cuối thời Tần, Trương Lương là một trong những kẻ thù mạnh nhất của nhà Tần, đương nhiên cũng sẽ muốn dấy binh chống lại Tần. Ông phiêu bạt khắp nơi, trước sau đã đầu quân cho Cảnh Câu và Hạng Lương, cuối cùng ông đã dùng tài ăn nói của mình lấy được một chi quân đội từ tay của Hạng Lương, và sử dụng đội quân này để khôi phục nước Hàn.

Nếu sự nghiệp của Trương Lương thành công, ông ta cũng sẽ trở thành một nhân vật như Tào Tháo. Nhưng đáng tiếc, không lâu sau khi nhà Tần sụp đổ, Hạng Vũ giết vua Hàn và phong một trong những người thân tín của ông ta làm Hàn Vương. Cơ nghiệp của Trương Lương tại nước Hàn lúc này triệt để tiêu tan, cuối cùng chỉ đành đầu quân cho Lưu Bang.

Lưu Bang may mắn hơn Trương Lương rất nhiều, khi dấy binh thì được 3.000 quân và một mảnh lãnh thổ. Sau khi đào tẩu sang nhà Sở thì liền được trọng dụng, lại giao cho trọng trách, cuối cùng thành công tiêu diệt nhà Tần, Lưu Bang không chỉ lập được đại công, mà quân đội của ông còn phát triển lên tới 100.000 người. Tuy vậy, nhưng nếu thực sự so sánh thực lực giữa Lưu Bang và Trương Lương thì đúng là một trời một vực.

Tại sao Khương Tử Nha không tự khởi nghiệp?

Xuất phát điểm của Khương Tử Nha còn thấp hơn cả Gia Cát Lượng, Trương Lương, cả đời làm quan nhưng chỉ là quan nhỏ, ưu tư không thỏa chí. Khi về già, được Chu Văn Vương trọng dụng, bay trên cành cây hóa thành phượng hoàng, phong làm tể tướng nhà Chu. Ông giúp vua nhà Chu diệt nhà Thương, cuối cùng có được nước Tề, cuộc sống như vậy cũng tính là đã rất mỹ mãn rồi.

Khương Tử Nha không có vốn để khởi nghiệp, vì thời thế không cho phép, một người như Khương Tử Nha không thể trở thành chư hầu. Vì ở thời đại đó, những người có địa vị như ông không được phép có quân đội và quốc gia của riêng.

Việc Khương Tử Nha có thể từ một người dân thường trở thành thừa tướng của nhà Chu đã là một kỳ tích rồi, do đó, không có gì đáng xấu hổ hay tiếc nuối khi ông không tự mình khởi nghiệp cả.

Tóm lại, một người muốn khởi nghiệp thành công thì cần có 3 yếu tố quan trọng là cơ hội, năng lực và mối quan hệ, thiếu 1 cũng không được. Điều đó đồng nghĩa là bạn không thể thành công khi khởi nghiệp một cách tùy tiện.

Mặc dù Gia Cát Lượng làm việc cho Lưu Bị, nhưng sau khi Lưu Bị chết, địa vị của ông ta ở nước Thục không khác gì quân vương. Trương Lương được phong là tam kiệt vào đầu thời Hán, và tên tuổi của ông ta còn lưu lại trong lịch sử nhà Thanh, con cháu hưởng phúc mấy đời cũng không hết. Khương Tử Nha được phong tặng nước Tề và trở thành người dưới một người trên vạn người.

Những người có năng lực dù làm việc cho người khác cũng có thể tạo nên một sự nghiệp rạng rỡ, những người không có năng lực thì dù có tự mình khởi nghiệp, kết quả cuối cùng cũng sẽ chỉ là một món nợ khổng lồ mà thôi. Vì thế, ta có thể thấy, để thành công, khởi nghiệp không phải là con đường duy nhất. Người thông minh sẽ luôn biết suy tính con đường phù hợp nhất cho bản thân, chứ không phải mù quáng chạy theo con đường tốt nhất nhưng lại không phù hợp.

×