Khoa bảng dòng họ Nguyễn Quý: Hai đời Tể tướng, ba đời Đại vương
Sử liệu đăng khoa lục vùng Từ Liêm cũ cho biết, làng Thiên Mỗ xưa có tới 10 người đỗ đại khoa, trong đó nổi bật hơn cả là dòng họ Nguyễn Quý.
Báo điện tử của Trung ương Hội Nông dân Việt Nam
Tổng biên tập: Nguyễn Văn Hoài
Phó Tổng Biên tập: Phan Huy Hà (Thường trực), Lưu Phan, Đỗ Thị
Sâm, Hoàng Sơn
Giấy phép hoạt động báo điện tử số 115/GP-BTTTT do Bộ TT-TT cấp ngày 01/3/2022 và giấy phép sửa đổi, bổ sung số 55/GP-BVHTTDL do Bộ VHTTDL cấp ngày 11/6/2025
Bản quyền thuộc về Báo điện tử Dân Việt.
Mọi hình thức sao chép lại thông tin, hình ảnh phải được sự đồng ý bằng văn bản .
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để gửi bình luận
Xin chào, !
Bạn đã đăng nhập với email:
Đăng xuất
Con nước rằm tháng 10 âm lịch kéo theo mực nước nổi vùng đầu nguồn sông Cửu Long lên nhanh. Mấy cánh đồng ven biên giới Tây Nam trắng xóa con nước bạc.
Mùa len trâu là bức tranh thiên nhiên vô cùng đặc biệt của mùa nước nổi miền Tây Nam Bộ.
Đó cũng là thời điểm những đàn trâu bắt đầu “di cư” dọc biên giới Tây Nam, tìm đến những cánh đồng chưa ngập nước để trú ngụ. Người và trâu cứ thế đi mãi, từ cánh đồng ngập nước này sang cánh đồng khác, đến khi nước rút cạn khô mới trở về. Mùa len trâu cũng không có thời gian nào cố định, mà lệ thuộc vào con nước nổi hằng năm.
![]() Một đoàn trâu vài trăm con len qua cánh đồng nước thị trấn Sa Rài, huyện Tân Hồng, tỉnh Đồng Tháp. |
Chiếc xe máy chạy dọc dòng kênh Vĩnh Tế rồi dừng lại bất ngờ. Bên kia bờ kênh có đàn trâu độ 20 con lớn nhỏ đang rút chân trên một gò đất cao.
Chung quanh bốn bề nước nổi, ngập trắng đồng. Ông Võ Văn Đối, 67 tuổi, ở xã An Phú, huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang đang vác bó cỏ xanh vừa cắt được về phía đàn trâu đang háo đói. Ông Đối kể, nhà không ruộng đất, rồi nghiệp nuôi trâu vận vào thân, cách đây 30 năm về trước.
Ông “khởi nghiệp” bằng 2 con trâu nuôi sinh sản, mà không có đất làm chuồng. Rồi ông cứ chăn thả dọc theo bờ kênh Vĩnh Tế để trâu kiếm cỏ xanh lót dạ.
“Hồi đó, mấy năm lũ lớn như năm 2000, năm 2011, tui cùng với mấy anh em nuôi trâu trong xóm bàn nhau đưa trâu chạy đồng, chứ ở đây nước ngập lút không còn chỗ cho trâu nằm. Mỗi đàn gom lại vài ba chủ, độ vài chục con, lùa xuyên đồng nước lũ”, ông Đối nhớ lại.
![]() |
Những bãi cỏ xanh rì trở thành cứu cánh cho đàn trâu di cư đổ về Đồng Tháp. |
Rồi từ 2 con trâu cái, ông Đối gây đàn, đến nay hơn 20 con lớn nhỏ. Do len trâu quá vất vả, ăn ngủ đồng xa nên ông dành dụm tiền, thuê xáng cạp đổ đất, tôn cao nền gò mã (đã được người nhà cải táng) bên bờ kênh Vĩnh Tế làm nơi trú ngụ của cả nhà và đàn trâu.
“Giờ nước ngập cỡ nào, tui cũng cầm trâu ở đây, vựa sẵn 1.000 cuộn rơm khô đủ cho đàn trâu sống qua mấy tháng ròng, chứ không đi len trâu nữa. Nhưng mấy “đồng nghiệp” của tui giờ vẫn đưa trâu chạy đồng, nghe đâu về miệt biên giới Tân Hồng, tỉnh Đồng Tháp, giáp với nước bạn Campuchia”, ông Đối nói.
Từ thông tin của lão Đối, tôi lại đi dọc biên giới Tây Nam, từ thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang, vượt sông Tiền sang huyện biên giới Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp. Rồi theo quốc lộ 30, ngược lên cửa khẩu Dinh Bà, xã Tân Hộ Cơ, huyện Tân Hồng, tỉnh Đồng Tháp.
![]() |
Ở xa xa, một đoàn len trâu đang băng đồng nước về phía nội đồng thị trấn Sa Rài, huyện Tân Hồng, tỉnh Đồng Tháp. |
Tim tôi như thắt lại, khi phát hiện đàn trâu cả trăm con đang ào ào vượt cánh đồng nước nổi thị trấn Sa Rài, huyện Tân Hồng.
Những thảm cỏ xanh rì trở thành cứu cánh cho đàn trâu di cư, chạy lũ. Anh Trần Văn Dự, ở xã Bình Phú, huyện Tân Hồng, chủ đàn trâu 15 con đang nhập vào đoàn len trâu này, cho biết, tới mùa nước nổi là phải đưa trâu chạy đồng. Người chủ thương con vật trung thành, quanh năm cơ cực cày ruộng, kéo xe, nên không thể để nó ốm đói trong mùa nước ngập vì thiếu cỏ xanh.
“Ăn rơm cũng được nhưng không có cỏ xanh thì con trâu mất sức dữ lắm. Nhốt trâu ở nhà ăn rơm khô suốt mấy tháng ròng nước ngập thì nó chỉ còn da bọc xương, sức đâu cày ruộng. Bởi vậy, cứ tới mùa nước nổi là bốn năm anh em trong xóm bàn nhau len trâu chạy đồng. Mấy năm nước lớn, mấy cánh đồng ở huyện Tân Hồng ngập lút thì lùa lên miệt Tân Hưng, tỉnh Long An, thậm chí qua tận nước bạn Campuchia cho trâu trú ngụ. Hết nước mới trở về”, anh Dự chia sẻ.
![]() |
Mùa len trâu là một cuộc di cư lớn của người và trâu để đi tìm sự sống, trước sự khắc nghiệt của thiên nhiên. |
Tôi để ý một người đàn ông ngoài tuổi 60, nước da ngăm đen, sạm nắng đang chỉ huy đoàn len trâu lớn. Ông tên Hai Đực, quê gốc huyện Hòn Đất, tỉnh Kiên Giang.
Hơn 40 năm làm nghề nuôi trâu, rồi ông lang bạt theo những đoàn trâu len qua các cánh đồng ngập nước. Đàn trâu này có tới năm, bảy đàn nhỏ, nhập lại thành đoàn, len chung để tiện bề quản lý, giúp đỡ lẫn nhau.
![]() |
Len trâu còn là sự trả ơn của người nông dân với con vật trung thành, quanh năm cực khổ giúp họ làm ra hạt lúa. |
Hồi đầu mùa nước nổi tới giờ, Hai Đực đã len đàn trâu mộng vượt mấy cánh đồng ngập nước từ xã Long Sơn, thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang rồi vượt sông Tiền qua huyện đầu nguồn Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp.
Theo ông Đực, năm nay nước nổi lên nhanh đợt cuối mùa, có mấy ngày mà nước chụp đồng, cỏ cây lút đọt. Vậy nên, mỗi nơi chỉ cầm trâu độ chừng một hai tuần là phải chạy đi đồng khác.
Ngồi trên lưng con trâu mọng đầu đàn, Hai Đực thúc đôi chân thình thịch vào hông, nó róng to, lao mình chẻ nước. Đàn trâu phía sau cũng ào ào băng qua đồng nước.
Cả cánh đồng nước bị một trận càn quét dữ dội. Tiếng chân trâu đạp nước sồn sộn, dập dồn. Bùn, sình cuộn lên từ đụn lớn, lan ra tứ phía. Mặt nước đen ngòm. Độ một giờ sau, đàn trâu đã tới được vạt đất cao. Cả đoàn dừng lại. Đàn trâu được thả rong, nhởn nhơ thưởng thức cỏ xanh.
Mùa len trâu là một bức tranh đồng quê miền Tây Nam bộ trong mùa nước nổi. Những hình ảnh tưởng chừng chỉ còn trong ký ức, thuở nào, giờ hiển hiện ngay trước mắt.
Năm 1996, nước lụt tràn qua mấy con đường đất nông thôn, chảy xiết. Đường biến thành sông. Cái xứ Cù Lao Giêng, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang bốn mặt là sông, lúc bấy giờ mênh mông trong biển nước.
Ba tôi phải gửi tôi ở nhà một người quen gần trường để đi học cấp hai. Rồi ba tôi tất tả chạy về quê ngoại ở tận Đồng Tháp để tìm chỗ đưa 2 trâu chạy đồng vì chuồng bị ngập.
![]() |
Người chủ không nỡ nhìn trâu đói ốm nên phải lùa chạy hết đồng này sang đồng khác tìm cỏ xanh. |
Ba tôi nói, len trâu không chỉ là giữ được tài sản lớn nhất của gia đình, mà còn là sự trả ơn của con người với con trâu quanh năm vất vả, giúp nông dân làm ra hạt lúa. Mấy chuyện nặng nhọc như kéo cày, kéo xe mà sức người không kham nổi, đều phải cậy trâu làm.
Mùa len trâu trở thành một cuộc di cư lớn của con người và hàng nghìn con trâu, đi tìm sự sống, trước sự khắc nghiệt của thiên nhiên. Ba tôi đã đi xa, hơn chục năm về trước. Vậy mà những mùa len trâu trong ký ức tuổi thơ lại tìm về, trong hiện tại.
![]() |
Một gò đất chưa ngập nước ở huyện Tịnh Biên thành nơi chen chân của hơn 20 con trâu. |
Cái vỗ vai của ông Hai Đực khiến tôi chợt tỉnh, đánh rơi dòng ký ức. Hai Đực kể, hàng chục năm phiêu bạt đồng xa đầy nắng gió, mùa len trâu đã trở thành nỗi nhớ trong ông, mỗi năm tới mùa nước nổi. Dẫu phải ăn ngủ trên đồng, khó khăn, vất vả nhưng năm nào nước nổi không về, ông lại lao xao nhớ và mong chờ mùa len trâu trở lại.
![]() |
Niệt (buộc) trâu lại sau một ngày chạy đồng nước nổi. |
Điều đáng nhớ nhất trong cuộc đời len trâu của mình là những vết thương do trâu chém chằng chịt ở đùi, lưng, tay… trở thành “huy hiệu” với nghề. Đặc biệt là mối duyên nợ đồng xa, khiến chàng trai quê Hòn Đất gặp và đem lòng yêu cô gái quê hương Hồng Ngự, trong một mùa len trâu đến nơi này, sau ngày giải phóng đất nước. Được gia đình 2 bên tác hợp, vợ chồng Hai Đực về gầy dựng gia đình nối nghiệp nuôi trâu ở gần cầu Kháng Chiến 2, xã Bình Thạnh, thành phố Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp đến tận bây giờ.
![]() |
Lán trại tạm bợ trên đồng của chủ trâu để ngủ giữ đàn trâu chạy đồng. |
Dẫu tuổi đã cao, sức khỏe có phần hạn chế, nhưng ông Đực vẫn mải miết với nghề nuôi trâu chạy đồng nước nổi. Có điều, ông bảo, mùa nước nổi về miền Tây mỗi năm một thất thường, cũng không còn nhiều như trước nữa. Chắc rồi, những mùa len trâu cũng dần vắng bóng, sẽ chỉ còn trong ký ức, về sau!
TP Hải Phòng đã thống nhất tên gọi tổ chức tự quản của cộng đồng dân cư tại xã, phường, đặc khu trên địa bàn thành phố là thôn hoặc tổ dân phố.
Sử liệu đăng khoa lục vùng Từ Liêm cũ cho biết, làng Thiên Mỗ xưa có tới 10 người đỗ đại khoa, trong đó nổi bật hơn cả là dòng họ Nguyễn Quý.
Chỉ sau một đêm mưa lũ, vùng đất trù phú bên dòng Nậm Nơn – xã Mỹ Lý (huyện Kỳ Sơn, Nghệ An) bỗng chốc hóa tan hoang. Những ngôi nhà sàn khang trang bị cuốn trôi chỉ còn trơ nền móng. Nhiều người dân khóc nghẹn giữa bùn đất, tài sản tích góp cả đời phút chốc bị lũ dữ cuốn sạch.
Chiều ngày 23/7, đồng chí Nguyễn Quang Hưng, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh chủ trì cuộc họp UBND tỉnh để nghe báo cáo tiến độ thực hiện Dự án nhà máy điện khí LNG và tiến độ triển khai thực hiện các dự án trọng điểm phát triển nhà ở thương mại và dự án nhà ở xã hội (khu vực thành phố Thái Bình cũ). Dự họp có lãnh đạo một số sở, ngành, địa phương liên quan.
Tại khu vực phía Tây tỉnh Gia Lai sau sáp nhập tỉnh Bình Định (tỉnh Gia Lai cũ), một số cá nhân, doanh nghiệp xúc tiến việc cung cấp dịch vụ chăm sóc vườn cà phê trọn gói. Mô hình này đảm bảo 2 bên cùng có lợi.
Chiến lược gia Peter Cklamovski đã chính thức lên tiếng đáp trả những lùm xùm xoay quanh các cầu thủ nhập tịch của ĐT Malaysia trước thềm Vòng loại Asian Cup 2027.
Tối ngày 23/7/2025, tại Nhà hát Lớn Hà Nội, Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp với các đơn vị tổ chức Chương trình “Ký ức những huyền thoại” nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 – 27/7/2025), hướng tới kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng 8, Quốc khánh 2/9 và các sự kiện lịch sử, chính trị trọng đại của đất nước trong năm 2025. Chương trình được truyền hình trực tiếp trên VTV2, Đài Truyền hình Việt Nam.
Cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc về căng thẳng leo thang giữa Thái Lan và Campuchia dự kiến diễn ra vào khoảng 19h giờ ngày 25/7 (theo giờ Hà Nội), RIA Novosti đã xác nhận thông tin này từ phái đoàn Pakistan tại Tổ chức, nước hiện đang giữ chức Chủ tịch Hội đồng Bảo an vào tháng 7.
Bệnh nhân đi khám do đau cộm mắt phải suốt 20 ngày, nào ngờ bác sĩ lôi được "dị vật" đáng sợ từ trong mắt.
Phó Chủ tịch UBND xã Thu Cúc (tỉnh Phú Thọ mới, sau sáp nhập Hòa Bình, Phú Thọ, Vĩnh Phúc) Hà Thị Tố Nguyệt cho biết thêm: Xã có gần 30 cán bộ, công chức là cán bộ của huyện Tân Sơn cũ và các xã lân cận được điều động đến làm việc. Tuy khoảng cách từ nhà đến xã gần 20km nhưng các cán bộ đều nỗ lực làm viêc, có những hôm làm xong việc đã 23 giờ đêm mới về nhà, nhưng sáng hôm sau đã có mặt sớm tại trụ sở làm việc.
Các nhà bán lẻ ghi nhận sức mua smartphone 5G tăng rõ rệt nhờ giá tốt và hạ tầng phủ sóng rộng. Viettel đang đóng vai trò dẫn dắt khi liên tục đầu tư 5G và phối hợp cùng các hãng lớn như Samsung, Oppo để phổ cập thiết bị tới người dùng.
Liên quan đến vụ tai nạn khiến 9 người tử vong trên QL 1A ở Hà Tĩnh, theo thông tin kiểm tra dữ liệu trên hệ thống của Cục Đăng kiểm Việt Nam, chiếc xe ô tô BKS 43F-007.76 trong vụ tai nạn, được đăng ký ngày 8/6/2023.
Một bé trai 5 tuổi (cháu A) đã bị đa chấn thương, gãy xương đùi và chấn thương vùng đầu sau khi ngã từ tầng 2 của khách sạn Cúc Phương Mebi (tỉnh Ninh Bình) xuống đất. Vụ việc xảy ra trong đêm mất điện do mưa bão, khi gia đình mở cửa sổ cho thoáng khí, nhưng cửa sổ lại không có song chắn và bên ngoài không có lan can bảo vệ.
Mùng 1 tháng 6 nhuận, vận mệnh của 12 con giáp giống như một chuyến tàu lượn siêu tốc, trong đó, đứng đầu danh sách may mắn là tuổi Thìn.
Từ 1/7/2025, các Trung tâm Y tế trực thuộc UBND cấp huyện sẽ được chuyển về Sở Y tế quản lý để tổ chức cung ứng dịch vụ theo khu vực liên xã, phường. Trạm Y tế xã cũng được sắp xếp lại theo đơn vị hành xã chính mới, để bảo đảm tiếp tục phục vụ nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân.
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, sáng sớm nay (25/7) bão số 4 (bão Cỏ may) đã đổ bộ vào khu vực phía Tây đảo Lu Dông (Philippines). Tuy bão số 4 không đổ bộ vào đất liền nước ta song gây mưa lớn ở nhiều địa phương trên cả nước.
Mỹ sẽ thu của Ukraine 150 triệu đô la để sửa chữa pháo binh Mỹ, đây là quyết định vừa được Bộ Ngoại giao công bố theo yêu cầu của Kiev.
Lần đầu tại Việt Nam, một ca động kinh kháng trị ở trẻ em được điều trị thành công bằng công nghệ robot định vị AutoGuide. Ca phẫu thuật do Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park (TP.HCM) thực hiện đánh dấu bước đột phá trong điều trị bệnh lý thần kinh phức tạp, mở ra hy vọng cho hàng ngàn bệnh nhân động kinh tại Việt Nam.
Tình trạng ôtô dừng đỗ dàn hàng 2, hàng 3, chiếm dụng cả lòng đường lẫn vỉa hè phía trước khu đô thị Kim Văn - Kim Lũ (phường Định Công, Hà Nội) khá nghiêm trọng, gây cản trở giao thông và bức xúc cho rất nhiều người dân tham gia giao thông.
Cả nước có 74.248 cán bộ, công chức nghỉ hưu, nghỉ thôi việc từ chủ trương sắp xếp bộ máy được nhận tiền hoặc được trình phê duyệt để nhận tiền trợ cấp.
VFF ra quyết định, Trường Tươi Bình Phước hết hy vọng lên V.League; M.U sẵn sàng chi đậm để mua Sesko; Rafael Leao muốn đầu quân cho Bayern Munich; Los Angeles FC theo đuổi Son Heung-min; Vì sao vợ Cunha sớm sinh con thứ hai?
Từ niềm đam mê hoa hồng, chị Hà Thị Nhâm ở thôn Tổng Tàng, xã Tân Kỳ, tỉnh Thái Nguyên đã nghiên cứu, chế biến thành công nhiều sản phẩm làm đẹp và chăm sóc sức khỏe từ loài hoa này. Không chỉ làm giàu cho bản thân, chị còn giúp nhiều hộ dân trong thôn thoát nghèo bằng cách hướng dẫn trồng và chế biến sâu hoa hồng theo hướng hàng hóa.
Quân đội Nga đang bao vây thành công Krasnoarmeysk, vì vậy khả năng hệ thống phòng thủ của thành phố này sẽ sụp đổ trong vòng vài tuần tới, chuyên gia quân sự và nhà phân tích chính trị người Anh Alexander Mercuris nhận định trên YouTube.
CTCP Nam Việt - Navico (mã: ANV) ghi nhận doanh thu 1.726 tỷ đồng và 333 tỷ đồng lợi nhuận ròng trong quý II/2025, mức cao nhất từ trước đến nay.
Lãnh đạo phường An Bình, TP Cần Thơ (trước sáp nhập là xã Mỹ Khánh, huyện Phong Điền, TP Cần Thơ) đã chỉ đạo cho tháo dỡ, trả lại hiện trạng ban đầu đối với đập tràn tại ngã 3 cầu sắt rạch ông Đề. Đập tràn này sau khi xây dựng đã bị người dân địa phương sống phía dưới nguồn nước phản ứng, cho rằng đây là nguyên nhân chính gây ô nhiễm, bốc mùi hôi thối.
Tối qua, 24/7, Tiến sĩ Lê Y Linh đã đại diện gia đình nhạc sĩ Hoàng Vân phát biểu cảm tưởng trong buổi nhận bằng Di sản tư liệu thế giới từ UNESCO.
Vào khoảng 2h sáng 25/7 tại Km571+800 quốc lộ 1A (thuộc TDP Đông Trinh, phường Sông Trí) đã xảy ra vụ tai nạn giao thông hết sức nghiêm trọng khiến 9 người chết, nhiều người bị thương.
Phản ánh tới Báo Dân Việt, nhiều cư dân tại chung cư CT2C (khu đô thị Nghĩa Đô, phường Nghĩa Đô, TP. Hà Nội) cho biết đã gửi đơn tới cơ quan chức năng, đề nghị làm rõ hàng loạt vấn đề liên quan đến Ban quản trị tòa nhà. Đáng chú ý là vướng mắc về chủ sở hữu tầng hầm để xe ô tô.
Giữa cuộc phân tranh Trịnh – Nguyễn kéo dài hơn nửa thế kỷ, có một kỳ nhân không cần cầm gươm ra trận nhưng khiến chiến cuộc rơi vào thế giằng co suốt 50 năm. Đó là Đào Duy Từ – kẻ sĩ xuất thân con hát, người đã dựng nên phòng tuyến Lũy Thầy trấn giữ miền Nam, lấy mưu lược thay vũ khí, lấy trí tuệ xây thành lũy chặn bước quân địch.
Tiền đạo cao kều Kyle Hudlin – người được ví như “Peter Crouch của Thép xanh Nam Định” – đã nổ súng, cho thấy khả năng tận dụng chiều cao và không chiến ấn tượng.
4