Hình ảnh binh sĩ Ukraine ở Mariupol đầu hàng do truyền thông Nga đăng tải hôm 13.4 (ảnh: Daily Mail)

Trong khi một nhóm dân thường ở Azovstal được sơ tán từ ngày 30.4 -1.5, hàng trăm binh sĩ và người dân Ukraine vẫn còn mắc kẹt trong các đường hầm, boongke của nhà máy.

Theo AP, trong khi dân thường mong muốn rời khỏi càng nhanh càng tốt, lực lượng Ukraine bên trong nhà máy Azovstal dường như muốn tử thủ đến phút cuối. Đối với binh sĩ Ukraine ở Azovstal, họ có 2 lựa chọn: Đầu hàng quân đội Nga để được đối xử theo luật nhân đạo quốc tế hoặc chiến đấu tới chết.

Một số chuyên gia nói với AP rằng, nỗi lo lắng về việc sẽ được đối xử như thế nào khi trở thành tù binh chiến tranh có thể khiến binh sĩ Ukraine ngần ngại “giương cờ trắng”.

“Họ có thể chiến đấu tới phút cuối. Nếu đầu hàng Nga, họ gần như chắc chắn sẽ bị giam giữ. Điều quan trọng là sự lựa chọn của những người chỉ huy”, Marco Sassoli, giáo sư luật quốc tế tại Đại học Geneva (Thụy Sĩ), nhận xét.

“Các binh sĩ Ukraine bị thương nếu đầu hàng cũng sẽ bị coi là tù binh chiến tranh và bị giam giữ. Nga có thể để các binh sĩ Ukraine bị thương quay về khu vực do Kiev kiểm soát. Nhưng họ không bắt buộc và cũng không có lý do để làm như vậy”, Laurie Blank, giáo sư tại Trường Luật Emory ở Atlanta, nói với AP.

Hãng tin Mỹ cho rằng, tinh thần chiến đấu cũng có thể là yếu tố khiến binh sĩ Ukraine ở Azovstal không đầu hàng Nga. Lực lượng Ukraine nòng cốt đang cố thủ trong nhà máy Azovstal là Tiểu đoàn Avoz – đơn vị nổi tiếng với các chiến binh có tư tưởng chống Nga khá cực đoan.

“Tôi rất tự hào về các chiến binh của chúng ta. Họ đã nỗ lực phi thường để ngăn chặn đà tiến công của đối phương. Tôi cũng muốn cảm ơn nhiều nước vì sự hỗ trợ to lớn của họ dành cho Mariupol. Tình hình đang hết sức khó khăn, nhưng chúng tôi sẽ tiếp tục tuân lệnh phòng thủ”, Denys Prokopenko – chỉ huy Tiểu đoàn Azov đang cố thủ bên trong nhà máy Azovstal – nói với Guardian hôm 4.5.

Binh sĩ của phe ly khai thân Nga xuất hiện trên đường phố Mariupol (ảnh: CNN)

Quân đội Nga hôm 4.5 cho biết, sau khi hành lang sơ tán dân thường bị cắt đứt hôm 2.5, họ đang bao vây chặt nhà máy thép Azovstal.

Nga đã không ít lần đề nghị lực lượng Ukraine bên trong Azovstal hạ vũ khí đầu hàng và hứa sẽ bảo đảm tính mạng cho binh sĩ Ukraine. Nga thậm chí từng tuyên bố, binh sĩ Ukraine chỉ cần giương cờ trắng và không mang theo vũ khí là có thể đầu hàng. Tuy nhiên, các nỗ lực của Nga đều bị cự tuyệt.

Hôm 17.4, Nga cáo buộc, nhiều binh sĩ Ukraine đang cố thủ ở nhà máy Azovstal đã liên tục liên lạc để Kiev đồng ý cho họ đầu hàng, nhưng bị Ukraine ngăn cản và "đe dọa".

"Binh sĩ Ukraine và lính đánh thuê ở nhà máy thép Azovstal, Mariupol đã kiên trì đề nghị Kiev cho họ buông vũ khí đầu hàng. Tuy nhiên, Kiev cấm tuyệt đối hành động này và đe dọa họ", Mikhail Mizintsev – giám đốc Trung tâm Kiểm soát Quốc phòng thuộc Bộ Quốc phòng Nga – cáo buộc.

Một số quan chức Kiev cho rằng, Nga nên mở cho các binh sĩ Ukraine một lối thoát khỏi Azovstal với vũ khí trên tay.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc binh sĩ Ukraine được tự do rời khỏi Azovstal và đem theo vũ khí là điều gần như không tưởng.

“Không có khả năng Nga cho phép binh sĩ Ukraine rời đi mà mang theo vũ khí. Luật pháp quốc tế không buộc Moscow làm điều đó”, bà Laurie Blank nói.

×