Bình luận
0
Năm 1661, một năm trước khi Ngô Tam Quế sai người thắt cổ hoàng đế nhà Nam Minh ở Vân Nam, triều đình nhà Thanh ở Bắc Kinh đã có thay đổi lớn.
Khang Hi, con trai thứ ba của Thanh Thế Tổ Thuận Trị lên ngôi hoàng đế khi mới 8 tuổi do cha mắc bệnh nan y, đột ngột qua đời. Nhiều năm sau, Khang Hi từng bước giành lại quyền hành từ tay các đại thần, diệt trừ Ngao Bái - một trong 4 đại thần quyền lực nhất triều Thanh dưới thời Khang Hi.
Ngôi Tam Quế phát động cuộc nổi loạn sau khi bị Khang Hi yêu cầu từ bỏ vương vị. Ảnh minh họa.
Ở phía nam, nhà Thanh để mặc cho ba phiên vương cai quản lãnh thổ, gồm Bình Tây vương Ngô Tam Quế ở Vân Nam, Bình Nam vương Thượng Khả Hỷ ở Quảng Đông và Tĩnh Nam vương Cảnh Tinh Trung ở Phúc Kiến. Ba thế lực này được gọi chung là Tam phiên, trong đó Ngô Tam Quế có ảnh hưởng nhất.
Nhà Thanh không những không bắt phiên vương cống nộp, mà còn cấp cho khoản tiền khổng lồ mỗi năm. Số tiền này cùng với thời kỳ ổn định kéo dài hơn 10 năm giúp Ngô Tam Quế âm thầm mở rộng lực lượng.
Vào đầu những năm 1670, Tam phiên có địa bàn cai quản rộng lớn, thế lực ngày càng mạnh, lại là tướng cũ của nhà Minh nên trở thành mối lo với nhà Thanh. Hoàng đế Khang Hi khi đó đã ở tuổi trưởng thành, chủ trương tìm cách dẹp Tam phiên trước, sau đó mới đối phó thế lực của Trịnh Thành Công ở đảo Đài Loan và Đế quốc Nga ở phía bắc.
Tháng 3/1673, Bình Nam vương Thượng Khả Hỷ tuổi cao sức yếu, dâng thư lên triều đình xin được về hưu dưỡng lão và xin cho con là Thượng Chi Tín tiếp tục cai quản tỉnh Quảng Đông thay mình.
Nhân cơ hội này, Khang Hi trực tiếp đưa ra quyết định tác động đến lợi ích của Tam phiên. Hoàng đế nhà Thanh đồng ý để Khả Hỷ về quê dưỡng lão nhưng không cho Chi Tín lên nắm quyền thay.
Tháng 7/1673, sau khi tin tức tới miền nam, Ngô Tam Quế và Cảnh Tinh Trung bàn nhau đồng loạt gửi thư xin cáo lão để thử phản ứng của Khang Hi.
Đa số đại thần nói Ngô Tam Quế và Cảnh Tinh Trung không thực lòng từ bỏ quyền lực, khuyên hoàng đế không nên phê chuẩn để tránh cảnh binh đao. Số ít khuyên Khang Hi sẵn sàng cho chiến tranh.
Không lâu sau khi thâu tóm quyền lực từ tay các đại thần, Khang Hi nhắm tới diệt trừ Tam phiên. Ảnh minh họa.
Hoàng đế vì quyết tâm muốn trừ bỏ Tam phiên nên đã chấp thuận. Ngô Tam Quế và Cảnh Tinh Trung nhận chiếu rời bỏ vương vị liền phát động nổi loạn.
Ngô Tam Quế gửi thư đến tỉnh Phúc Kiến và Quảng Đông, đề nghị cùng khởi binh với danh nghĩa "phục Minh diệt giặc". Thượng Chi Tín và Cảnh Tinh Trung đều hưởng ứng.
Con Trịnh Thành Công là Trịnh Kinh cũng hưởng ứng bằng cách đem quân từ đảo Đài Loan đổ bộ vào đất liền, đánh chiếm Ôn châu, Tuyền châu, Chương châu…
Lực lượng Ngô Tam Quế ước tính có khoảng 20 vạn, Chi Tín và Tinh Trung mỗi bên sở hữu 10 vạn quân. Quân hỗ trợ của Trịnh Kinh vượt đảo Đài Loan vào đại lục khoảng 1 vạn. Ở phía bên kia, Khang Hi huy động 40 vạn quân đối phó phản loạn.
Trong thời gian ngắn, quân của Ngô Tam Quế từ phía nam đánh mạnh vào Hồ Nam, kiểm soát hoàn toàn tỉnh này, sau đó kiểm soát tỉnh Tứ Xuyên.
Quan lại địa phương nhận thấy thế lực của Ngô Tam Quế quá mạnh liền lần lượt quy hàng. Trước thế tiến công của Tam phiên, một số đại thần nhà Thanh khuyên Khang Hi nên theo nếp cũ của Hán Cảnh Đế Lưu Khải, chém các quan chủ trương triệt phiên để chấm dứt biến loạn. Nhưng Khang Hi không nghe mà vẫn kiên quyết dẹp loạn đến cùng. Hoàng đế ra lệnh bắt giam con cháu Ngô Tam Quế ở Bắc Kinh là Ngô Ứng Hùng và Ngô Thế Lâm.
Theo trang mạng Trung Quốc Sohu, địa bàn kiểm soát của Tam phiên có thời điểm tương đương một nửa lãnh thổ Trung Hoa mà nhà Thanh kiểm soát ở giai đoạn đầu của triều đại.
Loạn Tam phiên do Ngô Tam Quế đứng đầu từng kiểm soát tới một nửa lãnh thổ Trung Hoa đầu thời Thanh.
Tuy nhiên, khi đang thắng thế, Ngô Tam Quế ra lệnh lập phòng tuyến dọc theo sông Dương Tử, không có ý định tiếp tục tiến lên phía bắc. Ngô Tam Quế thông qua Đạt Lai Lạt Ma đời thứ 5, gửi thư tới Khang Hi, tuyên bố sẵn sàng hòa bình nếu được cai quản lãnh thổ phía nam sông Dương Tử.
Điều này giúp nhà Thanh có thời gian chuẩn bị cho giai đoạn sau của cuộc chiến. Khang Hi xác định Ngô Tam Quế cầm đầu cuộc nổi dậy, chỉ cần tập trung lực lượng đánh tan quân Ngô Tam Quế.
Khang Hi khai thác mâu thuẫn giữa Cảnh Tinh Trung và Trịnh Kinh, ra chiếu chấp thuận cho Chí Tín và Tinh Trung tiếp tục làm vương. Quân Thanh sau đó đánh bật 1 vạn quân của Trịnh Kinh khỏi đại lục.
Với chiến lược này của Khang Hi, mối đe dọa phản loạn đã giảm đáng kể. Hoàng đế ra lệnh tập trung binh lực, sau đó đánh bật Ngô Tam Quế khỏi Hồ Nam.
Năm 1678, quân Thanh giành lại Thiểm Tây, khiến Ngô Tam Quế lui về cố thủ. Khang Hi lại chỉ đạo quân Thanh tiến công Quảng Đông, đánh bại Thượng Chi Tín. Cùng năm, Cảnh Tinh Trung xin hàng, tình nguyện giúp nhà Thanh dẹp loạn.
Tại địa bàn chủ chốt ở Vân Nam, Ngô Tam Quế khi đó đã 66 tuổi, sức khỏe ngày càng yếu. Tam Quế tự xưng hoàng đế, đặt quốc hiệu là nhà Chu. 5 tháng sau, Ngô Tam Quế qua đời khi cuộc biến loạn dang dở. Cháu là Ngô Thế Phan lên kế vị.
Năm 1680, Khang Hi điều 3 cánh quân tấn công tỉnh Vân Nam. Ngô Thế Phan thất bại liên tiếp, quân Thanh chiếm được thủ phủ Côn Minh.Ngô Thế Phan bị dồn vào đường cùng, buộc phải uống thuốc độc tự sát. Sang năm 1681, nhà Thanh kiểm soát hoàn toàn tỉnh Vân Nam, chấm dứt Loạn Tam phiên.
Tuy dẹp loạn thành công, ổn định đại lục sau 8 năm biến loạn nhưng nhiều năm về sau, Khang Hi vẫn cảm thấy day dứt, cho rằng quyết định thu hồi vương vị của Ngô Tam Quế và Cảnh Tinh Trung đã trực tiếp dẫn đến nổi loạn và khiến vô số người vô tội thiệt mạng.
Loạn Tam phiên có thời điểm quét qua một nửa Trung Hoa nhưng lại thất bại. Nguyên nhân vì đâu?
Những kẻ cầm đầu cuộc nổi loạn sau này đều bị Khang Hi trị tội. Ảnh minh họa.
Theo Sohu, thời điểm Ngô Tam Quế khởi binh nổi loạn là vào năm 1673, 30 năm kể từ khi quân Thanh tiến vào Trung Nguyên và 10 năm kể từ khi triều đại Nam Minh sụp đổ. Lúc này, Trung Hoa vừa mới ổn định lại, người dân có xu hướng không muốn thấy một cuộc chiến tranh nữa. Hoàng đế Thuận Trị và sau này là Khang Hi được coi là minh quân, áp dụng chính sách khôi phục kinh tế, chỉnh đốn quan lại, giảm thuế, tái tuyển dụng các quan lại người Hán. Do đó, đại bộ phận dân chúng đã bắt đầu chấp nhận sự cai trị của nhà Thanh. Nổi loạn lúc này là đi ngược lại xu thế của thời đại.
Ngoài ra, Ngô Tam Quế vốn là tướng nhà Minh trấn thủ vùng biên cương phía bắc, sau này đầu quân cho nhà Thanh diệt nhà Minh, thắt cổ vị hoàng đế cuối cùng của nhà Nam Minh.
Đến lúc phát động nổi loạn, Ngô Tam Quế lại khởi binh với danh nghĩa "phục Minh diệt giặc". Ngoài sự ủng hộ ban đầu nhờ tiềm lực quân sự, liệu còn ai có thể theo Ngô Tam Quế lâu dài?
Bên cạnh đó, trong 10 năm cai quản ở miền nam Trung Hoa, Ngô Tam Quế được cho là chỉ tập trung vơ vét, độc quyền khai thác khoáng sản, không hề để tâm đến đời sống của người dân. Khi quyết định nổi loạn, Ngô Tam Quế không nghĩ cho dân chúng mà chỉ muốn giữ lại quyền lực của mình.
Theo nhận định của truyền thông Trung Quốc, sở dĩ bước tiến của Ngô Tam Quế dừng lại ở phía nam sông Dương Tử là vì thiếu lực lượng và nguồn lực. Ngô Tam Quế phải chia quân trấn giữ các tỉnh thành mới kiểm soát. Khu vực giao tranh ngày càng cách xa so với địa bàn hoạt động chính ở vùng Vân Nam khiến cho việc vận chuyển lương thảo gặp nhiều khó khăn. Càng tiến xa về phía bắc, quân của Ngô Tam Quế càng đối mặt với sự kháng cự và ảnh hưởng mạnh mẽ của quân Thanh. Tam Quế cũng có thể hi vọng sông Dương Tử sẽ là hàng rào tự nhiên cản bước quân Thanh phản công.
Tam phiên thực tế là ba thế lực riêng biệt. Các thế lực này ban đầu liên kết với nhau để cùng bảo vệ lợi ích riêng nhưng khi Khang Hi đem lợi ích ra để chia rẽ thì các thế lực này cũng dần tan rã.
Theo Sohu, một số tướng lĩnh dưới quyền Ngô Tam Quế thực tế vẫn trung thành với nhà Thanh như Tôn Diên Linh và Phó Hoằng Liệt. Khang Hi biết điều này nên đã hạ chỉ, chỉ cần đầu hàng thì sẽ không bị truy cứu trách nhiệm.
Khi đồng minh lũ lượt ra hàng, Ngô Tam Quế cuối cùng đơn độc ở Vân Nam. Một mình thế lực của Ngô Tam Quế là không đủ để đối chọi với nhà Thanh và thất bại chỉ là thời gian.
Tất nhiên, đóng góp của Khang Hi trong việc trấn áp thành công cuộc nổi loạn cũng là rất đáng kể. Khang Hi đến khi dẹp xong loạn Tam phiên chỉ mới 28 tuổi. Điều này chứng minh hoàng đế nhà Thanh có tầm nhìn xa hơn các bậc lão làng.
Nhìn chung, Ngôi Tam Quế dù âm thầm xây dựng binh lực nhưng phát động nổi loạn một cách bị động, không nắm được địa lợi nhân hòa. Năng lực bản thân của Ngô Tam Quế cũng có hạn, không có tầm nhìn xa trông rộng. Ngô Tam Quế chỉ hợp làm một vị tướng đánh trận, không có khả năng thành lập triều đại. Loạn Tam phiên vì vậy đã được định sẵn thất bại, chỉ là thất bại khi nào mà thôi, Sohu kết luận.
Hậu Tấn Cao Tổ Thạch Kính Đường là hoàng đế mang vết nhơ "cõng rắn cắn gà nhà”, thậm chí bị coi là hoàng đế bán nước nhục nhã nhất trong lịch sử Trung Hoa, khi nhượng 16 châu cho người Khiết Đan ở phương bắc.
Một căn nhà trên địa bàn phường Long Bình, TP.HCM bất ngờ bốc cháy khiến 2 người tử vong, hiện cảnh sát đang phong tỏa để điều tra, làm rõ nguyên nhân.
Chia sẻ
Việc áp dụng "bách phân vị" trong tuyển sinh đại học năm nay đã gây ra không ít lúng túng cho các trường, thí sinh và phụ huynh. Vấn đề đặt ra là liệu phương pháp này có thực sự phù hợp với thực tiễn tuyển sinh của Việt Nam?
Chia sẻ
Cả ở góc độ xây dựng lối đá đến chỉ đạo trận đấu, HLV Kim Sang-sik đã để lại dấu ấn rõ nét của mình cho bóng đá Việt Nam.
Chia sẻ
Ngôi làng của người Ca Dong ở thôn Nước Vương, xã Sơn Liên (huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi cũ) nằm bên dải Trường Sơn, xưa là vùng đất xa xôi biệt lập, cuộc sống người dân nghèo nàn, lạc hậu. Còn nay, người dân trong làng đã biết ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất và tiêu thu sản phẩm, góp phần nâng cao đời sống và được gọi là “ngôi làng số”.
Chia sẻ
Thời gian thanh toán nguyện vọng đại học 2025 theo từng tỉnh thành mới thế nào, thí sinh có thể theo dõi thông tin sau đây.
Chia sẻ
Đà Nẵng xác định mục tiêu đến năm 2030 trở thành một trong ba trung tâm hàng đầu cả nước về thiết kế vi mạch và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI). Hình thành mạng lưới đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trong ngành bán dẫn – AI
Chia sẻ
Chiếc xe máy bị tai nạn nằm giữa đường trên tuyến quốc lộ 1A, lúc sau xe tải chạy đến rồi tông vào chiếc xe máy gặp nạn trước đó và lấn sang phần đường ngược chiều, tiếp tục va chạm với ô tô khiến 1 người chết và 4 người bị thương.
Chia sẻ
Thị trường chứng khoán sáng nay giao dịch sôi động với chỉ số VN-Index tăng hơn 20 điểm lên 1.550 điểm - xác lập mức cao nhất kể từ đầu năm 2022.
Chia sẻ
Nhằm đảm bảo trật tự an toàn giao thông, hạn chế tình trạng ùn tắc và tai nạn trên địa bàn TP.HCM, Phòng Cảnh sát Giao thông (CSGT) TP.HCM vừa phát đi thông báo đề nghị các doanh nghiệp vận tải chú trọng công tác kiểm tra phương tiện trước khi lưu thông qua cầu Phú Mỹ – tuyến đường huyết mạch kết nối các cảng biển và cao tốc Long Thành – Dầu Giây.
Chia sẻ
Ngày 28/7, Bộ Quốc phòng Campuchia đã cáo buộc lực lượng Thái Lan tiếp tục các cuộc tấn công, đồng thời sử dụng vũ khí hóa học tại nhiều điểm nóng dọc biên giới, bất chấp các cuộc đàm phán ngừng bắn đang chuẩn bị diễn ra tại Malaysia.
Chia sẻ
Với tiết mục xiếc tạo dáng nụ hôn trên không gần 10 mét mà không có bất kỳ dây bảo hộ nào, xiếc Việt Nam đã xuất sắc đoạt giải Vàng.
Chia sẻ
Loại thịt này có vị ngọt, tính ẩm, không độc, lành mạnh phổi, có tác dụng làm ôn trung ích khí, bổ tinh tủy giúp bồi bổ cơ thể cho người mắc bệnh lâu ngày.
Chia sẻ
Chỉ trong vòng một giờ sau khi nhận tin báo, Công an phường Hội An Đông, TP.Đà Nẵng đã phối hợp người dân truy bắt hai thanh niên trộm điện thoại của du khách nước ngoài tại bãi biển Cửa Đại, trong đó một đối tượng vừa mãn hạn tù chưa đầy một năm.
Chia sẻ
Nông dân xã Trấn Yên (tỉnh Lào Cai) đang đứng trước cơ hội nâng cao thu nhập và phát triển kinh tế bền vững nhờ việc tham gia mô hình chăn nuôi gà theo hướng VietGAHP.
Chia sẻ
Trước tình hình cấp bách do mưa lũ trên địa bàn, tỉnh Sơn La đã gửi công văn đề nghị tỉnh Huaphanh (Nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào) phối hợp tìm kiếm những nạn nhân bị lũ cuốn trôi mất tích trên sông Mã.
Chia sẻ
Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HoSE) hôm nay 28/7 đã nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Lễ kỷ niệm 25 năm hoạt động của thị trường chứng khoán Việt Nam.
Chia sẻ
Điều 8 Luật an ninh mạng quy định nghiêm cấm hành vi đưa thông tin sai sự thật lên không gian mạng.
Chia sẻ
Gần 400 vận động viên, 38 đội bóng đến từ các câu lạc bộ bóng chuyền hơi tỉnh Lai Châu đã cống hiến những pha bóng đẹp mắt, những trận đấu đầy kịch tính, làm nức lòng khán giả tại nhà thi đấu Ban Công tác Công đoàn - Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Lai Châu.
Chia sẻ
Sáng 28/7, tại Hà Nội, Tổng Bí thư Tô Lâm đến thăm và gặp mặt thân mật cán bộ, chiến sỹ Cục An ninh chính trị nội bộ (Bộ Công an) nhân dịp kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân.
Chia sẻ
Từ 5 giờ đến 21 giờ ngày 28/7, tại Cảng tàu du lịch quốc tế Hạ Long (phường Bãi Cháy, tỉnh Quảng Ninh) sẽ diễn ra Đại lễ cầu siêu tưởng niệm 39 nạn nhân tử vong vụ lật tàu trên vịnh Hạ Long.
Chia sẻ
U23 Philippines vs U23 Thái Lan là trận tranh huy chương đồng tại giải vô địch bóng đá U23 Đông Nam Á 2025 và với tư tưởng không quá thận trọng, cả hai đội có thể chơi cống hiến để tạo nên một màn trình diễn có nhiều bàn thắng.
Chia sẻ
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã hé lộ việc rút ngắn thời hạn ngừng bắn 50 ngày mà ông đã đưa ra cho Nga trong bối cảnh Moscow không có dấu hiệu sẽ nới lỏng nỗ lực chiếm giữ một trung tâm hậu cần ở khu vực Donetsk, miền đông Ukraine.
Chia sẻ
Hết tiền để chơi game và bi-a, nhóm 3 người cùng ở trọ rủ nhau cướp tài sản. Họ lên kế hoạch dụ tài xế xe ôm vào đường vắng ở Hà Nội để cướp điện thoại, ví tiền và xe máy, rồi tẩu thoát về Hưng Yên tiêu xài.
Chia sẻ
UBND tỉnh Lâm Đồng yêu cầu các địa phương huy động nguồn lực để phòng, chống dịch tả lợn Châu Phi, xử lý nghiêm các trường hợp mua bán, vận chuyển lợn bệnh, vứt xác lợn làm lây lan dịch bệnh.
Chia sẻ
Công an tỉnh Quảng Ninh vừa khởi tố nhóm đối tượng tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, trong đó có cả người Trung Quốc.
Chia sẻ
Nữ diễn viên Hong Kong Ôn Bích Hà chia sẻ nhiều về sự nghiệp và đời tư trong cuộc phỏng vấn trên báo Hong Kong (Trung Quốc).
Chia sẻ
NSƯT Ngọc Huyền đăng tải clip cảm ơn tới Vietnam Airlines, đặc biệt là tiếp viên trưởng Loan Vương sau khi được hỗ trợ tìm lại điện thoại bị thất lạc trên chuyến bay từ TP.HCM tới Phú Quốc.
Chia sẻ
Bắt đầu luyện tập với tiêu chí phải đạt thời gian một tiếng và sau mỗi ngày sẽ nâng thêm 5 phút, đến nay, các chiến sĩ trẻ thuộc Quân khu 3 có thể đứng nghiêm trong đội hình ở mốc 270 phút trong bất kỳ điều kiện thời tiết, sẵn sàng hoàn thành nhiệm vụ A80.
Chia sẻ
Đến 9h20’ sáng ngày 28/7, lực lượng chức năng đã khắc phục xong điểm sạt lở cuối cùng, giao thông thông trên quốc lộ 7 đã thông tuyến trở lại.
Chia sẻ
Khói lửa bất ngờ bốc lên dữ dội từ cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống của người dân ở xã Cái Nước, tỉnh Cà Mau vào lúc rạng sáng, rồi nhanh chóng cháy lan sang những căn nhà khác nằm liền kề.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Nhật Minh 
