Bình luận
0
Sẽ nhiều người ngạc nhiên nếu so sánh Tương Dực với Thánh Tông Thuần Hoàng đế. Như chúng ta biết, Lê Thánh Tông là vị vua vĩ đại hàng đầu nước ta với thành tích võ công văn trị đều khiến cả nước thái bình thịnh trị, lân bang nể sợ trong suốt thời gian dài. Trong khi đó, Lê Tương Dực lại bị coi là một hôn quân và khiến nhà Hậu Lê sụp đổ. Có thể coi, Lê Tương Dực là vua Lê có thực quyền cuối cùng vì dù sau này các vua thời Lê Trung Hưng có ngồi trên ngai vàng thì cũng chỉ là hư danh chứ quyền lực đã nằm trong tay chúa Trịnh.
Như vậy xét ra thì Lê Thánh Tông là vị vua sáng bậc nhất nhà hậu Lê còn Lê Tương Dực lại là vị vua tối nhất nhà Hậu Lê. Nhưng phân tích các sự kiện thì xuất phát điểm của Lê Thánh Tông và Lê Tương Dực khá giống nhau. Thậm chí, Lê Tương Dực khi mới giành ngôi đã coi ông nội Lê Thánh Tông như tấm gương để noi theo.
Vua Lê Thánh Tông rất coi trọng việc giáo dục.
Trước hết cả Lê Thánh Tông và Lê Tương Dực đều không phải người được tiên quân chỉ định lên làm vua. Lê Tương Dực thì như chúng ta đã biết không phải người được chọn kế nhiệm mà chỉ được phong chức Giản Tu Công. Cha của Lê Tương Dực là Lê Tân, con thứ 5 của Lê Thánh Tông và được phong là Kiến Vương. Người được nối tập phong vương của Lê Tân là con trưởng của Lê Tân tức Cẩm Giàng vương Lê Sùng. Còn Lê Tương Dực chỉ là con thứ 2 của Lê Tân nên tuy là cháu nội của Lê Thánh Tông nhưng cũng chỉ được phong chức Công mà thôi. Vì Lê Uy mục bạo ngược nên lên Lê Tương Dực mấy dấy binh mà giành được ngôi vua.
Còn Lê Thánh Tông chỉ là con thứ 4 của Lê Thái Tông. Nhưng do người anh Lê Nhân Tông khi đang ở ngôi vua thì bị người anh khác là Lê Nghi Dân sát hại nên các quan đón Lê Thánh Tông lên ngôi. Sự việc này có thể tóm tắt như sau:
Ngày 3 tháng 10 âm lịch năm 1459, con trưởng của Lê Thái Tông là Lê Nghi Dân vốn là thái tử đã bị phế thành Lạng Sơn vương đang đêm bắc thang lên tường thành, rồi chia làm ba đường lẻn vào cung cấm làm binh biến. Vua Lê Nhân Tông (con thứ 3 của Lê Thái Tông) và Hoàng thái hậu Nguyễn Thị Anh bị giết, Lê Nghi Dân lên ngôi hoàng đế. Để vỗ về nhân tâm, Lê Nghi Dân phong Bình Nguyên vương Tư Thành (con thứ 4 của Thái Tông) làm Gia vương.
Vua Lê Nghi Dân lên ngôi, tin dùng các nịnh thần, sát hại bề tôi cũ và thay đổi pháp chế, cho nên không được lòng dân và các đại thần văn võ. Một nhóm các trọng thần là Lê Ê, Lê Thụ, Đỗ Bí, Lê Ngang muốn binh biến lật đổ Lê Nghi Dân nhưng việc bị bại lộ, tất cả đều bị giết.
Sau đó, các huân hựu đại thần gồm Thái phó Á quận hầu Nguyễn Xí, Đinh Liệt, Nhập nội kiểm hiệu Á thượng hầu Lê Lăng, Tư mã tham dự triều chính Đình thượng hầu Lê Niệm, Tổng tri ngự tiền hậu quân Á hầu Lê Nhân Thuận, Tổng tri ngự tiền trung quân Quan nội hầu Lê Nhân Khoái, Tổng tri ngự tiền thiện trạo doanh quân Quan phục hầu Trịnh Văn Sái, Thiêm tri Bắc đạo quân dân bạ tịch Trịnh Đạc, Điện tiền ty đô chỉ huy Nguyễn Đức Trung, Thiết đột tả quân đại đội trưởng Nguyễn Yên, Nhập nội đại hành khiển Lê Vĩnh Trường,... cùng bàn với nhau làm binh biến, lật đổ Lê Nghi Dân.
Ban đầu họ định lập người con thứ 2 của Thái Tông là Lê Khắc Xương lên ngôi nhưng Khắc Xương thấy loạn lạc, 2 người anh cùng cha khác mẹ của mình đều bị giết nên từ chối. Ngày 7 tháng 6 Canh Thìn (1460), Lê Lăng cùng triều thần đến đón Cung vương Lê Khắc Xương tôn lập hoàng đế, nhưng Lê Khắc Xương đã một mực từ chối. Nhờ vậy, triều thần mới tôn lập Gia vương Lê Tư Thành (con thứ 4 của Thái Tông) lên ngôi tức Lê Thánh Tông.
Như vậy nếu xem ra thì cách Tương Dực lên ngôi còn oai phong hơn cả Lê Thánh Tông. Dù sao, Tương Dực cũng tự mình cầm đầu quân binh để đánh Lê Uy Mục còn Lê Thánh Tông là lên ngôi theo tình huống mà lại là “tình huống dự bị” khi tình huống chính thức là Lê Khắc Xương từ chối nối ngôi. Hơn nữa, Lê Thánh Tông lúc nhận ngôi đã 18 tuổi, đủ trưởng thành còn lúc Tương Dực vượt ngục dấy binh thì mới 14 tuổi thì đủ thấy lá gan lớn cỡ nào.
Tuy là lên ngôi theo tình huống nhưng Lê Thánh Tông đã trở thành một vị thánh quân với niên hiệu Hồng Đức đáng gọi là sáng chói trong lịch sử. Thực ra thời kỳ đầu lên ngôi, Lê Thánh Tông chọn niên hiệu Quang Thuận suốt gần 10 năm (1460-1469) với ý nghĩa mình lên ngôi rất thuận và sáng. Gần 30 năm sau, triều đại Lê Thánh Tông gắn liền với niên hiệu Hồng Đức (1470 - 1497) nhằm tỏ ý Đức của Thánh Tông soi sáng muôn nơi như mặt trời.
Lê Tương Dực khi lên ngôi, quý vị độc giả có biết ông chọn niên hiệu gì không? Đó là Hồng Thuận. Hồng Thuận có gì đặc biệt? Một mặt nó thể hiện sự đồng thuận của nhân dân giống như đón nắng mặt trời còn mặt khác là sự kết hợp giữa Quang Thuận và Hồng Đức. Tương Dực đế đã chọn niên hiệu Hồng Thuận để vừa tỏ ý mình lên ngôi được người dân đồng thuận mà lại vừa nối theo cái chí của ông nội Thánh Tông. Về sau, có giai thoại nhà Thanh lúc suy cũng tính đặt niên hiệu là Khang Càn để hưởng cái lộc thời Khang Hy - Càn Long nhưng rồi không dùng vì sợ vậy thì người trong nước lại bàn chuyện sao không nhắc gì Ung Chính.
Chưa hết, Lê Thánh Tông tự xung làm Thiên Nam động chủ. Cái tên xưng này cũng rất hay vì nó tỏ ý Lê Thánh Tông là người làm chủ trời nam, ngang hàng với triều đình phương Bắc chứ chẳng chịu nhún nhường. Còn cháu nội của ông là Lê Tương Dực xưng là Nhân Hải động chủ để tỏ ý mình được lòng người bao la như biển.
Trong những năm tháng Lê Thánh Tông cai trị thì giáo dục là một điểm sáng và bản thân Lê Tương Dực những năm đầu lên ngôi cũng rất chú ý đến vực dậy nền giáo dục. Năm 1511, ông tổ chức kỳ thi Hội, đến kỳ thi Đình thì ông đích thân ra đề văn hỏi về đạo trị quốc. Ông cho trùng tu Quốc Tử Giám, dựng lại bia tiến sĩ tỏ rõ sự khuyến khích hiền tài. Ngay cả các học sĩ khi ấy cũng nhìn Tương Dực có dáng dấp của Thánh Tông. Chúng ta có thể thấy điều này qua bài ký mà Đông các đại học sĩ Đỗ Nhạc đã soạn ở Quốc Tử giám ca ngợi công đức của Tương Dực Đế như sau:
“Hoàng đế thông minh xứng đáng bậc chí tôn, sáng suốt làm gương cả nước, khôi phục quy mô xây dựng cơ nghiệp của Thái Tổ Cao Hoàng, mở rộng nền móng văn giáo thịnh trị của Thánh Tông Thuần Hoàng. Sáng vầng sao Khuê, ngang trời dọc đất thì có tập Bảo thiên thanh hạ; mở gương trị giáo mẫu mực xưa nay thì có tập Quang thiên thanh hạ. Thánh học ngày càng cao minh, thánh đức ngày càng thuần tuý. Hơn nữa, đến nhà Thái Học hỏi về đạo trị nước, ra nơi điện đình thi chọn bọn học trò, then máy cổ võ lại càng chu đáo lắm. Đã sai quan chọn bọn học trò, then máy cổ võ lại càng chu đáo lắm. Đã sai quan trùng tu Quốc tử giám và làm mới nhà bia, lại nghĩ tới hai khoa Ất Sửu, Mậu Thìn chưa có dựng bia, liền sai quan khắc bia soạn ký để dựng lên. Như vậy có thể thấy được cái ý tôn sùng đạo học, khuyến khích hiền tài sâu sắc dường nào!”
Đương nhiên Đỗ Nhạc phải nhắc đến người lập cơ nghiệp là Thái Tổ Lê Lợi nhưng sao không nhắc thêm về Thái Tông, Nhân Tông hay cả Túc Tông, Hiến Tông cũng là vua sáng sau này mà chỉ nhắc mỗi Thánh Tông? Đó là bởi Tương Dực có cái chí và suy nghĩ ban đầu như Thánh Tông. Chỉ tiếc là sau này Tương Dực lại ham hưởng lạc, lạm dụng sức dân, nhất là trong việc xây dựng những công trình xa hoa để đến nỗi mất nước và không thể trở thành Lê Thánh Tông. Đáng tiếc lắm thay.
Hòa ước Nhâm Tuất (1862) – bản hàng ước đầu tiên giữa triều đình nhà Nguyễn và thực dân Pháp – không chỉ đánh dấu bước lùi nghiêm trọng về chủ quyền mà còn phơi bày sự yếu hèn của một triều đại đang hoang mang trước thế trận. 12 điều khoản được ký trong thế yếu đã khiến đại Việt mất đất, mất quyền, và dọn đường cho thực dân xâm lược.
6 tháng đầu năm, toàn TP.HCM ghi nhận gần 97.000 trường hợp hưởng trợ cấp thất nghiệp. Con số này giảm nhẹ so với cùng kỳ năm trước. Đặc biệt, thị trường lao động thành phố có xu hướng ổn định, lượt tuyển dụng lao động tăng.
Chia sẻ
Đây là thời điểm vàng để 3 con giáp bứt phá trong sự nghiệp, đón nhận cơ hội thăng tiến và cải thiện tài lộc rõ rệt, không thiếu tiền tiêu.
Chia sẻ
Được SHB Đà Nẵng ký hợp đồng, cựu tuyển thủ U23 Hàn Quốc bật khóc; Arsenal có thể thanh lý 9 ngôi sao; M.U cạnh tranh Hjulmand với Juventus; Xhaka sắp gia nhập Sunderland; Ronaldo khoe đồng hồ mới trị giá 1,5 triệu USD.
Chia sẻ
Ngọc Thanh Tâm - người được mệnh danh là "tiểu thư 7000 tỷ" cho biết cô mong muốn được làm nghề như những nghệ sĩ bình thường khác.
Chia sẻ
Việc thành lập hàng loạt khu công nghiệp (KCN) mới tại Hải Phòng từ đầu năm đến nay mở ra nhiều cơ hội lớn cho thành phố, nhưng cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết về nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao.
Chia sẻ
Luật Thuế giá trị gia tăng vừa có hiệu lực đang trở thành rào cản lớn với hồ tiêu và nhiều ngành hàng nông sản. Doanh nghiệp lo lắng vì chưa có hướng dẫn cụ thể, các còn hiệp hội thì gấp rút kiến nghị điều chỉnh để tránh đứt gãy xuất khẩu.
Chia sẻ
Bản Kho Mường nằm sâu giữa đại ngàn thiên nhiên thơ mộng của đỉnh Pù Luông, nơi đây là một thung lũng hoang sơ và mộc mạc. Bản Kho Mường, xã Pù Luông (tỉnh Thanh Hoá) đã trở thành điểm đến đầy cuốn hút với những người yêu thiên nhiên và đam mê khám phá.
Chia sẻ
Xã Nam Ba Đồn, tỉnh Quảng Trị mới (sau sáp nhập tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị) được thành lập trên cơ sở sáp nhập toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của 5 xã cũ gồm Quảng Tân, Quảng Trung, Quảng Thủy, Quảng Sơn và Quảng Tiên. Theo kết quả xếp hạng của Cổng dịch vụ công Quốc gia đến cuối tháng 7/2025, xã Nam Ba Đồn dẫn đầu về bộ chỉ số phục vụ người dân, doanh nghiệp trong số 78 xã, phường, đặc khu của tỉnh này.
Chia sẻ
Giá USD hôm nay 29/7 tại thị trường trong nước, Ngân hàng Nhà nước ấn định tỷ giá trung tâm ở mức 25.206 VND/USD, tăng 24 đồng so với phiên vừa qua.
Chia sẻ
Bệnh nhân nhập viện với biểu hiện gồm rối loạn đại tiện, mót rặn liên tục, đại tiện ra máu, phân nhầy, sụt cân nhanh trong vòng 3 tháng gần đây.
Chia sẻ
Thành phố Đà Nẵng yêu cầu các cơ quan chức năng thực hiện việc xin lỗi người dân, doanh nghiệp, chấn chỉnh, xử lý nghiêm các cơ quan, đơn vị trực thuộc, cán bộ, công chức, viên chức có hành vi nhũng nhiễu, tiêu cực, làm phát sinh thêm thủ tục hành chính.
Chia sẻ
Mối tình nơi cửa Phật giữa các cao tăng và ni cô đã trở thành một trong những tình tiết khó quên với người hâm mộ tiểu thuyết kiếm hiệp Kim Dung.
Chia sẻ
BAF ghi nhận lợi nhuận sau thuế quý II/2025 đạt mức cao nhất kể từ khi niêm yết, trong đó, lợi nhuận chăn nuôi cao kỷ lục với mức tăng trưởng đạt tới 445%.
Chia sẻ
Xã Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh (tên của huyện Tiên Du cũ) nơi được quy hoạch trở thành trung tâm Đại học với nhiều trường Đại học sắp đổ về xây dựng, chưa kể dự án khu đô thị của Tập đoàn Sungroup cũng sắp khởi công, lại có cả Hội Lim đã tổ chức Đại hội Đảng lần thứ nhất sau sắp xếp đơn vị hành chính.
Chia sẻ
Penthouse luôn là ngôi sao sáng nhất trong thế giới bất động sản, biểu tượng của tầm nhìn xa hoa và đẳng cấp thượng lưu. Tại Thanh Hóa, các căn penthouse - dinh thự trên không tại K-Park Avenue (Vinhomes Star City) càng trở nên đặc biệt khi kết hợp cùng phong cách Seoul hiện đại, mang đến một chuẩn mực sống hoàn toàn mới cho xứ Thanh.
Chia sẻ
Một tay súng có vũ trang đã nổ súng bên trong một tòa nhà văn phòng cao tầng ở Midtown Manhattan vào tối thứ Hai (theo giờ Mỹ), được cho là đã giết chết ít nhất 4 người và làm bị thương ít nhất 2 người khác trước khi tự sát, nhiều phương tiện truyền thông đưa tin.
Chia sẻ
Chiều ngày 28/7/2025, tại Hà Nội, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) phối hợp cùng Công ty KPMG tổ chức Hội thảo “AI và chiến lược xây dựng lộ trình AI”. Hội thảo nhằm chia sẻ thông tin, xu hướng và kinh nghiệm trong việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào lĩnh vực tài chính ngân hàng.
Chia sẻ
Mới đây, trong cuộc trò chuyện với MC Nguyên Khang, nghệ sĩ Hồng Đào đã có những chia sẻ thú vị xoay quanh hành trình đến với hai bộ phim đạt doanh thu trăm tỷ là "Mai" và "Chị dâu".
Chia sẻ
Thị trường tín chỉ carbon: Sau 3 năm thí điểm, Ngân hàng Thế giới đã thanh toán số tiền chuyển nhượng tương ứng là 51,5 triệu USD.
Chia sẻ
Phòng Cảnh sát PCCC về CNCH (Công an Hải Phòng) cứu 5 người thoát khỏi vụ cháy nhà dân ở đường Nguyễn Bình, phường Gia Viên.
Chia sẻ
Theo quy định, Nhà nước sẽ giảm 50% tiền sử dụng đất đối với người dân được cơ quan có thẩm quyền giao đất, chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất đối với người nghèo, hộ gia đình hoặc cá nhân là người dân tộc thiểu số tại các địa bàn không thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo.
Chia sẻ
Thị trường tài sản số hôm nay 29/7 chứng kiến giá Bitcoin và hàng loạt các đồng tiền điện tử cùng giảm, bất chấp trong cuộc họp báo gần đây tại Nhà Trắng, Tổng thống Trump đã tiếp tục ủng hộ sự bùng nổ tiền điện tử.
Chia sẻ
Cây cảnh đặc biệt này có màu xanh lam nhạt lấp lánh, đổi màu tùy theo ánh sáng, tạo nên vẻ đẹp huyền bí và cuốn hút, tràn đầy sức sống.
Chia sẻ
Thỏa thuận ngừng bắn Thái Lan - Campuchia chính thức có hiệu lực từ 0h sáng 29/7, đánh dấu phép thử quan trọng cho nỗ lực chấm dứt 5 ngày giao tranh dữ dội dọc biên giới hai quốc gia láng giềng.
Chia sẻ
Khi phẫu thuật, ê-kíp phát hiện dây rốn bất thường: dài khoảng 1 mét, gấp đôi bình thường và xoắn vặn nhiều vòng.
Chia sẻ
Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới đã và đang tạo nên những chuyển biến tích cực, sâu rộng tại An Giang. Hơn một thập kỷ triển khai, chương trình này không chỉ góp phần thay đổi diện mạo nông thôn mà còn nâng cao đáng kể đời sống vật chất và tinh thần của người dân.
Chia sẻ
Giá xăng dầu hôm nay ngày 29/7, giá dầu thô hôm nay tăng gần 2 USD/thùng, mức cao nhất trong vài tháng trở lại đây.
Chia sẻ
Với thủ thành Trần Trung Kiên (cao 1m91 m) trong khung gỗ, U23 Việt Nam có điểm tựa vững vàng nếu phải bước vào loạt đá luân lưu với U23 Indonesia ở chung kết U23 Đông Nam Á 2025 diễn ra lúc 20 giờ ngày 29/7.
Chia sẻ
Từ ngày 23 đến 27/7, Hải quân Nga đã tổ chức các cuộc tập trận, với tên gọi "Bão tháng Bảy", rõ ràng ám chỉ rằng tốt hơn hết là không nên chọc giận Moscow, hãng tin RIA bình luận.
Chia sẻ
Sau hơn hai năm triển khai liên tục, Chương trình "Phiên chợ trái tim" và hoạt động "Bữa cơm yêu thương" do Báo Nông Thôn Ngày Nay tổ chức sẽ chính thức khép lại từ ngày 1/8/2025.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Anh Tú 
