Bình luận
0
Theo sách “Hoàng Lê nhất thống chí”, Trạng nguyên Nguyễn Giản Thanh, sinh năm 1482, tại xã Ông Mặc, huyện Đông Ngàn, Kinh Bắc. Ông thi đỗ trạng nguyên khoa thi Đoan Khánh năm thứ 4 (1508), đời vua Lê Uy Mục và được người đương thời gọi là Trạng Me. Ông là con của tiến sĩ Nguyễn Giản Liêm, năm ông lên 4 tuổi thì cha qua đời. Nguyễn Giản Thanh là người có hình dáng khôi ngô tuấn tú và nổi tiếng là người “vào trong phong nhã ra ngoài hào hoa”. Từ nhỏ, ông đã có khiếu thông trí tinh anh, đặc biệt là tài ứng đối lưu loát tựa hồ như nước chảy.
Chuyện xưa kể lại rằng, vào thời bấy giờ, ở trong vùng có đám rước một viên quan được triều đình cho cáo lão về quê, Nguyễn Giản Thanh khi ấy mới 6 tuổi, cưỡi ngựa tàu lá cau chạy ra xem. Quân lính dẹp đường, người ta dạt cả sang hai bên. Duy có Nguyễn Giản Thanh vẫn ung dung cầm cổ ngựa mo đứng giữa đường không chút sợ hãi. Viên quan lấy làm lạ bèn gọi lại hỏi: Em đi học chưa?
Nguyễn Giản Thanh đáp: Cháu chưa đi học nhưng hay chữ, biết làm câu đối.
Viên quan tức thời ra câu đối: Trẻ cưỡi mo cau (chỉ Nguyễn Giản Thanh bấy giờ). Nguyễn Giản Thanh đối ngay: Già chơi hạc gỗ (trong đám cưới có con hạc bằng gỗ sơn son do nhà vua ban cho viên quan).
Ngoài mặt tỏ ra vui vẻ khâm phục nhưng trong lòng chưa chịu nên viên quan ra thêm câu đối: Hoài áo đỏ quết phân trâu (ý mỉa mai Nguyễn Giản Thanh là con ông nghè mà nghịch ngợm, bẩn thỉu).
Nguyễn Giản Thanh chẳng chút do dự đáp ngay: Thừa lọng xanh che dái ngựa (vì trong đám rước quá nhiều lọng xanh, che cả dái ngựa).
Nghe vậy viên quan đỏ mặt khó chịu nhưng trong lòng lại thán phục, biết đây là người tài, bèn thưởng tiền cho Nguyễn Giản Thanh.
Thời ấy, Thượng thư Đàm Thận Huy cũng là người làng Ông Mặc có mở lớp dạy và học trò theo học rất đông, trong đám học trò ấy có Nguyễn Giản Thanh. Một bữa giảng sách vừa xong thì trời đổ mưa, ai lấy đều phải lưu lại, thầy giáo Đàm Thận Huy nhân hứng tức cảnh ra câu đối rằng: Vũ vô cương tỏa nắng lưu khách (mưa không then khóa hay lưu khách).
Vừa nghe xong Nguyễn Giản Thanh đối ngay rằng: Sắc bất ba đào dị nịch nhân (Sắc chẳng phong ba dễ đắm người). Còn học trò Nguyễn Chiêu Huấn thì đối: Nguyệt hữu loan cung bất xạ nhân (Trăng có vòng cung chẳng bắn người). Một học trò nữa lại đối rằng: Phẩn bất uy quyền dị sử nhân (Phân chẳng có uy quyền dễ dọa người).
Thầy giáo Đàm Thận Huy nghe xong thì phê rằng: Cứ theo ý tứ lời đối thì chắc sau này Nguyễn Giản Thanh là người phóng đãng, Nguyễn Chiêu Huấn là người có lòng nhân nhưng đều thành danh. Còn trò kia ngày sau phú hào nhưng là người bỉ ổi. Quả nhiên, mấy năm sau, Nguyễn Giản Thanh thi đỗ thủ khoa, rồi đỗ Trạng nguyên đời vua Lê Uy Mục (1508), làm quan lễ bộ Thượng thư nhưng vì say đắm cô gái đẹp ở kinh thành mà đến ô danh bại giá. Còn Nguyễn Chiêu Huấn chỉ đỗ Bảng nhãn nhưng làm quan và sống yên ổn, không xảy ra chuyện gì cả. Riêng người học trò kia sau cũng vào bậc hào phú trong vùng nhưng ai cũng chê là hạng thô lỗ, bỉ ổi.
Vào năm Đoan Khánh thứ 4 (1508) vua Lê Uy Mục mở khoa thi Mậu Thìn, lấy đỗ tiến sĩ 54 người. Trong đó, Nguyễn Giản Thanh đỗ Trạng nguyên, làm quan với nhà Lê 20 năm và được phong đến chức Đông các đại học sĩ. Khi Mạc Đăng Dung cướp ngôi nhà Lê, ông làm quan với nhà Mạc. Có lần ông được cử sang đi sứ nhà Minh. Sau chuyến đi sứ này, khi trở về thì Nguyễn Giản Thanh được thăng tới chức Lễ bộ Thượng thư, hàn lâm viện Thị độc chưởng viện sự, tước trung phu bá và lúc mất được tặng tước hầu.
Chuyện "Trạng Me đè trạng Ngọt”
Theo sách Giai thoại lịch sử Việt Nam, trấn Kinh Bắc khi ấy có hai người học giỏi nổi tiếng là Nguyễn Giản Thanh (làng Me) và Hứa Tam Tỉnh (làng Ngọt).
Sau khi vượt qua kỳ thi Hương và Hội, cả hai thi Đình năm 1508 đời vua Lê Uy Mục. Các quan trường thi nhận thấy Hứa Tam Tỉnh có bài tốt hơn, dự kiến lấy đỗ trạng nguyên, Nguyễn Giản Thanh đỗ bảng nhãn, Nguyễn Hữu Nghiêm là thám hoa.
Ba người đỗ đầu vào yết kiến vua. Bà Kinh phi là mẹ nuôi của vua, nhìn thấy Nguyễn Giản Thanh có tướng mạo khôi ngô, tuấn tú, trong khi Hứa Tam Tỉnh dung mạo lại xấu xí. Bà chỉ vào Nguyễn Giản Thanh hỏi các quan trường thi: Người này chắc là trạng nguyên?
Quan chủ khảo không muốn phật ý mẹ vua nên lúng túng, chỉ cả vào Giản Thanh và Tam Tỉnh tâu rằng: "Hai người này tài học ngang nhau nên chúng thần chưa biết lấy ai đỗ trạng. Xin mẫu hậu và hoàng thượng phán xét".
Vua cũng nghe nói bài của Hứa Tam Tỉnh hơn Nguyễn Giản Thanh nhưng thấy mẹ đang nhìn Giản Thanh với ánh mắt quý mến, nên muốn chiều lòng mẹ. Ông ra thêm bài phú Phường thành xuân sắc (cảnh mùa xuân ở kinh đô) để xét tài cao thấp.
Trước bài thi quyết định, Nguyễn Giản Thanh nghĩ nếu làm bằng chữ Hán sẽ không thể cao xa, thâm thúy bằng Hứa Tam Tỉnh, chi bằng làm bằng chữ Nôm, hình ảnh bóng bẩy, câu văn yểu điệu sẽ khiến mẫu hậu hiểu. Nghĩ rồi, ông ứng khẩu đọc liền một mạch:
"Chợ hoa đầm ấm, phố ngọc tần vần / Trai bảnh bao đá cầu vén áo / Gái éo le rủ yếm khỏi quần / Khách Tràng An cưỡi ngựa xem hoa rợp đường tử mạch / Chàng công tử ngựa xe giương tán, sáng dặm thanh vân…".
Bà Kinh phi nghe đọc đến đâu hiểu đến đấy, nức nở khen hay. Ngược lại, bà không đánh giá cao bài phú bằng chữ Hán của Hứa Tam Tỉnh, vì không hiểu nhiều về văn tự. Vua đã muốn theo ý của mẹ, song còn hỏi thêm: "Trẫm nghe nói khanh người làng Ông Mạc, vậy có gần làng Phù Chấn quê trẫm không?".
Hai làng này cùng ở trấn Kinh Bắc nhưng không gần nhau. Tuy vậy, Nguyễn Giản Thanh vẫn lém lỉnh trả lời: "Tâu hoàng thượng, hai làng liền một cánh đồng". Đây là cách trả lời thông minh của Nguyễn Giản Thanh, bởi dù cách bao xa cũng liền mạch một cánh đồng.
Sau khi đàm đạo một hồi, lại thấy Giản Thanh người phủ Từ Sơn (quê ngoại của mình), vua truyền lấy Nguyễn Giản Thanh đỗ trạng nguyên, Hứa Tam Tỉnh lùi xuống hàng bảng nhãn.
Biết chuyện này, nho sĩ Kinh Bắc làm vè chê Giản Thanh là "mạo trạng nguyên", nghĩa là "trạng nguyên mặt", vì đẹp trai được đỗ trạng. Hứa Tam Tỉnh, tuy không đỗ trạng nguyên, vẫn được gọi là Trạng Ngọt (ông trạng làng Ngọt).
Trong lịch sử Trung Hoa, Hoàng hậu có địa vị và quyền lực tối cao, không một phi tần nào dám đối đầu.
Tôi đã phải thay đổi...
Chia sẻ
Chuyện tuyết rơi hay hồ nước đóng băng ở Hà Nội là câu chuyện khó có thể tin, vì thủ đô lại nằm giữa vùng đồng bằng Bắc Bộ - nơi khí hậu không quá khắc nghiệt vào mùa đông. Thế nhưng lục địa thời ấy lại khác nhiều so với bây giờ. Theo ghi chép trong sách "Đại Việt sử ký toàn thư", vào tiết lập xuân các năm 1102 và 1114 dưới triều Lý, Thăng Long đã từng có tuyết rơi.
Chia sẻ
Tâm điểm bóng đá rạng sáng mai chính là trận chung kết FIFA Club World Cup 2025™ giữa Chelsea vs PSG. Vậy NHM Việt Nam có thể xem trực tiếp Chelsea vs PSG trên kênh nào?
Chia sẻ
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hải Phòng đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với Nguyễn Thành Long (Tiến "bịp") và Nguyễn Văn Tuấn cùng về tội Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.
Chia sẻ
Trong tác phẩm Thiên Long Bát Bộ, Đoàn Dự là nhân vật sở hữu võ nghệ cao cường và thân thế ly kỳ. Vậy trong lịch sử liệu có từng tồn tại một Đoàn Dự thần kỳ như trong phim?
Chia sẻ
Tháng 7 này, người sinh 4 tháng Âm lịch này được Thần Tài đặc biệt quan tâm, tạo cơ hội kiếm tiền thuận lợi, làm gì cũng sinh lời.
Chia sẻ
Ông là một trong những nhân tài hiếm có của đất Việt, tài năng của vị trạng nguyên này khiến nhà Nguyên phải nể phục.
Chia sẻ
Ba bị can bị cáo buộc dùng chiêu trò tuyển dụng việc làm trên mạng để dụ người xin việc tới công ty, sau đó đe dọa, ép nạn nhân nộp "phí tư vấn" mới cho rời đi.
Chia sẻ
Theo một vị chủ tịch CLB bóng đá tại V.League, việc cho phép các CLB dùng cả 4 ngoại binh cùng lúc mang tới nhiều cái lợi, như không bị lãng phí tài chính, rồi cầu thủ nội có nhiều cơ hội cọ xát với các đối thủ đẳng cấp hơn...
Chia sẻ
Quân đội Anh sẽ bị tiêu diệt nếu được điều đến Ukraine, nhà báo Chey Bose phát biểu trên mạng xã hội X.
Chia sẻ
Theo luật sư, thời gian cấp sổ đỏ không quá 10 ngày làm việc đối với trường hợp cấp đổi Giấy chứng nhận do thay đổi kích thước các cạnh, diện tích, số hiệu của thửa đất do đo đạc lập bản đồ địa chính, trích đo địa chính thửa đất mà ranh giới thửa đất không thay đổi.
Chia sẻ
Cựu HLV CLB CAHN trở lại Việt Nam dẫn dắt CLB Bắc Ninh?; Donnarumma lọt vào tầm ngắm của Chelsea; Hà Nội FC giới thiệu logo mới kỷ niệm 20 năm thành lập; cầu thủ Seattle Sounders nhận thẻ đỏ vì nổi nóng với CĐV; Garnacho từ chối cơ hội tái ngộ Ronaldo.
Chia sẻ
Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian và một số quan chức khác đã bị thương nhẹ ở chân sau vụ tấn công của Israel vào tòa nhà ở Tehran, nơi đang diễn ra cuộc họp Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao, hãng thông tấn Fars đưa tin.
Chia sẻ
Chiều 13/7, UNESCO đã chính thức công nhận công nhận Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng và Hin Nam Nô của Lào là Di sản liên biên giới.
Chia sẻ
Ngày 12/7, Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền đã long trọng tổ chức "Hội nghị Sơ kết hoạt động sản xuất kinh doanh 6 tháng đầu năm 2025 và triển khai kế hoạch 6 tháng cuối năm". Mục tiêu của hội nghị là đánh giá các kết quả đã đạt được, đồng thời đề ra những định hướng chiến lược nhằm hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của năm 2025.
Chia sẻ
CLB Becamex Bình Dương mới đây đã bất ngờ gửi đơn lên VFF và VPF xin đổi tên thành CLB Becamex TP.HCM, dù trước đó khẳng định không đổi tên.
Chia sẻ
Sau khi tiếp xúc cử tri, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã trực tiếp đi kiểm tra tình hình hoạt động của Trung tâm phục vụ hành chính công phường Ninh Kiều (TP.Cần Thơ).
Chia sẻ
Ngày 2/7, cuộc họp bí mật giữa các trợ lý cấp cao của Vua Charles và Hoàng tử Harry tại London đánh dấu bước khởi đầu chính thức trong nỗ lực hàn gắn mối quan hệ đổ vỡ giữa hai cha con.
Chia sẻ
4 con giáp này đều sống hết mình vì bè bạn, sẵn sàng giúp đỡ khi bạn khó khăn. Sự chân thành này giúp họ mở rộng mạng lưới làm ăn, tuổi trung niên thu món hời.
Chia sẻ
Sau khi mổ lấy thai thành công, bác sĩ bất ngờ phát hiện u quái, cắm sâu vào eo tử cung của sản phụ, khiến tính mạng của sản phụ bị đe dọa.
Chia sẻ
"Sổ tay hướng dẫn công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp" là tài liệu thiết thực, đóng vai trò là cẩm nang hữu ích giúp các địa phương nắm rõ quy định, thẩm quyền, quy trình, từ đó triển khai hiệu quả các nhiệm vụ theo phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền mới.
Chia sẻ
Ngân hàng Nông phố (Nông phố Ngân quỹ) tỉnh Quảng Nam được thành lập vào năm 1931 với quy mô một tổ chức hội thuộc Ngân hàng Đông Dương, trụ sở hoạt động được đóng tại Faifo (Hội An).
Chia sẻ
Trên hòn đảo vừa chính thức “về chung một nhà” với cao nguyên, mùa săn “lộc biển” khiến nhịp sống đảo khơi trở nên gấp gáp mà cuốn hút lạ thường.
Chia sẻ
Sau khi Liên Xô sụp đổ, phương Tây muốn giành lợi thế địa chính trị so với Nga, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết.
Chia sẻ
Trong những năm gần đây, nhiều hộ nông dân tại thành phố Ngã Bảy, tỉnh Hậu Giang (trước thời điểm sáp nhập tỉnh Hậu Giang, Sóc Trăng với TP Cần Thơ) đã mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu vật nuôi, trong đó mô hình nuôi gà H’Mông (gà đen đặc sản) đang được đánh giá là hướng đi hiệu quả, bền vững.
Chia sẻ
Với lợi thế nằm trên tuyến đường du lịch từ trung tâm Phan Thiết đi Mũi Né, Hòa Thắng, tháp Pô Sah Inư, trên đồi Bà Nài, thuộc phường Phú Thủy, tỉnh Lâm Đồng mới (Phú Thủy là một phường của thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận) là một điểm tham quan thu hút đông du khách vào dịp hè này.
Chia sẻ
Cuối tuần qua, VN-Index vượt 1.450 điểm nhờ VIC, VHM bứt phá. Tỷ phú Phạm Nhật Vượng lập đỉnh tài sản 11,5 tỷ USD, trở thành người giàu nhất Việt Nam với mức chưa từng có.
Chia sẻ
Chủ tịch UBND TP.Cần Thơ Trần Văn Lâu kiến nghị Thủ tướng Phạm Minh Chính cho phép TP.Cần Thơ xây dựng cơ chế đặc thù sau khi hợp nhất từ 3 địa phương (TP.Cần Thơ, Sóc Trăng và Hậu Giang cũ) để làm động lực phát triển TP.Cần Thơ nói riêng, vùng ĐBSCL nói chung.
Chia sẻ
Mùa vải thiều năm 2025 đánh dấu một vụ bội thu tại Lục Ngạn (tỉnh Bắc Ninh mới). Không chỉ đạt sản lượng cao nhất trong nhiều năm, vải thiều Lục Ngạn còn hiện diện khắp các hệ thống siêu thị lớn, sàn thương mại điện tử, trong các khu công nghiệp và thị trường quốc tế... nhờ sự vào cuộc trong xúc tiến của lãnh đạo tỉnh và các ngành chức năng địa phương.
Chia sẻ
Tiền đạo Nguyễn Xuân Son mới đây đã trở lại Brazil không chỉ để nghỉ ngơi mà còn tập trung toàn bộ sức lực cho quá trình tập luyện và phục hồi chấn thương.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
PV 
