Đăng nhập/ Đăng ký
| 
Bình luận
0
Cha ông ta nói cấm có trật "con nhà tông, không giống lông cũng giống cánh". Nếu chưa tin có thể đối chiếu với cuộc đời đầy hiển hách của cha con danh tướng dòng họ Nguyễn Hữu. Cụ thể, Chiêu Quận công Nguyễn Hữu Dật là con trai của Tham tướng Chưởng cơ Nguyễn Triều Văn nên có tố chất con nhà võ tướng phát lộ từ thuở tóc chỏm ba đào.
Trong sách Đại Nam liệt truyện (Quốc sử quán triều Nguyễn biên soạn, Viện sử học phiên dịch, NXB Thuận Hóa 2006), tập 1, phần truyện các bề tôi, khen ngợi Nguyễn Hữu Dật là người "sáng suốt có tài tài lược", ví như Gia Cát Lượng của nhà Thục thời Tam Quốc.
Vậy Nguyễn Hữu Dật là ai? Nguyễn Hữu Dật (1603 – 1681),là đại công thần của chúa Nguyễn tại Đàng Trong (thời Trịnh - Nguyễn phân tranh). Ông là người có công phò tá nhiều đời chúa Nguyễn, đánh lui nhiều cuộc Nam tiến của chúa Trịnh, giữ vững lãnh thổ Đàng Trong. Ông được phong làm Chiêu Vũ hầu.
Theo phả hệ họ Nguyễn là cháu 18 đời của Định Quốc công Nguyễn Bặc thời nhà Đinh và là cháu 8 đời của công thần Nguyễn Trãi nhà Lê Sơ. Nguyễn Hữu Dật và chi chúa Nguyễn (Nguyễn Kim, Nguyễn Hoàng) đều là con cháu Nguyễn Trãi, nhưng chi của vị tướng này là chi trên. Do dòng họ Nguyễn Trãi bị tản mát sau Vụ án Lệ Chi Viên và loạn lạc thời Nam Bắc triều, nên tổ tiên Nguyễn Hữu Dật đã lưu trú ở nhiều nơi: Ninh Bình, Hải Dương, Hà Đông, Thanh Hóa...
Nguyễn Hữu Dật là vị danh tướng văn võ song toàn.
Nguyễn Hữu Dật sinh ở Thăng Long, cha là Nguyễn Triều Văn, tước Triều Văn hầu, theo chúa Nguyễn Hoàng vào Thuận Hóa từ năm 1609 và chính thức định cư tại huyện Phong Lộc tỉnh Quảng Bình. Từ nhỏ, ông đã được khen là người thông minh, lanh lợi.
Đại Nam chính biên liệt truyện chép: "Lúc mới lên vài tuổi, cùng đàn trẻ chơi đùa, Dật thường bày trận, đặt quân kỳ và quân chính, tự nhận mình là đại tướng”. Đấy, cái chí hướng làm tướng xông pha nơi trận tiền, đâu có ngẫu nhiên tự dưng mà có.
Thấy con như thế, ông Triều Văn lấy làm mừng lắm, liền tìm thầy cho con theo học. Trò giỏi mà gặp thầy hay khác nào cá gặp nước. Thế nên, cũng sách trên cho hay “gặp được dị nhân, dạy cho binh pháp, bởi thế Dật học càng tiến”.
Năm Kỷ Mùi (1619), khi mới 16 tuổi, nhờ có tài văn học mà Nguyễn Hữu Dật đã được làm văn chức. Tiếc thay do tuổi nhỏ còn non nớt, chí khí bốc đồng chưa biết kìm nén nên một lần lỡ lời nói trái ý chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên, chúa cho Dật về.
Sau lần ấy, Nguyễn Hữu Dật không thối chí, trái lại còn tập rèn rũa bản thân điềm đạm hơn, siêng năng học hành. Một thời gian sau, học thuật tăng tiến đáng kể.
Vào năm Bính Dần (1626), Dật ở tuổi 23 được quay lại chốn quan trường làm văn chức. Chẳng những thế, ông còn được tham dự việc cơ mật của chúa, được chúa Sãi yêu quý.
Mặc dù rất giỏi văn chương thế nhưng sự nghiệp, công danh của vị Chiêu Quận công tương lai này lại không nằm ở nơi màn trướng mà thuộc về con đường binh nghiệp. Và nghiệp binh đến với Nguyễn Hữu Dật vào năm Đinh Mão (1627).
Từ năm 1627, Nguyễn Hữu Dật được bổ nhiệm là Giám chiến đi theo Tiết chế Tôn Thất Vệ đánh nhau với quân Trịnh. Khi quân Trịnh Tráng rút về, ông cùng Đào Duy Từ coi việc đắp lũy Trường lệ (tức Lũy Thầy).
Năm 1668, Nguyễn Hữu Dật cùng cha là Nguyễn Triều Văn đã đánh 1 trận nổi tiếng thắng quân Trịnh. Vậy nên vào năm sau, ông được thăng làm Cai cơ, Ký lục doanh Bố Chính. Ở tuyến đối đầu với quân Trịnh, ông dùng nhiều mưu kế, khéo léo sử dụng nội ứng làm rối ren hàng ngũ của quân địch.
Tranh minh họa
Khi Nguyễn Hữu Tiến làm Tiết chế, Nguyễn Hữu Dật cũng làm Đốc chiến, đã từng đánh ra Bắc, chiếm 7 huyện phía Nam Nghệ An, lấy sông Lam làm ranh giới Nam - Bắc một thời gian rồi mới rút về.
Khi nói về danh tướng Nguyễn Hữu Dật của chúa Nguyễn buổi ấy, Việt sử yếu cho rằng “Nam triều có hai danh tướng: 1. Nguyễn Hữu Dật là người Gia Miêu ngoại trang (thuộc phủ Hà Trung, là nơi phát tích của nhà Nguyễn); 2. Nguyễn Hữu Tiến là người làng Vân Trai (thuộc phủ Tĩnh Gia, Thanh Hóa). Nam triều lại còn có một người lương tướng ấy là Đào Duy Từ”.
Nguyễn Hữu Dật giỏi xem thiên văn, việc này đã được sử sách ghi chép. Và tài năng này đã giúp ông rất nhiều trong việc đánh trận. Trong đó có 2 câu chuyện như sau:
Chuyện đầu tiên diễn ra vào mùa thu năm 1657, khi chúa Trịnh Căn cho rằng tướng Thắng Nham đóng quân ở luỹ Đồng Hồn, đất ấy thấp và ẩm ướt, sợ đến mùa thu lụt, sẽ bị quân Nam đánh úp, nên muốn dời đồn đến chân núi Thổ Sơn.
Người do thám đem việc ấy về báo, Hữu Dật bảo Hữu Tiến: "Tôi đã tính đến ngày 25 là ngày Quý Hợi, sao Chẩn gặp triều độ mặt trời, tất có gió dữ mưa to, lại có khí đen suốt đến phần sao Đẩu. Mây trắng che vào chấn cung, phương bắc tức có nước lụt. Ta nhân dịp này, đánh úp đồn của Thắng Nham, tất là phá được”.
Đến ngày ấy quả nhiên mưa to gió lớn, nước sông lên cao. Hữu Dật đem quân thẳng tiến đến Đồng Hôn, theo nước lụt, đánh phá đồn ấy.
Hữu Dật có tài xem thiên văn như Gia Cát Lượng
Thắng Nham lên Thổ Sơn chạy trốn, quân chúa Nguyễn thu được khí giới rất nhiều. Thắng to, Hữu Tiến mừng bảo Hữu Dật: "Ông tính giỏi như thần vậy”. Hữu Dật khiêm tốn nói: “Nhờ oai linh chúa thượng và sức các tướng, tôi có giỏi gì đâu”.
Chuyện thứ hai diễn ra vào mùa thu năm sau tức năm Mậu Tuất (1658) khi Nguyễn Hữu Tiến muốn quấy rối quân Trịnh, chia quân lần lượt ra các huyện Đông Thành, Hưng Nguyên và Nam Đàn (Nghệ An) đánh phá. Quân Trịnh phòng thủ nghiêm cẩn, nên quân chúa Nguyễn phải rút về.
Chợt có tên Phạm Phượng đến quân thứ Hữu Tiến nói: "Năm ngoái Thắng Nham giữ Đồng Hôn, bị Đốc chiến (Nguyễn Hữu Dật) đánh thua, Trịnh Căn sai Tham đốc là Vân Khả lĩnh quân thay giữ. Vân Khả là người tham bạo, có thể tìm cách đánh lấy được”.
Hữu Tiến sai người nói với Hữu Dật. Hữu Dật mừng nói: “Trước đây ta xem thiên văn thấy mây đen che vào sao Khôi, ngày 11, Mậu Thìn, là ngày lục long, tất có mưa lụt. Nhân lúc nước lên to mà đánh, tất là thắng hắn”.
Tướng Đật bè hẹn Hữu Tiến hội quân để đánh. Đến ngày đó, quả nhiên mưa to, Hữu Dật trước đó đã đem thuyền quân ập đến lũy Đồng Hôn, đánh gấp. Quân Trịnh kinh sợ tan vỡ, Vân Khả trốn về Yên Trường, Hữu Tiến dẫn quân chiến thắng trở về.
Nguyễn Hữu Dật còn nổi danh sử Việt bởi nhiều sử dụng nhiều mưu kế mà quan nhà Nguyễn từng ghi lại, có ý so sánh với Gia Cát Lượng thời nhà Thục. Ví dụ như vào năm 1660, khi Nguyễn Hữu Tiến bất hòa với Nguyễn Hữu Dật, giả hẹn với Hữu Dật cùng xuất quân đánh quân Trịnh rồi âm thầm rút quân về châu Nam Bố Chính.
Đêm ấy, Dật mặc áo giáp ngồi đợi đến lúc Hữu Tiến lui quân, thì quân Trịnh đã đến gần ngoài doanh trại rồi. Hữu Dật bèn sai ca hát nhảy múa nhưng bí mật sai chư quân dần dần lui về.
Trịnh Căn nghe trong doanh trại có tiếng đàn ca sáo nhị thì nghi ngờ nên không dám đến gần. Hữu Dật rút được quân trở về đến Hoành Sơn mới hợp binh cùng Hữu Tiến.
Trịnh - Nguyễn phân tranh 7 lần
Để quân Trịnh không truy đuổi, Nguyễn Hữu Dật lại sai người kéo cành cây, tung bụi ở trong rừng và treo cờ lên ngọn cây để làm nghi binh. Quân Trịnh sợ có mai phục nên rút lui.
Đến mùa đông năm 1661, Trịnh Căn đem quân xâm lấn vào Nam, Hữu Dật làm kế "vườn không nhà trống" đưa dân châu Nam Bố Chính vào trong đại lũy để cố thủ. Quân Trịnh cũng vì thế mà không thể tấn công được.
Rồi đến năm 1664, Hữu Tiến bị ốm, xin về hưu. Lúc dày Hữu Dật được cử làm Chưởng doanh, Tiết độ đạo Lưu Đồn. Sau trận đánh mùa đông năm 1672, quân Trịnh phải rút quân về, hai bên Trịnh – Nguyễn lấy sông Gianh làm giới hạn Nam Bắc, kết thúc cuộc chiến.
Dân ngưỡng vọng, nước ghi danh
Đến năm 1681, Nguyễn Hữu Dật qua đời, thọ 78 tuổi, được chúa Nguyễn phong là Tán trị Tĩnh nạn công thần, Đặc tiến Phụ quốc thượng tướng quân, Cẩm y vệ Tả quân Đô đốc phủ Chưởng phủ sự, Chiêu quận công, thụy là Cẩn Tiết.
Đến khi vua Gia Long lên ngôi, phong Nguyễn Hữu Dật là Thượng đẳng công thần, cho thờ phụ vào Thái Miếu, ấm thụ cho một người trong dòng dõi làm Đội trưởng được thế tập để coi việc thờ cúng, cấp cho 15 mẫu tự điền và 6 người coi mộ.
Miếu thờ Nguyễn Hữu Dật tại Xã Quảng Thọ, Huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế.
Năm Gia Long thứ 9 (1810) lại cho thờ vào miếu Khai quốc công thần, truy phong ông là Đặc tiến Tráng vũ tướng quân, Hữu quân Đô thống phủ Chưởng phủ sự Thái phó, đổi thụy là Nghị Vũ, tước Tĩnh quốc công, vẫn thờ phụ vào Thái Miếu. Đến năm Gia Long thứ 16 (1817), vua lại cho ông được thờ vào Vũ Miếu.
Sau này, 3 người con của Nguyễn Hữu Dật là Nguyễn Hữu Hào, Nguyễn Hữu Dũng và Nguyễn Hữu Cảnh đều là danh tướng của chúa Nguyễn. Trong đó, Lễ Thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh là người có công rất lớn trong việc mở mang bờ cõi.
Các bức tường của Vạn Lý Trường Thành cổ đại không cao, và mục đích chính của chúng không phải là để chặn người, mà là để chặn những con ngựa chiến đi hàng ngàn dặm mỗi ngày.
Đạo diễn Lý Hải - Minh Hà chính thức lên tiếng cảnh báo về sự xuất hiện của clip giả mạo, sử dụng AI để tạo hình ảnh họ kêu gọi chơi cờ bạc, tuyển dụng lừa đảo.
Chia sẻ
Không bỗng dưng Nguyễn Hai Long được chọn là cầu thủ đá cao nhất trong số 4 cầu thủ chủ chốt của ĐT Việt Nam tham gia trận đấu giữa All Star Asean với M.U.
Chia sẻ
Bộ sưu tập tạo hình trái cây nghệ thuật khổng lồ tái hiện sinh động các sự kiện lịch sử lớn của đất nước, tưởng nhớ công lao Bác Hồ cùng với sự phát triển của TP.HCM… Các tác phẩm được nhiều du khách trầm trồ, thích thú.
Chia sẻ
Thời gian qua, thông qua sự phối hợp giữa Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp với các tổ chức thành viên, chính quyền địa phương và sự chung tay của cộng đồng doanh nghiệp, nhà hảo tâm, hàng ngàn hộ nghèo, cận nghèo và người có hoàn cảnh khó khăn đã được hỗ trợ kịp thời, góp phần ổn định cuộc sống, vươn lên thoát nghèo bền vững.
Chia sẻ
Cây cảnh này không chỉ đẹp, dễ trồng mà còn có thể thanh lọc không khí, điều hòa tinh thần, nuôi dưỡng sức khỏe, giúp ngôi nhà của bạn tràn đầy sức sống
Chia sẻ
Giá xăng dầu hôm nay ngày 10/6: Trên các trang giao dịch dầu thô uy tín thế giới, giá dầu thô hôm nay tiếp tục tăng mạnh, xu hướng này khiến giá xăng dầu thành phẩm biến động mạnh.
Chia sẻ
Sau gần 2 tháng theo dõi, ngày 9/6, Tổ Công tác đặc biệt của Công an tỉnh Điện Biên phối hợp với Công an các tỉnh Bắc Lào đã triệt phá thành công đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy với số lượng lớn do đối tượng Vừ Nỏ Dính (SN 1985), là người Việt Nam di cư và sinh sống tại Myanmar cầm đầu đường dây vận chuyển ma túy từ Tam giác Vàng qua địa bàn các tỉnh Bắc Lào để vận chuyển về Việt Nam đề tiêu thụ.
Chia sẻ
Tổng thư ký NATO Mark Rutte người kêu gọi tăng mạnh chi tiêu quốc phòng, tuyên bố rằng Nga có thể sẵn sàng cho một cuộc đối đầu quân sự với liên minh trong vòng 5 năm tới.
Chia sẻ
Việc nhiều trường đại học bất ngờ loại bỏ tổ hợp xét tuyển C00 ở hàng loạt ngành học đã khiến không ít học sinh và phụ huynh rơi vào trạng thái lo lắng. Trước thay đổi ở “phút 89” này, nhiều gia đình buộc phải nhanh chóng điều chỉnh kế hoạch, đồng hành cùng con tìm kiếm hướng đi mới phù hợp với năng lực và sở thích của các em.
Chia sẻ
Chia sẻ với báo chí, ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia (Cục Khí tượng thủy văn, Bộ Nông nghiệp và Môi trường) nhận định, áp thấp đã mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới có nhiều khả năng mạnh lên là cơn bão đầu tiên trong năm 2025.
Chia sẻ
UBND tỉnh Hà Nam mới đây đã công bố kết quả đấu thầu dự án đầu tư xây dựng Khu đô thị mới Tượng Lĩnh tại phường Tượng Lĩnh, phường Tân Sơn và xã Nguyễn Uý, thị xã Kim Bảng.
Chia sẻ
Cựu Thủ tướng Nikolay Azarov đã dự đoán Tổng thống Ukraine Zelensky sẽ từ chức và rời khỏi Ukraine, trích dẫn những gì ông mô tả là nỗ lực được Mỹ hậu thuẫn nhằm loại bỏ nhà lãnh đạo nước này.
Chia sẻ
Bộ phận Một cửa có nhiệm vụ hướng dẫn, tiếp nhận, kiểm tra tính hợp lệ, đầy đủ của hồ sơ theo quy định; số hóa, chuyển hồ sơ đến cơ quan có thẩm quyền để giải quyết thủ tục hành chính; trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính cho tổ chức, cá nhân theo quy định của pháp luật...
Chia sẻ
Những năm gần đây, mô hình nuôi lươn không bùn đang xuất hiện nhiều ở huyện Can Lộc, Thạch Hà, Cẩm Xuyên (tỉnh Hà Tĩnh). Nuôi lươn không bùn trong bể xi măng có ưu điểm dễ chăm sóc, quản lý môi trường, dịch bệnh tốt, thị trường tiêu thụ khá tốt, giúp giảm nghèo, làm giàu..
Chia sẻ
5 tháng đầu năm 2025, thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn tỉnh An Giang là 3.905 tỷ đồng; trong khi tổng thu ngân sách của tỉnh Kiên Giang trong 5 tháng đầu năm 2025 ước đạt 7.116,93 tỷ đồng.
Chia sẻ
Nghệ sĩ Nhân dân Quốc Hưng xúc động bày tỏ trong buổi nhận quyết định bổ nhiệm làm Giám đốc Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam: “Đây là một ngày vô cùng đặc biệt đối với tôi".
Chia sẻ
TP Hà Nội sẽ tổ chức 5 điểm bắn pháo hoa chào mừng 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9.
Chia sẻ
Ông Phạm Thanh Nhân, Trưởng Phòng Nuôi trồng thủy sản (Chi cục Thủy sản tỉnh Bình Định), cho biết hiện nghề nuôi cá lồng đang phát triển tại một số hồ lớn như Định Bình, Núi Một, Đồng Mít, Hội Sơn... với 605 lồng, thể tích nuôi khoảng 34.600 m³. Cá điêu hồng là đối tượng chính...
Chia sẻ
Nhờ nghề trồng táo mà nhiều năm qua bà con trên địa bàn xã Cam Thành Nam-một xã nông thôn mới nâng cao ở TP Cam Ranh (Khánh Hòa) đã có cuộc sống ổn định và góp phần phát triển kinh tế xã hội ở địa phương.
Chia sẻ
Trước khi sáp nhập tỉnh Hải Dương thành công, Hải Phòng được xem như là một trong các vùng đất có nhiều hoa hậu, hoa khôi, là "miền gái đẹp, vùng đất gái đẹp". Đâu chỉ ngày nay mới nổi tiếng, xưa Hải Phòng đã nổi danh thiên hạ là vùng đất "sinh hoàng hậu", có hẳn "làng công chúa"...
Chia sẻ
UBND tỉnh Đồng Tháp vừa ban hành Kế hoạch thực hiện nhiệm vụ, giải pháp phát triển du lịch đảm bảo thực hiện tốc độ tăng trưởng hai con số trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp.
Chia sẻ
Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN-MT) TP. Đà Nẵng mới phát đi thông báo mời các đơn vị tư vấn tham gia xác định giá lô đất tại dự án Golden Hills do Công ty CP Trung Nam làm chủ đầu tư.
Chia sẻ
Từng được quảng bá là biểu tượng mới của bất động sản ven biển miền Trung, dự án Khu đô thị sinh thái Nhơn Hội New City (Khu kinh tế Nhơn Hội, tỉnh Bình Định) nay gần như bỏ hoang sau hơn 6 năm khởi công. Những lời hứa về "thành phố sinh thái thu nhỏ", giờ chỉ còn là ký ức đắng cay với hàng trăm người mua đất tại đây.
Chia sẻ
Văn khấn Rằm tháng 5 Âm lịch 2025 sẽ giúp bạn gửi lòng thành tới gia tiên, Thần linh để cầu may mắn, bình an, làm ăn thuận lợi, sinh tài cho gia đình.
Chia sẻ
Khám phá nỗi cô đơn của người mẹ trong Sex Life. Tình dục không chỉ là nhu cầu, mà là phần sống còn.
Chia sẻ
Ngày 9/6, tại phiên toàn thể của Hội nghị cấp cao về đại dương của Liên hợp quốc lần thứ 3 (UNOC 3), được tổ chức tại thành phố Nice, Cộng hòa Pháp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có bài phát biểu quan trọng đại diện cho 10 quốc gia ASEAN, đồng thời chia sẻ quan điểm của Việt Nam về bảo tồn và sử dụng bền vững biển, đại dương và tài nguyên biển.
Chia sẻ
Nhân dịp tham dự Hội nghị Đại dương của Liên hợp quốc lần thứ 3 (UNOC 3), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Tổng thống Iraq Abdul Latif Rashid đã đồng chủ trì Hội nghị Thượng đỉnh về các vùng đồng bằng châu thổ bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu.
Chia sẻ
Trung Hoa thời cổ đại có không ít mỹ nhân nhưng chỉ có bốn người được cho là đại mỹ nhân. Người đẹp không chỉ do nhan sắc mỹ miều mà còn vì những cống hiến của họ đối với lợi ích quốc gia. Vương Chiêu Quân là một trong số đó. Hàng ngàn năm sau khi nàng chết đi, đến cả những kẻ trộm mộ cũng không có ý định quấy rầy lăng mộ của nàng.
Chia sẻ
Người sinh tháng Âm lịch này có thể thể hiện tài năng của mình trên sân khấu kinh doanh và khiến sự phát triển của họ diễn ra sôi nổi và thịnh vượng.
Chia sẻ
Có thể mọi người đã biết, Tào Tuyết Cần là tác giả của tiểu thuyết “Hồng Lâu Mộng”. Sau khi tra cứu lai lịch của ông, người ta đã vỡ lẽ rằng, không ngẫu nhiên Tào Tuyết cần có được cảm hứng và tư liệu để xây dựng nên cốt truyện độc đáo, quý giá, chi tiết và chân thật đến động lòng người như vậy.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Thu Nga 
