Bình luận
0
Theo các tài liệu lịch sử, Hoàng Ngũ Phúc (Hoàng Đình Việp) sinh năm 1713. Ông có nhiều công lao nên được triều đình Lê - Trịnh (thế kỷ XVIII) rất trọng dụng. Cuộc đời, sự nghiệp của ông là tấm gương tiêu biểu cho tinh thần tận trung, tận hiếu. Đáng nói, dưới triều Nguyễn - một vương triều đã từng bị Việp Quận công đem quân tiễu phạt nhiều phen tan tác, nhưng sau khi lập lại cơ đồ, nhà Nguyễn đã bỏ qua mối tư oán mà coi ông là bậc trung thần đáng để noi theo khi phong ông là “Thượng đẳng phúc thần” để muôn đời con cháu thờ phụng.
Đúng như tác giả Hà Duy Biển, Viện Lịch sử quân sự Việt Nam đã nhận định “Ba quân dễ kiếm, một tướng khó tìm”. Nhìn khắp lịch sử Việt Nam thế kỷ XVIII, cho đến trước khi khởi nghĩa nông dân Tây Sơn trở thành phong trào dân tộc, Việp Quận công Hoàng Ngũ Phúc là một trong những võ tướng nổi bật bậc nhất, cả về tài năng quân sự, vai trò, vị trí trong triều đình Lê – Trịnh cũng như những chiến công của ông trên chiến trường”.
Các tài liệu đều chép rằng, cha mẹ qua đời sớm, Hoàng Ngũ Phúc được một vị quan trong vùng là Hiển Quận công Dương Quốc Cơ (người làng Vân Cốc) nhận làm con nuôi, cho ăn học chu đáo. Khi đến tuổi thành niên, ông được nhập cung làm hoạn quan. Đến đầu năm Cảnh Hưng (1740), ông giữ chức Tả thiếu giám, tước Việp Trung hầu, sau được thăng chức Nội sai Hình phiên. Ít năm sau được giao trọng trách Thống lĩnh quân cơ đạo và trở thành một trong những trọng tướng của thời Hậu Lê. Bước ngoặt trong cuộc đời làm quan của Hoàng Ngũ Phúc được đánh dấu bằng sự kiện năm 1743, khi ông dâng lên Minh đô vương Trịnh Doanh 12 điều về quân pháp. Lịch triều hiến chương loại chí của Phan Huy Chú chép rằng: “Năm thứ 4 đời Cảnh Hưng, Hoàng Ngũ Phúc dâng 12 điều về quân pháp, được chúa cho thi hành. Đây là những điều ông nghiền ngẫm trong thời gian ở trong cung, được biết và hiểu rõ nội tình và những sóng gió của triều đình Lê – Trịnh đang phải đối mặt.
Rất tiếc tới nay 12 điều quân pháp mà Hoàng Ngũ Phúc đề ra chưa được làm sáng tỏ. Tuy nhiên, qua việc chúa Trịnh Doanh ngay lập tức tán đồng, mạnh dạn cử một viên Tả thiếu giám Nội sai Hình phiên như ông cầm quân ra chiến trường, sau đó lại đồng ý cho vay 1 vạn quan tiền công để chiêu mộ binh lính, có thể thấy rằng 12 điều quân pháp mà Hoàng Ngũ Phúc đề ra là có giá trị và thuyết phục được nhà cầm quyền đương thời.
Chúa Trịnh Doanh mới lên ngôi, tình hình triều chính không mấy sáng sủa, các phong trào khởi nghĩa của nông dân ngày càng lan rộng và quyết liệt. Việc dẹp yên các cuộc khởi nghĩa nông dân có quy mô lớn trong những năm giữa thế kỷ XVIII như khởi nghĩa của Nguyễn Hữu Cầu, của Nguyễn Danh Phương, của Lê Duy Mật đều có sự tham gia trực tiếp chỉ đạo và vai trò trụ cột của Hoàng Ngũ Phúc.
Sau khi cơ bản đã dẹp yên được các cuộc nổi dậy ở ngoài Bắc, năm 1774, tình hình Đàng Trong bất ổn, nội bộ chính quyền nhà Nguyễn mâu thuẫn sâu sắc. Quyền thần Trương Phúc Loan chuyên quyền độc đoán, chúa Trịnh Sâm quyết định đem quân tiến đánh Đàng Trong mở rộng lãnh thổ. Lúc này Hoàng Ngũ Phúc đã nghỉ hưu nhưng vẫn được vời ra bàn việc quân và phong ông làm Bình Nam Thượng tướng quân cùng Phó tướng Bùi Thế Đạt thực hiện Nam chinh. Chỉ sau ít tháng, dưới sự chỉ huy của Hoàng Ngũ Phúc, quân Trịnh đã phá được lũy Trấn Ninh (nay gọi là thành dài Nhật Lệ, xã Phú Ninh, huyện Phong Lộc, tỉnh Quảng Bình).
Để việc tiến công thuận lợi, Hoàng Ngũ Phúc cho quân truyền hịch rằng, việc tiến công lần này để trừ tên gian thần Trương Phúc Loan, cứu dân và không có ý xâm chiếm. Tháng 11/1777, được chúa Trịnh Sâm trực tiếp mang quân vào Nghệ An tăng viện, Hoàng Ngũ Phúc điều quân đánh chiếm Lưu Đồn rồi tiến ra Hồ Xá. Tuy đang lúc thế và lực vượt trội hơn so với quân Nguyễn, song để “lấy lòng” dân chúng, cũng như cận thần chúa Nguyễn, Hoàng Ngũ Phúc lại sử dụng chiêu bài “trừng phạt Trương Phúc Loan chuyên quyền” để hợp pháp hóa chuyện tiến quân. Thấy không đương đầu được với quân Trịnh, chúa Nguyễn Phúc Thuần đã sai quân bắt trói Trương Phúc Loan mang đến nộp cho quân Trịnh. Sau khi xử tử Trương Phúc Loan, Hoàng Ngũ Phúc trở lại con bài “giúp chúa Nguyễn diệt quân Tây Sơn” để tiến vào Phú Xuân.
Đầu năm 1775, Hoàng Ngũ Phúc dẫn đại binh đánh chiếm Phú Xuân, rồi chiếm toàn bộ vùng đất Thuận Quảng- Đây là lần đầu tiên vùng đất này không còn thuộc về chúa Nguyễn kể từ khi Chúa Nguyễn Hoàng vào cai quản (1558). Cương thổ nhà Hậu Lê được khôi phục như thời Lê Sơ, quyền thống trị của chính quyền Lê – Trịnh vượt qua sông Gianh sau hơn 100 năm phân chia Đàng Trong – Đàng Ngoài.
Thấy Nguyễn Phúc Thuần chạy vào Quảng Nam, anh em nhà Tây Sơn mang quân chia thành hai đường thủy bộ chặn đánh. Nguyễn Phúc Thuần thua trận chạy vào Gia Định. Theo lệnh tấn công đánh chiếm Quảng Nam của Trịnh Sâm, tháng 4/1775 trên đường tiến quân, Hoàng Ngũ Phúc đã đánh bại quân Tây Sơn ở nhiều nơi. Trước tình thế đó, anh em Tây Sơn sai người mang lễ vật đến đầu hàng Hoàng Ngũ Phúc và xin làm tiên phong cho quân Trịnh trong cuộc dẹp quân Nguyễn. Trước sự việc này, Hoàng Ngũ Phúc cho rằng: Quân sĩ tham gia trận mạc nhiều tháng đã mệt mỏi và hao tổn lớn, chi bằng nhân cơ hội này mượn sức Tây Sơn diệt quân chúa Nguyễn. Chấp nhận lời hàng của Tây Sơn, Hoàng Ngũ Phúc tấn phong Nguyễn Nhạc làm “Tây Sơn trưởng hiệu tráng tiết tướng quân”. Với mưu kế “Tọa sơn quan hổ đấu”, trong cuộc đấu này nếu Tây Sơn bại trận, kiệt sức thì quân Trịnh sẽ tiến lên xóa sổ Tây Sơn, chiếm Quảng Ngãi, Quy Nhơn; ngược lại Tây Sơn thắng sẽ tranh thủ diệt gọn chúa Nguyễn.
Tiếc là mọi diễn biến trên chiến trường lại diễn ra không như tính toán của Hoàng Ngũ Phúc. Quân Tây Sơn do Nguyễn Huệ chỉ huy nhanh chóng đánh bại quân của Chúa Nguyễn, chiếm lại Phúc Yên. Hoàng Ngũ Phúc buộc phải án binh bất động tại Quảng Ngãi, đồng thời chấp nhận đề nghị của Nguyễn Nhạc phong cho Nguyễn Huệ làm “Tây Sơn hiệu tiền phong tướng quân” (Quốc sử quán triều Nguyễn).
Sau gần một năm tham chiến trên chiến trường miền Trung khí hậu khắc nghiệt, điều kiện thiếu thốn, quân sĩ tiêu hao vì bệnh tật, sức chiến đấu giảm sút, bản thân Hoàng Ngũ Phúc tuổi đã cao, hơn ai hết ông biết rõ điều này rằng: “Tây Sơn bây giờ đang như ngọn lửa bốc mạnh. Ta già mất rồi, còn các tướng, ta e không phải là tay đối địch với họ được” (Phong trào Tây Sơn và anh hùng dân tộc Quang Trung (NXB Tổng hợp TP Hồ Chí Minh, 2005, tr25). Vì vậy Hoàng Ngũ Phúc đã quyết định rút quân và được chúa Trịnh Sâm tán đồng. Quân Trịnh nhanh chóng rút về chiếm đóng Phú Xuân, không lâu sau đó thấy sức khỏe suy kiệt từng ngày, Hoàng Ngũ Phúc giao lại thành Phú Xuân cho Phó tướng Bùi Thế Đạt để trở ra Bắc Hà. Nhưng đến tháng 10/1775, Hoàng Ngũ Phúc đã mất ngay trên đường đi về Bắc khi ở tuổi 63.
Hơn 30 năm cầm quân chinh chiến khắp trong Nam, ngoài Bắc, Hoàng Ngũ Phúc không chỉ đã thể hiện tài thao lược quân sự mà còn là bậc trung quân ái quốc và biết nhìn xa trông rộng, biết mình, biết ta, đúng là một bậc bề tôi tiết nghĩa. Việc nhìn xa trông rộng ấy của ông được thể hiện ở chỗ, do được triều đình trọng dụng, công danh vinh hiển nên nhiều kẻ ganh ghét, đố kỵ hãm hại cho rằng ông sẽ lộng hành chiếm quyền chúa Trịnh nên tìm cách reo rắc oán thù. Có người đặt ra lời sấm: “Thảo nhất điền bát” (cỏ một ruộng tám), nghĩa là bốn chữ: Thảo, nhất, điền, bát ghép lại thành chữ Hoàng.
Lại có người đặt câu sấm: “Thổ sất vân gian nguyệt, Hoàng hoa ánh nhật hương” (nghĩa là: Mảnh đất sáng trong mây, hoa cúc ánh hương mặt trời). Trong đó chữ nhật và chữ hoa thành chữ Việp, hoàng là họ Hoàng. Ông lại có người cháu tên là Hoàng Đình Bảo, vốn tên là Đăng Bảo. Do tên Đăng Bảo có nghĩa là lên ngôi báu nên có lời đàm tiếu rằng chú cháu Việp Quận công sẽ cướp ngôi Chúa Trịnh. Rồi cũng có lời sấm: “Nhất thỉ trục quần dương” nghĩa là một con lợn đuổi cả đàn dê để ám chỉ Đăng Bảo (tuổi lợn) đuổi hai cha con chúa Trịnh Sâm và Trịnh Tông (cùng tuổi dê)... Lời đồn đại thất thiệt quá nhiều, Hoàng Ngũ Phúc bèn đổi tên cho Đăng Bảo thành Hoàng Tố Lý để an lòng chúa Trịnh. Sau đó ông xin từ quan về hưu làm quốc lão nhưng rồi sau đó có việc quân chính nên chúa Trịnh đã vời ông ra để giúp mình cáng đáng việc quân.
Đánh giá về đóng góp của Hoàng Ngũ Phúc, một số nhà nghiên cứu còn đề cao công lao mở mang đất đai Bắc Hà xuống phía Nam, lần đầu tiên đánh bật chúa Nguyễn khỏi đất Thuận – Quảng, khôi phục lại cương thổ thời Lê Sơ, điều mà bao thế hệ chúa Trịnh trước đó chưa làm được. Khi ông qua đời, Vua Lê – Chúa Trịnh ngày càng suy yếu nhưng có lẽ hương hồn Hoàng Ngũ Phúc cũng được an ủi bởi ông đã tiên đoán đúng tài năng thực lực quân sự của người Anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ.
Lý Liên Kiệt, Thành Long và Chân Tử Đan đều được mệnh danh là "ông hoàng võ thuật" trên màn ảnh, song khả năng thực chiến của ai thực sự lợi hại nhất?
Trương Nhượng (?-189) là hoạn quan nhà Đông Hán trong lịch sử Trung Quốc. Ông dự triều chính từ thời Hán Hoàn Đế đến thời Hán Linh Đế và tham gia vào vụ biến loạn trong cung đình.
Chia sẻ
Những người sinh vào tháng Âm lịch này có năng khiếu, thông minh, khôn ngoan, tài giỏi và có thể dễ dàng đạt được thành công, kiếm tiền không khó.
Chia sẻ
Dòng họ Lê làng Mộ Trạch, xã Tân Hồng, Bình Giang, Hải Dương (nay thuộc Hải Phòng), có bốn cha con Lê Cảnh Tuân đều có công giúp nước dẹp giặc, sáng ngời tấm gương tiết nghĩa, trung hiếu cho thế hệ sau noi theo.
Chia sẻ
Hơn 2.000 cơ sở y tế trên 34 tỉnh, thành phố đã tham gia Cuộc thi Cơ sở y tế Xanh - Sạch - Đẹp lần thứ I do Bộ Y tế tổ chức.
Chia sẻ
Dự thảo đề án của Bộ GDĐT đặt mục tiêu đến năm 2035 Việt Nam sẽ có từ 3 đến 5 đại học tinh hoa tầm cỡ quốc tế. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng, để đạt được tham vọng này cần sự đầu tư "mạnh tay" từ nhà nước và những thước đo cụ thể hơn.
Chia sẻ
Tổng thống Mỹ Donald Trump tin rằng, nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin có thể sẵn sàng thỏa hiệp để chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine nếu nhận được những nhượng bộ lãnh thổ, theo Bloomberg.
Chia sẻ
Dù phần lớn mã cổ phiếu bất động sản giữ sắc xanh, nhóm này vẫn giảm 0,83% do VIC và VHM đồng loạt lao dốc, kéo chỉ số chung xuống hơn 2,3 điểm trong phiên 7/8.
Chia sẻ
Trước thềm mùa giải mới 2025/26, đội bóng đất Võ Quy Nhơn Bình Định đã tiếp tục thay tên. Đây cũng là lần thứ 4 họ thực hiện điều này, trong vòng 4 năm qua.
Chia sẻ
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm thứ Năm 7/8 tuyên bố rằng, châu Âu phải là một phần trong tiến trình đàm phán hòa bình nhằm chấm dứt chiến tranh giữa lúc Điện Kremlin xác nhận đã chốt địa điểm Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin gặp mặt.
Chia sẻ
Trung vệ cao 1m78 trở lại khoác áo Đông Á Thanh Hóa; U22 Brunei rút lui khỏi SEA Games 33; Tottenham đón hung tin từ Maddison; con trai Rooney được đôn lên đội U19 M.U; Arsenal quyết tậu Eberechi Eze.
Chia sẻ
Cơ quan chức năng đang điều tra làm rõ vụ việc một du khách nước ngoài tấn công CSGT ở Nha Trang (Khánh Hòa) khi đang làm nhiệm vụ.
Chia sẻ
Các máy bay không người lái (UAV) của Ukraine đã liên tục tấn công nhà ga đường sắt Tatsynska ở tỉnh Rostov của Nga vào đêm 5–6/8, gây ra một vụ hỏa hoạn lớn gần các bồn chứa hàng hóa. Đây được cho là nỗ lực của Ukraine nhằm đánh sập tuyến hậu cần nhiên liệu chủ lực của quân đội Nga ở tỉnh Rostov, theo kênh Telegram Nga Astra.
Chia sẻ
Phường Bình Tân (quận Bình Tân cũ) đã bắt đầu chiến dịch lập lại trật tự vỉa hè. Chính quyền địa phương đang làm việc với người dân để tháo dỡ các công trình vi phạm.
Chia sẻ
Pickleball hiện đang là môn thể thao có sức hút rất mạnh mẽ tại Việt Nam và có không ít quy định về luật khiến VĐV chưa nắm vững hết. Vậy khi thi đấu Pickleball, cú đánh smash có hợp lệ hay không?
Chia sẻ
Dự đoán tử vi ngày mai: 3 con giáp này đón vận may bất ngờ, sẽ có sự nghiệp tốt và kiếm được nhiều tiền, cuộc sống sẽ thịnh vượng.
Chia sẻ
Bên cạnh các hoạt động kỷ niệm và loạt sự kiện văn hóa - lịch sử, Thủ đô “ghi điểm” với du khách nhờ những trải nghiệm ẩm thực mang đậm bản sắc.
Chia sẻ
Nghệ sĩ Nhân dân Công Lý gửi lời cảm ơn tới Nghệ sĩ Nhân dân Xuân Bắc khi anh tới thăm nhà.
Chia sẻ
Các kênh truyền hình ủng hộ chính phủ ở Ukraine đang hoảng loạn trước cuộc gặp sắp tới giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump, nghị sĩ Ukraine Alexander Dubinsky viết trên kênh Telegram của mình.
Chia sẻ
Mùa gió Nam, hàng ngày, từ khoảng hơn 12 giờ trưa đến 4 giờ chiều, các bến sò ven biển xã Phan Rí Cửa, tỉnh Lâm Đồng (trước sáp nhập, hợp nhất, Ran Rí Cửa thuộc tỉnh Bình Thuận) lại đông đúc, tấp nập người, phương tiện đón "lộc biển" đi muôn nơi.
Chia sẻ
Thời gian gần đây, qua nắm bắt thông tin, Phòng CSGT Công an TP.HCM (PC08) ghi nhận một hình thức lừa đảo mới liên quan nộp phạt vi phạm giao thông qua cổng dịch vụ công Quốc gia.
Chia sẻ
Xóm nông thôn mới kiểu mẫu - xóm Phẩm 2, xã Kha Sơn, tỉnh Thái Nguyên (trước sáp nhập thuộc xã Dương Thành, huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên) được ví như “thủ phủ nuôi ngựa bạch đất Bắc”. Tại đây, dân giàu lên nhờ nghề truyền thống nuôi ngựa bạch, có nhiều món đặc sản ngon, sản phẩm OCOP từ ngựa, ngựa bạch.
Chia sẻ
Để giải quyết áp lực từ dân số và du khách ngày càng tăng, đồng thời hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững, TP.HCM sẽ triển khai một hệ thống giao thông công cộng hoàn toàn mới: 6 tuyến xe buýt điện hiện đại tại đặc khu Côn Đảo.
Chia sẻ
Bộ Xây dựng cho biết, Cục Hàng không Việt Nam đã khảo sát, xây dựng 3 phương án xử lý máy bay B727-200 bị bỏ rơi tại sân bay Nội Bài, hiệu quả, phù hợp hơn với đặc thù của tài sản.
Chia sẻ
Cử tri nhiều tỉnh, thành phản ánh việc một số nghệ sĩ nổi tiếng tham gia quảng cáo các sản phẩm không được kiểm định chất lượng, gây hiểu lầm về công dụng và ảnh hưởng sức khỏe người tiêu dùng. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) đã có văn bản trả lời cử tri nhấn mạnh việc tăng cường các giải pháp quản lý quảng cáo sai sự thật trên mạng xã hội và truyền thông đại chúng.
Chia sẻ
Làng Viêm Xá xưa có tên nôm là làng Diềm-một làng cổ Bắc Ninh, là “cái nôi” Thủy tổ quan họ. Ngày nay, khu phố Viêm Xá thuộc phường Kinh Bắc, tỉnh Bắc Ninh (sau sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, bỏ cấp huyện, sáp nhập, hợp nhất tỉnh Bắc Giang với tỉnh Bắc Ninh). Làng Viêm Xá nay là khu phố Viêm Xá vẫn còn gìn giữ và phát huy nhiều nét văn hoá đặc sắc.
Chia sẻ
Chỉ trong một tuần qua, có ba du khách tử vong sau khi tắm biển và một người tử vong sau khi tắm hồ bơi ở tỉnh Khánh Hòa.
Chia sẻ
Nông dân Tây Ninh đang trồng sầu riêng kiểu lạ đời nhờ hệ thống thủy lợi được đầu tư đồng bộ, nông dân ở tỉnh Tây Ninh (mới) không chỉ trồng sầu riêng thu tiền tỷ mà còn phát triển nông nghiệp bền vững trên đất khô cằn hay trũng thấp.
Chia sẻ
Kyle Hudlin là tiền đạo tân binh của Thép xanh Nam Định. Chân sút người Anh gây ấn tượng khi sở hữu chiều cao 2m06.
Chia sẻ
Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Hà Thị Nga khẳng định, Hội nghị lần thứ 12 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII có ý nghĩa đặc biệt, đánh dấu bước đi quan trọng trong quá trình chuẩn bị Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Đồng Khánh 
