Việt Nam chi 1 tỷ USD để nhập khẩu gạo, bình thường hay bất thường?

Chi 1 tỷ USD nhập khẩu gạo khi giá gạo giảm mạnh

Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, 7 tháng năm 2025, xuất khẩu gạo cả nước ước đạt 750.000 tấn, giá trị đạt 366,1 triệu USD, đưa tổng khối lượng và giá trị xuất khẩu gạo 7 tháng đầu năm 2025 đạt 5,5 triệu tấn và 2,81 tỷ USD, tăng 3,1% về khối lượng nhưng giảm 15,9% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024.

Ở chiều ngược lại, giá trị nhập khẩu gạo 7 tháng năm 2025 cũng đạt tới 1 tỷ USD, tăng 31,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Như vậy, toàn ngành lúa gạo xuất siêu 1,81 tỷ USD, giảm 30%.

Nhập khẩu gạo của Việt Nam tăng mạnh trong bối cảnh giá gạo liên tục giảm, gạo xuất khẩu của ta hiện đã xuống dưới mức 400 USD/tấn, giá gạo trong nước cũng ở mức thấp, dấy lên nghi ngờ điều này là bất thường, có thể làm ảnh hưởng tới giá lúa gạo trong nước.

Tuy nhiên, việc Việt Nam nhập khẩu gạo đã diễn ra từ nhiều năm. Việc nhập gạo này là để đáp ứng nhu cầu gạo cấp thấp đang ngày càng tăng ở thị trường nội địa. Nửa năm nay, lượng gạo nhập về tăng mạnh hơn có lý do nữa là các doanh nghiệp đã tranh thủ giá gạo thế giới ở mức thấp để đẩy mạnh mua về cho tiêu dùng trong nước.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, thực tế, nhu cầu sử dụng hạt gạo hiện nay khá đa dạng, từ gạo tiêu dùng hàng ngày như nấu cơm đến gạo để làm nguyên liệu chế biến bánh, bún, phở và nhiều loại thực phẩm khác. Bên cạnh việc xuất khẩu gạo, Việt Nam cũng nhập khẩu khá lớn một lượng gạo để bù đắp thiếu hụt khi cần thiết, hoặc nhập gạo từ Ấn Độ để phục vụ chế biến cho người và thức ăn chăn nuôi.

Nông dân hiện nay đều ưu tiên trồng các giống gạo thơm, gạo chất lượng cao để xuất khẩu, trong khi sản xuất bún, phở, thực phẩm khác lại chủ yếu cần loại gạo giá rẻ và phù hợp. Do đó, nhập khẩu gạo giúp doanh nghiệp giảm chi phí đầu vào và duy trì giá thành cạnh tranh.

Hiệp hội Lương thực Việt Nam cũng nhiều lần nhận định, nhu cầu sử dụng gạo cho chế biến trong nước ngày càng tăng, trong khi Việt Nam đang đẩy mạnh tái cơ cấu ngành lúa gạo theo hướng mở rộng diện tích giống lúa chất lượng cao cho xuất khẩu. Vì vậy, việc nhập khẩu gạo phẩm cấp thấp và phù hợp là xu hướng tất yếu.

Việt Nam sẽ trở thành nước thứ hai toàn cầu về cả xuất và nhập khẩu gạo

Theo báo cáo mới nhất của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), thương mại gạo thế giới dự kiến sẽ đạt mức kỷ lục 56,3 triệu tấn trong năm 2025, tăng 2,3 triệu tấn so với dự báo trước đó. Sự tăng trưởng này được thúc đẩy bởi nguồn cung gạo toàn cầu cải thiện và giá gạo giảm. Đáng chú ý, USDA dự báo Việt Nam sẽ tăng nhập khẩu gạo trong năm 2025, đồng thời xuất khẩu ít hơn so với các năm trước.

USDA cũng đã dự báo, Việt Nam sẽ trở thành nước giữ vị trí thứ hai toàn cầu về cả xuất khẩu và nhập khẩu gạo trong hai năm liên tiếp 2025 và 2026.

Việt Nam có thể nhập 4 triệu tấn gạo trong năm 2025 và 4,1 triệu tấn trong năm 2026. Trong năm 2024, nhập khẩu gạo của Việt Nam ước tính khoảng 3,4 triệu tấn, sau Philippines và Indonesia.

Theo dự báo, sản lượng gạo của Việt Nam trong niên vụ 2025-2026 sẽ chỉ đạt khoảng 26,95 triệu tấn (tính theo gạo xay xát), giảm so với mức 27,2 triệu tấn của niên vụ trước đó 2024-2025. Lượng gạo giảm là do diện tích gieo trồng của Việt Nam bị thu hẹp, bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu và chi phí vật tư đầu vào tăng cao.

Theo USDA, hoạt động nhập khẩu gạo của Việt Nam chủ yếu tập trung vào một số phân khúc cụ thể như gạo thơm, chất lượng cao từ Campuchia và Thái Lan, phục vụ nhu cầu tiêu dùng cao cấp. Gạo nhập khẩu qua các cửa khẩu biên giới phía Bắc để phục vụ chế biến, tái xuất hoặc tiêu dùng tại chỗ.

Bên cạnh đó, lượng tiêu thụ nội địa dự kiến đạt khoảng 20,65 triệu tấn, gần như không thay đổi so với năm trước. Tồn kho cuối kỳ được dự báo tăng nhẹ lên 3,39 triệu tấn, góp phần ổn định thị trường trong nước và tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu khi có cơ hội.

Các chuyên gia trong ngành cũng nhận định, việc nhập khẩu gạo là bình thường trong hoạt động thương mại, bởi có những nhu cầu buộc Việt Nam phải nhập gạo. Gạo nhập khẩu không chỉ bù đắp chỗ trống trong phân khúc gạo thấp cấp mà còn có giá rẻ, đảm bảo lợi nhuận cho doanh nghiệp. Do đó, việc nhập khẩu gạo không ảnh hưởng đến sản xuất và giá lúa gạo trong nước, nó còn giúp Việt Nam cân đối thị trường tốt hơn.

Giá lúa gạo hôm nay ngày 6/8/2025 khu vực Đồng bằng sông Cửu Long vẫn tương đối ổn định. Giá gạo xuất khẩu của Việt Nam cũng đang giữ ở mức khá cạnh tranh.

Theo cập nhật từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang, hiện giá lúa IR 50404 (tươi) dao động ở mức 5.700 - 5.900 đồng/kg; giá lúa Nàng Hoa 9 dao động ở mức 6.000 - 6.200 đồng/kg; giá lúa Đài Thơm 8 (tươi) dao động ở mốc 6.100 - 6.200 đồng/kg; giá lúa OM 18 (tươi) dao động ở mốc 6.000 - 6.200 đồng/kg; giá lúa OM 5451 (tươi) dao động mốc 5.900 - 6.000 đồng/kg; giá lúa (tươi) OM 308 dao động ở mức 5.700 - 5.900 đồng/kg so với hôm qua.

Tương tự với mặt hàng gạo, theo cập nhật từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang, hiện gạo nguyên liệu CL 555 giảm 100 đồng/kg dao động ở mức 8.800 - 8.900 đồng/kg; gạo nguyên liệu 5451 dao động ở mức 9.500 - 9.650 đồng/kg; gạo nguyên liệu xuất khẩu IR 504 dao động ở mức 8.500 - 8.600 đồng/kg; gạo nguyên liệu xuất khẩu OM 380 dao động ở mức 8.300 - 8.400 đồng/kg; gạo nguyên liệu OM 18 dao động ở mức 9.600 - 9.700 đồng/kg; gạo thành phẩm OM 380 dao động ở 8.800 - 9.000 đồng/kg; gạo thành phẩm IR 504 dao động ở 9.500 - 9.700 đồng/kg.

Trên thị trường xuất khẩu, theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), hiện gạo tiêu chuẩn 5% của ta ở mức 382 USD/tấn; gạo 25% tấm ở mức 358 USD/tấn; gạo 100% tấm ở mức 325 USD/tấn.

Việt Nam cũng đã chính thức vượt Thái Lan để trở thành quốc gia xuất khẩu gạo lớn thứ 2 thế giới. Nửa đầu năm 2025, Ấn Độ xuất khẩu 11,68 triệu tấn gạo, tăng 36,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Tiếp sau là Việt Nam với 4,72 triệu tấn, tăng 3,5%. Thái Lan đứng thứ 3 với khối lượng xuất khẩu là 3,73 triệu tấn, giảm 27,3%.

Trong tháng 8/2025, thị trường gạo thế giới dự kiến tiếp tục chịu áp lực từ nguồn cung lớn và cạnh tranh gay gắt giữa các nước xuất khẩu chủ lực như Ấn Độ, Thái Lan và Việt Nam. Giá xuất khẩu gạo nhiều khả năng sẽ dao động trong biên độ hẹp và khó phục hồi rõ rệt, do tồn kho tại nhiều nước nhập khẩu vẫn ở mức cao.

Dù vậy, theo VFA, dự kiến sản lượng gạo xuất khẩu của ta sẽ tiếp tục cải thiện vào tháng 8 khi chúng ta bước vào giai đoạn thu hoạch chính của vụ hè thu. Để đẩy mạnh xuất khẩu gạo những tháng cuối năm và những năm tới, gạo của Việt Nam phải cố gắng duy trì được đà tăng trưởng tại các thị trường truyền thống, đồng thời giữ mức giá khá cạnh tranh so với các nước xuất khẩu lớn khác như Thái Lan và Pakistan.

Các cơ quan chức năng Việt Nam đã và đang tích cực triển khai các hoạt động xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường bằng việc ký kết biên bản ghi nhớ (MOU) và tiến tới ký Hiệp định thương mại gạo với một số thị trường tiềm năng, đặc biệt, Việt Nam đã kịp thời gửi công hàm và điều khoản dự thảo tham chiếu cho 5 nước là Indonesia, Philippines, Malaysia, Singapore và Brazil.

Đối với Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp, đây là quyết sách rất đúng đắn của Đảng, Nhà nước, Chính phủ nhằm nâng cao giá trị ngành lúa gạo, cải thiện thu nhập, đời sống người dân và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Với đề án này, Việt Nam sẽ phát triển ngành công nghiệp chế biến gạo và mở rộng thị trường tiêu thụ. Trong bối cảnh thị trường biến động, hướng đi bền vững cho ngành lúa gạo Việt là đầu tư nâng cao chất lượng sản phẩm, kiểm soát dư lượng hóa chất, sản xuất theo tiêu chuẩn quốc tế và đa dạng hóa chủng loại gạo. Đây là chiến lược dài hạn không chỉ giữ được thị phần, mà còn giúp gạo Việt tăng giá trị và tạo chỗ đứng vững chắc trên thị trường toàn cầu.

×