Vụ Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục bị khởi tố: “Nổi tiếng nhưng không có gốc về đạo đức dễ bị sa ngã”

Ngày 4/4, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an cho biết đã thi hành lệnh bắt tạm giam và khám xét chỗ ở của Quang Linh Vlogs (thành viên hội đồng quản trị Công ty cổ phần tập đoàn Chị em rọt), Hằng Du Mục (Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần tập đoàn Chị em rọt) và 3 người để điều tra tội "Sản xuất hàng giả là thực phẩm và lừa dối khách hàng" theo Điều 193 và 198 Bộ luật Hình sự.

Ba bị can còn lại là Nguyễn Phong (Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Asia life); Lê Tuấn Linh (Giám đốc, đại diện pháp luật Công ty cổ phần tập đoàn Chị em rọt); Lê Thành Công (thành viên HĐQT công ty cổ phần tập đoàn Chị em rọt).

Cùng ngày, Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quyết định cho thôi Ủy viên khóa 10 với Quang Linh Vlogs.

Liên quan đến vụ việc này, trao đổi với PV Dân Việt, PGS.TS Trần Thành Nam, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội cho hay, từ vụ việc Quang Linh Vlogs và Hằng Du Mục cho thấy sự nổi tiếng quá nhanh khiến cả hai bị cuốn vào vòng xoáy, lợi nhuận đồng tiền đến bất chấp pháp luật.

Theo ông Nam, tài năng và sự nổi tiếng phải gắn với chuyên môn, gắn với giá trị đạo đức và những điều hướng đến chân - thiện - mỹ. Tài năng và sự nổi tiếng trong xã hội toàn drama sẽ không bền vững.

“Những người nổi tiếng hiện nay họ có thể là nạn nhân của nền kinh tế khi không có tài năng thực sự nổi bật nhưng có một số hành động hoặc có cơ may khiến cho hình ảnh của mình trở nên viral (nổi tiếng). Việc làm của họ được nhiều người chú ý. Họ là nạn nhân của nhãn hàng, của nền kinh tế mà dường như ngày càng trở nên thực dụng, chạy theo lợi nhuận, đồng tiền gắn liền với view (lượng người xem)…”, ông Nam chia sẻ.

Ông cho hay, trong số đó, có người mắc bệnh ảo tưởng nghĩ mình tài năng, có nhiều đóng góp vĩ đại cho cuộc sống. Họ nghĩ những cái mình tiếp tục làm không nhất thiết phải thực sự bắt đầu từ chuyên môn, khoa học hay từ những giá trị đích thực mà đôi lúc chỉ cần theo trend, ăn may vào sự nổi tiếng của mình. Nhiều người nổi tiếng qua mạng xã hội không có thái độ học tập suốt đời, học tập tích cực, không có ý thức những hành vi ứng xử phù hợp. Vì vậy, hành vi của họ dễ dàng bị chệch hướng.

“Tôi nghĩ bản thân người nổi tiếng quá nhanh, nổi tiếng không vì tài năng. Họ cũng không có cơ hội để ý thức, rèn luyện về mặt phẩm chất, đạo đức. Họ dễ dàng chạy theo lợi ích ngắn hạn trong đó có cả lợi ích về mặt vật chất. Khi lợi ích vật chất làm mờ mắt thì có thể họ sẵn sàng có những hành vi không phù hợp, vi phạm pháp luật. Rõ ràng, trong vụ việc này, cả hai bị khởi tố là họ cố tình sản xuất hàng giả, cố tình đóng giả lừa khách hàng… Như vậy là lên kế hoạch, có tổ chức và hoạt động tinh vi. Họ hiểu được lợi nhuận sau đó như thế nào nên cơ quan điều tra mới ra quyết định khởi tố.

Nếu chỉ vì thiếu hiểu biết, tuyên truyền theo kiểu mắc tội vô ý thì khác. Điều này chứng tỏ nếu nổi tiếng nhưng không có gốc về đạo đức thì dễ bị sa ngã. Mọi người hay ví von: Cây càng lên cao thì rễ càng phải sâu. Rễ ở đây được ví như đạo đức, giá trị. Còn cây to cao liên quan đến vị trí hoặc sự ảnh hưởng xã hội. Càng những người KOL có vị trí ảnh hưởng lớn, ảnh hưởng số đông thì bộ rễ đạo đức của họ lại càng phải sâu, năng lực chuyên môn của họ càng phải rộng, dựa trên bằng chứng khoa học... Những người nổi tiếng chỉ sau 1 đêm, nổi tiếng chỉ sau một vài hit… thì càng ngày phải tìm ra chiêu trò, thách thức để thu hút được sự chú ý và sự nổi lên của họ sẽ không bền vững”, ông Nam nêu quan điểm.

Ông Nam cũng thấy rất đáng tiếc cho Quang Linh Vlogs bởi đây là một biểu tượng hình ảnh của người đã truyền cảm hứng cho rất nhiều bạn trẻ Việt Nam.

“Ít nhiều thì hình ảnh của bạn ấy đã để lại dấu ấn trong lòng những người bạn quốc tế về một Việt Nam thân thiện, nhân văn, nhân bản mong muốn giúp đỡ những người khác. Tuy nhiên, có thể thấy kể cả khi chúng ta làm những công việc tốt nếu không có tri thức sâu sắc, không vững những giá trị cốt lõi của nhân loại thì dễ bị thay đổi khi có lợi ích quá lớn tác động đến”.

Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục cho rằng, đây cũng là lời cảnh tỉnh cho nhiều người trẻ. Việc xây dựng được nhân hiệu là một hành trình rất vất vả, nếu ai đó không cẩn thận có thể đánh mất tất cả cơ hội trong tương lai chỉ vì thiếu hiểu biết hoặc không xây dựng nền móng bền vững khiến chúng ta dễ bị “cuốn” theo lợi ích vật chất, những mặt trái của nền kinh tế thị trường vốn rất thực dụng hiện nay.

“Chúng ta đang sống trong nền kinh tế tri thức và nền kinh tế vận hành bởi sự chú ý. Các bạn trẻ cần phải ý thức được nguy cơ. Chúng ta chỉ học ý thức bề nổi, kiến thức mang tính chất thưởng thức. Khi học những tri thức này, chúng ta cảm giác rất quyền lực, nghĩ rằng mình biết hết và bắt đầu lên thể hiện quan điểm của mình cứ như một chuyên gia thì tất cả sự nghiệp của các bạn rất không bền vững. Bởi tất cả tri thức bạn học được đó là tri thức mà AI (trí tuệ nhân tạo) có thể thay thế được. Bạn không có thực gốc thì sẽ không chắc chắn và có thể vô tình tuyên truyền những thông tin sai sự thật, vô tình gây hại cho người khác mà bạn phải chịu trách nhiệm thực sự”, ông Nam cảnh báo.

Vụ Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục bị khởi tố: "Để thành công trong tương lai, đạo đức là yếu tố căn cốt":

Ông Nam nhấn mạnh, đối với người trẻ hiện nay để thành công trong tương lai, đạo đức là yếu tố căn cốt. Về tri thức mọi người phải đào sâu đến tầm đam mê, chuyên gia… Đó mới là tinh thần học tập suốt đời để dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám hy sinh vì lợi ích chung, để trở thành người có ích cho xã hội mà Tổng Bí thư Tô Lâm từng gửi gắm.

“Khi các bạn là chuyên gia, các bạn có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội một cách bền vững, sẽ không dễ bị rơi vào tình huống mà mình vô tình phạm pháp hoặc do thiếu hiểu biết mà vô tình gây hại cho cộng đồng. Khi bản thân mỗi người có tri thức sâu, có nền tảng đạo đức thì họ luôn muốn làm điều tốt cho cộng đồng, có tính từ tâm và không gây hại… Công bằng, tôn trọng phẩm giá của người khác thì đó chính là giá trị các bạn có thể sống được trên môi trường mạng một cách bền vững”, ông Nam đưa ra lời khuyên.

Đồng quan điểm trên, trao đổi với PV Dân Việt, TS.LS Đặng Văn Cường, Trưởng văn phòng luật sư Chính Pháp (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho hay, vụ việc này cho thấy quyết tâm của cơ quan chức năng trong việc xử lý đối với các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến quảng cáo sai sự thật, buôn bán hàng giả, hàng nhái, tiếp tay cho các hoạt động gian lận thương mại, lừa dối người tiêu dùng.

Luật sư Cường cho biết, ngày nay không ít người dễ dàng nổi tiếng nhờ vào công nghệ, nhờ vào các thuật toán trong các nền tảng mạng xã hội, từ việc họ bắt kịp các xu hướng mới của giới trẻ.

“Nhiều người nổi tiếng nhanh chóng đã ảo tưởng về quyền lực, cho rằng mình có thể làm mọi điều mình thích và dễ dàng kiếm tiền trên không gian mạng mà coi thường các chuẩn mực đạo đức và quy định pháp luật. Thời gian qua, không ít những người nổi tiếng trên mạng xã hội, các giang hồ mạng, các KOL, KOC đã thực hiện các hành vi phản cảm, tiếp tay cho quảng cáo sai sự thật, buôn bán hàng giả, hàng nhái… Không ít những người dám bán đứng người hâm mộ của mình để trục lợi gây bức xúc trong dư luận xã hội”, luật sư Cường nhấn mạnh.

Bởi vậy, luật sư Cường cho rằng, việc cơ quan chức năng sớm vào cuộc xác minh làm rõ để xử lý đối với các trường hợp vi phạm như vậy là rất cần thiết. Tiến tới cần phải có những quy định cụ thể để quản lý những người nổi tiếng trên mạng xã hội nhờ vào công nghệ để tránh những người này có những hành vi không phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội, có thể tác động tiêu cực đến xã hội, đặc biệt là đối với các bạn trẻ.

Trước đó, Hằng Du Mục, Quang Linh Vlogs cùng Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên thực hiện nhiều phiên livestream trên mạng xã hội, quảng cáo về sản phẩm kẹo rau củ Kera. Sản phẩm do công ty CER (TP Thủ Đức, TP.HCM) công bố, bắt đầu đưa ra thị trường vào cuối năm 2024.
Sau đó, Quang Linh và Hằng Du Mục bị phạt do có hành vi quảng cáo không đúng, gây nhầm lẫn về chất lượng sản phẩm đã được công bố. Số tiền xử phạt áp dụng cho hành vi này là 70 triệu đồng mỗi cá nhân. Họ cũng buộc phải cải chính thông tin với hành vi vi phạm. Liên quan vụ việc, Hoa hậu Thuỳ Tiên cũng bị phạt 25 triệu đồng.
Kẹo do Công ty Cổ phần ASIA LIFE tại Buôn Ma Thuột, Đăk Lăk, sản xuất. Trước đó, ông Lê Tuấn Linh, Tổng Giám đốc CER, cho hay nguyên liệu được thu mua từ các vùng ở Lâm Đồng, Đăk Lăk, Bình Thuận "đảm bảo chất lượng, nguồn gốc rõ ràng" và 100% sản phẩm được sản xuất tại nhà máy ASIA.
Các sản phẩm này được lan truyền trên truyền thông, mạng xã hội với những thông tin gây hiểu lầm, ví dụ "một viên thay thế một đĩa rau xanh". Tuy nhiên, một người dùng đã mang kẹo này đi kiểm tra tại Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng 2, kết quả cho thấy cả hộp 30 viên nhưng lượng chất xơ chỉ có 0,51 gram, khác xa so với quảng cáo. Công ty CER thông báo đã bán hơn 100.000 hộp kẹo ra thị trường, cam kết hoàn tiền nếu người mua muốn trả lại hàng.
Vào cuộc điều tra, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an xác định việc sản phẩm kẹo rau củ Kera quảng cáo sai sự thật trên các nền tảng mạng xã hội đã gây bức xúc dư luận, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi người tiêu dùng, nên phối hợp với Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường, Công an tỉnh Đăk Lăk, Công an TP HCM và các đơn vị nghiệp vụ điều tra, xác minh các hành vi vi phạm.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đề nghị các cá nhân, tổ chức mua 135.325 hộp kẹo Kera liên hệ với cơ quan điều tra (Phòng 3- C01; địa chỉ số 47 Phạm Văn Đồng, phường Mai Dịch, quận Cầu Giấy, Hà Nội) để được hướng dẫn giải quyết theo quy định của pháp luật.

×