Cách chế biến bánh trôi bánh chay

Tết Hàn thực còn được gọi là Tết bánh trôi - bánh chay ("hàn thực" có nghĩa là "thức ăn lạnh") diễn ra vào ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch. Tết Hàn thực mang ý nghĩa hướng về cội nguồn, tổ tiên, ghi nhớ công ơn của những người đã khuất.

Chị Đào Thị Lý (37 tuổi, ở Hà Nội) chia sẻ, khi còn bé, chị đã cùng mẹ làm bánh trôi, bánh chay thắp hương Tết Hàn thực. Khi trưởng thành lập gia đình tới nay đã 12 năm chị vẫn duy trì nghi lễ này.

Theo chị Lý, trước kia để làm bánh trôi bánh chay sẽ tốn nhiều thời gian chuẩn bị nhưng ngày nay thị hiếu tiêu dùng thay đổi, việc mua thực phẩm trở nên thuận tiện và dễ dàng hơn.

"Mình bận rộn chăm con nhỏ vì vậy mình chọn cách mua bột sẵn ở chợ cho tiện. Trước đây, bột chỉ có màu trắng, thế nhưng vài năm trở lại đây các set bột đủ màu được bày bán kèm gia vị như đường, đỗ, vừng, bột năng. Cho nên, khâu chuẩn bị bột và trộn màu trở nên đơn giản hơn", mẹ 3 con cho biết.

Việc chế biến bánh trôi nhân đường, bánh chay nhân đỗ không làm khó chị Lý. Với bánh trôi sau khi nặn bột thả vào nước sôi, đến khi bánh nổi thì vớt ra. Bánh chay được chế biến lâu hơn vì nhân bánh chay làm bằng đỗ xanh.

Đỗ phải ngâm khoảng 2-3 tiếng cho bở, sau đó rửa sạch, vớt ra cho vào nồi hấp chín, lượng đỗ chín được chia làm 2 phần: 1 phần tán làm nhân bánh chay sẽ được tán nhuyễn cùng đường trắng, độ ngọt theo khẩu vị; phần còn lại để nguyên hạt dùng làm nước cốt để thả bánh chay.

Bánh chay thường nặn to hơn bánh trôi nhưng cách luộc cũng tương tự.

Để nước bánh chay được sánh mịn, mẹ đảm Hà thành đun sôi khoảng 1 lít nước, tiếp đến hòa tan 100g đường vào đó. Sau đó, cho 100g bột năng vào bát nước lạnh khuấy đều cho tan. Khi nước sôi, đổ bột năng từ từ vào nồi nước đang chưng đường, vừa đổ vừa khuấy để không bị vón cục. Nước trong và sánh lại là ổn .

Cuối cùng, cho phần đậu xanh nguyên hạt đã hấp chín vào và khuấy đều, Tết Hàn thực vào mùa hoa bưởi nên mẹ đảm cho thêm vài cánh hoa bưởi để thơm ngon hơn.

Thời gian làm bánh cũng là khoảnh khắc gia đình nhỏ của chị Lý sum vầy, 2 cô con gái lớn xinh xắn của chị Lý giờ đây đã có thể cùng mẹ nặn bánh. Để tiết kiệm thời gian, chị và các con sẽ nặn bánh từ tối hôm trước, cất tủ lạnh, hôm sau chỉ việc luộc và bày biện. Vậy là chỉ mất khoảng 1 tiếng, cả nhà đã có thành phẩm là mâm cỗ Tết Hàn thực đẹp mắt và ngon miệng.

Căn bếp luôn đỏ lửa để giữ hạnh phúc

Từ ngày chị Lý lập gia đình riêng tới nay, mỗi dịp Tết Hàn chị lại nhớ bố mẹ yêu dấu, nhớ quê hương quan họ da diết.

Thời thơ ấu, chị Lý thường theo mẹ đi xay bột, xay thủ công bằng cối đá, dùng tay để xoay cối, để gạo thành bột thật mịn vừa xay vừa pha thêm ít nước vào cối, mẹ xay bột, chị ngồi cạnh thi thoảng múc nước đổ vào cối giúp mẹ. Dòng bột trắng xóa sánh mịn chảy ra, mùi nếp hương thơm phức, nhiều lúc chị còn thò tay vào quệt ít bột đưa lên miệng nếm thử.

Cũng ngày xưa ấy, để làm được đĩa bánh trôi trắng ngần thơm phức thì mất nhiều công đoạn như xay bột, lọc bột, chờ mất một đêm để chờ bột khô nước.

"Cái cảm giác háo hức chờ bột khô, để nặn bánh nó lạ lắm, có khi thao thức trằn trọc không sao ngủ được, lâu lâu cô bé là mình ngày đó lại ra ngó nghiêng xô bột xem khô chưa, chờ mỏi mắt đến khi mệt quá mà ngủ thiếp đi", mẹ đảm Hà thành nhớ lại thời thơ ấu.

Cuộc sống mới của gia đình nhỏ của chị Lý khá tất bật, nhiều việc dồn dập, con cái học hành vất vả hơn thời của chị, ai ai cũng bận rộn xoáy vòng theo nhịp sống hiện đại.

"Nhiều khi bận rộn, cơ thể rệu rã, mọi người có xu hướng tìm đến thức ăn nhanh, vì vậy việc kết nối trong gia đình trở nên dần rời rạc. Mình luôn tâm niệm câu nói 'tình cảm đi ra từ dạ dày rồi mới chạm đến trái tim, bụng no rồi tim mới có sức để yêu thương'.

Nên một mâm cơm dù đơn sơ hay thịnh soạn, chỉ cần người nấu tận tâm bày biện sửa soạn thật hấp dẫn, thì dù mệt mỏi, gặp chuyện buồn chẳng thèm động đũa, thì kiểu gì các thành viên trong gia đình cũng nán lại, ăn no rồi tự nhiên người cũng cảm thấy vui vẻ phần nào, sợi dây kết nối trong gia đình vô hình mỗi ngày lại thêm gắn bó. Từ đó mái ấm thêm hạnh phúc, và tiếng cười thêm đong đầy", mẹ đảm bộc bạch.

×