Bình luận
0
Nguyễn Công Trứ là nhân vật kiệt xuất cuối thế kỷ 18 nửa đầu 19. Ông là nhà quân sự, nhà kinh tế, nhà thơ lỗi lạc…
Nói đến Nguyễn Công Trứ, nhiều người Quảng Nam chỉ biết việc ông dâng sớ xin ra chiến đấu bảo vệ Đà Nẵng khi đã 80 tuổi, nhưng ít người biết trước đó gần 20 năm ông cũng là tác giả của hệ thống phòng thủ cửa biển Đà Nẵng.
Nguyễn Công Trứ (1778 -1858).
Nguyễn Công Trứ tự Tồn Chất, hiệu Ngộ Trai, biệt hiệu Hy Văn, sinh ngày 19.12.1778, người làng Uy Viễn, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Lúc nhỏ ông là học trò xuất sắc, nổi tiếng thông minh, hay chữ, lanh lợi nhưng cũng đầy cá tính.
Con đường khoa cử của ông khá lận đận, mãi đến năm 41 tuổi (1819) ông mới đậu Giải nguyên (đỗ đầu kỳ thi Hương).
Hoạn lộ của ông lại còn sóng gió hơn nữa, đã nhiều lần lên cao ngất ngưởng, làm Tổng đốc Thượng thư nhưng cũng 5 lần bị giáng, có lần bị giáng liền 4 cấp, một lần bị lột sạch chức tước, đuổi đi làm lính (1843), một lần bị kêu án “trảm giam hậu”(1841).
Nguyễn Công Trứ từng trải qua các chức vụ: Hành tẩu Quốc sử quán (1820); Tri huyện Đường Hào, Hải Dương (1823); Tư nghiệp Quốc tử giám (1824), Phủ thừa Thừa Thiên (1825); Thị lang bộ Hình (năm 1826); Hữu tham tri bộ Hình, sung chức Dinh điền sứ, chuyên coi việc khai khẩn đất hoang (1828); Bố chánh Hải Dương (1832) rồi thăng Tham tri bộ Binh, giữ chức Tổng đốc Hải An...
Sau nhiều thăng giáng, năm 1845 Nguyễn Công Trứ làm Chủ sự bộ Hình, năm sau làm quyền Án sát Quảng Ngãi, rồi đổi ra làm Phủ thừa Thừa Thiên, năm 1847, thăng Phủ doãn.
Khi tròn bảy mươi tuổi (1847), Nguyễn Công Trứ xin về hưu, nhưng vua Thiệu Trị không cho. Sau khi Tự Đức lên ngôi, ông mới được toại nguyện. Ông mất ngày 14.11.1858. Mộ ông hiện nay còn tại xã Xuân Giang, huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh.
Mặc dù là quan văn nhưng Nguyễn Công Trứ phải làm tướng, cầm quân ra trận. Tuy vậy ông đánh đâu thắng đó, từng dẹp giặc Khách (năm 1835) và góp nhiều công lớn trong cuộc chiến tranh Việt - Xiêm (1841-1845).
Nguyễn Công Trứ còn là nhà kinh tế đại tài. Trên cương vị Doanh điền sứ, ông chiêu mộ dân nghèo, quai đê lấn biển, khai hoang lập ấp. Ông là người khai sinh các huyện Kim Sơn (Ninh Bình), Tiền Hải (Thái Bình). Đền thờ của ông ở hai huyện này còn lớn hơn ở quê nhà Nghi Xuân. Nhiều làng còn tôn ông là Thành hoàng.
Nguyễn Công Trứ là nhà thơ lỗi lạc, có vị trí đáng kể trong văn học Việt Nam. Thơ văn của ông mang màu sắc thời đại rõ rệt, tập trung vào ba chủ đề chính: Luận về chí nam nhi; luận về cảnh nghèo và thế thái nhân tình; luận về chữ nhàn.
Nguyễn Công Trứ cũng là tác giả của nhiều bài ca trù nổi tiếng. Ông cũng để lại rất nhiều giai thoại “ngông thấu trời xanh”. Ngày nay nói đến Nguyễn Công Trứ nhiều người có thể đọc vanh vách những bài thơ nổi tiếng của ông như: Chí nam nhi, Chí làm trai, Cây thông, Bỡn nhân tình, Kẻ sĩ, Hàn nho phong vị phú…
Nhận được những tin tức xấu từ Trung Hoa về cuộc chiến tranh nha phiến năm 1840, Trung Quốc phải mở cửa thông thương và nhường Hồng Kông cho Anh, vua Minh Mạng lấy làm ưu tư nghĩ đến số phận của Việt Nam và liên tưởng đến Đà Nẵng, nơi được xem là yết hầu phòng thủ của kinh đô Huế, lâu nay vốn bị người Anh dòm ngó.
Nhà vua liền cử Nguyễn Công Trứ, lúc này đang là Tham tri bộ Binh, người được xem là “văn võ song toàn”, có tầm nhìn chiến lược vào Quảng Nam thanh tra việc phòng thủ Đà Nẵng và tấu trình cho nhà vua rõ về khả năng phòng thủ của Đà Nẵng cũng như những tăng cường cần thiết.
Một góc thành Điện Hải.
Sau khi kiểm tra toàn bộ hệ thống phòng thủ, Nguyễn Công Trứ đã dâng lên Minh Mạng một bản tấu trình phân tích cụ thể vai trò quan trọng của cửa biển Đà Nẵng cũng như tình hình phòng thủ tại đây và đưa ra nhiều đề nghị quan trọng, trong đó có mấy điều cơ bản:
- Tăng cường lực lượng hải quân cho Đà Nẵng bằng các loại tàu lớn như Thụy Long, Phấn Bằng, Thanh Loan… Mỗi tàu phải có đủ 100 thủy thủ, trang bị 15 đại bác, 100 súng điểu thương, 15 ngọn giáo.
- Tăng cường phòng thủ ở hai thành Điện Hải, An Hải để kiểm soát cửa biển Đà Nẵng bằng cách tăng thêm quân, số lượng vũ khí (nhất là đại bác) và hệ thống hào lũy.
- Xây dựng thêm nhiều pháo đài phòng ngự ở hai bên cửa biển nhất là dưới chân Hải Vân và Sơn Trà. Trước mắt là xây một pháo đài Phong Hải ở vị trí Mỏ Diều, nằm ở phía tây bán đảo Sơn Trà, nơi được xem là có vị trí lợi hại có thể ngăn chặn tàu nước ngoài tiến vào cửa biển để đổ bộ lên đất liền.
Tờ tấu trình dâng lên, nhà vua rất hài lòng, đã chuẩn y tất cả đề nghị của Nguyễn Công Trứ. Nhà vua còn đi xa hơn, ngoài 5 chiến thuyền hạng lớn, còn tăng thêm 5 chiến thuyền hạng trung có bọc đồng được trang bị đầy đủ binh sĩ và vũ khí; buộc Tuần vũ Quảng Nam phải tăng cường cho Đà Nẵng thêm 600 quân.
Nhà vua cũng điều Tham tri bộ Lễ Nguyễn Tri Phương, người được đánh giá là có “thiên tư về quân sự” nhận chức Tuần vũ Nam - Ngãi, triển khai các đề nghị của Nguyễn Công Trứ và trực tiếp chỉ huy phòng thủ Đà Nẵng.
Nhờ những phân tích, đánh giá và đề xuất của Nguyễn Công Trứ và những triển khai của Nguyễn Tri Phương mà vào thời đó cửa biển quan yếu này được xem là nơi có sự phòng thủ vững chắc nhất trong các cửa biển của nước ta.
Sau này dưới thời Thiệu Trị và Tự Đức, công cuộc phòng thủ Đà Nẵng luôn được quan tâm, tăng cường, làm cho “Cửa biển quan yếu này đã được che chở bằng một hệ thống phòng thủ gồm nhiều đồn lũy và thành trì cùng với hải lực và bộ binh được trang bị vũ khí tối đa. Tất cả được sắp đặt hợp lý, chặt chẽ để có thể cứu ứng, hỗ trợ lẫn nhau khi hữu sự…” (Võ Văn Dật - Lịch sử Đà Nẵng).
Rất tiếc, sự lạc hậu về vũ khí cũng như của cả hệ thống chính trị làm cho những cố gắng của Nguyễn Công Trứ và cả triều đình nhà Nguyễn không giúp cho Đà Nẵng trụ vững trước vũ khí hiện đại và dã tâm của người Pháp.
Có lẽ do tin vào những hiểu biết của mình về việc phòng thủ Đà Nẵng cộng thêm tinh thần hành động của một “kẽ sĩ” chân chính, một chút “ngông” trời phú, năm 1858, khi liên quân Pháp - Tây Ban Nha tấn công vào Đà Nẵng, Nguyễn Công Trứ cũng đã dâng sớ xin vua Tự Đức cho lên đường ra mặt trận Đà Nẵng. Rất may là Tự Đức không đồng ý vì cho rằng “không lẽ đất nước này hết người nên phải để một ông già 80 tuổi ra trận”!
Nông dân Sơn La tích cực chuyển đổi số, nâng cao sản xuất, kết nối thị trường, nâng cao thu nhập, góp phần hoàn thành tiêu chí thu nhập trong xây dựng nông thôn mới.
Chia sẻ
Hình thức “phạt tiền thay cho phạt tù” trong một số tội danh kinh tế không chỉ linh hoạt mà còn phản ánh xu thế tư pháp hiện đại, giúp tăng tính phục hồi, giảm tải cho hệ thống nhà tù và tòa án; đồng thời khuyến khích người phạm tội khắc phục hậu quả và hợp tác với pháp luật.
Chia sẻ
Một giống mận đột biến từ vườn nhà, một hướng đi khác biệt theo tiêu chuẩn hữu cơ, cùng sự đồng hành của tín dụng “tam nông” từ Agribank – tất cả đã góp phần tạo nên thương hiệu mận hồng Sân Tiên – sản phẩm nông nghiệp đặc trưng đang vươn xa từ vùng đất Cù Lao Dung, TP Cần Thơ.
Chia sẻ
Cây cảnh có vẻ đẹp tuyệt vời này khiến nhiều người cảm thấy không chân thật. Mỗi chiếc lá nhỏ xanh mướt như một tác phẩm kỳ diệu của thiên nhiên.
Chia sẻ
Giá USD hôm nay 24/7 nối dài chuỗi giảm ba phiên giảm liên tiếp khi thị trường thận trọng trước thời hạn áp thuế quan đối ứng 1/8. Trong khi đó, tỷ giá "chợ đen" bán ra giảm 30 đồng về mức 26.430 đồng/USD.
Chia sẻ
V.League 2025/2026 chuẩn bị chứng kiến cuộc đua vô địch khốc liệt chưa từng có. Không chỉ các ông lớn như CLB CAHN, những tân binh như Ninh Bình FC cũng vung tiền chiêu mộ hàng loạt ngôi sao, tạo nên thế cạnh tranh đầy kịch tính.
Chia sẻ
Giá xăng dầu hôm nay ngày 24/7 trên các trang giao dịch dầu thô thế giới ghi nhận giá dầu bất ngờ tăng nhẹ sau nhiều phiên lao dốc.
Chia sẻ
Đức đã yêu cầu Mỹ đảm bảo chắc chắn về việc cung cấp hệ thống phòng không Patriot cho Ukraine. Trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí Der Spiegel, Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius cho biết Washington phải đưa ra các cam kết ràng buộc và đẩy nhanh quá trình thay thế cho các quốc gia chuyển giao Patriot cho Kiev.
Chia sẻ
Sở Xây dựng TP. Huế thông báo về giá bán (tạm tính) nhà ở xã hội các khối nhà XH1 và XH4 tại khu phức hợp Thủy Vân.
Chia sẻ
Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) được công bố đang trở thành tâm điểm của giới chứng khoán, đặc biệt trong bối cảnh nhà đầu tư cá nhân chiếm hơn 80% giá trị giao dịch chứng khoán. Do đó, bất kỳ thay đổi nào trong cách tính thuế cũng sẽ ảnh hưởng đáng kể đến tâm lý và hoạt động giao dịch trên thị trường.
Chia sẻ
Thanh tra Chính phủ sẽ triển khai đợt thanh tra diện rộng các dự án chậm tiến độ, vướng mắc, có nguy cơ thất thoát, lãng phí theo chỉ đạo của Thủ tướng, với quy mô lên tới hàng nghìn tỷ đồng.
Chia sẻ
Sau cơn sốt đầu năm, thị trường đất nền quý 2/2025 bắt đầu hạ nhiệt rõ rệt cả về nguồn cung lẫn mức độ quan tâm, trong khi đó căn hộ chung cư vươn lên dẫn dắt xu hướng đầu tư mới.
Chia sẻ
Sau đây là thống kê học phí các trường đại học ở Hà Nội năm 2025-2026 nhằm giúp thí sinh có lựa chọn phù hợp khi đăng ký nguyện vọng đại học 2025.
Chia sẻ
Trong bối cảnh mới khi cả nước vận hành bộ máy chính quyền địa phương hai cấp, sáp nhập 3 tỉnh Bình Thuận, Đắk Nông, Lâm Đồng thành tỉnh Lâm Đồng mới, quy hoạch xã nông thôn mới đã không còn phù hợp và việc điều chỉnh quy hoạch đang được đặt ra.
Chia sẻ
Ngày còn bé, tôi không hiểu vì sao mỗi sáng ông tôi đều đứng nghiêm trang nhìn lên lá cờ trước hiên nhà, ánh mắt như đang trò chuyện với ai đó đã đi xa. Mãi đến sau này tôi mới biết: ông không chỉ nhìn lá cờ, ông đang nhìn về Tổ quốc.
Chia sẻ
Tối 23/7, đội tuyển U23 Việt Nam có buổi tập tại sân phụ tổ hợp Gelora Bung Karno, Jakarta (Indonesia) để chuẩn bị cho trận bán kết Giải vô địch U23 Đông Nam Á 2025 gặp U23 Philippines.
Chia sẻ
Vòng đàm phán hòa bình thứ ba giữa Nga và Ukraine tại Istanbul đã kết thúc. Các phái đoàn đã gặp nhau tại Cung điện Ciragan, phía châu Âu của eo biển Bosporus.
Chia sẻ
Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa ký quyết định tổ chức lại Ban chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia, Ban chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai, Ủy ban quốc gia ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn thành Ban chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia.
Chia sẻ
Cơn bão số 3 (Wipha) đã gây ra những thiệt hại đáng kể về nông nghiệp và cơ sở hạ tầng tại tỉnh Ninh Bình, đặc biệt là ngành nuôi tôm và sản xuất giống. Theo báo cáo nhanh từ các địa phương, 1.886 ha nuôi tôm và sản xuất giống vùng ven biển đã bị ngập, gây thiệt hại nặng nề cho người dân.
Chia sẻ
Ông Mai Văn Chính - Phó Thủ tướng Chính phủ cùng đoàn công tác Trung ương đã về kiểm tra, chỉ đạo công tác ứng phó, khắc phục hậu quả lũ lụt trên địa bàn tỉnh Nghệ An.
Chia sẻ
Cô gái bị đâm tử vong trong đêm; tìm thấy thi thể người đàn ông nghi là tài xế xe ôm bị giết; kinh hoàng xe bán tải kiểm soát, đâm hàng loạt xe máy ở Khâm Thiên, Hà Nội... là những tin nóng 24 giờ qua.
Chia sẻ
Mưa lũ kinh hoàng gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản tại nhiều địa phương ở Nghệ An. Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh Nghệ An đã phát đi “Lời kêu gọi” ủng hộ đồng bào bị thiệt hại do mưa lũ hoàn lưu bão số 3.
Chia sẻ
Áp thấp nhiệt đới đã mạnh lên thành bão, đi vào biển Đông thành cơn bão số 4, có tên quốc tế là CO MAY (Cỏ may). Đây là tên bão do Việt Nam đặt.
Chia sẻ
Chị Nguyễn Thị Hương, trú tại xã Việt Khê, thành phố Hải Phòng mới (sau khi sáp nhập thành công Hải Phòng với Hải Dương cũ) là một trong những hộ nông dân tiên phong đã mạnh dạn ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất trồng rau thuỷ canh, đưa nông sản sạch, chất lượng cao đến tay người tiêu dùng.
Chia sẻ
Mưa lũ tại Nghệ An đã làm có 3 người chết, 1 người mất tích, 4 người bị thương. Bên cạnh đó, có 417 căn nhà bị thiệt hại và 3.237 căn nhà bị ngập nước.
Chia sẻ
Đến với vùng núi cao Phja Oắc - Phja Đén của huyện Nguyên Bình (cũ) - vùng nguyên liệu trà của Cao Bằng, từ những lá trà xanh tươi mơn mởn, người dân đã sáng tạo, chế biến thành món búp trà xanh tẩm bột chiên giòn khiến thực khách ăn một lần nhớ mãi không quên.
Chia sẻ
Dưới cái nắng chói chang một ngày đầu tháng 7, trên những khung lồng đầy ắp cá to bự được nuôi dưỡng bởi dòng nước sông Đuống hiền hòa, người nông dân tỉnh Bắc Ninh (mới) đang bước vào một trong 2 vụ thu hoạch cá lồng quan trọng của năm.
Chia sẻ
Anh Hồ Chí Hiếu, ấp Bồ Nhòng, xã Thạnh Phú, huyện Cái Nước, (tỉnh Cà Mau cũ), nay là xã Lương Thế Trân (tỉnh Cà Mau sau sáp nhập) thành công với mô hình nuôi dúi. Anh Hồ Chí Hiếu bán dúi giống giá từ 1,8-2 triệu đồng/cặp, dúi thịt bán giá từ 600.000-800.000 đồng/kg.
Chia sẻ
Tôi biết ơn cách bố dạy dỗ mình.
Chia sẻ
Người có ngày sinh Âm lịch này có được thành công và giàu sang là nhờ sự nỗ lực, phấn đấu không ngừng nghỉ với lòng dũng cảm và trí tuệ “dẫn đầu”.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Lê Thí 
