Bình luận
0
Theo đó, các vị thần được thờ của mỗi làng cũng sẽ có hiện tượng thay đổi “hộ khẩu thường trú” của mình qua từng thời kỳ, được lưu dấu trong những thư tịch. Một ví dụ là nhiều sắc phong thần huyện Đại Lộc còn lưu giữ ở làng Túy Loan xã Hòa Phong, huyện Hòa Vang,TP Đà Nẵng.
Sắc phong thần Tứ vị thánh nương và Thiên Y A Na ở làng Túy Loan đời vua Duy Tân thứ 3 (1909). Làng Tủy Loan nay thuộc xã Hòa Phong, huyện Hòa Vang (TP Đà Nẵng).
Túy Loan, tên gọi phổ biến, chính thức hiện nay, chính là Thúy Loan từ thời nhà Nguyễn trở về trước. Nếu gõ 2 chữ địa danh “Thúy Loan” vào Google thì dường như không tìm được kết quả; ngược lại, “Túy Loan” thì sẽ xuất hiện rất nhiều.
Điều này thể hiện sự biến cải địa danh Túy Loan trong lịch sử.
Thúy Loan là cái tên xuất hiện muộn nhất mà có thể xác định được vào năm 1555, có ghi chép trong “Ô châu cận lục”. Sự thay đổi địa danh Thúy Loan và Túy Loan không chỉ là việc biến âm do ghi chép của người Pháp để lại, mà sự thay đổi của 2 địa danh này còn thể hiện ở chỗ trực thuộc đơn vị hành chính cấp huyện là khi thuộc Hòa Vang, khi thuộc Đại Lộc.
Thúy Loan trước năm 1900 thuộc huyện Hòa Vang (phủ Điện Bàn), từ năm 1900 đến khoảng 1920 thuộc huyện Đại Lộc (phủ Điện Bàn) và từ sau 1920 đến 1945 lại trở về huyện Hòa Vang.
Địa danh hành chính cấp huyện Đại Lộc có tên trên giấy tờ năm 1899 và hình thành địa giới cụ thể vào năm 1900, trên cơ sở cắt 2 tổng Đại An, Mỹ Hòa của huyện Diên Phước và 3 tổng Đức Hòa, An Phước và Phú Khê của huyện Hòa Vang.
Theo đó, địa giới huyện Đại Lộc đương thời bao gồm nhiều xã phía tây của huyện Hòa Vang hiện nay. Xã Thúy Loan tổng An Châu thuộc đất Đại Lộc trong giai đoạn 1900 - 1920.
Túy Loan là vùng đất được ngũ tộc tiền hiền Đặng, Lâm, Nguyễn, Trần, Lê khai khẩn từ thời “mang gươm đi mở cõi” của vua Lê Thánh Tông.
Túy Loan hiện nay còn lưu giữ gần 30 sắc phong cho các vị thần Thành Hoàng, Thiên Y A Na, Đại Càn Quốc Gia Nam Hải, Quan Thánh Đế Quân và 5 ngài tiền hiền Đặng đại lang, Lâm đại lang, Nguyễn đại lang, Trần đại lang, Lê đại lang.
Những sắc phong thần này do các vua Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức, Đồng Khánh, Duy Tân, Khải Định, Bảo Đại sắc ban.
Thần Thành Hoàng còn có nhiều danh xưng Thành Hoàng bổn cảnh, Thành Hoàng bổn xứ, Thành Hoàng tôn thần, Thành Hoàng chi thần.
Thành Hoàng là vị thần cai quản, bảo hộ cho một vùng đất cụ thể, là một dạng Thổ thần. Thần Thiên Y A Na, Thiên Y A Na Diễn Phi Chúa Ngọc, Thiên Y A Na Diễn Ngọc Phi là các tên gọi được ghi phổ biến trong mỗi thời kỳ ban sắc phong. Dân gian hay gọi là Bà Chúa Ngọc.
Thần vốn là Mẹ xứ sở của người Chăm Pô Inưgar và được Việt hóa, là một vị nữ thần linh thiêng cần phải thờ phụng. Đại Càn Quốc Gia Nam Hải còn gọi là Tứ vị thánh nương, được thờ phổ biến nhất ở các làng ven biển miền Trung.
Tứ vị thánh nương là thần biển của người Chăm, theo Tạ Chí Đại Trường. Quan Thánh Đế Quân là một nhân vật lịch sử thời Tam quốc, được người Hoa tôn sùng. Sau đó, người Việt đã tiếp nhận tín ngưỡng thờ cúng Quan Thánh Đế Quân.
Sắc phong thần Túy Loan chia làm 2 nhóm theo sự phân định địa danh. Nhóm thứ nhất là những sắc phong của thời Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức, Đồng Khánh ghi “Quảng Nam tỉnh, Hòa Vang huyện, Thúy Loan xã”.
Nhóm thứ hai là những sắc phòng của thời Duy Tân, Khải Định ghi “Quảng Nam tỉnh, Đại Lộc huyện, Thúy Loan xã”.
Số lượng sắc phong thần có ghi “huyện Đại Lộc” gồm khoảng 10 sắc phong. Trong đó có 5 sắc phong cho 5 vị tiền hiền Đặng, Lâm, Nguyễn, Trần, Lê được ban cấp ở thời vua Khải Định thứ 2 (1917).
Với cùng một vị thần nhưng thuộc 2 thời điểm khác nhau thì “nơi ở” đi kèm của vị thần cũng khác nhau. Ví dụ, vị thần Tứ vị thánh nương và Thiên Y A Na trong cùng một sắc phong nhưng thời Tự Đức và Khải Định ghi khác nhau.
Cụ thể, thời Tự Đức ghi: “Sắc phong cho xã Thúy Loan, huyện Hòa Vang, tỉnh Quảng Nam, là nơi từ trước đây đã thờ các vị Hàm Hoằng Quang Đại Chí Đức Phổ Bác Hiển Hóa Trang Huy Đại Càn Quốc Gia Nam Hải tứ vị thượng đẳng thần, Hoằng Huệ Phổ Tế Linh Cảm Diệu Thông Mặc Tướng Trang Huy Thiên Y A Na Diễn Ngọc Phi thượng đẳng thần”.
Sắc phong thời Khải Định lại ghi: “Sắc phong cho xã Thúy Loan, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam, là nơi trước đây đã thờ phụng các vị nguyên tặng Hàm Hoằng Quang Đại Chí Đức Phổ Bác Hiển Hóa Trang Huy Dực Bảo Trung Hưng Đại Càn Quốc Gia Nam Hải tử vị thượng đẳng thần, Hoằng Huệ Phổ Tế Linh Cảm Diệu Thông Mặc Tướng Trang Huy Dực Bảo Trung Hưng Thiên Y A Na Diễn Ngọc Phi thượng đẳng thần”. Như vậy “hộ khẩu” của các vị thần đã được đổi thay theo sự thay đổi địa danh hành chính.
Cho dù thay đổi “nơi ở”, “hộ khẩu”, nhưng các vị thần trước sau vẫn “có công bảo vệ nước cứu giúp dân, công đức hiện rõ, được cấp sắc chỉ, chuẩn cho các nơi phụng thờ” và qua mỗi lần lễ tiết quan trọng của triều đình hay đất nước thì đều được nhà vua “ra chiếu báu ghi ơn, long trọng nâng bậc cho các vị thần, đặc chuẩn cho phụng thờ như cũ, để ghi nhớ ngày vui của nước và tỏ rõ điển chương thờ cúng”.
Công lao của các vị thần được các đời vua ghi nhận và phong bậc, ban tặng danh hiệu, mỹ tự. Với thần Tứ vị thánh nương, vua Minh Mạng ban tặng “Hàm Hoằng Quang Đại Chí Đức”, vua Thiệu Trị gia tặng “Phổ Bác Hiển Hóa”, vua Tự Đức ban thêm “Trang Huy”, vua Đồng Khánh phong là “Dực Bảo Trung Hưng”.
Theo đó, Tứ vị thánh nương sẽ có đầy đủ mỹ tự là “Hàm Hoằng Quang Đại Chí Đức Phổ Bác Hiển Hóa Trang Huy Dực Bảo Trung Hưng thượng đẳng thần”. 5 vị tiền hiền Túy Loan là Đặng đại lang, Lâm đại lang, Nguyễn đại lang, Trần đại lang, Lê đại lang được ban phong là “Dực Bảo Trung Hưng Linh Phù tôn thần”.
Như một công dân luôn phụng sự Tổ quốc dù ở bất cứ nơi đâu, các vị thần luôn được nhà vua mong mỏi “hãy gắng bảo vệ và che chở cho dân của ta”...
TP Hải Phòng đã thống nhất tên gọi tổ chức tự quản của cộng đồng dân cư tại xã, phường, đặc khu trên địa bàn thành phố là thôn hoặc tổ dân phố.
Quảng Ninh thí điểm 5 khu đất làm nhà ở thương mại theo hướng linh hoạt, không thu hồi đất mà cho phép doanh nghiệp thỏa thuận chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
Chia sẻ
Giảm 5cm vòng eo chỉ với 339 nghìn đồng/buổi, không cần tập luyện hay ăn kiêng – đó là lời quảng cáo “có cánh” từ các cơ sở thẩm mỹ Aurora. Thứ công nghệ “độc lạ” mang tên sóng cao tần được giới thiệu có thể đào thải mỡ qua mồ hôi và đại tiện. Vậy sự thật phía sau công nghệ này là gì?
Chia sẻ
Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Gia Lai cho hay, kết quả xét nghiệm mẫu bệnh của 54 con lợn không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc, kiểm dịch đang vận chuyển vào phía Nam dương tính với dịch tả lợn châu Phi.
Chia sẻ
Cung nhà giá rẻ ngày càng co hẹp trong khi nhu cầu mua vẫn rất lớn, đẩy mặt bằng giá lên cao. Techcombank tiếp tục rót vốn mạnh vào bất động sản, dẫn đầu hệ thống về dư nợ ngành này.
Chia sẻ
Yến Vy tại Mỹ bận rộn với 40 giờ làm việc tại casino mỗi tuần, gác lại chuyện tình cảm để tập trung vào sự nghiệp và cuộc sống.
Chia sẻ
Trên mạng xã hội đang lan truyền bài viết “Sốt cao là một trong những vũ khí rất mạnh để trị ung thư” gây xôn xao kèm theo các lý lẽ mà chuyên gia cho rằng đây là những diễn giải sai khoa học, tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng cho sức khỏe cộng đồng.
Chia sẻ
Trung tâm Phục vụ hành chính công TP Hà Nội đề nghị các đơn vị không giới thiệu, tiếp tay hoặc cấu kết với dịch vụ trung gian gây khó dễ người dân, doanh nghiệp khi giải quyết thủ tục hành chính.
Chia sẻ
Hơn 20 năm sống ở xứ người, hai từ “Việt Nam” trong tôi là tiếng gọi thân thương về nơi mình được sinh ra, là niềm tự hào khi giới thiệu tinh hoa của đất nước với bạn bè thế giới, là ký ức được dệt thành từ tình yêu và nỗi nhớ, là dòng sông Lam chảy mãi đến vô cùng…
Chia sẻ
Anh Võ Xuân Đặng(SN 1990) ở xã Sơn Mỹ, tỉnh Lâm Đồng mới (trước là một phần của huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận cũ) nghiên cứu, biến xơ mướp khô bị người ta bỏ đi, làm thành đồ gia dụng tiện lợi, xuất khẩu sang Mỹ, châu Âu... Mô hình hay này đang tạo công ăn việc làm cho hàng chục người dân địa phương có thu nhập ổn định hàng tháng.
Chia sẻ
Theo Kế hoạch triển khai thi hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025, Bộ Nội vụ là cơ quan thường trực giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giải quyết vướng mắc khi tổ chức chính quyền 2 cấp.
Chia sẻ
Trước thông tin lan truyền trên mạng “chữa đột quỵ bằng cách chích máu ở đầu ngón tay và dái tai” chỉ với một cây kim, bác sĩ đã lên tiếng cảnh báo nguy hiểm.
Chia sẻ
Bắt giữ nghi phạm sát hại cô gái trẻ trong đêm; điều tra vụ cháy khiến đôi nam, nữ thương vong; lời khai của nhóm đối tượng chặn đường cướp tài sản, hãm hại 2 cô gái trẻ... là những tin nóng 24 giờ qua.
Chia sẻ
Những chuyến đi viện dài ngày cùng con gái khiến vợ chồng anh Phín gần như kiệt quệ. Gánh nặng kinh tế ngày một đè nặng khiến anh Phín ôm mặt bất lực.
Chia sẻ
Trước diễn biến phức tạp của bệnh dịch tả lợn châu Phi trên một số địa bàn trong cả nước, ngày 22/ 7/ 2025, UBND thành phố Hải Phòng đã ban hành Công điện khẩn số 04/CĐ-UBND về việc tập trung triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp phòng, chống, bệnh dịch tả lợn châu Phi nhằm hạn chế tối đa thiệt hại cho người chăn nuôi và bảo vệ an toàn đàn vật nuôi.
Chia sẻ
Trước hiệu quả đem lại từ trồng thử nghiệm những mùa trước, vụ hè thu năm 2025, bà con nông dân xã Đức Minh, tỉnh Hà Tĩnh (trước đây là xã Tùng Châu, huyện Đức Thọ cũ) tiếp tục mở rộng diện tích trồng lạc trái vụ nhằm nâng cao thu nhập.
Chia sẻ
Có lẽ trong số các tên phường của tỉnh Đồng Nai mới thuộc tỉnh Bình Phước (cũ), tên phường Phước Long, Lộc Ninh, An Lộc, Bình Long… được biết đến nhiều trong lịch sử hiện đại vì là nơi diễn ra các trận đánh ác liệt trong kháng chiến chống Mỹ.
Chia sẻ
Ở mạn đồng rừng xã Thanh Kỳ, tỉnh Thanh Hóa (trước sáp nhập nhà một phần diện tích của huyện Như Thanh, tỉnh Thanh Hóa), trong cộng đồng dân tộc Thái ngày nay vẫn còn có một số người gắn với nghiệp đi rừng săn ong vò vẽ và các sản vật khác từ rừng.
Chia sẻ
Văn khấn mùng 1 tháng 6 nhuận Âm lịch 2025 chính xác nhất, giúp gia chủ cầu bình an, may mắn, khỏe mạnh, làm ăn phát tài phát lộc.
Chia sẻ
Trên những đỉnh núi quanh năm sương mù bao phủ ở tỉnh Tuyên Quang mới (sau sáp nhập tỉnh Hà Giang), có một loài cây cổ thụ, thân đầy rêu phong, lá đón gió trời, ướp đẫm sương đêm, phủ trắng như đọng tuyết, mang lại cho đời những vị ngọt thơm, theo chân người Dao xuống núi, “du hành” đến tận trời Âu. Đó là câu chuyện của bạt ngàn chè Shan tuyết cổ thụ trên dãy Tây Côn Lĩnh hùng vĩ.
Chia sẻ
Cuộc sống vợ chồng son của tôi diễn ra 1 cách tẻ nhạt, như những người lạ ở ghép chung nhà.
Chia sẻ
Đoàn đại biểu của TP.HCM do Trung tướng Mai Hoàng, Giám đốc Công an TP.HCM làm trưởng đoàn đã đến thăm hỏi, tặng quà các gia đình chính sách tiêu biểu, nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 – 27/7/2025).
Chia sẻ
Không quân Hoàng gia Thái Lan (RTAF) xác nhận đã triển khai 4 máy bay chiến đấu F-16 để tiến hành một cuộc không kích khác vào một mục tiêu quân sự ở Campuchia. Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Campuchia đưa ra cảnh báo không chia sẻ hình ảnh hoặc video về các hoạt động chuyển quân hoặc cho thấy các vị trí quân sự cũng như vũ khí giữa bối cảnh xung đột biên giới với Thái Lan.
Chia sẻ
Phụ nữ sinh vào 3 tháng Âm lịch dưới đây thường mang số mệnh vượng phu ích tử, mang lại may mắn cho chồng, nuôi dạy con cái thành đạt.
Chia sẻ
Màn bắn pháo hoa sẽ diễn ra vào 22 giờ 00 đến 22 giờ 8 phút ngày 10/8/2025, với quy mô gồm 300 quả pháo hoa tầm cao và 60 giàn pháo hoa tầm thấp, kéo dài 8 phút tại khu vực đường đua F1, phường Từ Liêm.
Chia sẻ
Vân Trung Hạc biệt hiệu Cùng Hung Cực Ác, là hiện thân của dục vọng và sự tàn bạo. Hắn là một kẻ háo sắc, không từ bất cứ thủ đoạn nào để đạt được mục đích của mình. Số phận của hắn kết thúc dưới Lục Mạch Thần Kiếm của Đoàn Dự khi đang có ý định làm hại Vương Ngữ Yên.
Chia sẻ
Ukraine có thể sớm nhận được vũ khí có khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga, bao gồm cả Moscow. Hai nhà cung cấp tiềm năng đang được xem xét: Đức và Mỹ.
Chia sẻ
Fanpage chính thức của CLB Bình Định vừa phát đi thông báo chia tay 4 ngôi sao dày dạn kinh nghiệm, gồm Mạc Hồng Quân, Vũ Minh Tuấn, Dương Văn Khoa và Trần Trung Hiếu. Thực tế, cả 4 đã rời sân Quy Nhơn từ cách đây ít ngày.
Chia sẻ
VFF “ra tay”, tiền vệ Việt kiều Julien Nguyễn khoác áo ĐT Việt Nam?; CĐV M.U tức giận vì Garnacho; Leanna Paul xác nhận chia tay Delap; Chelsea tiến gần chữ ký của Xavi Simons; Real sẵn sàng chi 100 triệu bảng mua Rodri.
Chia sẻ
Việc ca sĩ Jack tổ chức họp báo ra mắt sản phẩm, nhưng lại kể chuyện đời tư, lãnh đạo Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM sẽ rà soát xử lý.
Chia sẻ
Chí sĩ Trần Quý Cáp (1870 - 1908) lúc nhỏ tên là Trần Nghị, tự là Dã Hàng, Thích Phu, hiệu là Thai Xuyên. Ông sinh ra trong một gia đình nông dân ở làng Bất Nhị, xã Điện Phước, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Trần Quý Cáp nổi tiếng là người thông minh và là 1 trong những học trò xuất sắc của Đốc học Mã Sơn Trần Đình Phong. Tuy nhiên, con đường khoa cử của ông khá lận đận, đến năm 1904 ông mới đậu Tiến sĩ.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Nguyễn Dị Cổ 
