Ám ảnh vì "thước đo" thành công của đồng nghiệp, nhiều người mất ăn, mất ngủ

Tâm tư người lao động: Khi cảm giác “mình chẳng bằng đồng nghiệp” trở thành nỗi ám ảnh

Tốt nghiệp một trường đại học có tiếng ở Hà Nội, chị Lê Nhi (23 tuổi, Nam Từ Liêm) hiện đang làm nhân viên kế toán. Chị từng kỳ vọng nhiều vào công việc đầu tiên của mình. Tuy nhiên, ngay từ những ngày đầu đi làm, cô gái 23 tuổi đã cảm thấy áp lực nặng nề khi xung quanh toàn là những đồng nghiệp giỏi giang, kinh nghiệm dày dặn. Họ không chỉ hoàn thành công việc nhanh chóng mà còn nhận được nhiều lời khen từ cấp trên.

"Không ai so sánh tôi với các anh chị đồng nghiệp, nhưng mỗi khi thấy họ làm việc hiệu quả, đạt được thành tích, tôi lại tự trách mình vì chưa đủ giỏi. Tôi dần mất tự tin và cảm thấy mình đang tụt lại phía sau", chị Nhi chia sẻ. Chính sự căng thẳng kéo dài đã khiến chị mất ngủ, chán ăn và có thời điểm còn nghĩ đến việc bỏ việc.

Có lần, trong một dự án quan trọng, chị Nhi đã làm sai một phép tính nhỏ trong báo cáo tài chính. Sai sót này tuy không nghiêm trọng nhưng cấp trên đã nhắc nhở và yêu cầu chị cẩn thận hơn. "Dù lãnh đạo nhắc nhở tôi rất nhẹ nhàng và còn động viên tôi cố gắng, tuy nhiên, tôi tự cảm thấy bản thân thất bại, thậm chí đã khóc ngay trong nhà vệ sinh công ty vì nghĩ mình không đủ năng lực để tiếp tục công việc này", chị Nhi tâm sự.

Không chỉ chị Nhi, anh Thành Nam (22 tuổi, nhân viên tập sự tại một công ty truyền thông ở Hà Nội) cũng chịu áp lực tương tự. Dù biết "tuổi nhỏ làm việc nhỏ", anh vẫn không tránh khỏi cảm giác tự ti khi làm chung với những đồng nghiệp dày dặn kinh nghiệm. Mỗi lần nhìn thấy họ hoàn thành công việc một cách chuyên nghiệp, anh lại tự đặt câu hỏi: "Liệu mình có đủ khả năng để tồn tại trong ngành này không?".

"Trong một dự án truyền thông lớn, tôi được giao nhiệm vụ hỗ trợ nhóm biên tập. Khi thấy sản phẩm của mình bị chỉnh sửa nhiều lần, tôi cảm thấy hụt hẫng và nghĩ rằng mình không đủ năng lực. Có lúc tôi muốn bỏ cuộc vì cảm thấy bản thân kém cỏi. Tôi đã tốn rất nhiều thời gian để suy nghĩ và đang học cách ngừng so sánh mà tập trung quan sát, hỏi han và trau dồi kỹ năng từng ngày từ các đồng nghiệp khác để dần làm chủ công việc của bản thân và tự tin hơn với những gì mình đang làm", anh chia sẻ.

Một nghiên cứu của công ty Barna Group (Mỹ) đã đưa ra kết quả khảo sát cho thấy, thế hệ trẻ hiện nay đang chịu áp lực từ cả môi trường bên trong và bên ngoài. Cứ 5 người trẻ thì có 2 người bị ảnh hưởng, trong đó áp lực thành công và áp lực cần phải hoàn hảo là những nguyên nhân chính. So sánh thực lực tập trung vào ganh đua và mục đích là xác định ưu thế hoặc bất lợi so với đối tượng được so sánh.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, điều này có thể mang lại hậu quả tiêu cực cho sức khỏe tâm lý. Việc thường xuyên so sánh này cũng liên quan đến việc người tham gia có xu hướng xây dựng ước mơ, giá trị và nhận dạng cá nhân dựa trên các tiêu chuẩn xã hội, thay vì tự xây dựng giá trị cá nhân.

Khi đồng nghiệp vô tình trở thành "thước đo" thành công: Làm sao để áp lực trở thành động lực?

Không đặt nặng thành tựu của người khác là áp lực của bản thân, chị Lê Quý Anh (26 tuổi, Cán bộ Đoàn tại một phường ở Hà Nội) lại chọn cách tập trung vào chính mình. "Tôi luôn nỗ lực hết sức để có thêm kinh nghiệm, tích lũy được những vốn sống giá trị. Nhìn mọi người phấn đấu, tôi coi đó là động lực để mình cố gắng. Tôi tập trung đầu tư, bỏ công sức, thời gian nghiêm túc với công việc mình đang làm. Khi áp lực xuất hiện, tôi sẽ thản nhiên đối diện, coi nó như một điều tất yếu".

Cô gái 26 tuổi chia sẻ: “Trong công việc thường ngày, áp lực có đôi khi xuất hiện từ việc tôi cần kết nối nhiều hoạt động xã hội. Tuy nhiên, để chiến thắng những áp lực đó, tôi luôn đặt bản thân ở thế chủ động học hỏi, trau dồi kiến thức mới, rèn luyện thêm nhiều kỹ năng mềm để xử lý công việc tốt hơn. Sau này nhìn lại mới thấy bản thân trưởng thành hơn nhiều nhờ những áp lực”.

Anh Nguyễn Thành Hiếu (24 tuổi, nhân viên Marketing tại TP.HCM) cũng có quan điểm tương tự chị Quý Anh: "Trong lĩnh vực Marketing, sự sáng tạo và đổi mới không ngừng là điều bắt buộc. Tôi luôn nhìn vào những chiến dịch thành công của đồng nghiệp để học hỏi và phấn đấu. Điều đó giúp tôi không ngừng nâng cao kỹ năng và tạo ra những sản phẩm tốt hơn".

Anh Hiếu chia sẻ rằng, việc lấy thành công của người khác làm động lực không có nghĩa là chạy theo họ một cách mù quáng. "Mỗi người có thế mạnh riêng, điều quan trọng là tìm ra điểm mạnh, điểm yếu của chính mình và phong cách làm việc phù hợp với bản thân để phát triển bền vững", anh nói.

Tiến sĩ, Chuyên gia tâm lý Đào Lê Hòa An cho rằng, việc so sánh bản thân với người khác có thể mang đến cả mặt tích cực lẫn tiêu cực. Nếu biết tận dụng đúng cách, đó có thể trở thành động lực để mỗi cá nhân nỗ lực hơn trong công việc. Tuy nhiên, khi áp lực này trở nên quá lớn, nó sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến tinh thần và chất lượng cuộc sống, khiến người lao động luôn cảm thấy bất an và tự ti.

Để tránh rơi vào vòng xoáy căng thẳng vì thành tích của đồng nghiệp, mỗi người cần học cách định hướng và đánh giá lại hành trình phát triển của chính mình. Tiến sĩ Đào Lê Hòa An đưa ra lời khuyên: "Mỗi tối trước khi đi ngủ, các bạn hãy dành khoảng 15 phút để suy ngẫm: Hôm nay mình đã làm được gì? Điều gì đáng để trân trọng? Ngày mai cần cải thiện điều gì? Đừng thấy đồng nghiệp có ngôi nhà 5 tầng thì ép mình phải có 6 tầng. Hãy bắt đầu bằng 1 tầng trước rồi dần dần sẽ xây thêm được những tầng trên".

Bên cạnh việc điều chỉnh tâm lý, người lao động cũng nên thiết lập mục tiêu rõ ràng và cụ thể. "Mỗi người có thể lập bảng kế hoạch công việc gồm ba cột: Việc cần làm, đang làm và đã hoàn thành. Khi bạn thấy những công việc mà bản thân đã làm được ngày một nhiều lên, điều đó chứng tỏ rằng nội lực, của bạn cũng tăng cao. Bạn sẽ có thêm động lực trong cuộc sống và một điều chắc chắn đó là phát triển hơn bản thân mình của ngày hôm qua mới là điều thực sự quan trọng”, TS. Đào Lê Hòa An nhấn mạnh.

×