Washington "giữ khoảng cách" sau đòn tấn công của Israel

Trong khi đợt không kích tháng 10/2024 của Israel vào các mục tiêu Iran nhận được sự ủng hộ công khai từ chính quyền Biden, phản ứng của Washington lần này hoàn toàn khác. Ngoại trưởng Marco Rubio, thay mặt Nhà Trắng, phát biểu sau cuộc không kích hôm 13/6 của Israel vào Iran rằng: “Tối nay, Israel đã đơn phương hành động. Chúng tôi không tham gia vào các cuộc tấn công nhằm vào Iran. Ưu tiên hàng đầu của chúng tôi là bảo vệ lực lượng Mỹ trong khu vực".

Lời lẽ của ông Rubio rõ ràng mang tính “giữ khoảng cách” với hành động của Israel, đặc biệt khi so sánh với thời chính quyền Biden – vốn từng nói rõ rằng các hành động quân sự của Israel được “phối hợp kỹ lưỡng” với Mỹ.

Trump rút lui trước bão: Không muốn “làm hỏng” đàm phán hạt nhân với Iran

Khác với chính quyền Biden, Tổng thống Trump hiện nay thể hiện rõ mong muốn tránh đối đầu trực tiếp với Iran. Trước cuộc không kích sáng 13/6, ông Trump đã nhấn mạnh ưu tiên tìm giải pháp ngoại giao cho vấn đề hạt nhân Iran. Thậm chí, ông cho rút bớt nhân sự khỏi khu vực thay vì tăng cường như thời Biden.

Trên nền tảng Truth Social, ông viết: “Chúng tôi vẫn cam kết giải pháp ngoại giao cho vấn đề hạt nhân Iran. Toàn bộ chính quyền đã được chỉ đạo thương lượng với Tehran".

Ngay cả sau khi cuộc không kích xảy ra, ông Trump vẫn hy vọng Iran sẽ quay lại bàn đàm phán.

Trump không còn là “ông Trump của nhiệm kỳ đầu”

Một trong những khác biệt then chốt là con người trong nội các. Những cố vấn “diều hâu” từng đẩy ông Trump tới các hành động mạnh mẽ với Iran trong nhiệm kỳ đầu – như Cố vấn An ninh Quốc gia Mike Waltz – nay đã rời khỏi chính quyền.

Tổng thống Mỹ hiện được bao quanh bởi các nhân vật theo xu hướng “biệt lập” (isolationist), như Phó Tổng thống J.D. Vance và Giám đốc Tình báo Quốc gia Tulsi Gabbard.

Ông Gabbard thậm chí còn cảnh báo công khai về “những kẻ hiếu chiến đang vô trách nhiệm kích động xung đột giữa các cường quốc hạt nhân”.

Sự thất vọng ngày càng lớn từ phía Israel

Giới chức Israel, từng hoan nghênh nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump với kỳ vọng được “toàn quyền hành động”, nay bắt đầu cảm thấy hụt hẫng. Tại cuộc gặp tháng 4 ở Nhà Trắng, Thủ tướng Netanyahu tỏ rõ bất ngờ khi ông Trump tuyên bố đang đối thoại trực tiếp với Iran.

Shira Efron – Giám đốc nghiên cứu của Diễn đàn Chính sách Israel – nhận định:

“Lúc ông Trump mới đắc cử, người Israel nghĩ: "Trump quay lại, Mỹ sẽ ủng hộ Israel vô điều kiện". Nhưng dần dần, họ nhận ra điều đó không hẳn đúng nữa".

Một đồng minh không chắc chắn – và một nước Mỹ ưu tiên lợi ích riêng

Dù một số người thân cận với ông Trump – như Mark Levin – vẫn tin rằng Tổng thống Mỹ sẽ không bỏ rơi Israel, nhiều nhà quan sát cảnh báo điều ngược lại. Nhà nghiên cứu Barbara Slavin của Trung tâm Stimson cho rằng:

“Với ông Trump, liên minh không có giá trị bền vững. Ông ấy luôn xem Israel là công cụ phục vụ lợi ích chính trị riêng. Giờ đây, ông ấy không còn tranh cử nữa – nên càng không cần Israel".

Tình thế mới – Israel cô đơn hơn, Iran đang tiến tới trả đũa toàn diện

Rạng sáng 13/6, Iran đã phóng loạt drone đầu tiên về phía Israel. Quân đội Israel khẳng định đang nỗ lực đánh chặn. Nhưng câu hỏi lớn vẫn còn đó: Trong một cuộc chiến có nguy cơ leo thang toàn khu vực, Mỹ – dưới thời Tổng thống Trump – có còn là điểm tựa vững chắc cho Israel?

×