Vừa qua, gỏi vó cần Hương Canh là món ăn duy nhất của Vĩnh Phúc được vinh dự bình chọn vào danh sách Ẩm thực tiêu biểu Việt Nam.

Rau cần ta còn có tên gọi khác là cần nước, hồ cần, cần ống, hương cần... là loại cây thảo nhẵn, thường được trồng ở ruộng ngập nước có nhiều bùn hoặc ở ao. 

Không chỉ là món rau xanh bổ sung vitamin và khoáng chất, cần ta còn có cộng dụng rất tốt cho sức khỏe như thanh nhiệt, hạ sốt, kháng viêm...

Từ những lợi ích mang lại, rau cần là món ăn quen thuộc trong mâm cơm của nhiều gia đình Việt với những cách chế biến đa dang, phong phú. Tuy nhiên, nổi tiếng nhất có thể kể đến món gỏi vó cần Hương Canh, món ăn đã được vinh danh là ẩm thực tiêu biểu Việt Nam.

Ở Hương Canh có hai câu thơ truyền miệng mà từ người già đến trẻ nhỏ đều biết, phần nào thể hiện sự yêu thích của người dân nơi đây đối với món gỏi vó cần: “Cỗ ngày Xuân bày ra trăm kiểu/ Riêng Hương Canh không thiếu vó cần”.

Do đặc tính ưa khí hậu ẩm và mát nên rau cần thường được trồng và sinh trưởng, phát triển tốt vào mùa Đông, đầu xuân. Vào những thời điểm này, trong mâm cỗ của người dân ở thị trấn Hương Canh không thể thiếu món gỏi vó cần.

Thoạt nhìn, món vó cần có vẻ rất đơn giản nhưng bắt tay vào làm mới thấy để tạo ra thành phẩm là một đĩa vó cần đúng chất Hương Canh thực sự không dễ. 

Có kinh nghiệm mấy chục năm làm món gỏi vó cần và thường xuyên nhận đặt làm món ăn này cho các bữa tiệc, bà Đường Thị Liên, tổ dân phố Trong Ngoài cho biết: “Trong một mâm cỗ với nhiều món thịt, cá, món vó cần thanh mát giúp chống ngán, cân bằng hương vị cho tổng thể bữa ăn nên rất được ưa chuộng.

Để làm được món vó cần ngon cần phải tỉ mỉ từ khâu lựa chọn nguyên liệu đến chế biến. Rau cần phải có thân trắng nõn, cọng rau mềm, nhỏ, mỏng thân và ít lá; đây là loại rau trồng ở những ao nước sạch, không lẫn bèo tấm, bèo dâu.

Khi sơ chế cần nhặt hết rễ và lá, rửa sạch, chẻ đôi những cọng to, nghiêng dao thái vát thành miếng dài chừng hai đốt ngón tay (hai đầu đều vạt ống). Ngoài rau cần, nguyên liệu để làm ra món này còn có tai lợn luộc hoặc thịt ba chỉ rán vàng, bánh đa mật, lạc rang và các loại gia vị như giấm, tỏi, ớt, nước mắm, đường…".

Ngày xưa, người Hương Canh dùng gân chân trâu, bò, lợn chao vàng với mỡ để làm nguyên liệu chính cho món vó cần, nhưng ngày nay, nguyên liệu này được thay thế bằng tai lợn hoặc thịt ba chỉ.

Một nguyên liệu đặc biệt khác làm nên hương vị độc đáo của món gỏi vó cần Hương Canh là bánh đa mật. Hiện nay, ở thị trấn Hương Canh còn khoảng chục hộ làm món bánh đa mật và chủ yếu sản xuất vào thời điểm Đông, Xuân, đúng vụ rau cần.

×