Các hành vi bị nghiêm cấm để bảo vệ di sản văn hoá

Xâm phạm, trục lợi, xuyên tạc di sản đều bị cấm

Theo Điều 9 Luật Di sản văn hóa năm 2025, mọi hành vi chiếm đoạt di sản, làm sai lệch yếu tố gốc cấu thành di tích, làm giảm giá trị của di sản đều bị nghiêm cấm. Hành vi xâm hại, hủy hoại hoặc gây nguy cơ làm tổn thương cảnh quan văn hóa cũng bị xử lý nghiêm.

Việc khai thác, sử dụng di sản làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân hay cộng đồng đều bị cấm. Ngoài ra, lợi dụng danh nghĩa bảo vệ, phát huy giá trị di sản để trục lợi, thờ tự mê tín, tạo mâu thuẫn văn hóa hay cản trở quyền sáng tạo văn hóa cũng thuộc danh mục hành vi bị nghiêm cấm.

Luật cũng cấm công nhận, trao danh hiệu văn hóa trái luật; đào bới trái phép tại các địa điểm khảo cổ hoặc khu vực bảo vệ di tích; mua bán, sưu tầm, trao đổi cổ vật, bảo vật quốc gia không rõ nguồn gốc.

Cấm kinh doanh trái phép, làm giả và xuyên tạc giá trị di sản

Các hành vi như làm giả cổ vật, đưa di vật ra nước ngoài trái phép; lợi dụng hoạt động bảo vệ di sản để chống phá Nhà nước, kích động hằn thù dân tộc, chia rẽ tôn giáo, truyền bá mê tín… cũng bị nghiêm cấm.

Luật còn quy định việc bảo quản, tu bổ di tích phải theo đúng quy trình được cơ quan nhà nước phê duyệt. Mọi hình thức kinh doanh dịch vụ văn hóa mà chưa đáp ứng điều kiện theo Luật đều bị cấm. Cá nhân, tổ chức không được lợi dụng công tác sưu tầm hiện vật của bảo tàng công lập để môi giới, tư vấn mua bán hiện vật hoặc tiết lộ thông tin trái phép.

Việc thăm dò, khai quật khảo cổ phải có giấy phép của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và đáp ứng đủ điều kiện luật định. Trường hợp khẩn cấp, UBND cấp tỉnh có thể cấp phép để kịp thời bảo vệ khu vực có di sản khảo cổ.

Di sản văn hóa không chỉ là tài sản của quốc gia mà còn là ký ức chung của cộng đồng. Việc luật hóa các hành vi bị nghiêm cấm là bước tiến quan trọng trong bảo vệ, phát huy giá trị văn hóa truyền thống và ngăn chặn các hành vi thương mại hóa, xâm hại, xuyên tạc di sản. Người dân, tổ chức cần nâng cao ý thức và chấp hành nghiêm quy định pháp luật để cùng gìn giữ những giá trị tinh thần quý báu của dân tộc.

×