Hình tượng về nàng tiên cá đã xuất hiện cách đây hàng ngàn năm. Trong các văn bản cổ, họ được miêu tả là những sinh vật sống dưới nước lai nửa người nửa cá. Người cá xuất hiện trong những câu chuyện cổ tích thậm chí là những truyền thuyết kinh dị, sau này, người ta còn phát hiện hội chứng tương tự ngay cả trong đời thực.

Nàng tiên cá trong thần thoại cổ đại

Các nàng tiên cá có nguồn gốc từ Assyria cổ xưa (nay là bắc Syria) với truyền thuyết về nữ thần Atargatis. Truyện kể rằng, Atargatis tự biến mình thành nửa người nửa cá vì vô tình giết chết người yêu.

Tuy nhiên, trong các tài liệu khác, Atargatis là một nữ thần về sự sinh sôi và liên quan mật thiết với thần cá ở Ascalon. Người ta cho rằng việc tôn thờ 2 vị thần này đã hợp nhất dẫn đến sự ra đời của hình tượng nàng tiên cá.

Trong lịch sử, nàng tiên cá còn gắn với các sự kiện nguy hiểm trong văn hóa châu Âu, châu Phi và châu Á như lũ lụt, bão, đắm tàu và chết đuối. Có truyền thuyết kể rằng họ đã dụ các thủy thủ và gây ra những cái chết thương tâm.

Người cá cũng đã được mô tả trong các tác phẩm điêu khắc Etrurian, sử thi Hy Lạp và các bức phù điêu trong các lăng mộ La Mã.

Năm 1493, Christopher Columbus cho biết ông đã nhìn thấy ba nàng tiên cá gần Haiti trong chuyến hành trình đến vùng biển Caribê. Trong nhật ký tàu của mình, Columbus viết "chúng không đẹp như trong các bức tranh. Dù vậy, chúng có khuôn mặt giống với con người".

Ngày nay, các nhà khoa học đã chứng minh rằng thứ mà Columbus nhìn thấy là lợn biển.

Sirenomelia: Hội chứng nàng tiên cá

Sirenomelia còn được gọi là "hội chứng nàng tiên cá", là một dị tật bẩm sinh hiếm gặp và thường dẫn đến tử vong. Đặc điểm của hội chứng này là hiện tượng hợp nhất của các chi dưới.

Tình trạng này dẫn đến tình trạng hai chi bị dính liền giống như đuôi cá. Hội chứng này khiến một số người đặt câu hỏi liệu các bệnh nhân thời xưa có phải là nguồn gốc của các truyền thuyết về nàng tiên cá trong quá khứ hay không?

Sau khi truy tìm lại các tài liệu tham khảo về tình trạng y tế trong các văn bản lịch sử, nhà sử học y khoa Lindsey Fitzharris, đã xuất bản một bài báo về chứng rối loạn tiên cá. Cô đã tìm kiếm một loạt các mẫu vật tại Bảo tàng Y tế & Sức khỏe Quốc gia ở Washington DC, Bảo tàng Giải phẫu và Bảo tàng Vrolik ở Amsterdam.

Tuy nhiên, đề trường hợp mắc sirenomelia sớm nhất được biết đến mà cô có thể tìm thấy là trong một bản sao của Human Monstrosities. Chúng được xuất bản vào năm 1891. Điều đáng tiếc là bằng chứng này không đem lại bất kỳ manh mối nào giải thích cho giả thuyết ở trên.

Những "người cá" còn tồn tại

Trong một bài báo đăng trên Tạp chí Sơ sinh Lâm sàng, người ta giải thích rằng sirenomelia xảy ra khi dây rốn không hình thành hai động mạch và chỉ cung cấp đủ máu cho một chi. Hiện tượng này là cực kỳ hiếm, với tỷ lệ 0,8-1 trường hợp/100.000 ca sinh.

Đáng buồn thay, do dị tật đường tiết niệu và đường tiêu hóa nghiêm trọng, những đứa trẻ sinh ra với chứng rối loạn này hiếm khi sống sót quá một vài ngày. Tuy nhiên, với những tiến bộ trong kỹ thuật phẫu thuật, hiện nay đã có một vài trường hợp sống sót tới nhiều năm.

Một trong những ví dụ nổi tiếng nhất về những người sống sót sau chứng sirenomelia là Tiffany Yorks đến từ Florida, Hoa Kỳ. Trải qua cuộc phẫu thuật để tách đôi chân của mình khi mới chỉ 1 tuổi, Tiffany đã sống cho đến năm 27 tuổi.

Mặc dù có vấn đề về khả năng vận động nhưng thời gian sống của cô đã vượt qua kỳ vọng của rát nhiều người.

Shiloh Pepin sinh ra ở Maine, Hoa Kỳ cũng được mệnh danh là "nàng tiên cá". Cô bé trở nên nổi tiếng sau khi tham gia một bộ phim tài liệu về chứng sirenomelia.

Sinh ra không có cơ quan nội tạng, cơ thể của bé bị hợp nhất từ phần thắt lưng trở xuống. Thậm chí Shiloh không có bộ phận sinh dục và không có trực tràng. Gia đình đã quyết định không tách đôi chân dính liền của Shiloh ra. Thật không may, cô bé đã qua đời khi mới 10 tuổi.

Trong số những người sống sót với tình trạng hiếm gặp này có một cô gái người Peru tên là Milagros Cerrón. Tên cô bé được dịch là “phép màu”. Năm 2006, một nhóm chuyên gia đã tách thành công chân của Milagros khi bé mới 2 tuổi.

Sau đó, cô đã phải trải qua nhiều lần phẫu thuật để khắc phục các biến chứng liên quan đến thận, hệ tiêu hóa và tiết niệu sinh dục của cô ấy. Milagros sống sót cho đến năm 15 tuổi, và cô qua đời vì suy thận.

×