Bình luận
0
Thư tịch là những tài liệu văn tự cổ như mộc bản, văn bia, sắc phong, gia phả, thần tích, hoành phi, chuông, câu đối, bản chép tay, hương ước, các loại bằng cấp, sách cổ… của người xưa được lưu trữ qua nhiều thời kỳ lịch sử.
Ngôn ngữ của thư tịch chủ yếu là chữ Hán-Nôm, viết trên các chất liệu thường thấy là đá, gỗ, giấy, gốm sứ, đồng.
Đặc biệt có cả những thư tịch làm bằng kim loại quý như bạc và vàng của vua chúa.
Một trong những nguồn thư tịch quý hiếm trong lịch sử thành văn Việt Nam chính là những quyển sách được làm bằng vàng ròng (kim sách) của nhà Nguyễn.
Các cuốn kim sách nhà Nguyễn ghi lại chính sự cung đình, phần nào phản ánh biến động lịch sử của triều đại quân chủ cuối cùng trong lịch sử phong kiến Việt Nam.
Triều Nguyễn tồn tại gần 150 năm (1802-1945) với 13 triều vua, đã cho đúc số lượng kim sách vô cùng lớn.
Hiện vật "Bảo vật Hoàng cung - Kim sách triều Nguyễn tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia. Kim sách là những cuốn sách cổ được đúc bằng vàng ròng. (Ảnh: Minh Đức/TTXVN).
Theo điển chế của triều Nguyễn, vật gì mang ý nghĩa thiêng liêng và quý giá thì phải chế tác bằng vàng, ngọc. Kim sách cùng với kim bảo (ấn vàng) là những báu vật biểu thị quyền lực của vương triều, vừa là biểu tượng văn hóa của đất nước thời ấy.
Kim sách triều Nguyễn làm theo khổ chữ nhật đứng, bìa trước và sau trang trí hình rồng năm móng hoặc hình phượng, gáy đóng bốn khuyên tròn, dùng để ghi lại việc chính sự, lễ nghi triều đình như sự kiện các hoàng đế lên ngôi, lập thái tử, hoàng hậu hoặc ghi công, phong tước và dâng, ban tôn hiệu, tôn thụy cho hoàng thân, quốc thích...
Lời sách do đích thân các hoàng đế hoặc các đại thần biên soạn.
Trong số các đời vua triều Nguyễn, Vua Gia Long là người cho viết nhiều kim sách nhất với 36 cuốn.
Theo nhiều nhà nghiên cứu, năm 1802, sau khi lên ngôi lập ra triều Nguyễn, Vua Gia Long bắt đầu cho đúc kim sách đầu tiên để phong tặng phụ thân vào năm Bính Dần 1806.
Cuốn kim sách này có khổ 24,5cmx13,5cm gồm 2 tờ dày và nặng làm bìa; 4 trang mỏng hơn ghi nội dung ca ngợi công danh, sự nghiệp vẻ vang của vị Hoàng đế.
Cuốn sách được đóng bằng 4 khuyên vàng có tổng trọng lượng tới 37 lượng 4 phân (1,4kg) vàng. Tấm bìa chạm nổi hình rồng 5 móng bay vờn trong mây. Các trang bên trong chia thành 5 cột viết chữ.
“Thánh chế mạng danh kim sách” do vua Minh Mạng ban hành vào năm 1823, hiện được bảo quản ở Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam. (Ảnh: Cục Di sản văn hóa).
Trong hệ thống kim sách của triều Nguyễn, cuốn “Thánh chế mạng danh kim sách” do vua Minh Mạng ban hành vào năm 1823 được coi là báu vật đặc biệt, quan trọng nhất.
Kim sách khắc bài thơ “Đế hệ thi” và 10 bài “Phiên hệ thi” theo thể ngũ ngôn tứ tuyệt của Vua Minh Mạng để đặt tên lót cho 20 thế hệ con cháu thuộc dòng chính của vua và 10 dòng phụ (phiên hệ) của 10 anh em trai của nhà vua.
Trong kim sách cũng khắc 20 mỹ tự để các vua Nguyễn chọn làm ngự danh, được chép thành bốn câu thơ: Miên Hồng Ưng Bảo Vĩnh/ Bảo Quý Định Long Trường/ Hiền Năng Kham Kế Thuật/ Thế Thoại Quốc Gia Xương.
Một trang trong “Thánh chế mạng danh kim sách” có khắc bài Đế hệ thi. (Ảnh: Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam).
Cuốn kim sách với trọng lượng 4,2kg vàng mười, chạm khắc tinh xảo này hiện còn khá nguyên vẹn, đang được bảo quản tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam.
Di sản vô giá
Sự ra đời, mục đích, nội dung của các cuốn kim sách triều Nguyễn hầu hết được ghi chép đầy đủ trong các thư tịch đương thời như “Đại Nam thực lục,” "Đại Nam liệt truyện,” “Khâm Định Đại Nam hội điển sự lệ...”
Quy cách kim sách được điển chế vương triều quy định rất nghiêm cẩn. Tùy theo tước hiệu được tôn phong cao thấp khác nhau mà chất liệu, kích thước, trọng lượng và số tờ kim sách khác nhau.
Việc chế tạo các cuốn kim sách được giao cho Hữu ty thuộc Bộ Lễ thực hiện.
Nghệ nhân đóng kim sách là bậc thầy giỏi nhất trên toàn quốc được đưa về xưởng chế tác của triều đình. Xưởng này nằm ngay trong hoàng cung, phía Đông Tử Cấm Thành, thuộc khu vực của Phủ Nội vụ, nơi lưu giữ kho báu của triều đình.
Sau khi bậc đại bút trong Hàn Lâm viện chắp bút thư pháp trên kim sách, thợ thủ công khắc chữ lên vàng hoặc bạc mạ vàng.
Nếu để xảy ra sai phạm nhỏ thì người thợ sẽ bị phạt rất nặng. Do vậy, các tác phẩm khi hoàn thiện gần như đạt độ hoàn hảo vì được chế tác và giám sát công phu.
Theo các nhà nghiên cứu, những cuốn kim sách là những bảo vật độc bản, chứa đựng nhiều thông tin giá trị về lịch sử văn hóa và nghệ thuật đỉnh cao của các nghệ nhân, thợ thủ công cung đình xưa.
Trong suốt 143 năm của triều đại nhà Nguyễn với 9 vị chúa,13 vị vua và rất nhiều hoàng hậu, hoàng thái tử, hoàng tử, công chúa..., số lượng kim sách được làm chắc phải thuộc số lượng lớn. Tuy nhiên, do những biến thiên của lịch sử, phần lớn các cuốn kim sách đã không còn.
Tháng 8/1945, khi Vua Bảo Đại thoái vị đã chuyển giao toàn bộ bảo vật Hoàng cung cho Chính phủ lâm thời. Số bảo vật này khoảng gần 3.000 món, được chuyển ra Hà Nội.
Sau hơn nửa thế kỷ nằm im trong kho bảo quản, đến năm 2007, các bảo vật này được chuyển về Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam. Trong số các cổ vật này có 94 kim sách quý giá.
Khách tham quan Triển lãm “Bảo vật Hoàng cung - Kim sách triều Nguyễn (1802-1945)”. Kim sách triều Nguyễn là những cuốn sách cổ được đúc bằng vàng ròng... (Ảnh: Minh Đức/TTXVN).
Ngày 31/3/2016, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam tổ chức Triển lãm “Bảo vật Hoàng cung - Kim sách triều Nguyễn (1802-1945)” trưng bày 22 kim sách tiêu biểu trong số 94 kim sách mà bảo tàng đang lưu giữ.
Đây là lần đầu tiên công chúng được tiếp cận, thưởng lãm và tìm hiểu về sưu tập hiện vật đặc biệt cùng những giá trị lịch sử, văn hóa, nghệ thuật mang đậm dấu ấn của vương triều phong kiến cuối cùng ở Việt Nam.
Quảng Ninh thí điểm 5 khu đất làm nhà ở thương mại theo hướng linh hoạt, không thu hồi đất mà cho phép doanh nghiệp thỏa thuận chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
Chia sẻ
Giảm 5cm vòng eo chỉ với 339 nghìn đồng/buổi, không cần tập luyện hay ăn kiêng – đó là lời quảng cáo “có cánh” từ các cơ sở thẩm mỹ Aurora. Thứ công nghệ “độc lạ” mang tên sóng cao tần được giới thiệu có thể đào thải mỡ qua mồ hôi và đại tiện. Vậy sự thật phía sau công nghệ này là gì?
Chia sẻ
Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Gia Lai cho hay, kết quả xét nghiệm mẫu bệnh của 54 con lợn không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc, kiểm dịch đang vận chuyển vào phía Nam dương tính với dịch tả lợn châu Phi.
Chia sẻ
Cung nhà giá rẻ ngày càng co hẹp trong khi nhu cầu mua vẫn rất lớn, đẩy mặt bằng giá lên cao. Techcombank tiếp tục rót vốn mạnh vào bất động sản, dẫn đầu hệ thống về dư nợ ngành này.
Chia sẻ
Yến Vy tại Mỹ bận rộn với 40 giờ làm việc tại casino mỗi tuần, gác lại chuyện tình cảm để tập trung vào sự nghiệp và cuộc sống.
Chia sẻ
Trên mạng xã hội đang lan truyền bài viết “Sốt cao là một trong những vũ khí rất mạnh để trị ung thư” gây xôn xao kèm theo các lý lẽ mà chuyên gia cho rằng đây là những diễn giải sai khoa học, tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng cho sức khỏe cộng đồng.
Chia sẻ
Trung tâm Phục vụ hành chính công TP Hà Nội đề nghị các đơn vị không giới thiệu, tiếp tay hoặc cấu kết với dịch vụ trung gian gây khó dễ người dân, doanh nghiệp khi giải quyết thủ tục hành chính.
Chia sẻ
Hơn 20 năm sống ở xứ người, hai từ “Việt Nam” trong tôi là tiếng gọi thân thương về nơi mình được sinh ra, là niềm tự hào khi giới thiệu tinh hoa của đất nước với bạn bè thế giới, là ký ức được dệt thành từ tình yêu và nỗi nhớ, là dòng sông Lam chảy mãi đến vô cùng…
Chia sẻ
Anh Võ Xuân Đặng(SN 1990) ở xã Sơn Mỹ, tỉnh Lâm Đồng mới (trước là một phần của huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận cũ) nghiên cứu, biến xơ mướp khô bị người ta bỏ đi, làm thành đồ gia dụng tiện lợi, xuất khẩu sang Mỹ, châu Âu... Mô hình hay này đang tạo công ăn việc làm cho hàng chục người dân địa phương có thu nhập ổn định hàng tháng.
Chia sẻ
Theo Kế hoạch triển khai thi hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025, Bộ Nội vụ là cơ quan thường trực giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giải quyết vướng mắc khi tổ chức chính quyền 2 cấp.
Chia sẻ
Trước thông tin lan truyền trên mạng “chữa đột quỵ bằng cách chích máu ở đầu ngón tay và dái tai” chỉ với một cây kim, bác sĩ đã lên tiếng cảnh báo nguy hiểm.
Chia sẻ
Bắt giữ nghi phạm sát hại cô gái trẻ trong đêm; điều tra vụ cháy khiến đôi nam, nữ thương vong; lời khai của nhóm đối tượng chặn đường cướp tài sản, hãm hại 2 cô gái trẻ... là những tin nóng 24 giờ qua.
Chia sẻ
Những chuyến đi viện dài ngày cùng con gái khiến vợ chồng anh Phín gần như kiệt quệ. Gánh nặng kinh tế ngày một đè nặng khiến anh Phín ôm mặt bất lực.
Chia sẻ
Trước diễn biến phức tạp của bệnh dịch tả lợn châu Phi trên một số địa bàn trong cả nước, ngày 22/ 7/ 2025, UBND thành phố Hải Phòng đã ban hành Công điện khẩn số 04/CĐ-UBND về việc tập trung triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp phòng, chống, bệnh dịch tả lợn châu Phi nhằm hạn chế tối đa thiệt hại cho người chăn nuôi và bảo vệ an toàn đàn vật nuôi.
Chia sẻ
Trước hiệu quả đem lại từ trồng thử nghiệm những mùa trước, vụ hè thu năm 2025, bà con nông dân xã Đức Minh, tỉnh Hà Tĩnh (trước đây là xã Tùng Châu, huyện Đức Thọ cũ) tiếp tục mở rộng diện tích trồng lạc trái vụ nhằm nâng cao thu nhập.
Chia sẻ
Có lẽ trong số các tên phường của tỉnh Đồng Nai mới thuộc tỉnh Bình Phước (cũ), tên phường Phước Long, Lộc Ninh, An Lộc, Bình Long… được biết đến nhiều trong lịch sử hiện đại vì là nơi diễn ra các trận đánh ác liệt trong kháng chiến chống Mỹ.
Chia sẻ
Ở mạn đồng rừng xã Thanh Kỳ, tỉnh Thanh Hóa (trước sáp nhập nhà một phần diện tích của huyện Như Thanh, tỉnh Thanh Hóa), trong cộng đồng dân tộc Thái ngày nay vẫn còn có một số người gắn với nghiệp đi rừng săn ong vò vẽ và các sản vật khác từ rừng.
Chia sẻ
Văn khấn mùng 1 tháng 6 nhuận Âm lịch 2025 chính xác nhất, giúp gia chủ cầu bình an, may mắn, khỏe mạnh, làm ăn phát tài phát lộc.
Chia sẻ
Trên những đỉnh núi quanh năm sương mù bao phủ ở tỉnh Tuyên Quang mới (sau sáp nhập tỉnh Hà Giang), có một loài cây cổ thụ, thân đầy rêu phong, lá đón gió trời, ướp đẫm sương đêm, phủ trắng như đọng tuyết, mang lại cho đời những vị ngọt thơm, theo chân người Dao xuống núi, “du hành” đến tận trời Âu. Đó là câu chuyện của bạt ngàn chè Shan tuyết cổ thụ trên dãy Tây Côn Lĩnh hùng vĩ.
Chia sẻ
Cuộc sống vợ chồng son của tôi diễn ra 1 cách tẻ nhạt, như những người lạ ở ghép chung nhà.
Chia sẻ
Đoàn đại biểu của TP.HCM do Trung tướng Mai Hoàng, Giám đốc Công an TP.HCM làm trưởng đoàn đã đến thăm hỏi, tặng quà các gia đình chính sách tiêu biểu, nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 – 27/7/2025).
Chia sẻ
Không quân Hoàng gia Thái Lan (RTAF) xác nhận đã triển khai 4 máy bay chiến đấu F-16 để tiến hành một cuộc không kích khác vào một mục tiêu quân sự ở Campuchia. Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Campuchia đưa ra cảnh báo không chia sẻ hình ảnh hoặc video về các hoạt động chuyển quân hoặc cho thấy các vị trí quân sự cũng như vũ khí giữa bối cảnh xung đột biên giới với Thái Lan.
Chia sẻ
Phụ nữ sinh vào 3 tháng Âm lịch dưới đây thường mang số mệnh vượng phu ích tử, mang lại may mắn cho chồng, nuôi dạy con cái thành đạt.
Chia sẻ
Màn bắn pháo hoa sẽ diễn ra vào 22 giờ 00 đến 22 giờ 8 phút ngày 10/8/2025, với quy mô gồm 300 quả pháo hoa tầm cao và 60 giàn pháo hoa tầm thấp, kéo dài 8 phút tại khu vực đường đua F1, phường Từ Liêm.
Chia sẻ
Vân Trung Hạc biệt hiệu Cùng Hung Cực Ác, là hiện thân của dục vọng và sự tàn bạo. Hắn là một kẻ háo sắc, không từ bất cứ thủ đoạn nào để đạt được mục đích của mình. Số phận của hắn kết thúc dưới Lục Mạch Thần Kiếm của Đoàn Dự khi đang có ý định làm hại Vương Ngữ Yên.
Chia sẻ
Ukraine có thể sớm nhận được vũ khí có khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga, bao gồm cả Moscow. Hai nhà cung cấp tiềm năng đang được xem xét: Đức và Mỹ.
Chia sẻ
Fanpage chính thức của CLB Bình Định vừa phát đi thông báo chia tay 4 ngôi sao dày dạn kinh nghiệm, gồm Mạc Hồng Quân, Vũ Minh Tuấn, Dương Văn Khoa và Trần Trung Hiếu. Thực tế, cả 4 đã rời sân Quy Nhơn từ cách đây ít ngày.
Chia sẻ
VFF “ra tay”, tiền vệ Việt kiều Julien Nguyễn khoác áo ĐT Việt Nam?; CĐV M.U tức giận vì Garnacho; Leanna Paul xác nhận chia tay Delap; Chelsea tiến gần chữ ký của Xavi Simons; Real sẵn sàng chi 100 triệu bảng mua Rodri.
Chia sẻ
Việc ca sĩ Jack tổ chức họp báo ra mắt sản phẩm, nhưng lại kể chuyện đời tư, lãnh đạo Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM sẽ rà soát xử lý.
Chia sẻ
Chí sĩ Trần Quý Cáp (1870 - 1908) lúc nhỏ tên là Trần Nghị, tự là Dã Hàng, Thích Phu, hiệu là Thai Xuyên. Ông sinh ra trong một gia đình nông dân ở làng Bất Nhị, xã Điện Phước, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Trần Quý Cáp nổi tiếng là người thông minh và là 1 trong những học trò xuất sắc của Đốc học Mã Sơn Trần Đình Phong. Tuy nhiên, con đường khoa cử của ông khá lận đận, đến năm 1904 ông mới đậu Tiến sĩ.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Vietnam+ 
