Nỗi lo "âm thầm" của Nhà Trắng: Trung Quốc rình rập cơ hội tái thiết Ukraine?

Các nguồn tin ngoại giao tiết lộ với Kyiv Post rằng, các quan chức Nhà Trắng đang nghi ngờ Trung Quốc đã ngấm ngầm đặt nền móng cho sự can dự tiềm năng vào Ukraine sau khi có lệnh ngừng bắn hoặc thỏa thuận hòa bình với Nga – đối tác khu vực của Bắc Kinh.

Vấn đề nhạy cảm này đã được đội ngũ của ông Trump đưa ra thảo luận với các quan chức Ukraine, ngay khi hai nước đang soạn thảo thỏa thuận khoáng sản quan trọng. Thông điệp này tiếp tục được nhấn mạnh vào tuần trước.

Mỹ quyết ngăn Trung Quốc hưởng lợi từ tái thiết Ukraine

Ngày 4/6 vừa qua, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đã mạnh mẽ tuyên bố trong cuộc họp với Bộ trưởng Kinh tế Ukraine Yulia Svyrydenko rằng: "Mỹ cam kết đảm bảo không ai tài trợ hoặc cung cấp cho bộ máy chiến tranh của Nga được phép hưởng lợi từ việc tái thiết Ukraine, bao gồm cả việc tham gia các dự án được hỗ trợ bởi Quỹ Đầu tư Tái thiết Ukraine". Dù không gọi đích danh Trung Quốc, thông điệp này rõ ràng nhắm tới Bắc Kinh.

Một quan chức cấp cao trong chính quyền Trump, chia sẻ với Kyiv Post, chỉ trích việc Trung Quốc tự nhận là "trung lập" trong cuộc chiến của Nga ở Ukraine, trong khi thực tế vẫn tiếp tục hỗ trợ Moscow. Tuy nhiên, quan chức này cũng thừa nhận, từ đầu năm nay, Bắc Kinh đã có những động thái "tấn công quyến rũ" âm thầm hơn đối với Ukraine.

"Trung Quốc không thể muốn cả hai điều", vị quan chức này nhấn mạnh.

Tham vọng tái thiết Ukraine của Trung Quốc

Vào tháng 3, Trung Quốc đã chính thức công bố ý định đóng vai trò trong việc tái thiết Ukraine sau chiến tranh. Động thái này diễn ra chỉ vài tuần sau khi Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị gặp gỡ người đồng cấp Ukraine Andriy Sybiha bên lề Hội nghị An ninh Munich.

Dù hai nước đã ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác thương mại nông sản vào mùa xuân này, và Ukraine từng là một phần của Sáng kiến Vành đai và Con đường, cuộc chiến ở Ukraine đã làm gián đoạn sâu sắc sự tham gia của Trung Quốc.

Khi các cuộc đàm phán về sắp xếp hậu chiến gia tăng, đặc biệt là với việc Tổng thống Trump thúc đẩy chấm dứt chiến tranh, Bắc Kinh cũng âm thầm đề xuất rằng kinh nghiệm xây dựng cơ sở hạ tầng khổng lồ của họ có thể giúp tái thiết Ukraine, nếu có một lệnh ngừng bắn ổn định.

Theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW), sự hỗ trợ vật chất của Trung Quốc cho nỗ lực chiến tranh của Nga mang lại cho Bắc Kinh ảnh hưởng đáng kể đến kết quả cuộc chiến.

"Trung Quốc và Liên bang Nga ngày nay là những đối tác thân thiết có tham vọng địa chính trị phù hợp trong việc phản đối mạnh mẽ trật tự toàn cầu do Mỹ lãnh đạo", ISW nhận định.

Các quan chức Mỹ nghi ngờ Trung Quốc đang vận động âm thầm cho sự tham gia của họ ở Ukraine dưới hai hình thức: tham gia vào một phái bộ gìn giữ hòa bình do Nga chấp thuận và trong việc tái thiết Ukraine sau chiến tranh.

Tiến sĩ Michael Cecire, nhà nghiên cứu quốc phòng và an ninh tại RAND, giải thích rằng việc Washington không muốn một đối thủ địa chính trị tham gia sâu vào việc tái thiết Ukraine, đặc biệt là xung quanh các vật liệu chiến lược và nhạy cảm như đất hiếm, là điều hoàn toàn dễ hiểu.

Ông Cecire cũng cảnh báo rằng Trung Quốc có thể đưa ra các điều khoản "hào phóng một cách giả tạo" để mở rộng vị thế của mình ở Ukraine và khu vực.

"Ngay cả khi Mỹ và Ukraine không ký thỏa thuận khoáng sản vài tuần trước, việc Washington tìm kiếm những đảm bảo đó là điều dễ hiểu. Nhưng điều đó đặc biệt quan trọng trong bối cảnh thỏa thuận khoáng sản đã được ký và vai trò lớn mà Ukraine có thể đóng như một cường quốc khu vực và nhà cung cấp vật liệu chiến lược cho khu vực", ông Cecire kết luận.

×