Ngày 14/3, UBND TP.Hà Nội và Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã tổ chức Hội thảo: "Thực trạng và giải pháp xử lý các vấn đề cấp bách trong công tác bảo vệ môi trường Thủ đô Hà Nội".

Hội thảo có sự tham dự của hơn 200 đại biểu từ các cơ quan Trung ương, các địa phương lân cận, các chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước.

Hà Nội đối mặt với rất nhiều vấn đề môi trường như ô nhiễm không khí.

Phát biểu tại hội thảo, Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Trần Sỹ Thanh nhấn mạnh, Hà Nội là đô thị đặc biệt có diện tích dân số lớn hàng đầu cả nước, tốc độ đô thị hóa nhanh, tốc độ tăng dân số cơ học rất lớn nhất là ở khu vực nội đô, đồng thời có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao nhất cả nước.

"Với đặc thù này, Hà Nội luôn đối mặt với rất nhiều vấn đề môi trường như ô nhiễm không khí, quá tải trong xử lý chất thải rắn, nước thải,...", ông Thanh nhấn mạnh và cho biết, thời gian qua vấn đề môi trường được Trung ương và lãnh đạo TP quan tâm hàng đầu để tập trung giải quyết trong nhiều năm qua.

Gần đây nhất là 3 văn kiện quan trọng (Luật Thủ đô sửa đổi năm 2024 và hai Quy hoạch) của Thủ đô mới được phê duyệt đã coi việc xử lý ô nhiễm môi trường nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong số các nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách cần giải quyết của Thủ đô trong giai đoạn 2025 - 2030.

Thời gian qua, về xử lý ô nhiễm không khí, Hà Nội đang thực hiện các giải pháp giảm phương tiện xe cá nhân, tăng cường đầu tư, đưa vào sử dụng các phương tiện vận tải hành khách công cộng, chuyển đổi giao thông xanh, xóa bỏ tình trạng đốt than tổ ong, giám sát vệ sinh môi trường các công trình xây dựng…

Về xử lý nước thải, làm sạch các dòng sông, Hà Nội đang khẩn trương thực hiện các giải pháp bổ cập nước sông Tô Lịch, làm sống lại dòng sông theo chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm. Hà Nội đặt quyết tâm tháng 9/2025 sẽ hoàn thành nhiệm vụ bổ cập nước sông Tô Lịch.

Bên cạnh đó, Hà Nội cũng tập trung hiện đại hóa công tác thu gom rác thải, thí điểm phân loại rác tại nguồn tại 5 quận nội thành,… "Tuy nhiên, chất lượng môi trường tại Hà Nội chưa đáp ứng yêu cầu, đặc biệt là chất lượng môi trường không khí. Để giải quyết 'bài toán" này, TP rất mong muốn có sự chung tay, đồng hành, chia sẻ của các chuyên gia, nhà khoa học, các tổ chức, doanh nghiệp và cộng đồng dân cư trên địa bàn TP", ông Thanh nói.

Chìa khóa để Hà Nội giải quyết các vấn đề môi trường

Tham luận tại hội thảo, TS Hoàng Dương Tùng, Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam đã đề cập đến vấn đề rất "nóng" hiện nay là ô nhiễm không khí. Nguồn gây ô nhiễm không khí gồm ô tô xe máy chạy xăng dầu; bụi đường; các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, làng tái chế, làng nghề; các công trình xây dựng đô thị, nhà cao tầng; trang trại chăn nuôi, sử dụng phân bón trong trồng trọt; đốt phụ phẩm nông nghiệp sau thu hoạch khu ngoại thành, từ các tỉnh lân cận như Hà Nam, Hưng Yên, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc...

TS Tùng cho rằng, thời gian qua Hà Nội cũng đã quyết tâm thực hiện một số biện pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí, tuy nhiên kết quả chưa cao vì chưa kiểm soát được nguồn thải, thiếu dữ liệu, chưa có bộ phận chuyên biệt về xử lý ô nhiễm môi trường.

"Việc quản lý chất lượng không khí là trách nhiệm không chỉ của UBND TP.dHà Nội, của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội mà còn là của các quận/huyện (hiện nay) và các xã (sắp tới) thuộc Hà Nội và các vùng lân cận (Vùng Thủ đô)", ông nói và nhấn mạnh "mỗi địa phương cần phải có chỉ tiêu, trách nhiệm cụ thể về giảm thiểu ô nhiễm không khí rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ tiến độ, rõ hiệu qu)".

TS Tùng cũng cho rằng, Hà Nội cần đầu tư đáng kể về mặt tài chính, có trọng điểm, ưu tiên cho các chương trình giảm thiểu ô nhiễm; giao thông xanh, sử dụng nhiên liệu sạch, rà soát, xóa bỏ các điểm nghẽn về thể chế để huy động đủ các nguồn lực tài chính...

Để tăng cường biện pháp xử lý đối với các cơ sở gây ô nhiễm, TS Tùng đề xuất "nên phạt lũy tiến theo ngày; tiền phạt tăng lên theo từng ngày... và "cần thực hiện kiểm tra khí thải xe máy lưu thông trong khu vực nội thành; hỗ trợ tài chính đẩy nhanh lộ trình giao thông xanh; đến năm 2030 chuyển đổi toàn bộ xe buýt sang xe buýt điện (nhanh hơn 5 năm so với kế hoạch); hạn chế đăng ký xe ô tô xe máy mới chạy xăng/dầu...

Đến từ Trường Đại học Kitakyushu (Nhật Bản), GS Kiwao Kadokami phác họa tiến trình ô nhiễm môi trường xảy ra tại TP.Kitakyushu. Bắt đầu là ô nhiễm không khí, nước từ những năm 1901 do phát triển công nghiệp nặng và hóa chất. Song, TP này đã thực hiện hàng loạt các sáng kiến như khắc phục ô nhiễm bằng phương pháp Kitakyushu; hợp tác quốc tế về môi trường; tái chế chất thải thông qua dự án Eco-Town; Phát triển cộng đồng bền vững. 

"Những sáng kiến đó đã góp phần quan trọng giải quyết tình trạng ô nhiễm tại TP.Kitakyushu. Đến nay,  TP này đang bứt phá hướng tới mục tiêu không phát thải cacbon", GS Kiwao Kadokami nói và nhấn mạnh, phương pháp Kitakyushu là phương pháp phối hợp giữa Chính phủ và doanh nghiệp trong khắc phục ô nhiễm và là nền tảng cho con đường tích hợp của phát triển kinh tế và môi trường.

Theo GS Kiwao Kadokami, nhờ những giải pháp hiệu quả, phép màu đã thật sự diễn ra khi bầu trời và biển ở TP.Kitakyushu đã phục hồi về trạng thái trước khi bị ô nhiễm trong khoảng 15 năm. 

"Từ câu chuyện làm sạch môi trường tại TP.Kitakyushu, chúng ta có thể nhận thấy, sự hợp tác giữa người dân, doanh nghiệp, chính quyền và nhà khoa học là chìa khóa để giải quyết các vấn đề môi trường. Bên cạnh đó, việc kiểm soát ô nhiễm thông qua đổi mới công nghệ có thể song hành với phát triển kinh tế. Cùng đó, cần phổ biến các mô hình tốt nhất ra thế giới và thúc đẩy hợp tác quốc tế để bảo vệ môi trường toàn cầu. Đặc biệt, để phát triển sự vững chắc, điều quan trọng là truyền lại kinh nghiệm, công nghệ và tri thức đã đạt được cho các thế hệ tiếp theo", GS Kiwao Kaxokami nhận định.

×