Bình luận
0
Đầu tháng 7 thời tiết nắng nóng gay gắt nhưng khi bước vào không gian của ngôi nhà cổ của Tam Nguyên Yên Đổ Nguyễn Khuyến ở làng Vị Hạ, xã Trung Lương, chúng tôi cảm thấy rất dễ chịu. Làng Vị Hạ tục còn gọi là làng Và vốn là quê nội của nhà thơ Nguyễn Khuyến.
Từ chiếc cổng cổ kính dẫn vào vườn Bùi với căn nhà gỗ được xây dựng theo lối cổ, phía trước là sân gạch rộng có 2 cây nhãn già to cổ thụ (hơn 2 người ôm) rất xanh mát, bình yên.
Ông Nguyễn Thanh Tùng hơn 80 tuổi là hậu duệ đời thứ 5 của cụ Nguyễn Khuyến kiêm luôn vai trò ‘hướng dẫn viên’, kể cho chúng tôi nghe các câu chuyện liên quan đến lịch sử của ngôi nhà cổ đặc biệt này.
Theo ông Tùng, cụ Tam nguyên Yên Đổ (tức nhà thơ Nguyễn Khuyến) sinh năm 1835, mất năm 1909. Ban đầu nhà thơ có tên là Nguyễn Thắng, hiệu là Quế Sơn, tự Miễn Chi. Cụ sinh ở quê mẹ, làng Hoàng Xá, huyện Ý Yên (tỉnh Nam Định) nhưng lớn lên và sống chủ yếu ở quê cha, làng Yên Đổ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam. Xuất thân trong một gia đình nhà Nho nghèo (cha ông đỗ ba khóa tú tài, làm nghề dạy học), bản thân Nguyễn Khuyến thông minh, chăm học và học giỏi.
Bên trên lối cổng và ngôi nhà cổ có khắc 3 chữ Nho xưa. Theo ông Tùng, 3 chữ nho trên là "Môn Tử Môn" có nghĩa là lối ra vào của học trò. Đây là lời răn dạy nghiêm khắc về đạo làm trò của cụ Nguyễn Khuyến. Trước khi vào nhà thầy cho dù là quan lớn hay thứ dân đều phải đúng lễ nghĩa, xuống ngựa, xuống xe đi bộ vào viếng thầy.
Năm 1864, Nguyễn Khuyến đỗ đầu thi Hương (Giải nguyên) ở trường Nam Ðịnh; năm 1871, ông đỗ Hội nguyên và tiếp tục thi Ðình đỗ Ðình nguyên. Từ đó, người ta gọi ông là “Tam nguyên Yên Ðổ” (tức người đỗ đầu ba kỳ thi làng Yên Đổ).
Nguyễn Khuyến làm quan ở nội các Huế, rồi làm Đốc học Thanh Hóa, Án sát Nghệ An, rồi Biện lý Bộ Hộ,... Thời gian ông ra làm quan, Pháp đánh chiếm sáu tỉnh Nam Kỳ và tiến đánh ra miền Bắc. Sống giữa bối cảnh nước mất nhà tan, các phong trào đấu tranh yêu nước bị dập tắt, nhiều kẻ làm tay sai cho thực dân, Nguyễn Khuyến không thể làm được gì để thay đổi thời cuộc nên xin từ quan về làng Vị Hạ dựng nhà, dạy học, làm thơ cho đến khi mất năm 1909.
Khu nhà cụ Nguyễn Khuyến được dựng theo lối kiến trúc: Ngoài là nhà đại tế, trong là hậu cung. Nhà đại tế gồm 7 gian, xây gạch, lợp ngói và có 4 hàng cột. Hậu cung được làm bằng gỗ, theo kiến trúc đồng bằng Bắc Bộ.
"Ngôi nhà cổ của cụ đặc biệt ở chỗ, có lưỡng long chầu nguyệt, 9 bậc đặt ở dưới đất. Bình thường, hình lưỡng long chầu nguyệt hay được đặt ở trên nóc nhà", ông Tùng-hậu duệ của nhà thơ Nguyễn Khuyến giới thiệu.
Lý giải về điều này, ông Tùng hồ hởi cho biết, ngày xưa, cụ Tam Nguyên Yên Đổ Nguyễn Khuyến giải thích với các chức sắc rằng làm vậy để tránh nắng hướng đông và hướng tây. Thế nhưng, lý do ban đầu của cụ lại hoàn toàn khác.
"Cụ Nguyễn Khuyến để lưỡng long chầu nguyệt ở dưới đất nhằm ám chỉ vua nhà Nguyễn bán nước nên không cho cưỡi lên đầu rồng, chỉ chầu đằng trước nhà thôi", ông Tùng chia sẻ.
Bước qua cổng vào là nhà tiếp khách của cụ Nguyễn Khuyến. Ban đầu nhà có lưỡng long chầu nguyệt và 9 bậc thềm nhưng từ năm 2004, khi được tôn tạo lạ, gian nhà này chỉ còn lại 3 bậc.
Trong hậu cung vẫn lưu giữ hòm sách và ống quyển (ống dùng để chứa giấy thi và bài thi của thí sinh xưa) từ ngày cụ Nguyễn Khuyến còn dùi mài kinh sử.
"Đối với tôi và con cháu, ngôi nhà cổ này là nơi linh thiêng nhất. Bởi lẽ, đây là nơi thờ của cụ và cũng là nơi để lưu giữ những kỷ vật mà cụ Nguyễn Khuyến để lại", ông Tùng bộc bạch
Phía sau là hậu cung, nơi thờ cụ Nguyễn Khuyến, ngôi nhà cổ này vẫn được giữ nguyên bản lối kiến trúc nhà ở đồng bằng Bắc bộ truyền thống cho đến ngày hôm nay.
Cửa vào hậu cung là cửa bức bàn - loại cửa phổ biến trong các ngôi nhà truyền thống ở khu vực đồng bằng Bắc Bộ xưa.
Ngói gian hậu cung là loại vảy cá đỏ đất nung thường thấy ở các ngôi nhà xưa ở miền Bắc.
Ông Tùng lên hương cho du khách, học sinh trong vùng đến thắp, tưởng nhớ cụ Nguyễn Khuyến. "Đối với tôi và con cháu, ngôi nhà cổ này là nơi linh thiêng nhất. Bởi lẽ, đây là nơi thờ của cụ và cũng là nơi để lưu giữ những kỷ vật mà cụ Nguyễn Khuyến để lại", ông Tùng bộc bạch
Lư hương trên ban thờ cụ Nguyễn Khuyến là cổ vật quý mà vua nhà Mạc đã ban cho tổ đời thứ 10 của cụ Nguyễn Khuyến. Trên thân bát hương khắc 4 chữ Nôm và có biểu tượng hình rồng, phượng, tượng trưng cho sự cao quý. "Lư hương và đôi rồng nạm ngọc là 2 cổ vật quý đã từng bị trộm lấy đi và thất lạc nhiều năm mới được trả về được chúng tôi đưa lên thờ cụ", ông Tùng tiết lộ.
Bức cuốn thư cả trăm năm tuổi treo ngay cửa ra vào là món quà mà cụ Dương Khuê - bạn thân cụ Nguyễn Khuyến tặng tỏ lòng tôn phục Nguyễn Khuyến vì ông đỗ đầu cả ba khoa thi Hương, thi Hội, thi Đình và giành bảng vàng tiến sĩ năm 1871.
Trong gian hậu cung còn có tù trưng bày, giới thiệu các kỷ vật của cụ Nguyễn Khuyến và bằng công nhận ngôi nhà là Di tích lịch sử cấp quốc gia do Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) trao cho gia đình năm 1991.
Trong ngôi nhà cổ còn lưu giữ nhiều hình ảnh, kỷ vật của cụ Nguyễn Khuyến trong kỳ thi và lễ xướng danh khóa thi năm xưa.
Sau kỳ thi Tân Mùi (1872) cụ đã đỗ đầu 3 khoa, vua Tự Đức ban cho cụ hai tấm bảng “Ân tứ vinh quy” và “Nhị giáp tiến sĩ” để cụ trở về quê hương vinh quy bái tổ. Hiện vật nay vẫn còn được lữu giữ cẩn thận tại ngôi nhà cổ của cụ tại làng Vị Hạ, xã Trung Lương, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam.
Bể nước cung cấp nguồn nước sạch cho gia đình cụ Nguyễn Khuyến ngày trước và hiện nay.
Con lạch trước cửa ngôi nhà tiếp khách của cụ Nguyễn Khuyến tượng trưng cho cây bút lông...
Ao nước bên cạnh con lạch tượng trung cho nghiên mực của các nhà nho xưa. Theo ông Tùng, cụ Nguyễn Khuyến giỏi về địa lý - phong thủy nên tính toán cho đào 1 cái ao và 1 con lạch cạnh nhau. Cụ mệnh Hỏa, trấn trạch 2 thủy 1 hỏa để cân bằng âm dương.(Trước đây, ao rộng 1,3 mẫu nhưng do nhiều lý do hiện giờ ao chỉ còn diện tích khoảng 6 sào Bắc Bộ).
Bên vườn Bùi còn lưu giữ một bia đá khắc bài "Thu Điếu" của nhà thơ Nguyễn Khuyến bằng chữ Nôm, chữ Quốc ngữ và tiếng Anh. Ông Tùng cho hay: Các sáng tác của cụ Nguyễn Khuyến hầu hết được làm sau lúc từ quan, hiện còn khoảng hơn 400 bài, gồm thơ, văn, câu đối bằng chữ Hán và chữ Nôm. Đáng kể hơn hết là “Quế Sơn thi tập” khoảng 200 bài thơ bằng chữ Hán. Sáng tác của Tam Nguyên Yên Đổ Nguyễn Khuyến chủ yếu xoay quanh ba nội dung: Bộc bạch tâm sự của mình; viết về con người, cảnh vật và cuộc sống ở quê hương - một vùng đồng chiêm nghèo ở Bắc Bộ; chế giễu, đả kích những kẻ tham lam, ích kỷ, cơ hội lúc bấy giờ...
Ông Nguyễn Thanh Tùng hơn 80 tuổi là hậu duệ đời thứ 5 của cụ Nguyễn Khuyến cho biết, trung bình mỗi năm ngôi nhà cổ của cụ Nguyễn Khuyến đón tiếp hàng nghìn lượt khách du lịch, học sinh tại các tỉnh, thành khắp cả nước đến thắp hương, thăm quan, chiêm ngưỡng cảnh quan, không gian, cổ vật quý...
Gần trưa nay (24/7), cơn mưa lớn tại trung tâm thành phố Hà Nội khiến nước dâng lên gần nửa bánh xe ô tô khiến nhiều người đi xe máy ướt sũng, xe ô tô xe máy chết máy giữa đường.
Chia sẻ
Bão số 3 không gây thiệt hại về người ở TP Hải Phòng, tuy nhiên, thiệt hại tài sản nhà nước ước tính khoảng 4,461 tỷ đồng, thiệt hại tài sản của nhân dân ước 6,019 tỷ đồng.
Chia sẻ
Một kỹ sư đầy nghị lực đến từ vùng quê nghèo Trung Quốc từng làm đủ nghề vất vả để kiếm sống khi còn đi học, vừa giành được tấm bằng tiến sĩ ngành Kỹ thuật khai thác mỏ. Câu chuyện của anh khiến hàng triệu người xúc động và ngưỡng mộ.
Chia sẻ
Mưa lớn đang kéo dài nên nhiều khu vực trồng sâm Ngọc Linh ở xã Măng Ri, tỉnh Quảng Ngãi mới (hợp nhất từ xã Tê Xăng, Ngọk Lây, Văn Xuôi, Ngọk Yêu và Măng Ri, huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum cũ), người dân chưa thể đến kiểm tra, khôi phục số bị mưa gió quật ngã, hư hỏng trước đó.
Chia sẻ
Trong bất động sản,“vị trí kim cương” là sự cộng hưởng giữa lợi thế thiên nhiên, hạ tầng, cộng đồng và chiều sâu văn hóa. Tại Vũng Tàu, Blanca City hội tụ trọn vẹn những giá trị ấy khi tọa lạc cạnh trục phố sôi động – đường 3 Tháng 2 và bờ biển Bãi Sau, kiến tạo chuẩn sống mới nơi giao thoa giữa phố và biển.
Chia sẻ
Chỉ vài phút trên điện thoại, doanh nghiệp đã sẵn sàng giao dịch với tài khoản thanh toán online (eKYC) từ VietinBank eFAST! Không cần hồ sơ giấy, không cần đến quầy, VietinBank mang đến trải nghiệm ngân hàng số hiện đại dành cho doanh nghiệp.
Chia sẻ
Bộ Ngoại giao Ba Lan đã ban hành khuyến cáo mạnh mẽ rằng tất cả công dân Ba Lan đang cư trú tại Nga nên rời khỏi đất nước nếu có thể.
Chia sẻ
Nửa đầu năm 2025, tổng doanh thu hợp nhất tại các doanh nghiệp ước hơn 1 triệu tỷ, đạt 50% kế hoạch, nộp ngân sách trên 102 nghìn tỷ đồng, vượt trên 54% kế hoạch.
Chia sẻ
Khi tốc độ là lợi thế, thì một điểm dừng vừa đủ tĩnh – vừa đủ linh hoạt – lại trở thành đòn bẩy chiến lược. Trong vùng tam giác vàng của đô thị cảng Phú Mỹ, nơi chuỗi cung ứng Đông Nam Bộ đang tái định hình theo cấp độ toàn cầu, Sao Mai Phú Mỹ Resort âm thầm trở thành “đại bản doanh tạm thời” của giới doanh nhân quốc tế – những người luôn sống giữa quyết định nhanh và thương vụ lớn.
Chia sẻ
Đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp sáng tạo tại TP.HCM sau sáp nhập đang chứng kiến nhiều điều kiện thuận lợi trong giai đoạn phát triển mới, thúc đẩy lĩnh vực khoa học kỹ thuật nói chung.
Chia sẻ
Ông Uông Việt Dũng, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam cho biết, dự thảo Luật Hàng không dân dụng Việt Nam lần này sẽ sửa đổi, bổ sung các quy định về Nhà chức trách hàng không.
Chia sẻ
Với hơn 88 tiện ích trải rộng từ mặt đất đến tầng không, Capital Square - tổ hợp căn hộ cao cấp quy mô lớn nhất tại trung tâm Đà Nẵng - chính là câu trả lời cho những chủ nhân tinh hoa đang tìm kiếm một không gian sống tiện nghi “tất cả trong một” theo xu hướng của các đô thị hiện đại trên thế giới.
Chia sẻ
Đây là chia sẻ của GS.TS Đào Thanh Vân, Phó Chủ tịch Hiệp Hội hữu cơ Việt Nam, giảng viên cao cấp Trường Đại học Nông - Lâm (Đại học Thái Nguyên), người đã có hơn 40 năm cống hiến cho ngành nông nghiệp Việt Nam. Trong những năm đồng hành, sát cánh cùng người nông dân, GS.TS Đào Thanh Vân đã có nhiều đề tài nghiên cứu và dự án hỗ trợ bà con nông dân tại các tỉnh vùng Trung du và miền núi phía Bắc.
Chia sẻ
Để chuẩn bị cho mùa giải 2025/2026, CLB Bắc Ninh liên tiếp mang về những tân binh chất lượng. Mới nhất, đội bóng Kinh Bắc đón 4 gương mặt dày dạn kinh nghiệm ở V.League, Nguyễn Hoàng Duy, Ngân Văn Đại, Mai Xuân Quyết và Nguyễn Thành Long...
Chia sẻ
Tại Lai Châu, "Dân vận khéo" đã chứng tỏ là "chìa khóa vàng" mở ra cánh cửa no ấm. Từ những mô hình kinh tế hiệu quả đến việc giữ gìn bản sắc văn hóa và đảm bảo an ninh trật tự, cách làm sáng tạo, gần dân, sát dân này đã thực sự đưa nghị quyết của Đảng vào cuộc sống.
Chia sẻ
Bộ Xây dựng yêu cầu các đơn vị kiên quyết cấm người và phương tiện đi vào các điểm xung yếu và kiểm tra, rà soát, lên phương án đảm bảo giao thông trên các tuyến quốc lộ được giao quản lý.
Chia sẻ
Không cần ghế xoay sang trọng, không cần phòng điều hòa mát lạnh,… chỉ với chiếc kéo, lược, tấm vải choàng và lòng nhiệt huyết, 5 năm qua, anh Dũng đã đi khắp nơi để cắt tóc miễn phí cho những người khó khăn, lan tỏa việc tử tế.
Chia sẻ
Ngày 24/7, ông Mai Văn Mười - Phó Giám đốc Sở Y tế Đà Nẵng cho hay, Sở đã có công văn hỏa tốc về việc tăng cường rà soát, quản lý, kịp thời phát hiện, báo cáo, xử lý tình trạng “cò mồi” khám chữa bệnh trên địa bàn thành phố.
Chia sẻ
Tại kỳ họp thứ 2, HĐND TP.HCM khóa X, nhiệm kỳ 2021-2026, ông Nguyễn Văn Được - Chủ tịch UBND TP.HCM đã đọc Tờ trình giới thiệu bổ sung ông Nguyễn Mạnh Cường giữ chức vụ Phó Chủ tịch UBND TP.HCM, nhiệm kỳ 2021-2026.
Chia sẻ
Vừa qua, đông đảo khách hàng và nhà đầu tư đã đến tham dự sự kiện “Khai ngọc – Đón sóng vàng” của dự án Pearl Residence, tổ hợp căn hộ cao cấp tọa lạc ở vị trí trung tâm Cửa Lò – đô thị du lịch biển được mệnh danh “Viên ngọc xanh xứ Nghệ”.
Chia sẻ
Từ phản ánh của một bệnh nhân về việc phá thai bị "vẽ bệnh" để thu tiền, Sở Y tế TP.HCM đã kiểm tra đột xuất Phòng khám đa khoa Khang Thịnh và phát hiện nhiều dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng.
Chia sẻ
VinFast chính thức ra mắt dòng xe máy điện thông minh mới với 2 phiên bản Evo Grand và Evo Grand Lite, sở hữu thiết kế thời trang, thanh lịch và hỗ trợ tới 2 pin 2,4kW có thể tháo rời, giúp mang đến sự linh hoạt, thuận tiện khi sử dụng và nâng tổng quãng đường đi được sau mỗi lần sạc đầy lên tới 262 km. Với giá bán chỉ từ 18 triệu đồng, dòng xe máy điện mới của VinFast là lựa chọn lý tưởng cho hành trình chuyển đổi xanh của người dùng, đáp ứng tốt mọi nhu cầu di chuyển hàng ngày.
Chia sẻ
Sáng nay (24/7), Bộ VHTTDL đã tổ chức họp báo thông tin về Giải Báo chí toàn quốc “Vì sự nghiệp phát triển Văn hóa Việt Nam” lần thứ 3.
Chia sẻ
Sau khi kiểm tra tại hiện trường và nghe tổ công tác báo cáo phạm vi công trình, Chủ tịch UBND xã Thanh Thủy (tỉnh Phú Thọ) yêu cầu ông Cao Văn Niệm (khu nghỉ dưỡng Khoa Niệm) tự thực hiện tháo dỡ, hoàn trả mặt bằng công trình vi phạm xong trước ngày 28/7/2025.
Chia sẻ
Bộ Quốc phòng đã quyết định điều động trực thăng tiếp tế hàng cứu trợ cho người dân đang bị cô lập tại xã Tương Dương, tỉnh Nghệ An.
Chia sẻ
Mỹ hiện còn rất xa mới đạt được trình độ phát triển và sản xuất máy bay không người lái (UAV) như của Nga, Tạp chí The National Interest cho biết.
Chia sẻ
Nếu có một hình tượng võ tướng lý tưởng trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, chắc chắn đó là Triệu Vân - vị tướng mang vẻ ngoài khôi ngô, võ nghệ siêu quần, trung thành tuyệt đối và chưa từng thất bại trận nào.
Chia sẻ
Doanh nhân, chuyên gia đầu ngành có thể được ký hợp đồng để thực hiện các nhiệm vụ như xây dựng chính sách, chuyển đổi số, phát triển công nghệ. Đây là nội dung đáng chú ý tại Nghị định số 173/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 1/7, quy định chi tiết việc thuê ngoài thực hiện nhiệm vụ của công chức.
Chia sẻ
Chiếc du thuyền này đang được đóng tại Công ty Công nghiệp Tàu thủy Sài Gòn, TP.HCM. Trước khi đóng, nó đã được một doanh nghiệp tại Pháp ngỏ ý thuê trọn trong nhiều năm.
Chia sẻ
Đón đầu đà tăng trưởng tích cực của ngành du lịch tại Di sản thiên nhiên thế giới Cát Bà, dự án Flamingo Cát Bà Resorts đang mở ra cơ hội đầu tư hấp dẫn với quỹ căn hộ khách sạn cuối cùng.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Trần Quang 
