Vị trí của Công an nhân dân được quy định tại Luật Công an nhân dân như sau: "Công an nhân dân là lực lượng vũ trang nhân dân làm nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật về an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội.

Nhiệm vụ, quyền hạn của Công an xã, Công an thị trấn nơi chưa bố trí tổ chức Công an chính quy (gọi chung là Công an xã) được quy định tại Pháp lệnh công an xã 2008 (hướng dẫn chi tiết tại Thông tư 12/2010/TT-BCA ngày 8/4/2010). 

Theo đó, ngoài các nhiệm vụ được quy định tại Thông tư hướng dẫn, Công an xã còn thực hiện nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật.

Từ tháng 12, Bộ luật Tố tụng hình sự sửa đổi 2021 có hiệu lực. Công an xã có thêm trách nhiệm kiểm tra, xác minh sơ bộ đối với tố giác, tin báo về tội phạm.

Trước đây, theo khoản 3 Điều 146 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 và Khoản 1 Điều 44 Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự 2015, công an xã có trách nhiệm tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, lập biên bản tiếp nhận, lấy lời khai ban đầu và chuyển ngay tin báo kèm theo các tài liệu, đồ vật có liên quan cho cơ quan điều tra có thẩm quyền.

Trong khi đó, đơn vị cùng cấp là công an phường, thị trấn, Đồn công an ngoài trách nhiệm nêu trên còn được "tiến hành kiểm tra, xác minh sơ bộ" đối với tố giác, tin báo về tội phạm trước khi chuyển cơ quan điều tra có thẩm quyền.

Cụ thể, nội dung về trách nhiệm của công an xã trong tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm tại khoản 3 Điều 146 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015; Điều 44 Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự 2015 được sửa đổi tại khoản 1 Điều 1, khoản 1 Điều 2 Bộ luật Tố tụng hình sự sửa đổi 2021 như sau:

"Điều 146. Thủ tục tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố

...

3. Công an xã, phường, thị trấn, Đồn Công an có trách nhiệm tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, lập biên bản tiếp nhận, tiến hành kiểm tra, xác minh sơ bộ và chuyển ngay tố giác, tin báo về tội phạm kèm theo tài liệu, đồ vật có liên quan cho Cơ quan điều tra có thẩm quyền.".

...

"Điều 44. Trách nhiệm của Công an xã, phường, thị trấn, Đồn Công an

1. Công an xã, phường, thị trấn, Đồn Công an có trách nhiệm tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, lập biên bản tiếp nhận, tiến hành kiểm tra, xác minh sơ bộ và chuyển ngay tố giác, tin báo về tội phạm kèm theo các tài liệu, đồ vật có liên quan cho Cơ quan điều tra có thẩm quyền.

2. Trường hợp Công an xã, phường, thị trấn, Đồn Công an phát hiện, bắt giữ, tiếp nhận người phạm tội quả tang, người đang bị truy nã thì thu giữ, tạm giữ vũ khí, hung khí và bảo quản tài liệu, đồ vật có liên quan, lập biên bản bắt người, lấy lời khai ban đầu, bảo vệ hiện trường theo quy định của pháp luật; giải ngay người bị bắt lên cơ quan Công an cấp trên trực tiếp hoặc báo ngay cho Cơ quan điều tra có thẩm quyền".

×