Cuộc chiến không thể kết thúc vào cuối năm 2023

Cuộc chiến giữa Nga và Ukraine đã bước sang một giai đoạn mới vào mùa hè này khi Kiev tiến hành cuộc phản công được mong đợi từ lâu với nhiều kỳ vọng họ sẽ giành được thế thượng phong trên chiến trường.

Tuy nhiên, các lực lượng của Ukraine đang phải đối mặt với phòng tuyến dài tới 960km với các công sự cực vững chắc và rộng lớn của Nga - có một số nơi công sự sâu tới 30km. Những công sự kiên cố này đã được Nga tích cực xây dựng vào mùa đông năm ngoái trong khi Ukraine còn đang chờ đợi thêm vũ khí hạng nặng từ các đồng minh trước khi phát động cuộc phản công vào tháng Sáu.

Rõ ràng là cuộc phản công không tạo ra kết quả nhanh chóng và rõ ràng như những gì người Ukraine lẫn các đồng minh phương Tây của họ kỳ vọng.

Các chuyên gia quân sự cảnh báo rằng, điều này có nghĩa là cuộc chiến có thể sẽ kéo dài, gây áp lực to lớn buộc Ukraine phải chiến đấu trong vài năm nữa, và có thể khiến các đối tác quốc tế của nước này phải chi thêm hàng tỷ USD viện trợ cho Kiev.

“Ukraine phải chứng tỏ rằng họ có thể đạt được tiến bộ, nhưng mọi người đều biết rằng, với quy mô lực lượng mà họ có hiện nay, họ sẽ không thể đẩy toàn bộ quân Nga ra khỏi Ukraine vào cuối năm 2023”, cựu tướng Anh Richard Barrons đã nghỉ hưu, từng chỉ huy của Bộ Tư lệnh lực lượng chung của Vương quốc Anh bình luận trên CNBC.

“Vào cuối năm nay, cả hai bên sẽ vẫn kiên quyết cho rằng, họ có thể đạt được ưu thế bằng cách chiến đấu. Nga không thể bỏ cuộc, không thể thua và Ukraine cũng sẽ vẫn nuôi ý chí chiến đấu đồng thời không sẵn sàng từ bỏ các vùng lãnh thổ đã bị Moscow chiếm đóng. Và điều đó sẽ kéo dài chiến tranh đến năm 2024 và có thể là năm 2025”, ông Barrons nói thêm.

Ông Barrons nhận định rằng, cuộc phản công của Ukraine có thể sẽ đạt được một số tiến bộ trong thời gian còn lại của năm nay - nhưng chưa đủ để chấm dứt cuộc xung đột.

Câu hỏi lớn đối với cuộc phản công của Ukraine

Có những hy vọng rằng cuộc phản công của Ukraine sẽ xoay chuyển tình thế theo hướng có lợi cho họ, nhưng các tuyến phòng thủ cực kỳ sâu rộng được tạo thành từ các mạng lưới bom mìn, boongke, hào và các chướng ngại vật chống tăng đang bảo vệ và giúp quân Nga đánh bật các bước tiến của lực lượng Ukraine.

Kể từ khi cuộc phản công được phát động vào tháng 6, Ukraine mới chỉ giải phóng được một số ngôi làng nhỏ. Một trong những mục tiêu chính của Ukraine trong cuộc phản công là cắt đứt “cây cầu trên đất liền” trải dài từ Nga, băng qua khu vực Moscow chiếm đóng ở miền nam Ukraine đến Crimea, nhưng đó là khu vực có các công sự kiên cố nhất của Nga.

Nick Reynolds, nhà nghiên cứu về chiến tranh trên bộ tại Viện Royal United Services, một tổ chức nghiên cứu về quốc phòng và an ninh có trụ sở tại London nói với CNBC rằng không có gì ngạc nhiên khi cuộc phản công của Ukraine rơi vào thế khó khăn.

“Các lực lượng Nga đã có thời gian đáng kể trong những tháng đầu năm nay để đào sâu và củng cố hệ thống phòng thủ của họ. Đây sẽ luôn là một thách thức ghê gớm đối với người Ukraine, đặc biệt là khi Lực lượng Không quân Ukraine không thể hoạt động trên các chiến tuyến của Nga", ông Reynolds nhấn mạnh.

“Theo nghĩa đen, lực lượng Ukraine hiện đang tiến vào tuyến phòng thủ đầu tiên của Nga, nhưng đó là một vành đai sâu 30 km gồm các bãi mìn, chiến hào và các công sự kiến cố. Từ nơi họ đang dừng chân đến biển là khoảng 90km, và cho đến nay, họ mới tiến lên được 8km. Vì vậy đây thực sự là một câu hỏi lớn”, ông Barrons nói thêm.

Làm thế nào xung đột có thể kết thúc?

Các chuyên gia quốc phòng cho rằng, không có khả năng cuộc phản công sẽ đạt được bất kỳ đột phá nào trong năm nay. Nhưng họ lưu ý rằng điều quan trọng đối với Ukraine là có thể đạt được ít nhất một số lợi ích để duy trì sự ủng hộ của phương Tây cho năm 2024 - và có lẽ xa hơn nữa.

Jamie Shea, chuyên gia quốc phòng và an ninh quốc tế tại Chatham House nói với CNBC rằng, ông lo ngại rằng, cuộc phản công của Kiev sẽ rơi vào bế tắc, người Ukraine sẽ chỉ giành được rất, rất ít lãnh thổ trong khi để mất quá nhiều thiết bị do phương Tây cung cấp và hứng chịu thương vong lớn.

Kịch bản đó có thể làm dấy lên những lời chỉ trích các khoản viện trợ của các chính phủ phương Tây dành cho Ukraine, làm gia tăng sự bất mãn của công chúng đối với việc tiếp tục tài trợ cho Kiev và đặt ra khó khăn về sản xuất và cung cấp vũ khí đối với phương Tây.

Trong khi đó, bất kỳ triển vọng đàm phán hòa bình nào giữa Nga và Ukraine hiện đều có vẻ mong manh bất chấp những nỗ lực đưa cả hai bên ngồi vào bàn đàm phán.

Các quan chức cấp cao từ khoảng 40 quốc gia, bao gồm cả Trung Quốc và Ấn Độ, đã tổ chức một cuộc họp ở Jeddah, Ả Rập Saudi vào cuối tuần trước để tìm kiếm cho một giải pháp chính trị cho cuộc chiến.

Tuy nhiên, Nga không được mời tham dự cuộc họp.

Tại một thời điểm nào đó, Ukraine sẽ phải quyết định liệu có tiếp tục theo đuổi giải pháp quân sự cho cuộc xung đột hay phải tìm một lối thoát khác, ông Barrons nhận định.

“Một khả năng khác là Ukraine quyết định đóng băng cuộc chiến, nhưng hiện tại chúng ta chưa tiến gần đến điều đó", ông Barrons nói, trích dẫn cuộc chiến giữa Hàn Quốc và Triều Tiên chính là ví dụ về thế bế tắc trong đó không bên nào thực sự muốn khơi lại xung đột.

×