Gà Tiên Yên là giống gà bản địa của huyện Tiên Yên (tỉnh Quảng Ninh) với da vàng giòn, thịt thơm ngọt, mềm mà săn chắc. 

Gà trống có màu đen ánh đồng và nâu ánh đồng, trong khi gà mái có vàng sáng và nâu sẫm. Đặc biệt, giống gà này có chùm lông ở cằm hoặc chùm lông ở đầu rất đễ nhận biết về đặc điểm nhận dạng này.

Gà Tiên Yên là một trong những sản phẩm OCOP của tỉnh Quảng Ninh, được người tiêu dùng ưa chuộng. Từ nuôi gà Tiên Yên, người dân vùng ngã ba Đông Bắc của Quảng Ninh thành công thoát nghèo, nhiều hộ xây được nhà cửa khang trang, tậu xe hơi.

Nghiên cứu khẩu phần ăn phù hợp nhất cho gà Tiên Yên

Bên cạnh làm chủ công nghệ sản xuất con giống, năm 2015, huyện Tiên Yên bắt đầu triển khai tiếp đề án "2 con, 1 cây", trong đó phát triển gà Tiên Yên là chủ đạo. 

Số lượng đàn gà Tiên Yên cũng vì thế mà tăng lên theo mỗi năm. Năm 2024, đàn gà Tiên Yên xuất chuồng ước đạt 1,36 triệu con (tăng 6,3% cùng kỳ); sản lượng thịt hơi ước đạt 6400 tấn (tăng 7,4% cùng kỳ).

Để mở rộng quy mô và nâng cao giá trị của giống gà đặc sản này, những năm qua, huyện Tiên Yên đã tích cực phát triển chăn nuôi bằng các chính sách hỗ trợ giống, lãi suất vốn vay; đồng thời quan tâm đẩy mạnh hoạt động quảng bá, xúc tiến tiêu thụ sản phẩm…

Đặc biệt phải kể đến nỗ lực của các ban, ngành, Hội Nông dân huyện khi đã sát cánh cùng nông dân trong việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào các khâu chăn nuôi. Từ đó giúp nâng cao đáng kể hiệu quả đầu tư và năng suất, chất lượng sản phẩm gà Tiên Yên khi đưa ra thị trường, phục vụ người tiêu dùng với yêu cầu ngày càng cao về thực phẩm ngon, sạch, an toàn.

Theo đó, từ tháng 3/2021, UBND huyện Tiên Yên đã ban hành Quyết định số 771/QĐ-UBND về việc phê duyệt nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp cơ sở "Ứng dụng khẩu phần thức ăn tự phối trộn từ nguồn nguyên liệu sẵn có nhằm nâng cao chất lượng thịt và hiệu quả chăn nuôi gà Tiên Yên thương phẩm". Dự án này do UBND huyện Tiên Yên làm chủ đầu tư và Học viện Nông nghiệp Việt Nam chủ trì tổ chức thực hiện.

Từ tháng 10/2023, dự án "Ứng dụng khẩu phần thức ăn bổ sung thảo dược nhằm nâng cao chất lượng thịt và hiệu quả chăn nuôi gà Tiên Yên thương phẩm" chính thức được triển khai. 

Qua điều tra thực trạng, thử nghiệm giai đoạn 1, đã có 3 cơ sở chăn nuôi tại 3 xã là Yên Than, Đông Ngũ, Đông Hải trực tiếp tham gia giai đoạn nhân rộng mô hình.

Gia đình ông Nguyễn Tiến Ước (xã Đông Ngũ, huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh) là một trong những hộ tham gia nhân rộng dự án "Ứng dụng khẩu phần thức ăn bổ sung thảo dược nhằm nâng cao chất lượng thịt và hiệu quả chăn nuôi gà Tiên Yên thương phẩm". Ảnh: Thanh Tuyền.

Cụ thể, người nuôi sẽ bổ sung 2% hỗn hợp thảo dược hoặc 0,2% bột quế vào khẩu phần ăn của gà Tiên Yên từ 13 tuần tuổi trở lên. 

Qua quá trình thử nghiệm cho thấy, việc bổ sung hỗn hợp thảo dược (đơn kim, hồi và quế) và bột quế trong khẩu phần ăn đã cải thiện khả năng sinh trưởng của đàn gà thử nghiệm. Bên cạnh đó, đàn gà cũng có khả năng kháng bệnh tốt hơn, ít mắc bệnh về đường hô hấp và đường tiêu hóa. 

Gà không những cải thiện chất lượng thịt, giảm lượng mỡ mà vẫn giữ được mùi vị thơm đặc trưng của gà Tiên Yên. Đồng thời, người nuôi gà cũng giảm hẳn chi phí về thuốc kháng sinh, người tiêu dùng an tâm hơn khi sử dụng thịt gà.

Đặc biệt, gà nuôi bằng thức ăn có bổ sung hỗn hợp thảo dược hoặc bột quế có thể bán được giá cao hơn từ 5.000 đến 15.000 đồng/kg, mang lại thêm hiệu quả kinh tế cho người chăn nuôi.

Nuôi gà Tiên Yên thảo dược, thịt gà săn chắc, ít mỡ

Ông Nguyễn Tiến Ước là một trong những hộ tham gia nhân rộng mô hình chăn nuôi gà Tiên Yên thảo dược tại xã Đông Ngũ, huyện Tiên Yên. 

Ông Ước cho hay, gà được chăn thả hoàn toàn tự nhiên, khẩu phần ăn gồm cám gạo, đỗ tương, ngô, bổ sung thêm hỗn hợp gồm quế, hồi, xuyến chi. Ngoài ra, trong vườn nuôi gà của gia đình ông còn trồng các loại thảo dược như cỏ mần trầu, gấc, hương nhu...

So với công thức phối trộn thức ăn trước, gà Tiên Yên khi được chăn nuôi bằng thức ăn phối trộn thảo dược tăng sức đề kháng, chống lại các bệnh như hen, bệnh đường ruột... Nhờ đó, ông không phải dùng bất kỳ một loại kháng sinh nào trong quá trình nuôi.

Ông Ước cho biết thêm, trước đây mỗi con gà trống thiến nặng khoảng 2,7-3kg/con khi xuất chuồng. Tuy nhiên khi cho gà Tiên Yên ăn khẩu phần có phối trộn thảo dược, mỗi con gà đều tăng khoảng 500 gram, tức là nặng khoảng 3,5kg/con, thậm chí có con đạt trọng lượng 4kg/con. Dù trọng lượng tăng, nhưng lượng mỡ lại giảm hẳn, thịt gà vẫn thơm ngon. Nhờ đó, người nuôi gà Tiên Yên như ông Ước thu lãi hơn hẳn so với chăn thả gà Tiên Yên truyền thống.

Cuối tháng 12/2024 vừa qua, dự án "Ứng dụng khẩu phần thức ăn bổ sung thảo dược nhằm nâng cao chất lượng thịt và hiệu quả chăn nuôi gà Tiên Yên thương phẩm" đã được UBND huyện Tiên Yên và đại diện nhóm nghiên cứu của Học viện Nông nghiệp Việt Nam thẩm định. Tại đây, các đại biểu đều đánh giá cao tính khả thi và đưa ra kết luận, có thể triển khai thử nghiệm, nhân rộng mô hình.

Theo bà Đỗ Thị Duyên – Trưởng phòng NNPTNT huyện Tiên Yên, dự án "Ứng dụng khẩu phần thức ăn bổ sung thảo dược nhằm nâng cao chất lượng thịt và hiệu quả chăn nuôi gà Tiên Yên thương phẩm" cơ bản đã hoàn thành.

Sản phẩm gà Tiên Yên được nuôi bằng thức ăn phối trộn thảo dược đã giảm được lượng mỡ nhưng vẫn giữ được mùi vị thơm đặc trưng của gà Tiên Yên, cải thiện được màu da vàng hơn so với công thức phối trộn trước. 

Bên cạnh đó, gà Tiên Yên được nuôi bằng thức ăn phối trộn thảo dược cũng ít mắc bệnh về đường hô hấp và tiêu hóa, độ đồng đều cao hơn. Phân tích các chỉ tiêu chất lượng thịt gà Tiên Yên thương phẩm cho thấy, đã cải thiện chức năng gan, giảm Cholesterol máu và Cholesterol trong thịt.

Bên cạnh phát triển công thức phối trộn thức ăn để tạo ra sản phẩm gà Tiên Yên đáp ứng nhu cầu thị trường, UBND huyện Tiên Yên cũng phối hợp Học Viện Nông nghiệp Việt Nam thực hiện dự án nghiên cứu "Hoàn thiện và ứng dụng quy trình chế biến sản phẩm từ gà cho Gà Tiên Yên".

Sau gần 1 năm triển khai thực hiện dự án, đến nay, nhóm thực hiện đã nghiên cứu và hoàn thiện cơ bản quy trình chế biến các sản phẩm từ gà Tiên Yên gồm: Gà ủ muối hoa tiêu, gà ủ thảo dược, gà ủ xì dầu xông khói. Qua đó, mở ra cơ hội để đưa gà Tiên Yên đến gần hơn người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh với nhiều sản phẩm đa dạng được chế biến.

×