Theo các cụ cao nhân ở đây kể lại nghề làm bánh đa truyền thống Đắc Châu, xã Tân Châu, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hoá đã có tuổi đời hàng trăm năm tuổi năm. Và cũng không ai biết rõ, nghề bánh đa làng Đắc Châu hiện nay có từ bao giờ, chỉ biết rằng nghề đã gắn chặt với tên làng. Nhưng trãi qua bao biến cố và thăng trầm nhưng nơi đây vẫn lưu giữ được làng nghề và ngày càng phát triển.

Hiện toàn xã Tân Châu có khoảng 200 hộ làm bánh đa, bánh đa nem. Những ngày giáp Tết nguyên đán, đến Tân Châu, chúng ta không khỏi choáng ngợp bởi hình ảnh những chiếc bánh đa trắng tròn, trải đều tăm tắp trước hiên nhà, ngoài ngõ hay dọc triền đê...

Cùng với đó, là cảnh nhộn nhịp và hối hả của người dân, với những công đoạn làm bánh được người dân thực hiện rất nhịp nhàng, trong gia đình mỗi người một việc. Nghề làm bánh đa rất vất vả, khó nhọc vì phải nhanh mắt, nhanh tay và dường như toàn bộ cơ thể đều phải làm việc.

Đến làng Đắc Châu, xã Tân Châu, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa những ngày mùa đông lạnh giá này, nhưng đâu đâu cũng thấy cái nóng tới bỏng tay khi ngồi tráng bánh đa cạnh những nồi hơi, hàng trăm phụ nữ ở làng bánh đa Đắc Châu vẫn miệt mài làm việc khiến mọi người ở đây quên hết cái lạnh của mùa đông.

Một ngày làm việc của người dân ở làng bánh đa Đắc Châu, xã Tân Châu, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa đều bắt  đầu từ 4 giờ sáng. Mọi người đã chuẩn bị dạy tráng bánh, sau đó phơi bánh, mang bánh đi gửi, quay lại ủ bột, xay bột... là tới 9 - 10 giờ tối, công việc này cứ thế lặp lại mỗi ngày.

Người dân ở làng Đắc Châu rất thạo nghề, mỗi ngày có thể tráng được cả nghìn chiếc bánh Với những người làm nghề nơi đây, họ chỉ mong những ngày trời trong, mây trắng, nắng to bởi ở làng này mọi không gian đều được dành cho việc phơi bánh. Bánh phơi trên giàn trước nhà trước ngõ, phơi trên mái ngói, phơi trên nóc nhà cao tầng... Ngày nắng đẹp, đứng từ trên cao nhìn xuống làng Đắc Châu sẽ thấy bạt ngàn những vòng tròn, đi dưới giàn phơi nhìn lên trời chỉ là những khe với các hình giao thoa kết nối rộng dài vô tận, với người dân Đắc Châu nghề làm bánh đa đã trở thành nguồn thu nhập chính của mỗi gia đình. Nghề làm bánh đa không chỉ làm nghề kiếm kế sinh nhai, với họ, làm bánh đa còn là cách để giữ gìn những truyền thống tốt đẹp lâu đời của ông cha để lại.

Bà Nguyễn Thị Diệp, thôn Đắc Châu, xã Tân Châu, huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá cho biết: "Nghề tráng bánh đa là nghề gia truyền của ông bà để lại. Thu nhập nghề mang lại không quá cao, khoảng từ  6 - 7 triệu đồng/người/tháng nhưng đủ nuôi sống gia đình và tạo công ăn việc làm cho hàng nghìn lao động ở địa phương. So với công việc khác, công việc tráng bánh đa vất vả, nhưng được cái ổn định, được làm việc tại nhà nên có thời gian chăm sóc con cái".

Cũng theo bà Diệp, để có một cái bánh đa, phải qua nhiều công đoạn. Đầu tiên là chọn gạo, nguyên liệu vừng hoặc bột sắn. Tiếp đó, ngâm gạo, xay bột. Qua khâu xay bột sẽ đến khâu lọc bột, rồi mới tới khâu tráng bánh. Sau khi tráng bánh cho lên khay, sau đó sẽ mang phơi dưới trời nắng từ 4 - 6 giờ đồng hồ. Tiếp sau đó là thu bánh và quạt bánh. Để làm được cái bánh hoàn chỉnh thì công đoạn nào cũng vất vả, đòi hỏi kỹ thuật rất cao và tỉ mỉ.

Hiện các sản phẩm bánh đa của Đắc Châu rất đa dạng, có loại chỉ 2.500 đồng nhưng có loại 9.000 đồng/1 cái. Việc sản xuất hàng được dựa trên phiếu đặt hàng của khách trước đó, hiện nay mỗi ngày gia đình bà Diệp làm được khoảng 1.000 chiếc bánh đa nhưng không đủ phục vụ khách. Ngày cao điểm có thể làm tới 1.500 chiếc, thu nhập bình quân cũng giao động khoảng 400.000 – 500.000 đồng/ngày.

Bánh đa ở làng Đắc Châu có mùi thơm, độ béo ngậy vừa đủ là thành phần đặc trưng không thể thiếu trong chiếc bánh đa. Vừng được rắc đều ngay trong lò bánh, kết dính và chín như đã được hấp bởi hơi nước của lò. Vừng vàng , chứ không phải là đen hay đã bóc vỏ, khi nướng bánh vừng chín lên tạo mùi thơm hấp dân, vị bùi khi ăn. Vừng được mua từ nhiều nguồn khác nhau trong và ngoài tỉnh, nhưng lựa chọn được những hạt vừng làm bánh cũng phải rất cầu kỳ và cẩn thận.

Chiếc bánh đa làng Đắc Châu nhỏ bé nhưng đã góp phần nuôi sống bao gia đình làng nghề. Mỗi người con dân làng Đắc Châu mỗi khi đi xa vẫn luôn nhớ đến quê hương, nhớ đến những chiếc bánh đa đã nuôi dưỡng họ từ tấm bé.

×